Σε τούτα εδώ τα μάρμαρα
- Thread starter anef
- Start date
Ambrose
¥
Προσθήκη: δεν θα ξεχάσω ποτέ (ίσως επειδή ήταν η πρώτη μου επαφή με το φαινόμενο και με σόκαρε) πολλά χρόνια πριν, συναυλία της Καραίνδρου στην Επίδαυρο. Είχαν δηλώσει αρκετές μέρες πιο πριν ότι οι πόρτες θα έκλειναν ακριβώς στις 9, για να αποφευχθεί το γνωστό φαινόμενο που όλοι οι Αθηναίοι εμφανίζονται στην παράσταση ό,τι ώρα γουστάρουν και απαιτούν να μπουν με το έτσι θέλω. Παρόλες τις προειδοποιήσεις, ήταν αρκετοί αυτοί που ήρθαν αργοπορημένοι και όταν βρήκαν τις πόρτες κλειστές άρχιζαν να γιουχάρουν και να φωνάζουν. Δεν έλειψαν κι εκείνοι που ενώ είχαν μπει μέσα και ενώ η συναυλία είχε ξεκινήσει από ώρα φώναζαν ατάκες του στυλ "Ελένη, άσε τον κόσμο να μπει μέσα!" Απίστευτα πράγματα δηλαδή! Μάλιστα, η συγκεκριμένη συναυλία επρόκειτο να κυκλοφορήσει σε CD από την ECM, και δεν κυκλοφόρησε ποτέ επειδή οι sound engineers δεν κατάφεραν τελικά να απομονώσουν τις τσιρίδες!
True. Δεν έμαθα τόσες λεπτομέρειες γιατί και η φίλη μου αποχώρησε σιωπηρά πριν από το τέλος της παράστασης.
Ε, δεν μπορώ, θα την πετάξω κι εγώ την ανάμνησή μου: Σοβιετία, 1980, αμέσως μετά τους Ολυμπιακούς, κάνουμε ταξίδι Μόσχα - Λένινγκραντ - Τιφλίδα - Σότσι, μαζί με γκρουπ Εγγλέζων. Πρώτο βράδυ στο Σότσι, βράδυ καλοκαιρινό, το πρόγραμμα λέει «μουσική εκδήλωση». Πρέπει να ήμασταν οι πρώτοι που πήγαμε στο υπαίθριο θέατρο, καταλάβαμε τη δεύτερη σειρά μην έρθουν τίποτα αξιωματούχοι και θέλουν την πρώτη, και περιμέναμε υπομονετικά στο κατά τ' άλλα άδειο θέατρο. Δέκα λεπτά πριν από την ώρα έναρξης και ενώ είχαμε αρχίσει να πιστεύουμε ότι θα ακυρωθεί η εκδήλωση, αποκλείεται να κάνουν τον κόπο για δέκα τουρίστες και μία συνοδό, άρχισε να γεμίζει η αίθουσα από ντόπιους. Ντυμένοι απλά, πολλοί παρέα με τα μεγάλα τους παιδιά, μπήκαν σχεδόν αθόρυβα και πολύ γρήγορα γέμισαν ολόκληρο το χώρο. Έχω ακόμα την απορία κατά πόσο τους είχαν απέξω να περιμένουν, για την περίπτωση που θα έρχονταν και άλλοι τουρίστες να παρακολουθήσουν την εκδήλωση.
Δεν θυμάμαι το πρόγραμμα, θυμάμαι όμως ότι βγήκε πρώτα μια κυρία που μας εξήγησε σε άπταιστα ρωσικά τι θα ακούσουμε. Πρέπει να έκανε κάποια ανάλυση, σαν κι αυτή του Μπακογιαννόπουλου πριν την ταινία. Και θυμάμαι επίσης ότι στη διάρκεια του προγράμματος δεν ακούσαμε ούτε ένα χειροκρότημα εκτός χρόνου.
Όταν σουλατσάραμε στους δρόμους του θερέτρου, σχολιάζαμε πόσο καθαρές ήταν οι υπόγειες διαβάσεις. Μα ούτε εκεί δεν έγραφε κανένας συνθήματα; Τα 'σκιαζε η φοβέρα ή πίσω από τους βάνδαλους έτρεχαν τα συνεργεία που καθάριζαν;
Από εκείνα τα χρόνια δεν έχω ξαναπάει στη Ρωσία και δεν ξέρω πόσο έχουν αλλάξει τα πράγματα. Κάποια προς το καλύτερο και κάποια προς το χειρότερο, φαντάζομαι, όπως παντού και πάντα. Τότε πάντως, ο περαστικός, ο τουρίστας, έβλεπε φτώχια (γνώρισα ντόπιους, συζήτησα, μπήκα στα σπίτια τους), αλλά καφρίλα όχι, ούτε από τους γέρους ούτε από τους νέους. Αυτό που νιώθω συνέχεια όταν κυκλοφορώ στην Ελλάδα είναι πόσο ελεύθερη και ασύδοτη κυκλοφορεί η καφρίλα — η αδιαφορία για τον άλλο, το μίσος του ωραίου, η ρύπανση, η ηχορύπανση. Ταυτόχρονα πιστεύω ότι οι κάφροι είναι μια οικτρή ηχηρή μειοψηφία και πρέπει σε κάθε ευκαιρία να τους «καρπαζώνουμε» με κάποιον τρόπο, μέχρι να μάθουν να φέρονται.
(Η αποχή από το κάπνισμα ενισχύει την καφρική δυσανεξία μου. Πείτε μου αν εκδηλώνεται πολύ έντονα.)
Δεν θυμάμαι το πρόγραμμα, θυμάμαι όμως ότι βγήκε πρώτα μια κυρία που μας εξήγησε σε άπταιστα ρωσικά τι θα ακούσουμε. Πρέπει να έκανε κάποια ανάλυση, σαν κι αυτή του Μπακογιαννόπουλου πριν την ταινία. Και θυμάμαι επίσης ότι στη διάρκεια του προγράμματος δεν ακούσαμε ούτε ένα χειροκρότημα εκτός χρόνου.
