Τα των συντάξεων

[Alexandra]

Δεν έχει καταλάβει τι είναι η προικοδότηση. Στη δική μου εποχή την έπαιρναν μόνο τα κορίτσια που οι γονείς τους ανήκαν στα ευγενή ταμεία (οι γονείς μου ήταν τραπεζικοί), όταν παντρεύονταν. Εγώ είχα πάρει τότε περίπου 400.000 δραχμές που αντιστοιχούσαν σε 20 τετραγωνικά του σπιτιού που αγόρασα.
Στη συνέχεια την αποσυνέδεσαν από τον γάμο και την δίνουν και στα αγόρια.

 

[Palavra]

Δεν έχει καταλάβει τι είναι η προικοδότηση.

Ναι, αλλά την άποψή του θέλει να μας την πει. Λέγοντάς μας και από πάνω ότι κάνουμε και λάθος.

Σήμερα η προικοδότηση δεν εξαρτάται από το γάμο, όπως λες. Μετά από δικαστικούς αγώνες, την παίρνουν όλα τα παιδιά όταν κλείσουν μια ηλικία (π.χ. 21 για τους ΟΤΕτζήδες) ή όταν μπουν στο πανεπιστήμιο. Το ποσόν της εξαρτάται από το πόσο έχει μείνει ο γονιός ως ενεργός ασφαλισμένος στο ταμείο - η δική μου ήταν σχετικά μικρή.
Θυμάμαι παράδειγμα παιδιών που ήταν η μαμά τους στον ΟΤΕ (συνταξιούχος από τα 45) και είχαν πάρει όλα από 20 χιλιάδες ευρώ περίπου.

 

[Hellegennes]

Η προικοδότηση ξέρεις τι είναι, καλέ μου άνθρωπε; Όπως έγραψα, είναι ένα εφάπαξ ποσόν που παίρνουν τα παιδιά των στρατιωτικών και ασφαλισμένων ευγενών ταμείων όταν ενηλικώνονται. Όχι η σύνταξη για την οποία, όπως έγραψα, δεν ισχύει η αρχή της ισότητας των φύλων. Και ναι, έχω δύο αδερφούς, οπότε κάτι ξέρω.

Είπα, "εκτός κι αν αναφέρεσαι σε κάτι πολύ συγκεκριμένο". Άλλο "παιδιά των στρατιωτικών" κι άλλο το γενικό που έγραψες.

Παρεμπιπτόντως, η δικιά μου μάνα δούλευε στα κεντρικά του ΙΚΑ και βγήκε στην σύνταξη στα 45 (πέθανε στα 46) και το κομμάτι της σύνταξης που έπαιρνα ήταν γύρω στα 100-150 ευρώ (δεν θυμάμαι το ακριβές νούμερο, αλλά ήταν κάπου ανάμεσα). Δεν υπήρξε κάποιο εφάπαξ ποσό, αλλά ευχαριστώ που το συγκεκριμενοποίησες. Ποια είναι λοιπόν τα "ευγενή ταμεία";

 

[Palavra]

Προικοδότηση πάντως (δηλαδή εφάπαξ ποσό με την ενηλικίωση ή την ολοκλήρωση των σπουδών) παίρνουν και οι γιοι, επειδή το θέμα είχε κριθεί άδικο από τα δικαστήρια (γιατί να παίρνει το κορίτσι και όχι το αγόρι).

Είπα, "εκτός κι αν αναφέρεσαι σε κάτι πολύ συγκεκριμένο". Άλλο "παιδιά των στρατιωτικών" κι άλλο το γενικό που έγραψες.

Κατ' αρχάς έγραψα «προικοδότηση» κι εσύ άρχισες να λες για τη σύνταξη, λέγοντάς μου μάλιστα ότι «δεν ισχύει» αυτό που γράφω. Φυσικά παρέκαμψες εντελώς το ότι η προικοδότηση δίνεται ανεξαρτήτως του εάν ο ασφαλισμένος γονιός βρίσκεται εν ζωή ή όχι.
Δεύτερον, πας να κρύψεις το ότι απάντησες χωρίς να έχεις καταλάβει το θέμα της συζήτησης λέγοντάς μου ότι έγραψα «κάτι γενικό».
Τρίτον, πας να στρέψεις τη συζήτηση σε κάτι άλλο. Τα ευγενή ταμεία δίνουν προικοδότηση στα τέκνα των ασφαλισμένων τα έχει ο φίλος μας ο γκούγκλης, μπορείς να ψάξεις να τα βρεις αν δε σου αρκούν τα παραδείγματα που έχουμε παραπάνω (ΟΤΕ, ΕΔ και σώματα ασφαλείας, τραπεζικοί).

