...πέφτουν. Ψέματα. Δεν θα γράψω για το χρηματιστήριο.
Έπεσα πάνω σ’ ένα *κυβερνόν κόμμα και, κάνοντας μια στατιστική (108 σωστά προς 3,4 λάθος – πάλι καλά), είδα και σ’ ένα μπλογκ (http://orthografia.blogspot.com — φαίνεται να έχει το όνομα, αλλά όχι τη χάρη. Ούτε τον Χάρη) τα εξής: Λόγω μιας αδικαιολόγητης έλλειψης στο λεξικό του Microsoft Office, έχει σχεδόν επικρατήσει ο τύπος της μετοχής ενεστώτα της ενεργητικής φωνής του ρήματος "κυβερνώ" να γράφεται με -ω- (το κυβερνών κόμμα) αντί για το ορθό -ο- (το κυβερνόν κόμμα).
Αν αυτά είναι ορθογραφία, εγώ είμαι ο Πύρρος Δήμας.
Γιά να πιάσουμε σιγά-σιγά τις μετοχές, λοιπόν. Αντιγράφω από το ΛΚΝ:
Πρόσθετα παραδείγματα με το ύπουλο ουδέτερο γένος:
το αλαλάζον πλήθος, το ισχύον καθεστώς, το αναβράζον δισκίο, το επείγον του πράγματος, με το αρμόζον ύφος, το πλεονάζον προσωπικό, το σημαίνον και το σημαινόμενο, το μέλλον («περιττό» θα πείτε – δείτε όμως 2.300 «το *μέλλων»!), το τρέχον έτος (9.630 «το *τρέχων»!).
Ας μην μπερδεύουμε αυτές τις μετοχές με τα επίθετα σε –ων, –ων, –ον (π.χ. ο μείζων, η μείζων, το μείζον) με αποτέλεσμα τέρατα όπως «η *τρέχων» και «η *μείζουσα»!
Στις παραπάνω κατηγορίες των μετοχών του ενεργητικού ενεστώτα να προσθέσω και τις μετοχές του ενεργητικού αορίστου β΄ σε –ών, -ούσα, -όν:
ο εκλιπών, οι διαφυγόντες φόροι, ο λαβών/η λαβούσα, το εκπεσόν τάγμα των αγγέλων, οι επιλαχόντες και οι επιλαχούσες, ο ευρών τα ευρώ.
Φυσικά: το παρελθόν. Δεν μπορώ να καταλάβω πώς ένας γράφει «Όταν το *παρελθών συναντάει το μέλλον» κι ένας άλλος «...εμπεριέχουν το παρελθόν, το *παρών και το *μέλλων».
Και προσοχή στο «τυχών». Άλλο η μετοχή (πάει με τον πρώτο τυχόντα, δεν είναι ο πρώτος τυχών, μια τυχούσα ευθεία) και άλλο το επίρρημα σε θέση επιθέτου (έλεγχος για τυχόν παραλείψεις).
Αυτά για τώρα. Με κούρασε τόση καθαρεύουσα. Αυτό το κυβερνών κόμμα, όλο μπελάδες μάς δημιουργεί.
Έπεσα πάνω σ’ ένα *κυβερνόν κόμμα και, κάνοντας μια στατιστική (108 σωστά προς 3,4 λάθος – πάλι καλά), είδα και σ’ ένα μπλογκ (http://orthografia.blogspot.com — φαίνεται να έχει το όνομα, αλλά όχι τη χάρη. Ούτε τον Χάρη) τα εξής: Λόγω μιας αδικαιολόγητης έλλειψης στο λεξικό του Microsoft Office, έχει σχεδόν επικρατήσει ο τύπος της μετοχής ενεστώτα της ενεργητικής φωνής του ρήματος "κυβερνώ" να γράφεται με -ω- (το κυβερνών κόμμα) αντί για το ορθό -ο- (το κυβερνόν κόμμα).
Αν αυτά είναι ορθογραφία, εγώ είμαι ο Πύρρος Δήμας.
Γιά να πιάσουμε σιγά-σιγά τις μετοχές, λοιπόν. Αντιγράφω από το ΛΚΝ:
-ων -ουσα -ον : κατάληξη λόγιας μετοχής του ενεργητικού ενεστώτα ρημάτων της πρώτης συζυγίας με επιθετική λειτουργία ή σε ουσιαστικοποιημένη χρήση: 1. σε στερεότυπη χρήση (εκφράσεις, φράσεις, επιστημονικό λεξιλόγιο κτλ.): Θεού θέλοντος και καιρού επιτρέποντος. H λανθάνουσα γλώσσα λέει την αλήθεια. Ο ενάγων. Εκ των ενόντων. Επί του παρόντος. Προς το παρόν. Υπέρ το δέον. 2. με αυξανόμενη συχνότητα ιδιαίτερα στο γραπτό λόγο προκειμένου να καλύψει την απουσία κλιτού τύπου μετοχής του ενεργητικού ενεστώτα: εξέχων εξέχουσα εξέχον, τρέχων τρέχουσα τρέχον, σημαίνων σημαίνουσα σημαίνον, πρωτεύων πρωτεύουσα πρωτεύον, υπάρχων υπάρχουσα υπάρχον, λανθάνων λανθάνουσα λανθάνον. 3. (ειρ.) σε ευκαιριακούς σχηματισμούς ακόμη και –ή κυρίως– στις περιπτώσεις που το ρήμα δεν επιδέχεται λόγιες καταλήξεις: Ο παίζων ζάρια. Ένα πλοίο ταξιδεύον.