Όταν σουλατσάραμε στους δρόμους του θερέτρου, σχολιάζαμε πόσο καθαρές ήταν οι υπόγειες διαβάσεις. Μα ούτε εκεί δεν έγραφε κανένας συνθήματα; Τα 'σκιαζε η φοβέρα ή πίσω από τους βάνδαλους έτρεχαν τα συνεργεία που καθάριζαν;
Από εκείνα τα χρόνια δεν έχω ξαναπάει στη Ρωσία και δεν ξέρω πόσο έχουν αλλάξει τα πράγματα. Κάποια προς το καλύτερο και κάποια προς το χειρότερο, φαντάζομαι, όπως παντού και πάντα. Τότε πάντως, ο περαστικός, ο τουρίστας, έβλεπε φτώχια (γνώρισα ντόπιους, συζήτησα, μπήκα στα σπίτια τους), αλλά καφρίλα όχι, ούτε από τους γέρους ούτε από τους νέους. Αυτό που νιώθω συνέχεια όταν κυκλοφορώ στην Ελλάδα είναι πόσο ελεύθερη και ασύδοτη κυκλοφορεί η καφρίλα — η αδιαφορία για τον άλλο, το μίσος του ωραίου, η ρύπανση, η ηχορύπανση. Ταυτόχρονα πιστεύω ότι οι κάφροι είναι μια οικτρή ηχηρή μειοψηφία και πρέπει σε κάθε ευκαιρία να τους «καρπαζώνουμε» με κάποιον τρόπο, μέχρι να μάθουν να φέρονται.
(Η αποχή από το κάπνισμα ενισχύει την καφρική δυσανεξία μου. Πείτε μου αν εκδηλώνεται πολύ έντονα.)
Όχι, μια χαρά τα λες. Διότι το σύμπαν μπορεί να είναι πεπερασμένο, αλλά η ελληνική καφρίλα δεν είναι (οπότε, ακόμη κι ένας έλλην κάφρος αρκεί να καταστρέψει τα πάντα, δεδομένου ότι κάθε μη μηδενικός φυσικός αριθμός επί το άπειρον ισούται με άπειρον).
[λόγ. < ιταλ. cafro -ς εθνικό των κατοίκων της Κεντρικής Aφρικής (< αγγλ. caffer < αραβ. kāfir `άπιστος΄) κατά τη σημ. της αγγλ. λ.] ΛΚΝ
... όταν δεν υπήρχε ο βραχνάς της πολιτικής ορθότητας.
... όταν δεν υπήρχε ο βραχνάς της πολιτικής ορθότητας.
SBE
¥
Μην ξεχνάμε βεβαίως ότι και οι ΑΗΠ (αυτοί οι απολίτιστοι, που ανάξιοι απόγονοί τους είμαστε εμείς), εκδήλωναν την δυσαρέσκειά τους για την ποιότητα των θεαμάτων με παρόμοιο τρόπο.
Και τα γιουχαίσματα στα ευγενή θεάματα π.χ. στην όπερα δεν είναι και τόσο σπάνια.
Ο Αλάνια γιουχάρεται γιατί προσπαθεί να το παίξει πιο μελόδραμα και δεν του βγαίνει (στο 0:03). Την επόμενη θα το θυμάται και θα κόψει τις φιοριτούρες που γελοιοποιούν την ερμηνεία.
Ο θεατής που αποχωρεί δεν δείχνει ενδιαφέρον για το θέαμα αλλά για τον εαυτό του- φεύγω για να μην χαλάσω τη ζαχαρένια μου, και πολλές φορές αν η αποχώρηση είναι διακριτική και σε χώρο τεράστιο, δεν δίνει κανείς σημασία.
Αυτός που μένει και αποδοκιμάζει δείχνει ότι παρακολούθησε και αξιολογεί και μπορεί να ξεχωρίσει τα καλά στοιχεία (π.χ χειροκροτώντας τους ερμηνευτές, αποδοκιμάζοντας το σκηνοθέτη). Άλλωστε δεν έχω ακούσει πολλές φορές να αποδοκιμάστηκαν άδικα παραστάσεις.
Παράδειγμα από τη Μετροπόλιταν, όπου οι Αμερικανοί θεατές αφήνουν σιγά σιγά το κόμπλεξ μη τους πουν αμόρφωτους (αυτό που κάνει πολλούς Έλληνες να χειροκροτούν κι ας είναι μάπα και μετά να ντρέπονται να πούνε ότι δεν τους άρεσε το θέαμα και να βρίσκουν βαθυκουλτουριάρικες ερμηνείες). Εδώ το
με την αντίδραση του κοινού στη Μετροπόλιταν που χειροκροτεί τους τραγουδιστές και γιουχάρει τη σκηνοθέτρια. Και εδώ σχετικό άρθρο.
Περσινό άρθρο της Καθημερινής έλεγε ότι το κοινό στην Επίδαυρο χειροκροτεί τα πάντα (η αντίδραση του λοβοτομημένου θεατή), και ότι η αποδοκιμασία είναι μόνο όταν έχει φτάσει στο απροχώρητο η υπόθεση. Δεν ξέρω αν είναι έτσι, εγώ έχω δει μόνο χωριατοκοινό να χειροκροτεί μανιωδώς (όχι στην Επίδαυρο, γενικότερα).
ΥΓ Εννοείται ότι δεν εμποδίζουμε την παράσταση (σπρωξίματα ηθοποιών κλπ), και όταν λέμε απαγορεύεται η είσοδος στους αργοπορημένους το εφαρμόζουμε. Άλλωστε υπάρχει πάντα και το διάλειμμα και θα μπουν μέσα.
