false friends, faux amis, ψευδόφιλες μονάδες, ψευδόφιλες λέξεις, ψευτοφίλες

[nickel]

Πάντως, εδώ ανήκει το tantalizing. Με όποιο επίθετο κι αν το μεταφράσουμε (να προσθέσουμε τα λαχταριστός, ζηλευτός, γαργαλιστικός, άπιαστος), καλό είναι να μην είναι το ταντάλειος.

Sapere, δεν έχει μόνο τη σημασία του «άπιαστου»:

1. attractive but unattainable: tempting but unavailable or unattainable
2. inviting: causing feelings of excitement, pleasure, or anticipation: tantalizing glimpses of tropical landscapes
(Encarta)

 

[sapere_aude]

Sapere, δεν έχει μόνο τη σημασία του «άπιαστου»

Σύμφωνοι, αλλά η Ματζέντα δεν αναφέρει καν τη σημασία αυτή, γι΄αυτό και η απόδοση είναι ελλιπής.

 

[daeman]

Για το ρήμα tantalize, το GWord γράφει:
τυραννώ, βασανίζω (με διέγερση επιθυμίας μη δυνάμενης να πραγματοποιηθεί), τανταλίζω | ταλαιπωρώ (με αλλεπάλληλες υποσχέσεις και απογοητεύσεις).

και για το tantalization:
μαρτύριο (Ταντάλου) | βασανισμός με αλλεπάλληλες προσδοκίες και απογοητεύσεις.

Πάντως, οι αγγλόφωνοι το έχουν σε ρήμα, επίθετο, ουσιαστικό και όχι για δύσκολη και σπάνια λέξη, κι εμείς που το γεννήσαμε (ε, χμ, όχι ακριβώς εμείς, αλλά οι ΑΗΠ) να μην έχουμε ένα επίθετο τανταλιστικός;!

 

[drsiebenmal]

Για το ρήμα tantalize, το GWord γράφει:
... τανταλίζω...

τανταλίζω;;; δεν το βρίσκω σε κανένα από τα τέσσερα παραδοσιακά ή πιο σύγχρονα έντυπα λεξικά μου (Δημητράκος επίτ., Φυτράκης, Πελεκάνος, ΛΝΕΓ), δεν το δίνει το ΛΚΝ (ούτε με την παράλληλη αναζήτηση στα λεξικά Τριανταφυλλίδη, Κριαρά, Γεωργακά). Το βρήκα όμως στο γερμανο-αρχαιοελληνικό [Pape-1880] (όπου όμως οι ερμηνείες δεν είναι της ταλαιπωρίας αλλά της ταλάντευσης (και του πλούτου, σε τάλαντα).

τανταλίζω, wie [όπως] ταλαντίζω, = τανταλεύω ; Hesych. erkl. [ερμην.] ἐτανταλίσϑη, ἐσείσϑη , u. intr. ἐταντάλιζεν, ἔτρεμεν. Sprichwörtlich [παροιμ.] τὰ Ταντάλου τάλαντα τανταλίζεται , er wiegt an Vermögen so schwer wie Tantalus [έχει περιουσία σαν του Τ.], Ar . bei Suid .; vgl. ...

Wörterbucheintrag Griechisch-Deutsch zu »τανταλίζω«. Wilhelm Pape: Handwörterbuch der griechischen Sprache. Braunschweig 1914, Band 2, S. 1067.

 

[nickel]

Το «τανταλίζω» (!) κακώς κάκιστα βρίσκεται εκεί μέσα, γιατί ακόμα κι αν σήμαινε βασανίζω ή σκανδαλίζω, δεν το έχω δει να χρησιμοποιείται. Εκτός κι αν ακολουθήσουμε τη συμβουλή του daeman κι αρχίσουμε να το χρησιμοποιούμε τώρα με αυτή τη σημασία. Είναι σχεδόν τανταλιστικό. :)

 

[daeman]

Εγώ πρόταση δεν έκανα (παρότι αν δεν υπήρχε το σκανδαλιστικό, μπορεί και να την αποτολμούσα), εννοούσα μόνο ότι μου φαίνεται παράξενο οι αγγλόφωνοι να έχουν λέξεις με αυτή τη σημασία (η οποία προφανώς προέρχεται από κάποιον που γνώριζε τον μύθο τού μαρτυρίου τού Ταντάλου) και να μην έχουμε εμείς, κάπου, κάποτε. Ως παραμυθάς-δάσκαλος, θα μου άρεσε να με ρωτάνε τι θα πει και να ξεκινώ την αφήγηση του μύθου, μέχρι το πρώτο χασμουρητό, τουλάχιστον...

Και αυτό εδώ σίγουρα θα το έλεγα τανταλιστικό, (αν ήξερα πώς λέγεται τότε που το είδα σε μπαρ στη Σκωτία):
A Tantalus, by an obvious analogy, is also the term for a type of drinks decanter stand in which the bottle stoppers are firmly clamped down by a locked metal bar, as a means of preventing servants from stealing the master's liquor. The decanters themselves, however, remain clearly visible.