Και για να ξαναγυρίσω στο θέμα μας, όπως έγραφα και στο άλλο νήμα, θεωρώ την προικοδότηση άδικη, καθότι ευνοεί μερίδα μόνο του πληθυσμού και όχι όλους. Όπως άδικη θεωρώ και την καταβολή σύνταξης στις άγαμες θυγατέρες.

 

[Hellegennes]

Έχεις σε όλα δίκιο, έχω σε όλα άδικο. Έχω χαμηλό δείκτη νοημοσύνης και αδυναμία κατανόησης κειμένου. Ζητώ ταπεινά συγγνώμη. Αγνοήστε αυτό το μήνυμα και συνεχίστε την συζήτηση.

 

[SBE]

Να ξεκαθαρίσουμε λίγο την ορολογία;
Ποια είναι τα "ευγενή ταμεία";
Ρωτάω γιατί έχω ακούσει ότι τέτοιο είναι το ΤΣΜΕΔΕ στο οποίο είμαι ασφαλισμένη και προίκες κλπ δεν δίνει, ούτε έδινε παλιότερα.
Επίσης η σύνταξη του ΤΣΜΕΔΕ ήταν και είναι ίση με τη μέγιστη του ΙΚΑ.

 

[panadeli]

Σε χθεσινό άρθρό του στη γερμανική εφημερίδα Tagesspiegel, ο πρωθυπουργός μας πληροφορεί τους γερμανούς αναγνώστες ότι η μέση ηλικία συνταξιοδότησης στην Ελλάδα είναι 64,4 έτη για τους άνδρες και 64,5 έτη για τις γυναίκες. (Κατά λέξη, ο πρωθυπουργος γράφει: «μέση ηλικία αποχώρησης από την αγορά εργασίας», αλλά δεν μπορώ να καταλαβώ ότι εννοεί κάτι διαφορετικό από μέση ηλικία συνταξιοδότησης).

Αλλά στην περίφημη πρόταση των 47 σελίδων που κατέθεσε η ελληνική κυβέρνηση στους «θεσμούς», προβλέπεται (σελ. 14) ότι η μέση ηλικία συνταξιοδότησης θα είναι, για το 2015, 56,3 έτη στο Δημόσιο και 60,6 στο ΙΚΑ. Καμία σχέση με τα 64,5 έτη του αρθρογράφου πρωθυπουργού.

Καταλαβαίνω κάτι λάθος;

 

[Hellegennes]

Ναι, είναι διαφορετικά πράγματα. Οι συνταξιούχοι δεν σταματάνε κατ' ανάγκην να δουλεύουνε. Όχι μόνο αυτό, αλλά στα ελεύθερα επαγγέλματα μπορεί να διαλέξει το άτομο να συνεχίσει να εργάζεται.

 

[panadeli]

ΟΚ, αλλά τι μας νοιάζει αυτό; Αυτό που μας νοιάζει είναι από ποια ηλικία και πέρα παίρνει σύνταξη. Ή όχι;
Στην αμέσως προηγούμενη παράγραφο ο πρωθυπουργός αναφέρεται ρητά στην ηλικία συνταξιοδότησης.
Κατά λέξη, γράφει:

Σε ότι αφορά τις ηλικίες συνταξιοδότησης, μήπως στην Ελλάδα οι εργαζόμενοι συνταξιοδοτούνται πολύ νωρίτερα; Η αλήθεια είναι το όριο συνταξιοδότησης στην Ελλάδα είναι στα 67 έτη για άντρες και γυναίκες, δηλαδή δύο χρόνια πάνω από τη Γερμανία.

Η μέση ηλικία αποχώρησης από την αγορά εργασίας των αντρών στην Ελλάδα είναι στα 64,4 χρόνια, δηλαδή 8 μήνες νωρίτερα από τα 65,1 χρόνια της Γερμανίας ενώ οι ελληνίδες γυναίκες αποχωρούν από την εργασία τους στα 64,5 χρόνια, 3,5 περίπου μήνες αργότερα από τις γερμανίδες που αποχωρούν στα 64,2 χρόνια.


Η δεύτερη παράγραφος είναι διευκρινιστική της πρώτης. Αν δεν αναφέρεται σε ηλικία συνταξιοδότησης αλλά σε κάτι διαφορετικό, όπως λες, τότε πρόκειται για υπόδειγμα παραπειστικού επιχειρήματος.

 

[Hellegennes]

Μας ενδιαφέρουν και τα δυο. Αν παίρνει σύνταξη αλλά συνεχίζει να δουλεύει και να παράγει έργο, αντισταθμίζεται κάπως το πράγμα. Συνήθως βέβαια μιλάμε για μαύρα χρήματα και χωρίς ασφάλιση. Δεν ξέρω πόσο αντισταθμίζεται, πάντως κάποιον έστω μικρό ρόλο παίζει στην οικονομία.