ΥΓ Το άρθρο της wall street journal αναφέρει και το άλλο φαινόμενο, να χειροκροτούν όρθιοι σε ΟΛΕΣ τις παραστάσεις. Αυτό το βλέπω όλο και περισσότερο και είναι υπερβολικό. Και επίσης περιγράφει την κακοτυχία να έχεις καποιον υπερενθουσιώδη θεατή κοντά σου. Τα Χριστούγεννα στο ΜΜΑ σε παράσταση του μπαλλέτου της Κούβας μία νεαρή δε σταματαγε το χειροκρότημα σε όλη την παράσταση κι όταν οι χορευτές έκαναν κάτι αξιόλογο φώναζε μπράβο- μπραβο και γενικώς ξελαρυγγιαζόταν. Στο τέλος κόντεψε να πηδήξει από το μπαλκόνι κάτω απο τη χαρά της. Γιατί;;;;;
Και τα γιουχαίσματα στα ευγενή θεάματα π.χ. στην όπερα δεν είναι και τόσο σπάνια.
Ο θεατής που αποχωρεί δεν δείχνει ενδιαφέρον για το θέαμα αλλά για τον εαυτό του- φεύγω για να μην χαλάσω τη ζαχαρένια μου, και πολλές φορές αν η αποχώρηση είναι διακριτική και σε χώρο τεράστιο, δεν δίνει κανείς σημασία.
Αυτός που μένει και αποδοκιμάζει δείχνει ότι παρακολούθησε και αξιολογεί και μπορεί να ξεχωρίσει τα καλά στοιχεία (π.χ χειροκροτώντας τους ερμηνευτές, αποδοκιμάζοντας το σκηνοθέτη). Άλλωστε δεν έχω ακούσει πολλές φορές να αποδοκιμάστηκαν άδικα παραστάσεις.
Παράδειγμα από τη Μετροπόλιταν, όπου οι Αμερικανοί θεατές αφήνουν σιγά σιγά το κόμπλεξ μη τους πουν αμόρφωτους (αυτό που κάνει πολλούς Έλληνες να χειροκροτούν κι ας είναι μάπα και μετά να ντρέπονται να πούνε ότι δεν τους άρεσε το θέαμα και να βρίσκουν βαθυκουλτουριάρικες ερμηνείες). Εδώ το
Περσινό άρθρο της Καθημερινής έλεγε ότι το κοινό στην Επίδαυρο χειροκροτεί τα πάντα (η αντίδραση του λοβοτομημένου θεατή), και ότι η αποδοκιμασία είναι μόνο όταν έχει φτάσει στο απροχώρητο η υπόθεση. Δεν ξέρω αν είναι έτσι, εγώ έχω δει μόνο χωριατοκοινό να χειροκροτεί μανιωδώς (όχι στην Επίδαυρο, γενικότερα).
ΥΓ Εννοείται ότι δεν εμποδίζουμε την παράσταση (σπρωξίματα ηθοποιών κλπ), και όταν λέμε απαγορεύεται η είσοδος στους αργοπορημένους το εφαρμόζουμε. Άλλωστε υπάρχει πάντα και το διάλειμμα και θα μπουν μέσα.
ΥΓ Το άρθρο της wall street journal αναφέρει και το άλλο φαινόμενο, να χειροκροτούν όρθιοι σε ΟΛΕΣ τις παραστάσεις. Αυτό το βλέπω όλο και περισσότερο και είναι υπερβολικό. Και επίσης περιγράφει την κακοτυχία να έχεις καποιον υπερενθουσιώδη θεατή κοντά σου. Τα Χριστούγεννα στο ΜΜΑ σε παράσταση του μπαλλέτου της Κούβας μία νεαρή δε σταματαγε το χειροκρότημα σε όλη την παράσταση κι όταν οι χορευτές έκαναν κάτι αξιόλογο φώναζε μπράβο- μπραβο και γενικώς ξελαρυγγιαζόταν. Στο τέλος κόντεψε να πηδήξει από το μπαλκόνι κάτω απο τη χαρά της. Γιατί;;;;;
Για το caffer: επίσης kaffir, kafir. Η περιοχή: Kaffraria.
το μαξιλάρωμα
Από τη live-pedia, λήμμα Νεοελληνικό θέατρο:
Στον "Απόλλωνα" το 1882 σημειώθηκε και το πρώτο μαξιλάρωμα. Εδώ πρέπει να διευκρινιστεί πως άρχισε η συνήθεια αυτή, που κακώς την πολιτογράφησαν νεοελληνική, ενώ είναι απολύτως εξακριβωμένο ότι μας ήρθε απ' έξω. Τη χρονιά εκείνη (καλοκαίρι του 1882) τα προγράμματα του θεάτρου "Απόλλων" ανήγγειλαν με μεγάλες τυμπανοκρουσίες την εμφάνιση σε πανηγυρική παράσταση της τρανής και σπουδαίας Έμμας Μαράτση. Η Μαράτση Ιταλίδα, ήταν ελληνικής καταγωγής ακροβάτισσα η οποία θα εμφανιζόταν για πρώτη φορά σε μία φαντασμαγορική γυμναστική παράσταση. Πολύ πριν από την ώρα της παράστασης το θέατρο είχε γεμίσει ασφυκτικά, ύστερα δε από αρκετή ώρα αναμονής, οι θεατές είδαν με μεγάλη έκπληξη να πέφτει μπροστά από τη σκηνή ένα λευκό πανί. Η φαντασμαγορική γυμναστική παράσταση θα δινόταν πίσω από αυτό το πανί.