Προσθέτω: Στην κεφαλή θα έπρεπε να έχουμε και –ών, -ούσα, -όν, μια και περιλαμβάνονται εδώ τα: απών, παρών, ανιών, κατιών, προϊών (π.χ. προϊόντος του χρόνου). Ωστόσο: έδωσε το «παρών» (και όχι «έδωσε το παρόν»).Πρόσθετα παραδείγματα με το ύπουλο ουδέτερο γένος:
το αλαλάζον πλήθος, το ισχύον καθεστώς, το αναβράζον δισκίο, το επείγον του πράγματος, με το αρμόζον ύφος, το πλεονάζον προσωπικό, το σημαίνον και το σημαινόμενο, το μέλλον («περιττό» θα πείτε – δείτε όμως 2.300 «το *μέλλων»!), το τρέχον έτος (9.630 «το *τρέχων»!).
Ας μην μπερδεύουμε αυτές τις μετοχές με τα επίθετα σε –ων, –ων, –ον (π.χ. ο μείζων, η μείζων, το μείζον) με αποτέλεσμα τέρατα όπως «η *τρέχων» και «η *μείζουσα»!
-ών -ούσα -ούν : κατάληξη λόγιας μετοχής του ενεργητικού ενεστώτα ρημάτων της β' συζυγίας, β' τάξης· κυρίως σε στερεότυπη χρήση (εκφράσεις, φράσεις, επιστημονικό λεξιλόγιο κτλ.) με επιθετική λειτουργία ή σε θέση ουσιαστικού: 1. Βαρυπενθούσα χήρα. Μετανοούσα Μαγδαληνή. Συγκοινωνούντα δοχεία. Διοικούσα επιτροπή. Οι αντιφρονούντες / οι αναξιοπαθούντες / οι δεινοπαθούντες. 2. Ο αιτών. Κροτούν αέριο.
Εδώ έχουμε ύπουλα ουδέτερα σε –ούν και κάποιοι θα πουν ότι δεν είναι λάθος να πούμε σήμερα «το *αιτών μέλος» αντί για «το αιτούν μέλος». Πρέπει να θυμόμαστε και την κλίση των αρσενικών (τον ομιλούντα κινηματογράφο) και τα περίεργα θηλυκά (οι επικρατούσες συνθήκες).-ών -ώσα -ών : κατάληξη λόγιας μετοχής του ενεργητικού ενεστώτα ρημάτων της β' συζυγίας, α' τάξης· κυρίως σε στερεότυπη χρήση (εκφράσεις, φράσεις, επιστημονικό λεξιλόγιο κτλ.) με επιθετική λειτουργία ή σε θέση ουσιαστικού: H κυβερνώσα παράταξη. Το κυβερνών κόμμα. Αποχρών λόγος. Οι κυβερνώντες.
Να προσθέσω: η ζώσα (γλώσσα, παράδοση), τα ζώντα ζώα, αποχρώσες ενδείξεις, η μαθητιώσα και η φοιτητιώσα νεολαία, η συνιστώσα και η συνισταμένη.Στις παραπάνω κατηγορίες των μετοχών του ενεργητικού ενεστώτα να προσθέσω και τις μετοχές του ενεργητικού αορίστου β΄ σε –ών, -ούσα, -όν:
ο εκλιπών, οι διαφυγόντες φόροι, ο λαβών/η λαβούσα, το εκπεσόν τάγμα των αγγέλων, οι επιλαχόντες και οι επιλαχούσες, ο ευρών τα ευρώ.
Φυσικά: το παρελθόν. Δεν μπορώ να καταλάβω πώς ένας γράφει «Όταν το *παρελθών συναντάει το μέλλον» κι ένας άλλος «...εμπεριέχουν το παρελθόν, το *παρών και το *μέλλων».
Και προσοχή στο «τυχών». Άλλο η μετοχή (πάει με τον πρώτο τυχόντα, δεν είναι ο πρώτος τυχών, μια τυχούσα ευθεία) και άλλο το επίρρημα σε θέση επιθέτου (έλεγχος για τυχόν παραλείψεις).
Αυτά για τώρα. Με κούρασε τόση καθαρεύουσα. Αυτό το κυβερνών κόμμα, όλο μπελάδες μάς δημιουργεί.
Αλλά τουλάχιστον εκείνοι φαίνονται ολοκάθαρα και, ό,τι κι αν λένε οι βιολόγοι, κάποτε χορταίνουν! 
