evidence-based medicine

[sarant]

Για το τι είναι, λέει η Βίκη:
http://en.wikipedia.org/wiki/Evidence-based_medicine

Όπως θα περιμένατε, στο γκουγκλ έχει πολλές και ποικίλες αποδόσεις. Πολλές από αυτές ξεκινούν "Ιατρική βασισμένη σε...": ενδείξεις - αποδείξεις - στοιχεία - τεκμήρια - κριτήρια.
(ή, Βασισμένη σε Χ. ιατρική).

Αρκετά συχνό και πιο οικονομικό βρήκα το "Αποδεικτική ιατρική".

 

[Zazula]

Υπάρχει κι ένα παλιότερο σχόλιο: http://www.lexilogia.gr/forum/showpost.php?p=29050&postcount=8.

 

[Elena]

Αρκετά συχνό και πιο οικονομικό βρήκα το "Αποδεικτική ιατρική".

Αρκετά συχνό δεν είναι, και σίγουρα όχι συχνότερο από το «τεκμηριωμένη».

Σε σύγκριση με το «βασισμένη σε ενδείξεις» -και τις διάφορες παραλλαγές του- ακόμα και το «τεκμηριωμένη» χρησιμοποιείται πολύ λιγότερο.

Σε συνέδρια, (δι)ημερίδες κ.λπ. -αν ενδιαφέρει- κυρίως η τρίτη απόδοση, αν και είναι όλα αναγνωρίσιμα ως EBM. Σε μετάφραση (δύο) βιβλίων, διαπιστώσαμε ότι ήταν εξαιρετικά προβληματική η μετάφραση άλλων φράσεων (π.χ. μόνο του το evidence) όταν δεν επιλέξαμε τον τρίτο όρο εξ αρχής...


Bon courage :)

 

[nickel]

Σε πρώτη ευκαιρία, για να μην ψάχνω, ας μου εξηγήσει όποιος ξέρει, τι σημαίνει εδώ αυτός ο όρος-εφιάλτης (evidence): απόδειξη, ένδειξη, τεκμήριο ή μαρτυρία; Από εκεί δεν θα πρέπει να αρχίσει κανείς, για να περάσει μετά στο evidence-based;

 

[melody]

Καλημέρα!

Υπερ-αξιόπιστη ιατρική πηγή με πληροφορεί πως στην επίσημη ορολογία χρησιμοποιείται το "ιατρική βασισμένη στην επιστημονική τεκμηρίωση" ή τουλάχιστον "ιατρική βασισμένη στην τεκμηρίωση".

 

[nickel]

Καλημέρα. Στον «Απολογισμό εργασιών ορολογίας για το έτος 2007» που δημοσίευσε η ΕΛΕΤΟ, διαβάζω (2.3, σελ. 6):

Ύστερα από αίτημα γιατρού, υποψήφιου διδάκτορα, εξετάστηκε το θέμα της απόδοσης του όρου evidence-based medicine (ΕΒΜ). Δόθηκαν οι ακόλουθες εναλλακτικές προτάσεις, με βάση την έννοια και την αντιμετώπιση του όρου από τα τμήματα ιατρικής των ΑΕΙ και άλλους φορείς:
Ιατρική Βασισμένη στην Τεκμηρίωση (ΙΒΤ)
Τεκμηριωμένη Ιατρική
Τεκμηριωμένη Άσκηση Ιατρικής (ΤΑΙ)
Ιατρική (βάσει) Σύγχρονων Τεκμηρίων (ΙΣΤ), Ιατρική Τεκμηρίων (ΙΑΤ)
Ιατρική (βάσει της) Τρέχουσας Τεκμηρίωσης (ΙΤΤ)

Ο ενδιαφερόμενος επέλεξε και χρησιμοποίησε την πρώτη απόδοση. [Τα κόκκινα, δικά μου.]​

Πάντως, η ΕΛΕΤΟ δεν πρότεινε κάτι σε -παγής (π.χ. τεκμηριοπαγής, ενδειξιπαγής). Ωστόσο, η δεύτερη πρόταση δίνει τα περισσότερα ευρήματα στο διαδίκτυο:

τεκμηριωμένη ιατρική – 185
ιατρική βασισμένη σε ενδείξεις κ.τ.ό. – περίπου 75
ιατρική βασισμένη στην τεκμηρίωση κ.τ.ό. – περίπου 30
αποδεικτική ιατρική – περίπου 50​

Δίνω μεγάλη σημασία στο σχόλιο της Έλενας: «Σε μετάφραση (δύο) βιβλίων, διαπιστώσαμε ότι ήταν εξαιρετικά προβληματική η μετάφραση άλλων φράσεων (π.χ. μόνο του το evidence) όταν δεν επιλέξαμε τον τρίτο όρο εξ αρχής...». Τρίτος όρος είναι εδώ το «βασισμένη σε ενδείξεις». Παραμένει η απορία μου και μάλλον μόνος μου θα πρέπει να τη λύσω: τι είναι το evidence εδώ;

 

[Elena]

Στα γρήγορα.

Νίκο, είχαμε ορισμό στο δεύτερο βιβλίο. Για την ακρίβεια, είχαμε ορισμούς:



Evidence
Information that tends to prove a fact. Not limited to the legal sense of the term.
Evidence is collected in an orderly way about a health problem and its prevention,
treatment or rehabilitation. This information often comes from research. Evidence
helps policymakers and other actors understand which interventions work best in
different situations (modified from US Centers for Disease Control and Prevention
Lung Cancer Glossary [...]).


Evidence-based medicine (EBM)
Is the conscientious, explicit and judicious use of current best evidence in making
decisions about the care of individual patients. The practice of evidence-based
medicine means integrating individual clinical expertise with the best available
external clinical evidence from systematic research (Sackett, VII).

Evidence-based public health
Is a public health endeavour in which there is an informed, explicit and judicious
use of evidence that has been derived from any of a variety of science and social
science research and evaluation methods (Rychetnik).


Και παράδειγμα παραγράφου που μας προβλημάτισε:

Regrettably, the word ‘evidence’ is used in the mental health promotion – mental
disorder prevention fi eld to refer to anything, from the results of a rigorous
research study to the views of the general public. In addition to “evidence” and
“evidence-based” being vague terms frequently used rather loosely, too often
in this fi eld, any intervention that has been subject to the most marginal of
evaluations may be considered to be “evidence-based”, or often also wrongly
named “best practice”.


Περισσότερα για το ποιος αποφάσισε να χρησιμοποιηθεί τι -αν και όλοι συμφωνούσαμε ως προς τις τελικές αποδόσεις- στο επόμενο μήνυμα. :) Λυπάμαι που άργησα να απαντήσω, αλλά πνιγόμαστε.

 

[sarant]

Επαναφέροντας το νήμα, να ρωτήσω την Έλενα: δηλαδή καταλήγεις στο "βασισμένη σε ενδείξεις";

Διότι, λέει κάποιος:
(http://blog.argiriou.org/?p=26)
Η συνηθισμένη απόδοση στα ελληνικά ήταν “Ιατρική Βασισμένη σε Ενδείξεις”, χωρίς κανένας να αντιδράει μια και ο όρος “Ενδειξη” στην ιατρική μεταφράζει το αγγλικό Indication (καμία σχέση με το Εvidence).
Μάλιστα οργανώθηκαν και συνέδρια (τρομάρα τους) με τίτλο “Βασισμένη σε Ενδείξεις Ιατρική” και το πιο ωραίο είναι ότι κυκλοφορούν και ιατρικά βιβλία με σκοπό να διδάξουν ΕΒΜ και τίτλο “Ιατρική Βασισμένη σε Ενδείξεις”. Κάποιοι που το ψάξαν κάπως καλύτερα χρησιμοποιήσαν τον όρο “Αποδείξεις” (που ταιριάζει καλύτερα στην Ελλάδα με την άκρατη ιδιωτική υγεία……άσε που κανένας δεν κόβει πλέον…).
Η σωστή μετάφραση είναι Τεκμηριωμένη Ιατρική και όποιοι θέλουν να ασχοληθούν μαζί της πρέπει να μάθουν Αγγλικά διότι σοβαρή έρευνα στην Ελλάδα ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ.