Νομίζω ότι το επιχείρημα είναι στο πλαίσιο του πόσο εργάζεται ο ένας και ο άλλος λαός. Οι Έλληνες έχουν μέση παραγωγικότητα κατ' άτομο κοντά στον μέσο όρο της ΕΕ* και αρκετά περισσότερες ώρες εργασίας από τον μέσο όρο της ΕΕ.



* αλλά μικρότερη παραγωγικότητα ανά ώρα εργασίας.

 

[Zazula]

Hellegennes, νομίζω ότι εκείνο που θέλει να αναδείξει ο panadeli είναι ότι όπως φαίνεται ο πρωθυπουργός στο άρθρο του γράφει κάτι αναληθές. Το ότι μπορεί να υπάρχει και κάτι άλλο, που δεν ονομάζεται ωστόσο «ηλικία συνταξιοδότησης», και που παρουσιάζει κι αυτό οικονομικό ενδιαφέρον, είναι ένα άλλο θέμα — το οποίο ωστόσο δεν ήταν αυτό για το οποίο έγραψε ο Τσίπρας. Ούτε το κράτος έχει αναλυτικά στοιχεία για τη μαύρη εργασία των συνταξιούχων, μόνον εικασίες (και αν...) μπορεί να κάνει — αλλιώς τι μαύρη εργασία θα ήταν αν ήταν όλα δηλωμένα; Πάντως αν βάλεις τα νούμερα κάτω για να βγάλεις σταθμισμένο μέσο όρο (καθότι τα στοιχεία για τους ΔΥ και ΙΥ, που έχουμε δώσει εμείς ως χώρα, είναι αρκετά ακριβή) υπολογίζοντας ότι οι αγρότες βγαίνουν στη σύνταξη στα 65 (ΣτΖ: ο ΟΓΑ έχει υποτετραπλάσιες εισφορές απ' τον ΟΑΕΕ) και του ΟΑΕΕ βγαίνουν στα 64, τότε θα οδηγηθείς στο παράδοξο ότι οι ασφαλισμένοι του ΕΤΑΑ θα πρέπει να βγαίνουν στα 72 για να προκύψει μ.ό. 64,5! Πιο εύλογο βρίσκω το να μιλά ο πρωθυπουργός για το πώς θα έχει η κατάσταση με τη συνταξιοδοτική νομοθεσία όπως ισχύει αυτήν ακριβώς τη στιγμή, κι όχι να δίνει τον μ.ό. της ηλικίας συνταξιοδότησης (στα πόσα αρχίσαμε να τους πληρώνουμε τη σύνταξη, δλδ) όλων των σημερινών συνταξιοδοτούμενων.
http://www.tovima.gr/finance/article/?aid=616799
http://www.kathimerini.gr/819146/ar...-xwrizei-dnt-kai-kyvernhsh-gia-to-asfalistiko

 

[Hellegennes]

Να πω την αλήθεια κι εγώ δεν καταλαβαίνω σε τι ακριβώς αναφέρεται ο Τσιπρας. Εγώ παρατήρησα μόνο ότι είναι διαφορετικά πράγματα η αποχώρηση και η συνταξιοδότηση.

 

[Palavra]

(ΣτΖ: ο ΟΓΑ έχει υποτετραπλάσιες εισφορές απ' τον ΟΑΕΕ)

Και εισπράττει και εισφορές από τις υπέρ τρίτων, μέσω παραβόλων.

 

[Zazula]

Και εισπράττει και εισφορές από τις υπέρ τρίτων, μέσω παραβόλων.

Το 20% επί του τέλους των χαρτοσήμων, που δίνει 1 δις ετησίως. http://www.pcci.gr/evepimages/FOROIYPERTRITON_F25128.pdf

 

[nickel]

ΠΑΣΧΟΣ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗΣ
Ανορθολογισμοί Επικρατείας
Καθημερινή 21.06.2015

Κάποτε το Συμβούλιο της Επικρατείας ήταν μια όαση ορθολογισμού στη χώρα. Οι αποφάσεις του –είτε συμφωνούσε κάποιος είτε διαφωνούσε– είχαν εσωτερική συνοχή. Δεν ήταν αερολογίες σαν εκείνες που εκστόμιζαν οι πολιτικοί. Αποτελούσαν σοβαρά νομικά κείμενα, με αρχή, μέση και συμπέρασμα. Εξ ου και ο σεβασμός στο δικαστήριο που δημιούργησε ο Ελευθέριος Βενιζέλος το 1929. Αυτόν τον σεβασμό οι δικαστές τον είχαν κερδίσει με το σπαθί τους.