Αλλά ούτε και αυτό το υπό εχεμύθεια θέαμα αξιώθηκαν να δουν τελικά οι ταλαίπωροι θεατές, γιατί ξαφνικά άρχισε να φυσάει δυνατός άνεμος, που δεν άφηνε να σταθεί ούτε το πανί ούτε η ακροβάτισσα, παρ' όλες τις απεγνωσμένες και πολύωρες προσπάθειες των επιστρατευθέντων εργατών σκηνής που τους ενίσχυσαν και αρκετοί εθελοντές από τους θεατές. Κάποτε ο κόσμος βαρέθηκε και άρχισε τις αποδοκιμασίες, εν μέσω των οποίων ένας θεατής - η ιστορία διέσωσε το όνομά του, λεγόταν Χαριάτης και ήταν δικηγόρος - αρπάζει το μαξιλάρι πάνω στο οποίο καθόταν (τα καθίσματα τότε είχαν μαξιλαράκια) και το πέταξε στη σκηνή. Η εκφραστική αυτή χειρονομία ενθουσίασε υπερβολικά τους θεατές, που τη μιμήθηκαν αμέσως βάλλοντες με τα μαξιλάρια τους τόσο κατά της σκηνής, όσο και εναντίον αλλήλων, ώσπου διακόπηκε η παράσταση -η οποία άλλωστε δεν είχε ακόμα αρχίσει- και άδειασε το θέατρο.
Από τότε, κάθε φορά που οι θεατές ήθελαν να εκδηλώσουν τη δυσαρέσκειά τους προς το θέατρο, τους ηθοποιούς, το έργο ή το συγγραφέα, χρησιμοποιούσαν τα μαξιλάρια. Το πρώτο έργο που μαξιλαρώθηκε ήταν η "Λεϊλά" του Δ. Καλαποθάκη. Ακόμη και δόκιμοι θεατρικοί συγγραφείς, όπως ο Κορομηλάς για το "Γάμο της Λουλούκας" και ο Χρηστομάνος για τον "Κοντορεβυθούλη" δε γλίτωσαν το μαξιλάρωμα, που σταμάτησε μόνον όταν τα θέατρα έπαυσαν να χρησιμοποιούν στα καθίσματα μαξιλαράκια.
Από τη live-pedia, λήμμα Νεοελληνικό θέατρο:
Στον "Απόλλωνα" το 1882 σημειώθηκε και το πρώτο μαξιλάρωμα. Εδώ πρέπει να διευκρινιστεί πως άρχισε η συνήθεια αυτή, που κακώς την πολιτογράφησαν νεοελληνική, ενώ είναι απολύτως εξακριβωμένο ότι μας ήρθε απ' έξω. Τη χρονιά εκείνη (καλοκαίρι του 1882) τα προγράμματα του θεάτρου "Απόλλων" ανήγγειλαν με μεγάλες τυμπανοκρουσίες την εμφάνιση σε πανηγυρική παράσταση της τρανής και σπουδαίας Έμμας Μαράτση. Η Μαράτση Ιταλίδα, ήταν ελληνικής καταγωγής ακροβάτισσα η οποία θα εμφανιζόταν για πρώτη φορά σε μία φαντασμαγορική γυμναστική παράσταση. Πολύ πριν από την ώρα της παράστασης το θέατρο είχε γεμίσει ασφυκτικά, ύστερα δε από αρκετή ώρα αναμονής, οι θεατές είδαν με μεγάλη έκπληξη να πέφτει μπροστά από τη σκηνή ένα λευκό πανί. Η φαντασμαγορική γυμναστική παράσταση θα δινόταν πίσω από αυτό το πανί.
Αλλά ούτε και αυτό το υπό εχεμύθεια θέαμα αξιώθηκαν να δουν τελικά οι ταλαίπωροι θεατές, γιατί ξαφνικά άρχισε να φυσάει δυνατός άνεμος, που δεν άφηνε να σταθεί ούτε το πανί ούτε η ακροβάτισσα, παρ' όλες τις απεγνωσμένες και πολύωρες προσπάθειες των επιστρατευθέντων εργατών σκηνής που τους ενίσχυσαν και αρκετοί εθελοντές από τους θεατές. Κάποτε ο κόσμος βαρέθηκε και άρχισε τις αποδοκιμασίες, εν μέσω των οποίων ένας θεατής - η ιστορία διέσωσε το όνομά του, λεγόταν Χαριάτης και ήταν δικηγόρος - αρπάζει το μαξιλάρι πάνω στο οποίο καθόταν (τα καθίσματα τότε είχαν μαξιλαράκια) και το πέταξε στη σκηνή. Η εκφραστική αυτή χειρονομία ενθουσίασε υπερβολικά τους θεατές, που τη μιμήθηκαν αμέσως βάλλοντες με τα μαξιλάρια τους τόσο κατά της σκηνής, όσο και εναντίον αλλήλων, ώσπου διακόπηκε η παράσταση -η οποία άλλωστε δεν είχε ακόμα αρχίσει- και άδειασε το θέατρο.
Από τότε, κάθε φορά που οι θεατές ήθελαν να εκδηλώσουν τη δυσαρέσκειά τους προς το θέατρο, τους ηθοποιούς, το έργο ή το συγγραφέα, χρησιμοποιούσαν τα μαξιλάρια. Το πρώτο έργο που μαξιλαρώθηκε ήταν η "Λεϊλά" του Δ. Καλαποθάκη. Ακόμη και δόκιμοι θεατρικοί συγγραφείς, όπως ο Κορομηλάς για το "Γάμο της Λουλούκας" και ο Χρηστομάνος για τον "Κοντορεβυθούλη" δε γλίτωσαν το μαξιλάρωμα, που σταμάτησε μόνον όταν τα θέατρα έπαυσαν να χρησιμοποιούν στα καθίσματα μαξιλαράκια.
Ambrose
¥
Οπότε το γιουχάισμα δεν είναι καφρίλα;;; Κάποτε οι κακές συνήθειες πρέπει να κοπούν λέω εγώ (σαν το κάπνισμα, ένα πράγμα).
