Your slip is showing: Γλωσσικές και μεταφραστικές γκάφες (και μικρολαθάκια)

[nickel]

Έχει την τιμητική του σήμερα το «Πρώτο Θέμα». Πήγα στις σελίδες του να δω κι άλλες πληροφορίες για τον κύριο του ΔΝΤ (γιατί στο Βήμα μιλάνε για άλλον Ολλανδό, ονόματι Μπομπ Τράα) και πέφτω επάνω στην πολύ πιο σημαντική είδηση: «Και η Kim Kardashian σε πορνό!» (Νέο βίντεο αισθησιακού περιεχομένου έρχεται να ταράξει τα νερά της showbiz, αυτή τη φορά από το εξωτερικό και το γνωστό μοντέλο-ηθοποιό Kim Kardashian. Η 30χρονη Κim, εκθέτει τα πλούσια προσόντα της σε μια ταινία διάρκειας σαράντα λεπτών, κάνοντας σεξ με τον ράπερ Ray J. Το βίντεο είναι ελεύθερο σε κυκλοφορία στο διαδίκτυο και ουδείς γνωρίζει μέχρι στιγμής αν η λήψη του έγινε σκόπιμα ή απλώς διέρρευσε..)

Στη φωτό φαίνεται ότι είναι καρνταμωμένη η κοπέλα, ζωή να 'χει. Αλλά καθώς δεν τη γνωρίζω (στο ΙΜF dεν είναι πάντως) πηγαίνω στη Wikipedia να μάθω λεπτομέρειες γι' αυτήν και τον καρντάση της, κι εκεί διαβάζω:
In 2007, a pornographic home video she made with her then-boyfriend, R&B singer Ray J, was leaked. Kardashian sued Vivid Entertainment for ownership of the tape. Kardashian later dropped the suit and settled with Vivid Entertainment for $5 million.

Άντε, στο επόμενο Πρώτο Θέμα και η τσόντα της Σάρας Μπερνάρ.

 

[SBE]

Ε, εντάξει μωρέ, ο συντάκτης τους τώρα το αντιλήφθηκε!

 

[Zazula]

Έχουμε κι άλλες τέτοιες λέξεις που σέρνουν στην ονομαστική τον κατεβασμένο τόνο της γενικής, ιδίως σε τοπωνύμια και κυριώνυμα, π.χ. *Ερεχθείο. Πότε θα κάνουμε τη λίστα;

Μπορούμε ν' αρχίσουμε να τα αναρτούμε εδώ: http://www.lexilogia.gr/forum/showthread.php?t=2875.

 

[drsiebenmal]

Τελικά, φαίνεται πως απλώς μπέρδεψαν τις ειδήσεις για την Κιμούλα... :

Kim Kardashian NUDE & Unretouched: Naked In Harper's Bazaar (PHOTO)

 

[Rogerios]

Μπέρδεψαν τις φωτογραφίες; Ο Poul Thomsen είναι αρκετά νεότερος, όπως φαίνεται στο βιντεάκι. Αλλά του μοιάζει πολύ του προέδρου!

Επίσης, αν ο Poul Thomsen είναι Ολλανδός, εγώ είμαι βέρος Ισλανδός:). Όπως αντιλαμβάνεστε το ονοματάκι του κυρίου είναι πολύ δανέζικο για να είναι ολλανδικό (όχι πως σ' αυτό τον κόσμο δεν γίνονται τα πάντα) και ιδού μερικές αποδείξεις: http://www.nes.ru/english/people/faculty/personal/Thomsen.htm
Βέβαια, δεν είναι το "Πρώτο Θέμα" που έχει την αποκλειστικότητα του σφάλματος (βλέπω κάμποσες αναφορές στον αγγλικό τύπο για Dutch IMF official).

 

[Ambrose]

Δεν είναι ακριβώς γκάφα, ούτε και λάθος, περισσότερο μια παρατήρηση. Η λέξη "ατραπός" σε εσωτεριστικά και μεταφυσικά κείμενα, ειδικά σαν μετάφραση του αγγλικού path ή way. Ατραπός είναι μια λόγια λέξη και σημαίνει το δύσβατο μονοπάτι. Δεν χρειάζεται να το κάνουμε πιο δύσκολο απ' ό,τι είναι.