Σε μια χώρα όμως όπου κατέρρευσε ο ορθός λόγος, δεν θα έπρεπε να περιμένει κανείς ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας θα έμενε αμόλυντο. Το πρόβλημα με την τελευταία απόφαση της ολομέλειας, που θεωρεί αντισυνταγματικές τις περικοπές συντάξεων (μόνο όσες είναι άνω των 1.000 ευρώ), δεν είναι ότι ανακάλυψε το «λεφτόδενδρο» από το οποίο οι δικαστές φίλεψαν πρώτα τον εαυτό τους και μετά όσους επισκέπτονταν το ΣτΕ. Είναι ότι η απόφασή τους δεν έχει καμιά λογική συνοχή.

Κατ’ αρχάς, οι ανώτατοι δικαστές σημειώνουν ότι «η περικοπή των συντάξεων δεν μπορεί να παραβιάζει αυτό που αποτελεί τον συνταγματικό πυρήνα του κοινωνικοασφαλιστικού δικαιώματος, δηλαδή τη χορήγηση στον συνταξιούχο παροχών τέτοιων που να του επιτρέπουν να διαβιώνει, με αξιοπρέπεια, εξασφαλίζοντας τους όρους όχι μόνο της φυσικής του υποστάσεως (διατροφή, ένδυση, στέγαση, βασικά οικιακά αγαθά, θέρμανση, υγιεινή και ιατρική περίθαλψη όλων των βαθμίδων) αλλά και της συμμετοχής του στην κοινωνική ζωή με τρόπο που δεν αφίσταται, πάντως, ουσιωδώς από τις αντίστοιχες συνθήκες του εργασιακού βίου».

Κλιμακωτά... δικαιώματα

Προφανώς ο... «συνταγματικός πυρήνας του κοινωνικοασφαλιστικού δικαιώματος» λειτουργεί από το χιλιάρικο και πάνω, αφού η ολομέλεια του ΣτΕ αποφάσισε μηδενικές αυξήσεις στις συντάξεις μέχρι 1.000 ευρώ.

Αντιθέτως, η ίδια ολομέλεια αποφάσισε να επαυξήσει τις συντάξεις 1.000-1.500 ευρώ κατά 5%· 10% τις συντάξεις 1.500-2.000 ευρώ· και 15% τις συντάξεις άνω των 2.000 ευρώ. Δηλαδή, κάποιος που παίρνει 3.000 ευρώ θα πάρει κι ένα πεντακοσάρικο επιπλέον, έτσι ώστε «η συμμετοχή του στην κοινωνική ζωή με τρόπο να μην αφίσταται ουσιωδώς από τις αντίστοιχες συνθήκες του εργασιακού βίου». Ξέρουν τα μέλη του Ανωτάτου Δικαστηρίου πόσοι εργαζόμενοι των 300, 400, 500 ευρώ θα ήθελαν να συμμετάσχουν στον «κοινωνικό βίο, με τρόπο που δεν θα αφίσταται από τις συνθήκες του συνταξιοδοτικού βίου», όπως τις νομολογεί το ΣτΕ; Η πλειονότητα των εργαζομένων θα ήθελαν να είχαν μισθούς άνω των 1.000 ευρώ έτσι ώστε να τους μένει και κάτι, αφού πληρώσουν το 40% του εισοδήματός τους σε συνταξιοδοτικές εισφορές.

Ο ανορθολογισμός της απόφασης που εξέδωσε η ολομέλεια του ΣτΕ τεκμηριώνεται και από μια άλλη περικοπή: Το Σύνταγμα, λένε οι δικαστές, επιβάλλει στο κράτος, όταν λαμβάνονται μέτρα περικοπής των συντάξεων, να προβαίνει «σε ειδική και εμπεριστατωμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη μελέτη, από την οποία να προκύπτει αφ’ ενός μεν ότι τα συγκεκριμένα μέτρα (σ.σ. περικοπή συντάξεων) είναι πράγματι πρόσφορα αλλά και αναγκαία για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος της βιωσιμότητας των φορέων κοινωνικής ασφάλισης εν όψει των παραγόντων που το προκάλεσαν, έτσι ώστε η λήψη των μέτρων αυτών να είναι σύμφωνη με τις συνταγματικές αρχές της αναλογικότητας και της ισότητας στα δημόσια βάρη, αφ’ ετέρου δε, ότι οι επιπτώσεις από τα μέτρα αυτά στο βιοτικό επίπεδο των πληττομένων προσώπων, συνδυαζόμενες με άλλα τυχόν ληφθέντα μέτρα (φορολογικά κ.ά.), αλλά και με το σύνολο των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών της δεδομένης συγκυρίας, δεν έχουν αθροιστικά αποτέλεσμα τέτοιο που να οδηγεί σε ανεπίτρεπτη παραβίαση του πυρήνα του συνταγματικού δικαιώματος σε κοινωνική ασφάλιση».