Κανείς δεν είπε ότι η καφρίλα (βλ. mob psychology) περιορίζεται στον Ελλαδικό χώρο. Για την ακρίβεια, είναι παγκόσμιο και διαχρονικό φαινόμενο όταν το κοινό βρίσκεται αντιμέτωπο με κάτι τόσο αλλότριο που για τον άλφα ή βήτα λόγο, δεν μπορεί να δεχτεί. Όταν μετά τις καλαίσθητες "Συλφίδες" του Σοπέν, το εκλεπτυσμένο παρισινό κοινό βρέθηκε αντιμέτωπο με τον άγριο παγανισμό της Ιεροτελεστίας της Άνοιξης του Στραβίνσκυ, όλες οι κυρίες των Παρισίων αφήσανε τους επιτηδευμένους τρόπους τους να πάνε περίπατο και παραδόθηκαν στην άνευ προηγουμένου συλλογική ζωική ηδονή που προσφέρει ένα καλό γιουχάισμα. Σήμερα, το συγκεκριμένο έργο θεωρείται ορόσημο.
Κυκλοφορεί ένα ανέκδοτο (κι αν ξέρει κανείς την πηγή, ας μου την δώσει γιατί την ψάχνω) ότι όταν κάποτε οι "αρχαίοι ημών πρόγονοι" γιουχάρανε κάποιον από τους τρεις μεγάλους τραγικούς ποιητές και τού κάνανε υποδείξεις για το πώς έπρεπε να είναι το έργο, η απάντηση ήταν "Εγώ δεν γράφω τα έργα μου για να μαθαίνω από εσάς, αλλά για να μαθαίνετε εσείς από εμένα."
Η καλύτερη αποδοκιμασία είναι η σιωπηρή αποχώρηση. Τσακίζει κόκκαλα. Αλλά ας έχει προηγηθεί τουλάχιστον πιο πριν, λίγη σκέψη.
Μου έτυχε το χειμώνα, να πάω να δω την Σκόνη του Χρόνου του Αγγελόπουλου. Παρόλο που είμαι εξοικειωμένος με το σινεμά του, καθόλη τη διάρκεια της ταινίας, τα είχα πάρει στο κρανίο για διάφορους λόγους (οι γνωστές μεγαλοστομίες, μελοδραματικές χειρονομίες, ασυνέχεια κλπ κλπ). Αφού όμως καταλάγιασε η αρχική μου αντίδραση που οφειλόταν στη διαφορετικότητα του έργου (έχουμε συνηθίσει, βλέπεις, σε άλλους ρυθμούς και τρόπους σκέψης), και μπόρεσα να αφομοιώσω αυτό που είχα δει, συνειδητοποίησα ότι είναι μια εκπληκτική ταινία. Αυτό βέβαια, δεν σημαίνει ότι αυτό ισχύει για όλες τις παραστάσεις και ότι όλες οι παραστάσεις που γιουχάρονται είναι σπουδαίες, αλλά επειδή ακριβώς τα μεγάλα έργα, πάντα καταρρίπτουν τα εξαρτημένα μας αντανακλαστικά, τις προσδοκίες, τα όρια του αποδεκτού και τις νεκρές ιδέες, λίγη ψυχραιμία πριν καταλήξουμε σε συμπεράσματα δεν βλάπτει.
Και άλλωστε είναι και ζήτημα σεβασμού απέναντι σε όσους δούλεψαν για την παράσταση. Και των ηθοποιών που επέλεξαν να παίξουν σε αυτή. Άλλωστε, συχνά-πυκνά ανεβάζουν Αριστοφάνη τον οποίο κατακρεουργούν με πολιτικές ατάκες τύπου φτηνής επιθεώρησης, αλλά εκεί -ω, εκ του θαύματος- όλοι γελάνε!
Συμφωνώ ότι έχει ο καθένας δικαίωμα να αποχωρεί από μια παράσταση που δεν του αρέσει, αλλά ΜΟΝΟ στο διάλειμμα. Είναι απαράδεκτο να φεύγει κάποιος ενώ οι ηθοποιοί ή οι μουσικοί παίζουν στη σκηνή, ενοχλώντας τους πάντες, και ακόμα χειρότερο να σπρώχνει κάποιον ηθοποιό! Κάφρος τελικά ο μέσος Έλληνας, ακόμα κι αν παριστάνει δήθεν τον καλλιεργημένο πηγαίνοντας σε παραστάσεις αρχαίου θεάτρου;
μπρά-βο, κλαπ, κλαπ, μπρά-βο!
Πρέπει να έχω πει κάπου εδώ μέσα, σε σχέση με τα περσινά επικάφρεια, ότι το γιουχάισμα από τον σχετικό προς την κακή παράσταση δίνει το δικαίωμα στον άσχετο να γιουχάρει ό,τι δεν του αρέσει και ό,τι δεν καταλαβαίνει. Είναι το πράσινο φως για φασιστικές συμπεριφορές.
SBE
¥
Έκανα εμφανή πιστεύω αναφορά σε όσα είχες γράψει πιο πάνω στο ίδιο νήμα για τους ΑΗΠ που λίγο πολύ είπες ότι οι νεότεροι είναι κάφροι σε σχέση με τους ΑΗΠ.
Ότι το κοινό μπορεί να έχει άδικο δεν διαφωνώ. Συμβαίνει και έχει συμβεί σε πολλούς που αναγνωρίστηκαν μετά θάνατον κλπ κλπ. Αλλά αυτό είναι μέρος της έκθεσης στο κοινό. Σε κάποιους δεν θα αρέσει. Μπορεί να μην αρέσει σε κανέναν. Μπορεί εκατό χρόνια αργότερα να σε πουν πρωτοπόρο. Μπορεί να σε έχουν ξεχάσει.
