false friends, faux amis, ψευδόφιλες μονάδες, ψευδόφιλες λέξεις, ψευτοφίλες

[Zazula]

Από εδώ: http://glotta.ntua.gr/publications/giorgos%20trapalis-et-al.pdf.


Ο όρος [FONT=TimesNewRoman,Bold]ονο[/FONT][FONT=TimesNewRoman,Bold]μ[/FONT][FONT=TimesNewRoman,Bold]αστικό λεξικό [/FONT]είναι ένας ελληνικός όρος ο οποίος μπορεί να προκαλέσει προβλήματα σε σχέση με τη διεθνή ορολογία, αφού ο όρος [FONT=TimesNewRoman,Bold]onomastic dictionary [/FONT]αντιστοιχεί στα Ελληνικά στον όρο [FONT=TimesNewRoman,Bold]ονο[/FONT][FONT=TimesNewRoman,Bold]μ[/FONT][FONT=TimesNewRoman,Bold]ατολογικό λεξικό [/FONT]και ο κλάδος [FONT=TimesNewRoman,Bold]onomastics [/FONT]στον όρο [FONT=TimesNewRoman,Bold]ονο[/FONT][FONT=TimesNewRoman,Bold]μ[/FONT][FONT=TimesNewRoman,Bold]ατολογία[/FONT]. Τα [FONT=TimesNewRoman,Italic]ονο[/FONT][FONT=TimesNewRoman,Italic]μ[/FONT][FONT=TimesNewRoman,Italic]αστικά λεξικά [/FONT]έλκουν την ονομασία τους από το πρώτο τέτοιο λεξικό της Αρχαιότητας, το [FONT=TimesNewRoman,Italic]Ονο[/FONT][FONT=TimesNewRoman,Italic]μ[/FONT][FONT=TimesNewRoman,Italic]αστικόν [/FONT]του Πολυδεύκη. Στη διεθνή ορολογία οι θησαυροί και τα λεξικά συνωνύμων ανήκουν στον κλάδο onomasiology και ονομάζονται onomasiological dictionaries. Σύμφωνα με τους Hartmann-James (1998) ένα [FONT=TimesNewRoman,Bold]ονο[/FONT][FONT=TimesNewRoman,Bold]μ[/FONT][FONT=TimesNewRoman,Bold]ασιολογικό [/FONT][FONT=TimesNewRoman,Bold]/ [/FONT][FONT=TimesNewRoman,Bold]ονο[/FONT][FONT=TimesNewRoman,Bold]μ[/FONT][FONT=TimesNewRoman,Bold]αστικό λεξικό [/FONT]οδηγεί τον χρήστη από σχετικά γνωστές έννοιες σε σχετικά λιγότερο οικείες λέξεις, σε αντίθεση με ένα σημασιολογικό λεξικό το οποίο ερμηνεύει σχετικώς άγνωστες λέξεις με γνωστές.

​

 

[drsiebenmal]

Απλώς θέλει λίγη προσοχή:

Αυτό που λέμε εμείς (και ο ΗΛΠΑΠ) τρόλεϊ, είναι trolleybus. Σκέτα trolley ή trolley car (AE) μπορεί συχνά να είναι τραμ.

(Το άρθρο στη γουίκη έχει ενδιαφέρον. Έχει τίτλο Tram, στη URL αναφέρεται με το συνώνυμο Streetcar, και από την αρχή αρχή κιόλας προσπαθει να ξεμπλέξει με τα tramcar, trolleycar κοκ).

 

[nickel]

(Το άρθρο στη γουίκη έχει ενδιαφέρον. Έχει τίτλο Tram, στη URL αναφέρεται με το συνώνυμο Streetcar, και από την αρχή αρχή κιόλας προσπαθει να ξεμπλέξει με τα tramcar, trolleycar κοκ).

Μια μικρή διόρθωση: ο τίτλος στη URL μπορεί να είναι ό,τι ζήτησε ο χρήστης, αρκεί να υπάρχει αναδρομολόγηση προς τη σελίδα. Ο κανονικός τίτλος, η κανονική URL, είναι:
http://en.wikipedia.org/wiki/Tram
Αν πας μέσω αναζήτησης για Streetcar, αλλάζει η URL αλλά κάτω από το Tram γράφει:
(Redirected from Streetcar)

 

[drsiebenmal]

august (επίθ.) = σεβαστός, σεπτός, μεγαλοπρεπής || υψηλής καταγωγής.
Καμία σχέση (πέρα από τη μακρινή κοινή λατινική καταγωγή) με Αύγουστο (τον μήνα), αυγουστιάτικα φεγγάρια, έρωτες του Αυγούστου κλπ.

