[...]
Ίσως το μεγαλύτερο πολιτικό εμπόδιο που βρήκε στο δρόμο της η κίνηση για την ένωση της ηπείρου [Εννοεί της Ευρώπης] να ήταν η ανομολόγητη, αλλά πεισματωμένη αντίδραση της Αγγλίας. Είναι ιδιότυπη και παράξενη η θέση της Αγγλίας μέσα στη σύγχρονη ζωή. Από μια πλευρά ανήκει στην Ευρώπη, από μιαν άλλη όμως συνδέεται μ' ένα χαλαρό υπερπόντιο σύνολο, τη Βρετανική Κοινοπολιτεία, και γενικότερα με την κοινωνία των αγγλόφωνων λαών. Έχει κανείς την εντύπωση ότι δεν έλυσε ακόμα, στη συνείδησή της, το νέο δίλημμα που της θέτει η Ιστορία: πού θα ανήκει, τελειωτικά, στην Ευρώπη ή σε κάποιον άλλο, απροσδιόριστο, εξωευρωπαϊκό κόσμο; Γενικά, η πολιτική της πάσχει από βαθιές αντινομίες. Μέσα της συμπλέκονται, με τρόπον αξεδιάλυτο, το πνεύμα της προόδου, η κατανόηση των νέων ιστορικών αναγκών και οι αναχρονιστικές επιρροές του αυτοκρατορικού της παρελθόντος. Επί αιώνες, η Αγγλία πολέμησε με όλα τα μέσα για να διατηρήσει τη νησιωτική και αυτοκρατορική αυτοτέλειά της και, συνάμα, για να εμποδίσει να δημιουργηθεί στην ευρωπαϊκή ήπειρο μια δύναμη ικανή να την επισκιάσει και να την απειλήσει. Όταν ήρθε στην επιφάνεια το ζήτημα της ενότητας της Ευρώπης, έκαμε ό,τι μπορούσε για να το παρελκύσει, χωρίς να εκδηλώνει καθαρά την πρόθεσή της.
[...]
Γιώργος Θεοτοκάς, Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το μέλλον του ελληνικού έθνους, Θεσσαλονίκη 24/03/1958 (Διάλεξη)Ίσως το μεγαλύτερο πολιτικό εμπόδιο που βρήκε στο δρόμο της η κίνηση για την ένωση της ηπείρου [Εννοεί της Ευρώπης] να ήταν η ανομολόγητη, αλλά πεισματωμένη αντίδραση της Αγγλίας. Είναι ιδιότυπη και παράξενη η θέση της Αγγλίας μέσα στη σύγχρονη ζωή. Από μια πλευρά ανήκει στην Ευρώπη, από μιαν άλλη όμως συνδέεται μ' ένα χαλαρό υπερπόντιο σύνολο, τη Βρετανική Κοινοπολιτεία, και γενικότερα με την κοινωνία των αγγλόφωνων λαών. Έχει κανείς την εντύπωση ότι δεν έλυσε ακόμα, στη συνείδησή της, το νέο δίλημμα που της θέτει η Ιστορία: πού θα ανήκει, τελειωτικά, στην Ευρώπη ή σε κάποιον άλλο, απροσδιόριστο, εξωευρωπαϊκό κόσμο; Γενικά, η πολιτική της πάσχει από βαθιές αντινομίες. Μέσα της συμπλέκονται, με τρόπον αξεδιάλυτο, το πνεύμα της προόδου, η κατανόηση των νέων ιστορικών αναγκών και οι αναχρονιστικές επιρροές του αυτοκρατορικού της παρελθόντος. Επί αιώνες, η Αγγλία πολέμησε με όλα τα μέσα για να διατηρήσει τη νησιωτική και αυτοκρατορική αυτοτέλειά της και, συνάμα, για να εμποδίσει να δημιουργηθεί στην ευρωπαϊκή ήπειρο μια δύναμη ικανή να την επισκιάσει και να την απειλήσει. Όταν ήρθε στην επιφάνεια το ζήτημα της ενότητας της Ευρώπης, έκαμε ό,τι μπορούσε για να το παρελκύσει, χωρίς να εκδηλώνει καθαρά την πρόθεσή της.
[...]
Από το βιβλίο Πολιτικά κείμενα, Γιώργου Θεοτοκά.