Παράδειγμα: είχα πάει σε μια παράσταση με πρωταγωνιστή τον Τζέρεμι Άιρονς. Ο Τζέρεμης (από τους πολύ αγαπημένους μου ηθοποιούς του ΣΙΝΕΜΑ) είχε ξεχάσει τα λόγια του και αυτοσχεδίαζε. Όχι μία φορά, αλλά καμιά δεκαριά, με πολύ εμφανή τρόπο και συχνά δείχνοντας ότι δεν είναι συγκεντρωμένος γιατί οι αυτοσχεδιασμοί ήταν εκτός θέματος. Δεν με ικανοποίησε το θέαμα. Αλλά τι σημασία είχε, τη στιγμή που σειόταν το θέατρο από τα χειροκροτήματα των θεατών, που από το φόβο τους μην φανεί η αμάθειά τους θα χειροκροτούσαν ούτως ή άλλως; Στη συνέχεια διάβασα κριτικές και μίλησα με κόσμο που πήγε στις άλλες παραστάσεις και διαπίστωσα ότι κάθε μέρα μπέρδευε τα λόγια του. Αυτό δεν είναι υπεροψία και γράψιμο του θεατή; Δεν χρειάζεται αποδοκιμασία; Ξέχνα τη σκηνοθετική άποψη, που σε κάποιους μπορεί να αρέσει και σε άλλους όχι, η κακή ερμηνεία θέλει αρχοντοχωριάτικο χειροκρότημα;
Τα σχόλια μας στο νήμα αυτό το αντίθετο αφήνουν να εννοηθεί.
Εξαρτάται. Αν αποχωρήσεις σιωπηρά από την Επίδαυρο δεν θα σε πάρει είδηση κανένας, εκτός αν αδειάσει το θέατρο. Σε ένα μικρό θέατρο είναι αλλιώς.
Ambrose
¥
Βασικά, δεν μου αρέσει καθόλου ο τρόπος που διαστρεβλώνεις και παρουσιάζεις τα λόγια μου. Εγώ δεν το παρουσίασα αυτό σαν μεμονωμένο γεγονός. Το παρουσίασα σαν άλλη μια περίπτωση που επιβεβαιώνει τα όσα έχουν ήδη ειπωθεί. Μεταξύ πολλών άλλων. Εσύ -αντιθέτως- αρπάζεσαι από την τρίχα και προσπαθείς να την κάνεις τριχιά. Και ως προς την υποτιθέμενη καφρίλα των αρχαίων και σε αυτό σου απάντησα. Και το "γιουχάισμα" στην Αρχαία Ελλάδα δεν ήταν το ίδιο πράγμα με το γιουχάισμα σήμερα.
Ναι, αλλά και πάλι δεν λες κάτι. Δεν μας απασχολεί ποιος έχει δίκιο ή άδικο, αλλά η συγκεκριμένη συμπεριφορά, είτε έχει το κοινό δίκιο, είτε όχι.
Αν εσύ αισθάνεσαι την ανάγκη να γιουχάρεις, γιούχαρε.
Μάλλον δεν έχεις καταλάβει το νήμα και τη συζήτηση που γίνεται. :)
Μα αν την αποχώρησή σου δεν την πάρει χαμπάρι κανείς, τότε ποιος ο λόγος να γιουχάρεις in the first place; Ή είναι αυτός ένας τρόπος να τραβήξεις την προσοχή και να χαλάσεις την παράσταση για όλους τους άλλους;
SBE
¥
Ας δούμε μερικά που νομίζω συμφωνούμε:
Η αποδοκιμασία, όπως και η κακή κριτική, είναι αναμενόμενη σε κάθε καλλιτεχνικό γεγονός.
Είναι δικαίωμα το θεατή να μην ενθουσιαστεί από το θέαμα, ακόμα κι αν αυτό είναι αριστούργημα κλπ κλπ.
Ομοίως, είναι δικαίωμα, που το ασκούν πολλοί θεατές, το να χειροκροτούν κάθε βλακεία από φόβο μην τους πουν άσχετους, για να δώσουν την εντύπωση σε τρίτους ότι είναι καλλιεργημένοι κι ότι έπιασαν το νόημα που δεν έπιασε κανένας άλλος.
Το πρόβλημά μου όμως είναι το φαινόμενο να κατηγορούν οι μισοί Έλληνες τους άλλους μισούς Έλληνες ως απολίτιστους και κάφρους με κάθε ευκαιρία. Και στη συζήτηση αυτή, αυτό ακριβώς γίνεται μέχρι τώρα, χωρίς να κοιτάμε την ουσία, η οποία είναι: γιατί είναι κακή η αποδοκιμασία και δεν είναι κακή η επιδοκιμασία από αρχοντοχωριατιά;. Το βάζω και με χοντρά γράμματα για να φαίνεται καλύτερα. Η απάντησή μου που σχολίασες κοιτάζει το ζήτημα από αυτή τη σκοπιά. Ξαναδιάβασε τη αν θες, τώρα που στο έκανα λιανά κι ίσως βρεις άλλο νόημα.
Σ' αυτά που είπες, δε νομίζω ότι διαστρεβλώνω τίποτα. Μπορεί οι λέξεις που χρησιμοποίησες κι εσύ και άλλοι να μην είναι αυτές, το νόημα όμως είναι το γνωστό: οι έλληνες είναι κάφροι- δεν ξέρουν από τέχνη- αλλού δεν γίνονται αυτά (προσθέστε σ' αυτά κι όποια άλλη καραμέλα κολλάει: το κράτος δεν βοηθάει- το κράτος παρεμβαίνει υπερβολικά- το κράτος αδιαφορεί- απαιτούμε τα Ελγίνεια χωρίς φόντα- η εκκλησία φταίει για όλα- τα κόμματα φταίνε για όλα- η παιδεία φταίει για όλα- η έλλειψη παιδείας φταίει για όλα κλπ κλπ κλπ).
Χμ, τώρα που κοιτάζω τι έγραψα
, σκέφτομαι ότι αν είχα χρόνο θα έφτιαχνα κανένα γενικό κείμενο γκρίνιας για τους Έλληνες, από αυτά που τα κενά τα συμπληρώνεις από λίστα έτοιμων επιλογών.
Η αποδοκιμασία, όπως και η κακή κριτική, είναι αναμενόμενη σε κάθε καλλιτεχνικό γεγονός.
Είναι δικαίωμα το θεατή να μην ενθουσιαστεί από το θέαμα, ακόμα κι αν αυτό είναι αριστούργημα κλπ κλπ.