 

[Ambrose]

Και πάλι όχι ακριβώς γκάφα, αλλά μια και το πέτυχα σήμερα σε άρθρο και σε συνέχεια εκείνης της συζήτησης:

"Πρόκειται για μηχανοκίνητους αγώνες μοτοσικλέτας οι οποίοι περιλαμβάνουν διαδρομές εκτός δρόμου, από δασικούς χωματόδρομους μέχρι δύσβατα μονοπάτια και οι οποίες διασχίζουν σχεδόν όλη την Αίγινα και μάλιστα περνά μέσα από το Καταφύγιο Άγριας Ζωής."

Και αναρωτιέμαι πώς μπορεί η χλωρίδα να καταφύγει κάπου. Τουλάχιστον, είπε δύσβατα μονοπάτια και όχι ατραπούς.

 

[nickel]

Προσοχή:

Μην μπερδεύετε το centaury (Centaurium erythraea, Centaurium umbellatum, Centaurium), που είναι κενταύριο στα ελληνικά ή ερυθραία και ροζ

με το cornflower (Centaurea cyanus), που είναι ο κύανος των αρχαίων, το μπλουέ (από το γαλλικό bleuet) — και η κενταυρία (ή, στη δημοτική, κενταύρια) αν έχετε όρεξη να μπερδευτείτε εντελώς. Η οποία είναι, βέβαια, μπλε.

 

[Zazula]

Μην μπερδεύετε το centaury (Centaurium erythraea, Centaurium umbellatum, Centaurium), που είναι κενταύριο στα ελληνικά ή ερυθραία και ροζ

με το cornflower (Centaurea cyanus), που είναι ο κύανος των αρχαίων, το μπλουέ (από το γαλλικό bleuet) — και η κενταυρία (ή, στη δημοτική, κενταύρια) αν έχετε όρεξη να μπερδευτείτε εντελώς. Η οποία είναι, βέβαια, μπλε.

Η κατάσταση με το κενταύριο ή ερυθραία είναι ξεκάθαρη· όσον αφορά την κενταυρία, όμως, αυτή λημματογραφείται κενταβρέα στον Θησαυρό (Γιοβάνης) και κενταουρέα (κύριο λήμμα, στο οποίο γίνεται επίσης αναφορά σε κενταύρια, κενταυρέα & ασπράγκαθο) στον Πάπυρο (ο οποίος δίνει για όνομα του γένους το *Centauria). Με την ευκαιρία, οι κοινές ονομασίες:
Centaurea solstitialis = αζογκάθι
Centaurea calcitrapa = καλάνθι
Centaurea mixta = αλιβάρβαρο
Centaurea moschata = αμπερμπόι
Centaurea spinosa = αλιφόνι

 

[Elsa]

Και γιατί δεν είναι μπλε η κρέμα Γιώτης, παρακαλώ;
Δεν είναι από άνθος αραβοσίτου = cornflower; Πάντως, έτσι γράφει!

 

[nickel]

λημματογραφείται κενταβρέα στον Θησαυρό (Γιοβάνης) και κενταουρέα (κύριο λήμμα, στο οποίο γίνεται επίσης αναφορά σε κενταύρια, κενταυρέα & ασπράγκαθο) στον Πάπυρο

Ευφάνταστα. Το επιστημονικό όνομα θα μπορούσε απλώς να είναι η άλλη γραφή του κενταύριου (το οποίο για αντιστοιχία κρατάμε για το centaury (Centaurium), δηλ. κενταυρεία, θηλυκό του κενταύρειος (=των Κενταύρων). Για κοινή εγώ ήξερα μόνο το μπλουέ. Τι λένε οι ανθοπώλες;

 

[nickel]

Μα τι είναι αυτές οι «ράβδοι φθορίου» στο ΛΝΕΓ; Λήμμα φωτισμός: φωτισμός με λάμπες / με ράβδους φθορίου.