Ας προσπεράσουμε τις πομφόλυγες περί «αναλογικότητας»· το ίδιο δικαστήριο «δυσαναλογικώς» κλιμακώνει τη μη περικοπή συντάξεων: 0% για συντάξεις κάτω των 1.000 ευρώ, 5% για 1.000-1.500 ευρώ, 10% για 1.500-2.000 ευρώ και 15% για συντάξεις άνω των 2.000 ευρώ. Για την έκθεση Σπράου, που από το 1996 προειδοποιούσε για κατάρρευση του ασφαλιστικού, δεν έχει ακούσει τίποτε ο κ. Σωτήρης Ρίζος; Δεν έχει πάρει τίποτε το αυτί των δικαστών για τις δεκάδες αναλογιστικές μελέτες που έχουν γίνει και αποδεικνύουν ότι σχεδόν ουδέν Ταμείο είναι βιώσιμο; Δεν έχουν διαβάσει ούτε στις εφημερίδες τα ευρωπαϊκά στατιστικά στοιχεία, που δείχνουν ότι οι ελληνικές δαπάνες για τις συντάξεις είναι οι υψηλότερες στην Ευρώπη φτάνοντας το 17,5% του ΑΕΠ (στοιχεία 2012), όταν οι αντίστοιχες δαπάνες στη Γερμανία (τον μεγαλύτερο δανειστή της χώρας για να πληρώνονται οι συντάξεις) φτάνουν το 12,3% του ΑΕΠ; Το ελληνικό ποσοστό του ΑΕΠ για τις συντάξεις είναι διπλάσιο από το αντίστοιχο ακόμη και των φτωχότερων δανειστών μας, όπως είναι οι Σλοβάκοι. «Πώς να εξηγήσω στη φτωχή Σλοβακία ότι πρέπει να δώσουμε λεφτά στην Ελλάδα για μισθούς και συντάξεις;» αναρωτήθηκε πρόσφατα (15.2.2015) ο αριστερός πρωθυπουργός της χώρας.

Προφανώς ο κ. Ρόμπερτ Φίκο δεν ξέρει τίποτε για «τον συνταγματικό πυρήνα του κοινωνικοασφαλιστικού δικαιώματος». Μόλις πάρει την απόφαση του ΣτΕ, θα μπορέσει να εξηγήσει στους Σλοβάκους (που έχουν το μισό κατά κεφαλήν εισόδημα και μέση σύνταξη 375 ευρώ) γιατί πρέπει να δανείσουν τη χώρα μας έτσι ώστε οι Έλληνες με συντάξεις άνω των 2.000 ευρώ να πάρουν επιπλέον 15%!

«Οι μελέτες»

Η λογική ασυνέπεια της απόφασης φαίνεται ανάγλυφη στο σκεπτικό περί προηγούμενης «ειδικής και εμπεριστατωμένης και επιστημονικά τεκμηριωμένης μελέτης». Ας υποθέσουμε ότι δεν υπήρχαν αναλογιστικές μελέτες, όπως ισχυρίζεται η ολομέλεια του ΣτΕ, και οι περικοπές της εκτελεστικής εξουσίας είναι αυθαίρετες. Αλλά τότε με βάση ποιες «εμπεριστατωμένες μελέτες» το δικαστήριο αποφάσισε τις αυξήσεις; Δηλαδή, αν είναι αυθαίρετη η κυβερνητική απόφαση για περικοπές, άλλο τόσο αυθαίρετη είναι η απόφαση για τις μη περικοπές. Αν το δικαστήριο σεβόταν τον εαυτό του και τη λογική, ή θα έπρεπε να επιφυλαχθεί ζητώντας τις μελέτες ή να διατάξει την κυβέρνηση να τις κάνει. Εξάλλου, το ίδιο δικαστήριο αποφάνθηκε ότι οι περικοπές στις συντάξεις της περιόδου 2010-2011 είναι συνταγματικές, επειδή «έγιναν κάτω από την πίεση όλως εξαιρετικών περιστάσεων και ήταν επιβαλλόμενες κατά την εκτίμηση της τότε κυβέρνησης για άμεση αντιμετώπιση της κρίσεως». Μπα; Με βάση ποια «ειδική και εμπεριστατωμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη μελέτη» το έκριναν αυτό; Πώς οσμίζονται τον αέρα οι δικαστές και ξέρουν πότε ξεκινά και πότε τελειώνει μια οικονομική κρίση; Πώς ξέρουν ότι οι περικοπές το 2010-2011 ήταν «αναγκαίες» και συνεπώς «συνταγματικές», αλλά το 2012 δεν ήταν ούτε αναγκαίες ούτε συνταγματικές;

