SNAFU

[LostVerse]

Σκέφτομαι μερικές φορές και προβληματίζομαι σχετικά με το γιατί το έβαλε ο συγγραφέας (ανεξάρτητα από το αν είναι διαδεδομένο στη γλώσσα του ή όχι) και δεν χρησιμοποίησε κάτι άλλο για να αποδώσει αυτό που ήθελε να πει... όπως και το γιατί εμείς πρέπει να μη χρησιμοποιήσουμε κάτι αντίστοιχο. Αλλά αυτά είναι για άλλο θέμα που σηκώνει μάλλον μεγάλη συζήτηση.

Ας μου επιτραπεί να παρατηρήσω ότι η χρήση αρτικόλεξων (και) στην αγγλική σε συγκεκριμένες περιστάσεις όπου υπάρχει ανάγκη μεταφοράς μεγάλου αριθμού νοημάτων με μικρό αριθμό λέξεων και σε ελάχιστο χρόνο, όπως π.χ. ομιλία μέσω ασυρμάτου, είναι ο κανόνας, όχι η εξαίρεση. Π.χ. ένας πιλότος για να αναφέρει σε πόση ώρα θα φτάσει στον προορισμό του θα πει "η-τι-έι τουέντι μίνιτς" ήτοι "estimated time of arrival - ETA", σώζωντας έτσι πολύτιμα δευτερόλεπτα επικοινωνίας. Δυστυχώς τα αρτικόλεξα είναι μεγάλο πρόβλημα γιατί συνήθως δεν μεταφράζονται και αυτούσια είναι ακατανόητα, εκτός αν καθιερωθούν, π.χ. ΝΑΤΟ.

 

[Palavra]

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, μιλάμε για ένα αρτικόλεξο της αργκό, το οποίο δεν εξυπηρετεί καμία χρησιμότητα. Το να προσπαθήσεις να το διατηρήσεις, θα ήταν σα να προσπαθήσεις να αποδώσεις το καψιμί των Ελλήνων φαντάρων με αρτικόλεξο στα αγγλικά, χωρίς να υπάρχει κανείς απολύτως λόγος.

 

[LostVerse]

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, μιλάμε για ένα αρτικόλεξο της αργκό, το οποίο δεν εξυπηρετεί καμία χρησιμότητα.

Γιατί το λες αυτό; Εφόσον υπάρχει και χρησιμοποιείται, εξ ορισμού έχει χρησιμότητα, εφόσον εξυπηρετεί τους χρήστες του. Δυο τουλάχιστον μου έρχονται στο μυαλό:

>Οικονομία λόγου: με μια λέξη, περιγράφεις πολύ περισσότερες καταστάσεις, μεταδίδεις μεγαλύτερο όγκο πληροφορίας.
>Διακριτικότητα: Είναι πιο εύκολο να πεις SNAFU παρά fucked up κτλ, ειδικά μπροστά σε ανάμεικτο κοινό.

Το να προσπαθήσεις να το διατηρήσεις, θα ήταν σα να προσπαθήσεις να αποδώσεις το καψιμί των Ελλήνων φαντάρων με αρτικόλεξο στα αγγλικά, χωρίς να υπάρχει κανείς απολύτως λόγος.

Μα εγώ δεν είπα να το προσπαθήσεις να το διατηρήσεις υποχρεωτικά. Στο παράδειγμά σου, το ίδιο πρόβλημα θα είχε και ο Άγγλος μεταφραστής.

 

[Palavra]

Δεν αναφέρομαι γενικά στη χρήση αρτικόλεξων αλλά ειδικά. Εννοούσα ότι η συγκεκριμένη λέξη, όπως λέει και η Αλεξάνδρα, νομίζω, πιο πάνω, είναι μια λέξη που έχει περάσει πλέον στην αμερικάνικη αργκό όχι ως αρτικόλεξο αλλά ως κανονικό ουσιαστικό.

Από την ανάλυσή σου στο 21 κατάλαβα ότι είσαι υπέρ της διατήρησής του, πάντως.

 

[LostVerse]

Ναι, η ουσιαστικοποίηση αρτικόλεξων είναι κατεξοχήν μέθοδος δημιουργίας νέων λέξεων, π.χ. το "λέιζερ" ουδέποτε μεταφράστηκε (επικράτησε όμως μεταγραμμένο).