Τι λέει το ΛΚΝ;
Λάμπες φθορίου στο λήμμα λάμπα, οι λάμπες ιωδίου / φθορίου παράγουν λευκό φως στο λήμμα λευκός, λάμπες φθορίου στο φθόριο.

Ελάχιστες γραμμές παρακάτω και ο φθορισμός με τις λάμπες φθορισμού.

Προς τιμήν μερικών χιλιάδων ευρημάτων με λάμπες φθορίου, λαμπτήρες φθορίου και φωτιστικά φθορίου στο διαδίκτυο.

Λοιπόν:
Φθόριο (fluorine) στην οδοντόπαστα (για την ακρίβεια, άλατα φθορίου, fluoride)
Οι λάμπες είναι λάμπες φθορισμού (fluorescent lamps).

Το γαλλικό φθόριο, fluor, προέρχεται από το λατινικό fluere «ρέω» (που όμως δεν έχει σχέση με το flow), επειδή είναι εύτηκτο.
Το ελληνικό φθόριο από τη λ. φθορά, επειδή έχει διαβρωτικές ιδιότητες.

Και είπαμε: οι λάμπες δεν είναι φθορίου!

 

[AoratiMelani]

Ευφάνταστα. Το επιστημονικό όνομα θα μπορούσε απλώς να είναι η άλλη γραφή του κενταύριου (το οποίο για αντιστοιχία κρατάμε για το centaury (Centaurium), δηλ. κενταυρεία, θηλυκό του κενταύρειος (=των Κενταύρων). Για κοινή εγώ ήξερα μόνο το μπλουέ. Τι λένε οι ανθοπώλες;

Για τους ανθοπώλες δεν ξέρω (αυτοί συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις χρησιμοποιούν την ξένη ονομασία), αλλά σε εκδρομές της Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης και σε εκδρομές της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας όσες φορές συναντήσαμε κάποιο είδος Centaurea (όχι βέβαια το καλλωπιστικό που πουλάνε στα ανθρωπολεία) οι οδηγοί μας τα αποκαλούσαν "Κενταυρέα" (για την ορθογραφία θα σας γελάσω για το αν ήταν με β ή με υ, αλλά γνωρίζοντας ότι προέρχεται από τον Κένταυρο, δύσκολα θα δεχόμουν να το γράψω με β), και αν κάποιος επέμενε λίγο για την ονομασία, το επαναλάμβαναν ως "Κενταουρέα" ή "Σενταουρέα" (η επιρροή της αγγλικής στην προφορά των λατινικών ονομασιών των ζωντανών οργανισμών είναι εκνευριστικά διαδεδομένη). Όσο για το ποιοι ήταν αυτοί οι οδηγοί, θυμάμαι σίγουρα τον δασολόγο Παναγιώτη Λατσούδη και τον βιολόγο Σταμάτη Ζόγγαρη, ίσως να το είπαν και άλλοι που δεν θυμάμαι.

Τα παραπάνω τα καταθέτω πληροφοριακά-ανεκδοτολογικά, όχι ως πρόταση για την απόδοση.
Για απόδοση συμφωνώ με το "Κενταυρεία".

 

[AoratiMelani]

Μα τι είναι αυτές οι «ράβδοι φθορίου» στο ΛΝΕΓ;

Λεξικογράφος κραδαίνων ράβδο φθορίου:

 

[nickel]

Μια και το πρόσεξε κάποιος σε βιντεάκι με ερασιτεχνική, εθελοντική μετάφραση των υποτίτλων, ας το βάλουμε να υπάρχει κι εδώ, αν και υπάρχει και σε λεξικά και θα το έβρισκαν αν έκαναν τον κόπο να το αναζητήσουν. Old chestnut δεν είναι καμιά... γέρικη καστανιά, αλλά το μπαγιάτικο αστείο, το πολυφορεμένο, το χιλιοειπωμένο ανέκδοτο.

Αλλά επειδή η σοδειά δεν είναι πλούσια εδώ, οι αχόρταγοι μεζεκλήδες μπορείτε να βρείτε περισσότερα στου Σαραντάκου. Έχει βγάλει πιατέλες σήμερα.