Για την ετυμολογία, από εδώ:
august 1660s, from L. augustus "venerable," probably originally "consecrated by the augurs, with favorable auguries" (see augur); or else "that which is increased" (see augment).

 

[nickel]

Και μια παρατήρηση για τις αγγλικές λέξεις:
Ο μήνας προφέρεται [όγκεστ] και ο σεβαστός [ογκάστ].

 

[JimAdams]

Έχει πλάκα ωστόσο η ηχητική ομοιότητα του ισπανικού aunque με το δικο μας αν και (που αυτό σημαίνει, εξάλλου).

Ουπς....μην δίνω ιδέες σε τίποτα Γκας Πορτοκάλους! Μπαρδόν...Γκαθ Πορτοκάλο, εννοούσα

 

[AoratiMelani]

Καλά είσαι, δεν έχεις σταθμεύσει και μπροστά σε γκαράζ άλλωστε.

Αφού είναι έτσι, σας χαρίζω και τα

cordel = σπάγγος (και όχι κορδέλα)
plátano = μπανάνα (το πλατάνι είναι plátano de India)

 

[AoratiMelani]

Κι ένα σχετικό-άσχετο ανέκδοτο:

Ο δάσκαλος αγγλικών στη Λάρισα μαθαίνει στα παιδάκια τους μήνες.
- Γινάρς: Τζάνιουαρι. Φλιβάρς: Φέμπρουαρι. Μάρτς: ους έχ'.

Αν κι εδώ είναι vrais amis.

 

[nickel]

austerity (στις μέρες που ζούμε) λιτότητα, (πιο πιθανό από) αυστηρότητα

 

[drsiebenmal]

Για να σας προσγειώσω,
αγρονόμος - agronomist

Επειδή έτσι ξεκρέμαστο μπορεί να προκαλέσει παρεξήγηση:

agronomist (ή agrologist) είναι ο γεωπόνος

για τα αγρονόμος/αγροφύλακας, από το agrarian police που βρήκα στον ιστότοπο του υπουργείου, θα υπέθετα agrarian policeman.

(πάντως όχι rural policeman που μεταφράζει ο γκούγκλης, αυτή είναι η χωροφυλακή --δείτε π.χ. τη φωτογραφία εδώ).

 

[nickel]

Για τον αγροφύλακα θα πρότεινα να ανοίξεις νήμα.

svelte = λυγερόκορμος
Όχι σβέλτος, που έχει σχέση με ευελιξία και ταχύτητα.

 

[Earion]

Η χωροφυλακή κατά τα ελληνικά ειωθότα, δηλαδή ένοπλη ημιστρατιωτική δύναμη επιβολής του νόμου (που σχηματίζει αποσπάσματα για να κυνηγήσει ληστές, που ξετρυπώνει φυγόστρατους κρυμμένους στο πηγάδι, που πιάνει όμηρους τους συγγενείς για να παραδοθούν οι καταδιωκόμενοι, και άλλα παρόμοια) αντιστοιχεί στην Constabulary. Άρα ο ευσταλής χωροφύλακας που μας έδειξες έιναι constable.

 

[nickel]

Για την ελληνική χωροφυλακή δεν λέμε Gendarmerie; Λόγω σχέσης με τους Γάλλους;

 

[Earion]

Για την αγροφυλακή, που είναι άοπλη και επιχειρεί σε χαμηλότερο επίπεδο, δεν μπορώ να θυμηθώ κάτι αξιοπρεπές πλην του όρου rural police με τον οποίο το ίδιο το Υπουργείο Γεωργίας μεταφράζει το σώμα στην αγγλόφωνη σελίδα του.

Αλλού όμως η rural police απλώς κόβει κλήσεις για παράνομο παρκάρισμα σε χωράφια...!

Νίκελ, ναι, το Gendarmerie χρησιμοποιείται περισσότερο. Αλλά ήμουν ακριβής: αναζήτησα την αντιστοιχία του στη βρετανική πραγματικότητα.