Το έλλειμμα του 1,5 δισ. ευρώ που δημιουργεί η απόφαση του ΣτΕ, για να δοθούν τα αυξημένα ποσά σε συντάξεις άνω των 1.000 ευρώ, θα πληρωθεί από τις εισφορές και τους φόρους των εργαζομένων, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων κερδίζουν κάτω από 1.000 ευρώ. Μεγαλύτερο όμως και από το δημοσιονομικό έλλειμμα είναι το έλλειμμα ορθού λόγου στην Επικράτεια, ακόμη και σε χώρους όπου κάποτε ευδοκιμούσε. Αυτό το έλλειμμα πληρώνουμε τώρα, αλλά θα το πληρώσουμε ακόμη πιο ακριβά αφού έπεσαν και τα τελευταία κάστρα σοβαρότητας σε αυτήν τη χώρα...
http://www.kathimerini.gr/820257/opinion/epikairothta/politikh/anor8ologismoi-epikrateias​

 

[drsiebenmal]

Πάλι μας κουβαλάς εδώ τα νεοφιλελεύθερα του Πάσχου. Αφού είναι σαφές το σκεπτικό: «η συμμετοχή του στην κοινωνική ζωή με τρόπο να μην αφίσταται ουσιωδώς από τις αντίστοιχες συνθήκες του εργασιακού βίου». Αυτοί που ζούσαν καλά στη ζωή τους πρέπει να ζουν εξίσου καλά και κυρίως, στα κοινωνικά επίπεδά τους και με τη σύνταξή τους. Οι φτωχοί, ας πρόσεχαν. Αν είχαν μεγαλύτερους μισθούς και αποδοχές, και καλύτερα θα ζούσαν και μεγαλύτερη σύνταξη θα είχαν για να γεράσουν με αξιοπρέπεια. Όλα ίσωμα θα τα κάνουμε επιτέλους σε αυτή τη χώρα;

 

[drsiebenmal]

ΜΑΝΟΣ ΜΑΤΣΑΓΓΑΝΗΣ
Άποψη: Τα αδιέξοδα του ασφαλιστικού
Καθημερινή 6.3.16

Η διαμάχη για το ασφαλιστικό επιβεβαιώνει για ακόμη μία φορά το γνωστό ρητό: «Οποιος σπέρνει ανέμους θερίζει θύελλες». Το αντιμνημονιακό μπλοκ είχε καθοριστική συμβολή, ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, στην παραλυτική αδυναμία της χώρας να συζητήσει ήρεμα (πόσο μάλλον να επιλύσει) ένα από τα προβλήματα που από τότε υπέσκαπταν την ευημερία της και την κοινωνική συνοχή της. Το ότι στην πολυθρόνα του αρμόδιου υπουργού κάθεται ο θεωρητικός της υστερικής αντίδρασης σε οποιαδήποτε αλλαγή, και βεβαίως της «κοινωνικής βίας» εναντίον όσων σκέφτονται διαφορετικά, συνιστά πρόσθετο πειρασμό για την αντιπολίτευση: «Ας βγάλουν τώρα μόνοι τους τα κάστανα από τη φωτιά». Εξάλλου, όπως έγραφε πρόσφατα ο Ανδρέας Πετρουλάκης, οι άνθρωποι που μας κυβερνούν « [δ]εν μπορούν να ξεφύγουν από την εχθροπάθεια, τη διχαστική ρητορική, την αχρείαστη πολεμική, την παρόξυνση κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες. Ακόμα και όταν σε καλούν σε συναίνεση, σε βρίζουν ταυτοχρόνως» («Τα διακόσια μαθήματα», Protagon 29 Φεβρουαρίου 2016).

Και όμως: μια αντιπολίτευση που νοιάζεται να πάει μπροστά ο τόπος, και όχι απλώς «να γίνει χαλίφης στη θέση του χαλίφη», θα πρέπει να κρατήσει υπεύθυνη στάση στη συζήτηση για το ασφαλιστικό, απορρίπτοντας κάποια σημεία της κυβερνητικής πρότασης και στηρίζοντας κάποια άλλα.