Ομοίως, είναι δικαίωμα, που το ασκούν πολλοί θεατές, το να χειροκροτούν κάθε βλακεία από φόβο μην τους πουν άσχετους, για να δώσουν την εντύπωση σε τρίτους ότι είναι καλλιεργημένοι κι ότι έπιασαν το νόημα που δεν έπιασε κανένας άλλος.
Το πρόβλημά μου όμως είναι το φαινόμενο να κατηγορούν οι μισοί Έλληνες τους άλλους μισούς Έλληνες ως απολίτιστους και κάφρους με κάθε ευκαιρία. Και στη συζήτηση αυτή, αυτό ακριβώς γίνεται μέχρι τώρα, χωρίς να κοιτάμε την ουσία, η οποία είναι: γιατί είναι κακή η αποδοκιμασία και δεν είναι κακή η επιδοκιμασία από αρχοντοχωριατιά;. Το βάζω και με χοντρά γράμματα για να φαίνεται καλύτερα. Η απάντησή μου που σχολίασες κοιτάζει το ζήτημα από αυτή τη σκοπιά. Ξαναδιάβασε τη αν θες, τώρα που στο έκανα λιανά κι ίσως βρεις άλλο νόημα.
Σ' αυτά που είπες, δε νομίζω ότι διαστρεβλώνω τίποτα. Μπορεί οι λέξεις που χρησιμοποίησες κι εσύ και άλλοι να μην είναι αυτές, το νόημα όμως είναι το γνωστό: οι έλληνες είναι κάφροι- δεν ξέρουν από τέχνη- αλλού δεν γίνονται αυτά (προσθέστε σ' αυτά κι όποια άλλη καραμέλα κολλάει: το κράτος δεν βοηθάει- το κράτος παρεμβαίνει υπερβολικά- το κράτος αδιαφορεί- απαιτούμε τα Ελγίνεια χωρίς φόντα- η εκκλησία φταίει για όλα- τα κόμματα φταίνε για όλα- η παιδεία φταίει για όλα- η έλλειψη παιδείας φταίει για όλα κλπ κλπ κλπ).
Χμ, τώρα που κοιτάζω τι έγραψα
, σκέφτομαι ότι αν είχα χρόνο θα έφτιαχνα κανένα γενικό κείμενο γκρίνιας για τους Έλληνες, από αυτά που τα κενά τα συμπληρώνεις από λίστα έτοιμων επιλογών.
SBE
¥
Είμαστε σίγουροι ότι ΟΛΑ τα καινούργια τα γιουχάρουν;
ή απλά ότι ακούγονται μόνο αυτά που αποδοκιμάζονται γιατί οι επιδοκιμασίες δεν είναι είδηση;
Να προσθέσω ότι με το να τα παίρνει όλα η σκούπα της υπεροψίας "είναι αμόρφωτοι και δεν καταλαβαίνουν γι' αυτό αποδοκιμάζουν κάθε καινοτομία" είναι σα να λέμε ότι δεν έχει αισθητήρια καλλιτεχνικά κανένας θεατής, μόνο οι επαΐοντες, δηλαδή είναι ελιτίστικο σπορ η παρακολούθηση εκδηλώσεων.
Εντούτοις, για να πάρουμε παράδειγμα από τη μουσική, έχω παρατηρήσει ότι οι καλλιτέχνες των πανηγυριών (Έφη Θώδη και βγάλε) είναι πιο καλλίφωνοι από mainstream (ποπ, γαβ-γαβ, ό,τι θες) καλλιτέχνες, που είναι μέτριας ικανότητας αλλά μεγάλης διαφήμισης. Η μόνη εξήγηση είναι ότι στα χωριά οι χωριάτες, οι αμόρφωτοι, οι άξεστοι, οι κάφροι κλπ ξέρουν να ξεχωρίζουν την καλή φωνή όπως ξέρουν να ξεχωρίζουν το καλό λάδι. Παράδοξο δεν είναι αυτό;
Costas
¥
Και τι έγινε που η Ιεροτελεστία της Άνοιξης γιουχαΐστηκε αλλά τώρα θεωρείται έργο-ορόσημο; Μήπως το γιουχάισμα αυτό (και του Ερνανί του Ουγκό, παρεμπιπτόντως) δεν είναι αναπόσπαστο τμήμα του μύθου του έργου; Αν είχαν αποχωρήσει "οι Παριζιάνες", και μάλιστα στο διάλειμμα, χωρίς να πουν λέξη, θα είχε γίνει το έργο μυθικό, όπως είναι τώρα; Πολύ λιγότερο. Άρα το γιουχάισμα μπορεί να είναι στα συν του βιογραφικού ενός έργου, αν η αποτίμησή του αργότερα αποβεί θετική. Πόσες και πόσες φορές οι δημιουργοί (άξιοι και ανάξιοι, αδιακρίτως) απέβλεψαν οι ίδιοι στη δημιουργία σκανδάλου, στο γιουχάισμα, για να συζητηθεί το έργο τους; Και πόσοι αβανγκαρντίστες, π.χ. οι ντανταϊστές στο Cabaret Voltaire, δε σχεδίαζαν τις παραστάσεις τους έτσι ώστε να τους πετάξουν ντομάτες οι θεατές και να γίνει το μπούγιο εκείνο ακριβώς που κατέλυε την αποστειρωμένη ευπρέπεια της "τέχνης", όπερ γαρ ήθελον εκείνοι δείξαι; Πόσες φορές δε μας διαφημίζουν το τάδε έργο ως "γροθιά στο στομάχι του θεατή"; Γιατί να μην μπορεί και ο θεατής να δώσει γροθιά (συμβολική, φυσικά) στο στομάχι των καλλιτεχνών; Τι είδους σημαδεμένη τράπουλα είναι αυτή, όπου μόνο ο ένας μιλά και ο άλλος είναι ο βουβός αποδέκτης, και το μόνο που του επιτρέπεται είναι να χειροκροτήσει ή να σωπάσει, αποχωρώντας ή υπομένοντας ως το τέλος; Πόση δημοκρατία εμπεριέχει αυτή η "άψογη" στάση, και πόσο ευνουχισμό; Δεν ήταν "κάφροι" οι ΑΗΠ, αυτοί που εφηύραν τη δημοκρατία, και δε φαντάζομαι να είναι "κάφροι" ούτε οι Κάφροι. Ο διάλογος κοινού και έργου τέχνης, για να είναι γνήσιος και όχι πλαστός, πρέπει να γίνεται επί ίσοις όροις, όπως και σε μια σχολική τάξη ο διάλογος μεταξύ δασκάλου και μαθητών, και ό,τι ήθελε προκύψει, δηλ. μπορεί αυτοί που γιουχάισαν σήμερα αύριο ν' αλλάξουν γνώμη. Δεν πειράζει, θα έχουν πάντως εκφραστεί, και αυτή είναι η συνθήκη της ελευθερίας.