Για αποχαιρετιστήριο:
Αρμόδιοι παράγοντες εκτιμούν ότι είναι αδήλωτες περίπου το 50% των πισινών και μιλούν για «μεγάλης έκτασης» φοροδιαφυγή [...]
Και πού να δεις, Ελευθεροτυπία μου, τι γίνεται με τους αδήλωτους πισινούς.

Ξέρω, το κλιτικό πρότυπο το θέλει «πισινών» (ή τίποτα, λέει το ΛΚΝ), αλλά το ΛΝΕΓ σοφά σημειώνει: «πισίνα (η) {πισίνων· ο τ. αυτός χρησιμοποιείται από τους ομιλητές για λόγους προφύλαξης αντί τού τ. πισινών}». Μη μείνουν ορφανά και τόσα πισίνων.

 

[Zazula]

Ξέρω, το κλιτικό πρότυπο το θέλει «πισινών» (ή τίποτα, λέει το ΛΚΝ), αλλά το ΛΝΕΓ σοφά σημειώνει: «πισίνα (η) {πισίνων· ο τ. αυτός χρησιμοποιείται από τους ομιλητές για λόγους προφύλαξης αντί τού τ. πισινών}». Μη μείνουν ορφανά και τόσα πισίνων.

Νίκελ, κάποτε είχαμε αναρωτηθεί για τη γενική πληθυντικού: «πισίνων» ή «πισινών»; Επαναλαμβάνω την τότε απάντησή μου, με την οποία εξακολουθώ να συμφωνώ:

Πρώτον, αφού έχει πλέον λεξικογραφηθεί το "πισίνων" (έστω από τον Μπαμπινιώτη - το ΛΚΝ δεν δίνει καθόλου), έχεις σίγουρα μία καταφυγή κατά τι καλύτερη από το "πισινών". Δεύτερον, εάν το κείμενο είναι τεχνικό και η γενική πληθυντικού σε κάποιο σημείο είναι εκ των ων ουκ άνευ, κοίτα αν βολεύει και το "δεξαμενών κολύμβησης".

Τρίτον, το "πισινών" δεν συνδέεται μονοσήμαντα με τον ποπό. Εκεί όπου, σε αντίθεση με την "πισίνα", χρησιμοποιείται χωρίς εναλλακτικές επιλογές (πέρα, φυσικά, από την αλλαγή σύνταξης ή την περίφραση) είναι στο επίθετο "πισινός/-ή/-ό", καθώς επίσης και στο ουσιαστικό "πισινή". Βέβαια, επειδή εδώ οι λέξεις αυτές είναι περισσότερο του προφορικού λόγου, είτε δεν πρόκειται να παρεξηγηθεί κανείς με το "πισινών" (αφήστε που μπορεί η συγκεκριμένη χρήση να επιλεγεί σκόπιμα για περιπαικτικούς λόγους), είτε είναι σχεδόν απίθανο να γίνει χρήση γενικής πληθυντικού (ιδίως στην "πισινή"), είτε τέλος στο επίθετο τα πράγματα είναι πιο ξεκάθαρα (λ.χ. "των πισινών ποδιών του ζώου" - δεν αρχίζει να χασκογελάει κανείς).

Τέταρτον, αίσθησή μου είναι ότι οι λέξεις στην πορεία της γλώσσας απενοχοποιούνται ή ενοχοποιούνται ανάλογα με τη χρήση. Ως υπόθεση εργασίας αναλογίζομαι ότι, αν αρχίζαμε όλοι να χρησιμοποιούμε σε συντριπτικά μεγαλύτερη έκταση το "πισινών" για την πισίνα και όχι για τον πισινό, σε βάθος χρόνου η σύνδεση με την πισίνα θα γινόταν ικανά ισχυρή ώστε να ατονήσει το όποιο 'αρνητικό' φορτίο (πέρα από περιττά κιλά και κυτταρίτιδα) φέρει ο πισινός. Για παράδειγμα, το "ιδιώτης" σημαίνει και τον από ιδιωτεία πάσχοντα, αλλά όλοι μας το παραδεχόμαστε ότι είμαστε 'ιδιώτες' όταν δεν κόβουμε τιμολόγιο για επαγγελματική χρήση - χωρίς να χασκογελάμε ή να παρεξηγούμαστε. Δεν ξέρω, μου φαίνεται ότι ο πολύς καθωσπρεπισμός και η ευλαβική τήρηση του πολιτικώς ορθού, είναι μια μορφή καταδικαστέας υποκρισίας.