Ωστόσο, το "βασισμένη σε ενδείξεις" υπάρχει και σε τίτλους συγγραμμάτων κτλ.

 

[Elena]

Σου επισυνάπτω δική μου μετάφραση για το ΥΥΚΑ. Χρησιμοποιώ πολλά και διάφορα, όπως έχω ήδη εξηγήσει, αναλόγως των συμφραζομένων κ.λπ.

(Και ο ρόλος των συμφραζομένων ήταν σημαντικός και σε άλλες περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση του «follow-up».)

Όσο για το παράθεμα, δεν μου αρέσει ούτε το ύφος ούτε το περιεχόμενο ιδιαίτερα, αλλά δεν φαντάζομαι να ενδιαφέρει η γνώμη μου για το παράθεμα... ούτε και βλέπω ιδιαίτερη σχέση με το ερώτημά σου. :)

 

[dharvatis]

evidence-based medicine = τεκμηριωμένη ιατρική

 

[drsiebenmal]

Σε μετέφερα εδώ, όπου υπάρχει και προηγούμενη σχετική συζήτηση.

 

[dharvatis]

Ευχαριστώ! Να προσθέσω και έναν σύνδεσμο προς ένα βιβλίο, προς επίρρωση αυτής της μεταφραστικής επιλογής.

 

[nickel]

Υπάρχει από την άλλη η Επί ενδείξεων βασιζομένη ιατρική (ΕΒΙ) σε μετάφραση Ε. Ανευλαβή.

 

[drsiebenmal]

Ωχ! Βάρδα μη μας πιάσει στο στόμα του! :)

 

[dharvatis]

Υπάρχει από την άλλη η Επί ενδείξεων βασιζομένη ιατρική (ΕΒΙ) σε μετάφραση Ε. Ανευλαβή.

Ναι αλλά συμφωνώ με το blog που παραθέτει ο Σαραντάκος - το "ένδειξη" είναι πολύ συγκεκριμένος όρος και δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιείται αδιάκριτα!

 

[bpbp]

Σχετικό άρθρο: «Αποσαφηνίζοντας τον όρο “evidence based medicine”», Θ.Δ. Μουντοκαλάκης

 

[Hellegennes]

Πάντως στην επιστήμη evidence δεν είναι ποτέ η απόδειξη, διότι δεν υφίσταται απόδειξη στην επιστήμη. Γενικά ο καλύτερος όρος που αποδίδει την επιστημονική έννοια του evidence είναι στοιχεία, αλλά δυστυχώς δεν βλέπω να πέρασε πουθενά στο evidence-based.

 

[drsiebenmal]

Πάντως στην επιστήμη evidence δεν είναι ποτέ η απόδειξη, διότι δεν υφίσταται απόδειξη στην επιστήμη.

Εννοείς στις φυσικές επιστήμες, βέβαια, επειδή τα θεωρήματα εξακολουθούν να αποδεικνύονται ακόμα.

 

[Hellegennes]

Εννοείς στις φυσικές επιστήμες, βέβαια, επειδή τα θεωρήματα εξακολουθούν να αποδεικνύονται ακόμα.

Διάολε. Νόμιζα ότι είχα γράψει για τα μαθηματικά. Ναι, εννοείται.

 

[nickel]

Σε πρώτη ευκαιρία, για να μην ψάχνω, ας μου εξηγήσει όποιος ξέρει, τι σημαίνει εδώ αυτός ο όρος-εφιάλτης (evidence): απόδειξη, ένδειξη, τεκμήριο ή μαρτυρία; Από εκεί δεν θα πρέπει να αρχίσει κανείς, για να περάσει μετά στο evidence-based;

Κάποια μέρα πρέπει να φτιάξω αυτό το νήμα, να γίνει της κακομοίρας. Ίσως όταν θα πάω για διακοπές χωρίς δουλειά...