Για το δεύτερο, δεν είναι ότι είμαι υπέρ, απλώς είπα μερικές σκέψεις την σκοπιμότητα χρήσης τους. Δηλαδή ότι είναι κάτι αναπόφευκτο σε κάποιες καταστάσεις.

 

[jglenis]

Δεν αναφέρομαι γενικά στη χρήση αρτικόλεξων αλλά ειδικά. Εννοούσα ότι η συγκεκριμένη λέξη, όπως λέει και η Αλεξάνδρα, νομίζω, πιο πάνω, είναι μια λέξη που έχει περάσει πλέον στην αμερικάνικη αργκό όχι ως αρτικόλεξο αλλά ως κανονικό ουσιαστικό.

Με την Αλεξάνδρα, και με την Palavra, συμφωνεί και ο Ντόναλντ (ο οποίος ούτε θα έλεγε, ούτε θα υπονοούσε ποτέ the f word) ήδη από την δεκαετία του '60:

 

[jglenis]

Ενδεχομένως να μπορούσαμε να προσεγγίσουμε το ζήτημα αντίστροφα: δηλαδή, αντί να ψάχνουμε αρκτικόλεξο που να μοιάζει με λέξη και να σημαίνει snafu, να πάρουμε μια ελληνική λέξη που να περιγράφει αυτή την έννοια και να την κάνουμε αρκτικόλεξο. Παράδειγμα:

Μ.Π.Α.Χ.Α.Λ.Ο.

Μην Πανικοβάλλεστε Ακόμη, Χανόμαστε Αλλά Λιώνουμε Ομοθυμαδόν

 

[daeman]

Backronyms? Όπως:

Χ.Α.Μ.Ο.Σ = Χάλια Μαύρα, Όπως Συνήθως

Αν και για να ξεχωρίζει από τον κοινό χαμό και να γράφεται όπως το snafu, με πεζά, ίσως να το προτιμούσα:

χαμώς = Χάλια Μαύρα, Ως Συνήθως

Καλή ιδέα πάντως, jglenis.

 

[LostVerse]

Όντως jglenis, πολύ καλό device! Και μπορώ άνετα να το φανταστώ π.χ. σε υπότιτλους, ακόμα και χωρίς την εξήγηση δίπλα! :)

 

[Zazula]

Αν και για να ξεχωρίζει από τον κοινό χαμό και να γράφεται όπως το snafu, με πεζά, ίσως να το προτιμούσα: χαμώς = Χάλια Μαύρα, Ως Συνήθως

To τρικ με το χαρακτηριστικό γράμμα που να κάνει το αρκτικόλεξο να ξεχωρίζει χρησιμοποιήθηκε και στο πάλαι ποτέ ΚΔΩΑ (που δεν υπήρχε καν ως λέξη), όπου μάλιστα το ωμέγα αντιστοιχούσε σε ανορθογράφηση. :)

 

[jglenis]

Ευχαριστώ αμφοτέρους∙ η ιδέα βέβαια προέρχεται από τους Μικρούς Εξερευνητές και τα ατελείωτα ακρωνύμια τους, για όσους θυμούνται τις ιστορίες...

Χ.Α.Μ.Ο.Σ = Χάλια Μαύρα, Όπως Συνήθως

χαμώς = Χάλια Μαύρα, Ως Συνήθως

Ακόμη καλύτερα, και με πέντε μόνο γράμματα, όπως και το snafu, έχω όμως μια ερώτηση: μήπως θα έπρεπε να είναι ΧΑ.Μ.Ο.Σ; (Call me pedantic, but I had to ask).

 

[daeman]

[...]Ακόμη καλύτερα, και με πέντε μόνο γράμματα, όπως και το snafu, έχω όμως μια ερώτηση: μήπως θα έπρεπε να είναι ΧΑ.Μ.Ο.Σ; (Call me pedantic, but I had to ask).

Και βέβαια. ΧΑ.Μ.Ο.Σ το ένα, ΧΑ.Μ.Ω.Σ. το άλλο. Μια τελεία λιγότερη, μα ήταν έξι το πρωί.

Αν και το δεύτερο το προτιμώ πεζό, χαμώς.
-Πώς πάει;
-Χαμώς!
Με προκαλεί να του κοτσάρω μια υπογεγραμμένη και μια περισπωμένη, να γίνει σαν ιδεόγραμμα, βαρύ, όπως πρέπει σε επίρρημα. Και μια παρετυμολόγηση έτοιμη από το χάμω, με τροφή για βορειονότια πειράγματα από τους μελλοντικούς γλωσσολόγους.