 

[Zazula]

Ο Θησαυρός όλης της ελληνικής γλώσσας (Χρ. Γιοβάνης) το έχει το τανταλίζω:
τανταλίζω Α σείω, κινώ
τανταλούμαι (-όομαι) Α (παθ.) σείομαι, τινάζομαι (ΣτΖ: Βρε λες να 'χει σχέση με το πώς τιναζόταν ο Τάνταλος να πιάσει τα φρούτα; )

Και δίνει και τανταλικός (πέρα από τη σημασία που σχετίζεται με το ταντάλιο) με σημασία συνώνυμη του ταντάλειος. Επίσης:
τανταλισμός, ο (μικροβιολ.)· μέθοδος για την αποστείρωση ουσιών που αλλοιώνονται από τις υψηλές θερμοκρασίες· συνίσταται στην υποβολή των ουσιών αυτών σε υδατόλουτρο για μία ώρα, σε θερμοκρασία 55-60°C για τρεις ημέρες· στα διαστήματα ανάμεσα στις θερμάνσεις το υλικό μένει στο ψυγείο· εφαρμόζεται μόνο στην αποστείρωση θρεπτικών ουσιών.
τάνταλος, ο (πτηνολ.)· γένος πελαργόμορφων πτηνών των τροπικών· έχουν μεγάλο σώμα με πτάρωμα ασπροκόκκινο με μαύρα στίγματα και δυνατό, λίγο κυρτό, ράμφος.

 

[nickel]

Μην ξεχάσουμε να βάλουμε και μια φωτογραφία του «τάνταλου» με το μάνταλο.

 

[Costas]

Άλλο ένα ενδιαφέρον ζευγάρι: graphic και γραφικός.

Το γραφικός δεν αποδίδεται πάντοτε με το graphic:

• Υπάρχει η σημασία "βιβλικός" (που κι αυτή λείπει από το ΛΚΝ), η οποία αντιστοιχεί στο scriptural.

Επειδή δε μου πάει πάντα να κάνω το scriptural βιβλικός, γράφω Γραφικός με κεφαλαίο. Και το έχω βέβαια πετύχει έτσι και σε άλλους/ες.

 

[Palavra]

Να προσθέσω και το antagonize, που κατά τη γνώμη μου επουδενί «ανταγωνίζομαι» αλλά «πάω κόντρα σε κάποιον» και όλα τα συναφή.

 

[Zazula]

Επειδή δε μου πάει πάντα να κάνω το scriptural βιβλικός, γράφω Γραφικός με κεφαλαίο. Και το έχω βέβαια πετύχει έτσι και σε άλλους/ες.

Μα εγώ πουθενά δεν είπα ότι το scriptural αποδίδεται μόνο βιβλικός — ακριβώς το αντίθετο, ότι αποδίδεται γραφικός και βιβλικός.

 

[Costas]

Δεν είπα ότι είπες! Πού το είπα; Απλώς, συμπλήρωσα ότι το γράφω με κεφαλαίο γάμμα· that's all. :)

 

[Zazula]

Α, ΟΚ, δεν κατάλαβα — σόρι. :)

 

[Zazula]

Το πρόθημα ceno- μπορεί όντως να σημαίνει κενο- (cenotaph = κενοτάφιο), αλλά μπορεί να σημαίνει επίσης καινο- (cenogenesis = καινογένεση) ή κοινο- (cenobite = κοινοβιάτης). Επίσης, biocenosis = βιοκοινωνία, βιοκοινότητα — όχι *βιοκένωση.

 

[daeman]

Το πρόθημα ceno- μπορεί όντως να σημαίνει κενο- (cenotaph = κενοτάφιο), αλλά μπορεί να σημαίνει επίσης καινο- (cenogenesis = καινογένεση) ή κοινο- (cenobite = κοινοβιάτης). Επίσης, biocenosis = βιοκοινωνία, βιοκοινότητα — όχι *βιοκένωση.

Για βιοκένωση, εδώ.

 

[Palavra]

Το τσίμπησα από παραπομπή του δόκτορος 7 κτλ κτλ (:))
program μπορεί να είναι και η τηλεοπτική σειρά, όχι μόνο πρόγραμμα. Παρακάτω, μιλώντας για τη σειρά House MD (αρρώστεια!), γράφει:

«Πρέπει να υπάρχουν βαριές χειρουργικές επεμβάσεις που σχεδόν πάντα έχουν θετικά αποτελέσματα, κάτι που είναι τελείως εξωπραγματικό» λέει ο Χολτζ και επισημαίνει πως τα προγράμματα αυτά ενισχύουν την λανθασμένη ιδέα ότι κάθε αρρώστια θεραπεύεται.

http://www.in.gr/news/article.asp?lngEntityID=1048395&rss=yes

 

[drsiebenmal]

Βλέπω ότι και άλλοι κάνουν την παύση τους (εννοώ το διάλειμμά τους) :)

 

[Palavra]

Εκλιπαρώ τη συγγνώμη σας, εγώ εργάζομαι σκληρά και ανελλιπώς

 

[psifio]

Το τσίμπησα από παραπομπή του δόκτορος 7 κτλ κτλ (:))
program μπορεί να είναι και η τηλεοπτική σειρά, όχι μόνο πρόγραμμα. Παρακάτω, μιλώντας για τη σειρά House MD (αρρώστεια!), γράφει:

http://www.in.gr/news/article.asp?lngEntityID=1048395&rss=yes

Μα, δεν χρησιμοποιείται συνεκδοχικά η φράση "τηλεοπτικά προγράμματα" με την έννοια των τηλεοπτικών σειρών;

 

[Palavra]

Νομίζω όχι. Εμένα τουλάχιστον μου φαίνεται κακή μετάφραση. Ας κάνουμε ένα γκάλοπ, όμως.