 

[drsiebenmal]

Το ΛΚΝ δίνει ότι το αγροφύλακας είναι σημασιολογικό δάνειο από το γαλλικό garde champêtre. Η γουίκη, στο σχετικό λήμμα, εξηγεί:

A garde champêtre (Forest Guard) (English: ranger) is a combination of forest ranger, game warden and police officer in certain towns. They report to the local mayor. Many of these officers wear green uniforms and many carry firearms. They fall under the general supervision of the French Gendarmerie.​

Μια και η αγροφυλακή ως κρατική υπηρεσία επιφορτισμένη με την αγροτική ασφάλεια ιδρύθηκε από τους Βαυαρούς το 1835, φαντάζομαι ότι θα ήταν στα πρότυπα των Gendarmerie που είχαν τον έλεγχο της υπαίθρου και στις νότιες γερμανικές χώρες (αυτό τουλάχιστον ξέρω από τις, πολύ συγγενικές με τις βαυαρικές, αυστριακές συνήθειες). Υποθέτω ότι συστάθηκε ξεχωριστό σώμα για να ενσωματώσει τους δραγάτες της εξουσιαστικής τετράδας των χωριών (προέδρος, παπάς, δάσκαλος, δραγάτης).

Από το 1923 μέχρι το 1984, που καταργήθηκε, η αγροφυλακή ακολουθούσε οργανωτικά τη χωροφυλακή και άρα είναι λογική κάποια σχετικη σύγχυση.

Ο όρος αγροφύλακας έχει δύο έννοιες: του φύλακα των αγρών, του δραγάτη (επίσης γλωσσικά ενδιαφέρουσα λέξη) και του βαθμού του σώματος. ΛΚΝ και Πάπυρος δίνουν και τις δύο σημασίες, το Μείζον δίνει στο λήμμα αγροφύλακας μόνο τον υπαξιωματικό, αλλά επεξηγεί τον δραγάτη ως αγροφύλακα, ενώ στο ΛΝΕΓ δεν υπάρχει ξεχωριστό λήμμα (ο όρος εμφανίζεται μόνο ως παράγωγο της αγροφυλακής).

Για τον δραγάτη, η Magenta προτείνει και το hayward, αλλά αυτή ήταν πάλι μια διαφορετική ειδικότητα, αφού κυρίως έλεγχαν τους φράχτες. Για τους όρους που δίνει το λήμμα της γουίκη, πιο πάνω, έχουμε ανάλογους ελληνικούς (έστω και αν όχι με 100% ίδιο περιεχόμενο): forest ranger = δασοφύλακας, game warden = θηροφύλακας.

Για τον βαθμό του σώματος, βρήκα εδώ την απόδοση Agrarian Police Constable, που προφανώς θα προέρχεται από κάποια ελληνική πηγή (αν κρίνω από τους μεταγραμμένους όρους), την οποία ομως δεν μπόρεσα να εντοπίσω. (Δεν είναι στα όρια του γελοίου ο συνδυασμός των στρατιωτικών στολών με το σήμα του σώματος, με το φύλλο συκιάς ή ό,τι φύλλο τελοσπάντων έχει στο κέντρο του);

Τέλος, για τη rural police, η ίδια η γουίκη παραπέμπει στη Gendarmerie.

Πάει το νήμα, έγινε φραγκοδίφραγκα... :)

 

[Alexandra]

doula = όχι δούλα, αλλά εθελόντρια μαία, βοηθός μητρότητας και μερικά ακόμα.
Η συνέχεια εδώ.

 

[nickel]

pragmatic ΟΧΙ πραγματικός

pragmatic adj involving or emphasizing practical results rather than theories and ideas: a pragmatic approach to problem-solving | a pragmatic world leader.
http://www.macmillandictionary.com/dictionary/british/pragmatic
(για πρόσωπα) πραγματιστής, ρεαλιστής
(για πράγματα) πραγματιστικός, ρεαλιστικός, πρακτικός

Από τις λέξεις του 2010

 

[Costas]

Καμιά φορά μπορεί να ταιριάζει και το 'προσγειωμένος'.

 

[Costas]

digamous OXI δίγαμος.

Ο digamous είναι ο ξαναπαντρεμένος (μετά το θάνατο του/της συζύγου ή το διαζύγιο). Ο ελληνιστί δίγαμος αγγλιστί είναι bigamous.

 

[nikosl]

nomenclature όχι νομενκλατούρα.

nomenclature είναι η ορολογία ή η ονοματολογία στις επιστήμες. Η νομενκλατούρα με την έννοια του κλειστού και γραφειοκρατικού ηγετικού στρώματος είναι nomenklatura, κρατώντας τη γραφή με k και την κατάληξη σε a, επειδή η πολιτική χρήση της γενικεύτηκε από τη ρώσικη περίπτωση.