Και, γενικότερα σχετικά με τη χρήση ή την καταδίκη τής δύστροπης γενικής πληθυντικού σε ορισμένα θηλυκά ουσιαστικά, είχα προσθέσει:

Έχω διαβάσει όσο προσεκτικότερα μπορώ αυτά που έχει καταθέσει ο Νίκος Σαραντάκος για το θέμα (http://www.sarantakos.com/language/pistwn2.htm). Ωστόσο, εδώ κάπου βλέπω δύο μέτρα και δύο σταθμά. Από τη μια να είμαστε θαρραλέοι στην παραγωγή νέων λέξεων που να αντικατοπτρίζουν τη ζωή που 'χει η γλώσσα μας, και να μην κωλώνουμε σε νέους "ήχους" στους οποίους αναπόφευκτα θα οδηγεί τούτο. Αλλά από την άλλη να καταργούμε εντελώς μια πτώση (τη γενική πληθυντικού) επειδή είτε δεν μας αρέσει ο ήχος της είτε φοβόμαστε πως θα τη χρησιμοποιούν οι βαρεμένοι νεοκαθαρευουσιάνοι που τα πάντα με γενική τα συντάσσουν. Γιατί, βρε παιδιά; Αν είναι να 'μαστε θαρραλέοι, ας είμαστε σε όλα. Ναι, ζωντάνια στη γλώσσα και προχωράμε μπρος - και εμπλουτίζουμε την ελληνική με νέες κατασκευές, ιδίως στα θηλυκά. Αλλά επίσης και αποφυγή πρακτικών του τύπου "πονάει κεφάλι, κόψει κεφάλι" - δεν φοβόμαστε να έχουμε όλες τις πτώσεις που πρέπει να έχουμε, κι αφήνουμε τον χρήστη της γλώσσσας να επιλέγει τι και πώς θα πει σε κάθε περίπτωση. Όχι όμως και προληπτική λογοκρισία μήπως και αποδειχθεί ότι δεν ήταν τελικά σε θέση να χρησιμοποιήσει τη γενική πληθυντικού σωστά ή "σωστά".

 

[nickel]

Δεν σε γλιτώνει τίποτα άμα σου την πέσει το τάγμα των «ορθοεπών» (ή να φτιάξουμε κάτι σε -ισμός και -ιστής, π.χ. ορθοεπιστής;).

Cook-book misprint costs Australian publishers dear
An Australian publisher has had to pulp and reprint a cookbook after one recipe listed "salt and freshly ground black people" instead of black pepper.​

http://news.bbc.co.uk/2/hi/8627335.stm

Ξεκαρδίστηκα πάντως με την εξήγηση που έδωσαν οι εκδότες:
"When it comes to the proof-reader, of course they should have picked it up, but proofeading a cookbook is an extremely difficult task."

Ιδιαίτερα αν κάνεις δίαιτα.

 

[Philip]

NET πριν από 2 λεπτά

"we are prepared to move expeditiously ..."
"... διερευνητικά ..."

 

[nickel]

"we are prepared to move expeditiously ..."
"... διερευνητικά ..."

Μπορεί να φταίει η ... Expedia. Καλά που δεν είπαν και «εξερευνητικά».

 

[Elsa]

Με την άκρη του ματιού μου βλέπω το "Safe" στην ΕΤ1 και σε κάποια στιγμή λέει κάποιος οτι μετά από μια νηστεία αποτοξίνωσης πρέπει να ακολουθήσει μια διατροφή με "raw foods", και οι υπότιτλοι γράφουν "με σενιάν τρόφιμα"!
Ναι...σαλατικά και φρούτα με το αιματάκι τους...