Η επιμονή της κυβέρνησης να φορτώσει όλα τα βάρη σε όσους δεν πρόλαβαν να βγουν στη σύνταξη έως σήμερα, ώστε να μπορεί να πει «τηρήσαμε τις υποσχέσεις μας» στους ήδη συνταξιούχους, θα πρέπει να απορριφθεί. Οχι από εκδικητικότητα προς μια κατηγορία που έχει ήδη υποστεί περικοπές και που έχει στενά περιθώρια προσαρμογής. Αλλά επειδή η εξαίρεσή της θα υπονόμευε τόσο την κοινωνική δικαιοσύνη όσο και την οικονομική ανάκαμψη (από την οποία άλλωστε εξαρτάται η βιωσιμότητα όλων των συντάξεων). Η πικρή αλήθεια είναι ότι, παρά τις περικοπές των τελευταίων ετών, η συντριπτική πλειονότητα των σημερινών συνταξιούχων εισπράττει σημαντικά παραπάνω από όσο έχει συνεισφέρει στο σύστημα, συνυπολογίζοντας τις εργοδοτικές εισφορές: κάτι που πολλοί υποψιάζονταν εδώ και καιρό και που αποδεικνύει πρόσφατη μελέτη μας (Chrysa Leventi & Manos Matsaganis «Disentangling annuities and transfers: redistribution in Greek retirement benefits»), περίληψη της οποίας πρόκειται σύντομα να κυκλοφορήσει στα ελληνικά.

Συνεπώς, μια λελογισμένη εισφορά στις σημερινές συντάξεις, μηδενική για όσους λαμβάνουν κάτω από ένα ποσό (π.χ. 700 ευρώ τον μήνα), και για όσους αποδεδειγμένα βγήκαν στη σύνταξη σε μεγάλη ηλικία (π.χ. στα 65 ή αργότερα), και με συντελεστή που να αυξάνεται προοδευτικά, θα επέτρεπε να μην αυξηθούν οι εισφορές ή να μη μειωθούν τόσο οι συντάξεις των επομένων.

Επιπλέον, η επιμονή της κυβέρνησης να καταβάλλεται η εθνική σύνταξη από οποιαδήποτε ηλικία δικαιούται κάποιος να βγει στη σύνταξη (π.χ. από τα 56 έτη, όπως ακόμη ισχύει για κάποιους) είναι απαράδεκτη. Η κρατική ενίσχυση στην οποία αντιστοιχεί η εθνική σύνταξη (και στην οποία θα πρέπει να εξαντλείται) δεν μπορεί να κατανέμεται σε ορισμένους επί 11 έτη παραπάνω από ό,τι σε άλλους.

Τέλος, το πλαφόν είναι άστοχο και αντιπαραγωγικό. Η ανταποδοτικότητα επιβάλλει υψηλότερες συντάξεις σε όσους έχουν πληρώσει υψηλότερες εισφορές. Η κυβερνητική πρόταση είναι πρόσκληση για εισφοροδιαφυγή.

Αντίθετα, νομίζω ότι δύο σημεία της κυβερνητικής πρότασης θα πρέπει να στηριχθούν. Το πρώτο είναι η άμεση ενοποίηση του συστήματος, με ένταξη όλων των Ταμείων στο ΙΚΑ. Στη μακρά διάρκεια του ελληνικού κράτους (τουλάχιστον εδώ και έναν αιώνα), τα χωριστά Ταμεία λειτούργησαν ως ένας απίστευτα αποδοτικός μηχανισμός ιδιοποίησης του δημοσίου χρήματος. Εάν επιτραπεί στους αγρότες –ή στο «κίνημα της γραβάτας»– να κρατήσουν το δικό τους Ταμείο, επικαλούμενοι τις γνωστές, απόλυτα ιδιοτελείς «ιδιαιτερότητες», τον λογαριασμό θα τον πληρώσουν οι επόμενες γενιές (και οι επόμενες κυβερνήσεις).

Με την ίδια λογική, όλοι οι ασφαλισμένοι θα πρέπει να πληρώνουν το ίδιο ενιαίο ποσοστό εισφοράς για ανταποδοτική σύνταξη: οι μισθωτοί μαζί με τους εργοδότες τους, οι αυτοαπασχολούμενοι μόνοι τους. Για πολλούς λόγους, το ποσοστό αυτό θα πρέπει πάση θυσία να χαμηλώσει – κάτι που αναγκαστικά συνεπάγεται υψηλότερα όρια ηλικίας και μεγαλύτερη συνεισφορά των ήδη συνταξιούχων. Αλλά θα πρέπει να είναι το ίδιο για όλους, χωρίς εξαιρέσεις.

Εδώ που έχουμε φτάσει, μόνο μια αυστηρή, αλλά δίκαιη, και κυρίως λογικά συνεκτική μεταρρύθμιση μπορεί να αποκαταστήσει την αξιοπιστία του συστήματος, δηλαδή την εμπιστοσύνη ότι θα υπάρχουν συντάξεις και για τους σημερινούς 30άρηδες. Αντίθετα, οι μικρές αλλαγές σε δόσεις πριονίζουν την αξιοπιστία και υποσκάπτουν την εμπιστοσύνη.

Ο κ. Μάνος Ματσαγγάνης είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Πολυτεχνείο του Μιλάνου.