 

[nickel]

Συνέχεια της παραπάνω συζήτησης στα σημερινά μεζεδάκια του Σαραντάκου:

Και με ένα από αυτά ξεκινάμε, τη μετάφραση που έκανε η ηλεκτρονική έκδοση του Βήματος στο άρθρο του Πολ Κρούγκμαν, που είχε τίτλο Cyprus: the sum of all FUBAR. Σύμφωνα με το Βήμα, αυτό αποδίδεται: «Κύπρος: το άθροισμα όλης της γα**μένης κατάστασης», και ακολουθεί η επεξήγηση: -όπου F.U.B.A.R. είναι αρκτικόλεξο των λέξεων «Fucked up beyond all recognition» που σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει «γα**μένοι άνευ προηγουμένου»-. Το fubar είναι αμερικάνικη στρατιωτική σλανγκ, με πρώτη καταγραφή το 1944 -όλοι οι στρατοί αγαπάνε τα αρκτικόλεξα. Αλλά δεν μου αρέσει καθόλου η απόδοση του Βήματος. Πολλές φορές το αμερικάνικο fuck ή το fuck up δεν αντιστοιχεί στο ελληνικό γμτ, και εδώ θα ήταν πολύ καλύτερη μια απόδοση με σκατά, με μπάχαλο ή με χάος μέσα. Κάπου διάβασα “το απόλυτο μπάχαλο”. Ακούω άλλες ιδέες.

Αφού προσθέσω ότι το «beyond all recognition» δεν είναι το ίδιο με το «άνευ προηγουμένου», και ότι το «Fucked up beyond all recognition» είναι περίπου το ίδιο με το δικό μας «Το γάμησαν και ψόφησε», τα υπόλοιπα τα έχουμε υπερκαλύψει και έχουμε φτάσει για το SNAFU στο αριστουργηματικό ΧΑΜΟΣ, Χάλια Μαύρα Όπως Συνήθως, το οποίο σαν καλό ακρωνύμιο δεν χρειάζεται τελείες. Αν θέλετε να φτιάξετε διαφορετικό για το FUBAR, το πεδίο είναι ελεύθερο.

 

[daeman]

...
Για σεφτέ, με τον καφέ: ΤΟΓΑΚΑΙΨΟ, ΤΗΓΑΚΑΙΨΟ, ΤΑΓΑΚΑΙΨΟ.
Ξέρω, μεγάλος δείκτης μπλαμπλά, αλλά νιώθω λίγο λαρτζ αυτή την ώρα.

 

[bernardina]

Θαρρώ πως ένας σκέτος ΓΑ.ΤΟ.Σ. θα τα έλεγε (όπως συνήθως ) όλα.

 

[cougr]

ΓΟΠΠΑ- γα--μένη ολοκλήρως πέραν πάσης αναγνώρισης

 

[daeman]

ΓΟΠΠΑ- γα--μένη ολοκλήρως πέραν πάσης αναγνώρισης

ΓΑΚΙΑ = γαμημένα κι αγνώριστα

ΓΑΜΑΚΑ = γάμα τα κι άστα

Όχι γάματα, γιατί γίνεται προφανές και προφανώς ακατάλληλο.
- Πώς πάει, Μήτσο;
- Γάμακα. Αλλά ταπί και ψύχραιμος εγώ, δε σκάω. Μπορώ να κάνω τίποτα; Δεν μπορώ, άρα ασταναπάν, γάμακα.


ΑΣΤΑΝΑΠΑΝ, που το 'χουμε ήδη, στη γλώσσα και στη Λεξιλογία.

Άστα να πάνε implies that things are so bad or so messed-up that it isn't worth even telling about them.

 

[Hellegennes]

Όπως είπα και στου Σαραντάκου, η ακριβής μετάφραση του FUBAR είναι ΓΤΠΚ. Είναι μια έκφραση σε χρήση τα τελευταία 15 χρόνια τουλάχιστον.

 

[nickel]

Βικιλεξικό: ΓΤΠΚ
Έχει κάνει μεγάλα άλματα η στρατιωτική αργκό από τον καιρό που ήμουνα φαντάρος.

Ερώτηση: Αυτό διαβάζεται «γουτουπουκού» ή λέγεται αποκωδικοποιημένο;

 

[crystal]

Στο μεταξύ, πριν από κάνα χρόνο, έμαθα και τη λέξη "Σκατάσταση" (η οποία φυσικά είναι μετάφραση του shituation).