Δεν ισχύει ότι ο γιουχαϊστής είναι θρασύς. Ο γιουχαϊστής παίρνει το ρίσκο να γιουχάρει, να βγει από την άνεσή του, τον καθωσπρεπισμό του, που τον έχει αγοράσει πληρώνοντας το εισιτήριο, να εκτεθεί αν άλλοι δεν συμμεριστούν τη γιούχα του, να νιώσει ρεντίκολο αν δε βρει ανταπόκριση, ακόμα και να κινδυνέψει αν είναι μόνος του και το πράμα χοντρύνει (βλ. και πάλι Ερνανί). Το ίδιο ρισκάρει και ο καλλιτέχνης: να τον λατρέψουν ή να τον χλευάσουν. Γι' αυτό αξίζει η τέχνη, γι' αυτό τη μια μέρα είσαι άγνωστος και ίσως και περίγελος και την άλλη "καταξιωμένος" και ίσως και θεός. Ειδικά δε η θεατρική τέχνη, που είναι δρώμενο, μου φαίνεται οξύμωρο να θέλουν κάποιοι να τη φυλακίσουν μέσα σε ένα ατσαλάκωτο σμόκιν. Πόσες και πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει να μας λένε πως το θέατρο διαφέρει από τον κινηματογράφο (και είναι αλήθεια) γιατί "το σανίδι δεν συγχωρεί" και γιατί ο ηθοποιός εκτίθεται στο θεατή. Είναι λοιπόν αυτές οι κουβέντες αληθινές ή είναι κούφια καρύδια; Εγώ φρονώ ότι είναι πράγματι έτσι και ότι η συνέπεια είναι πως το κοινό έχει δικαίωμα να εκφραστεί. Για μένα η φιλοσοφημένη στάση του καλλιτέχνη που τον γιουχάρουν είναι να αναρωτηθεί "Τι δεν έκανα σωστά; ή μήπως έχω εγώ δίκιο αλλά αυτοί δε με καταλαβαίνουν; και τι πρέπει να κάνω τώρα; να αλλάξω εγώ ή να επιμείνω στο δικό μου ώσπου να αλλάξουν αυτοί;", διερωτήσεις με μεγάλη αξία, και να καταλήξει με ένα "Τέλος πάντων, έτσι είναι η τέχνη, πάμε γι' άλλα". Και όχι να πει: "Οι ανάγωγοι! δεν είχαν δικαίωμα να φερθούν έτσι! Αν δεν τους άρεσε, ας αποχωρούσαν αξιοπρεπώς".
Δεν ισχύει ότι ο γιουχαϊστής είναι θρασύς. Ο γιουχαϊστής παίρνει το ρίσκο να γιουχάρει, να βγει από την άνεσή του, τον καθωσπρεπισμό του, που τον έχει αγοράσει πληρώνοντας το εισιτήριο, να εκτεθεί αν άλλοι δεν συμμεριστούν τη γιούχα του, να νιώσει ρεντίκολο αν δε βρει ανταπόκριση, ακόμα και να κινδυνέψει αν είναι μόνος του και το πράμα χοντρύνει (βλ. και πάλι Ερνανί). Το ίδιο ρισκάρει και ο καλλιτέχνης: να τον λατρέψουν ή να τον χλευάσουν. Γι' αυτό αξίζει η τέχνη, γι' αυτό τη μια μέρα είσαι άγνωστος και ίσως και περίγελος και την άλλη "καταξιωμένος" και ίσως και θεός. Ειδικά δε η θεατρική τέχνη, που είναι δρώμενο, μου φαίνεται οξύμωρο να θέλουν κάποιοι να τη φυλακίσουν μέσα σε ένα ατσαλάκωτο σμόκιν. Πόσες και πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει να μας λένε πως το θέατρο διαφέρει από τον κινηματογράφο (και είναι αλήθεια) γιατί "το σανίδι δεν συγχωρεί" και γιατί ο ηθοποιός εκτίθεται στο θεατή. Είναι λοιπόν αυτές οι κουβέντες αληθινές ή είναι κούφια καρύδια; Εγώ φρονώ ότι είναι πράγματι έτσι και ότι η συνέπεια είναι πως το κοινό έχει δικαίωμα να εκφραστεί. Για μένα η φιλοσοφημένη στάση του καλλιτέχνη που τον γιουχάρουν είναι να αναρωτηθεί "Τι δεν έκανα σωστά; ή μήπως έχω εγώ δίκιο αλλά αυτοί δε με καταλαβαίνουν; και τι πρέπει να κάνω τώρα; να αλλάξω εγώ ή να επιμείνω στο δικό μου ώσπου να αλλάξουν αυτοί;", διερωτήσεις με μεγάλη αξία, και να καταλήξει με ένα "Τέλος πάντων, έτσι είναι η τέχνη, πάμε γι' άλλα". Και όχι να πει: "Οι ανάγωγοι! δεν είχαν δικαίωμα να φερθούν έτσι! Αν δεν τους άρεσε, ας αποχωρούσαν αξιοπρεπώς".