 

[drsiebenmal]

ΜΑΝΟΣ ΜΑΤΣΑΓΓΑΝΗΣ
Τα αδιέξοδα του ασφαλιστικού

Director's Cut (με συνδέσμους προς την αναφερόμενη μελέτη)

 

[drsiebenmal]

Από την ΟΜΑΔΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών
Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών:

Ενημερωτικό Δελτίο 9/2016

Η ανταποδοτικότητα των συντάξεων στην Ελλάδα
Γράφουν οι: Χρύσα Λεβέντη & Μάνος Ματσαγγάνης

Η εργασία αυτή εξετάζει ένα κρίσιμο ζήτημα δημόσιας πολιτικής: Οι συντάξεις που εισπράττουν οι σημερινοί συνταξιούχοι έχουν "πληρωθεί" από τις εισφορές που είχαν καταβάλει όσο εργάζονταν οι ίδιοι οι ασφαλισμένοι (και οι εργοδότες τους); Σε ποιο ακριβώς βαθμό; Είναι "υπερ-ανταποδοτικές" (δηλ. υψηλότερες από ό,τι αντιστοιχεί στις εισφορές που καταβλήθηκαν); Ή είναι, αντίθετα, "υπο-ανταποδοτικές" (δηλ. χαμηλότερες από τις εισφορές). Πώς διαφέρει ο βαθμός ανταποδοτικότητας μεταξύ συνταξιούχων; Απαντάμε στα ερωτήματα αυτά αναλύοντας ένα δείγμα 4.599 ασφαλισμένων που συνταξιοδοτήθηκαν από το ΙΚΑ το 2008. Επί πλέον, συγκρίνουμε μερικές αντιπροσωπευτικές περιπτώσεις ασφαλισμένων με τις αντίστοιχες άλλων ταμείων. Ελλείψει λεπτομερών στοιχείων, χρησιμοποιούμε εύλογες υποθέσεις ώστε να ανασυστήσουμε το ασφαλιστικό ιστορικό κάθε συνταξιούχου. Στη συνέχεια, υπολογίζουμε την "πλήρως ανταποδοτική" σύνταξη που θα προέκυπτε εάν οι ασφαλισμένοι είχαν καταθέσει τις εισφορές (τις δικές τους και των εργοδοτών τους) όχι στο ταμείο κοινωνικής ασφάλισης στο οποίο ανήκουν αλλά σε κάποιο ιδιωτικό κεφαλαιοποιητικό πρόγραμμα που εξασφάλιζε αποδόσεις παρόμοιες με εκείνες των χρηματαγορών. Οι εκτιμήσεις μας αποδεικνύουν ότι η πλειονότητα των σημερινών συνταξιούχων εισπράττει συντάξεις σημαντικά υψηλότερες από το πλήρως ανταποδοτικό ποσό που αντιστοιχεί στις εισφορές τους. Μάλιστα, η (υποδηλούμενη) επιδότηση – πάνω και πέρα από το πλήρως ανταποδοτικό ποσό – είναι πολύ μεγαλύτερη για τους υψηλοσυνταξιούχους από ό,τι για τους χαμηλοσυνταξιούχους. Οι σημαντικές περικοπές των τελευταίων ετών περιόρισαν την υπερ-ανταποδοτικότητα των συντάξεων (χωρίς να την εξαλείψουν), ενώ επίσης εξίσωσαν σε μεγάλο βαθμό την κατανομή της επιδότησης ανάμεσα στις διάφορες κατηγορίες συνταξιούχων. Καταλήγοντας, η εργασία μας εξετάζει τη σημασία των ευρημάτων αυτών για τον σχεδιασμό ενός δίκαιου και βιώσιμου συστήματος συντάξεων για τους μελλοντικούς συνταξιούχους, καθώς και για την κατανομή του κόστους μετάβασης σε ένα τέτοιο σύστημα ανάμεσα στους σημερινούς και στους μελλοντικούς συνταξιούχους.

Το πλήρες κείμενο του Ενημερωτικού Δελτίου είναι διαθέσιμο εδώ.

 

[SBE]

Ωραία όλα αυτά.
Δυστυχώς στη μελέτη δεν βλέπω να γίνεται καμία μνεία στο ΤΣΜΕΔΕ, που ήταν το πλουσιότερο και πιο γερό ταμείο γιατί είχε τεράστια ακίνητη και κινητή περιουσία και ελάχιστους συνταξιούχους και λόγω βλακώδους διαχείρισης, ειδικά τα τελευταία χρόνια, έχει φτάσει να είναι έχετε γειά βρυσούλες. Και δεν είναι το μόνο. Και ξέρουμε ότι πολλά υγιή ταμεία ενσωματώθηκαν με το ΙΚΑ απλά και μόνο για να το στηρίξουν.
Αυτά είναι που κάνουν τους δικαιούχους να γκρινιάζουν, όχι οι αμαρτίες του ΙΚΑ.