Table of chemical elements ordered by atomic number = Πίνακας χημικών στοιχείων κατά ατομικό αριθμό

[daeman]

...
The NEW Periodic Table Song - AsapSCIENCE

 

[AoratiMelani]

Μέρες που 'ναι, ας βάλουμε και κάτι εποχιακό...

Και για όσους δεν το έπιασαν με την πρώτη:

 

[dharvatis]

...
The NEW Periodic Table Song - AsapSCIENCE

Εύγε στους τύπους, άξιοι!

 

[Duke_of_Waltham]

Ακούσατε, ακούσατε! Ανακοινώθηκαν τα ονόματα των χημικών στοιχείων με ατομικό αριθμό 113, 115, 117 και 118. Αυτά είναι αντιστοίχως τα nihonium (Nh), moscovium (Mc), tennessine (Ts), and oganesson (Og), και εκτός απροόπτου θα επικυρωθούν στα τέλη τού χρόνου.

 

[dharvatis]

Δηλαδή άδικα μαζεύαμε υπογραφές ζητώντας να ονομαστεί octarine το 117;

 

[Earion]

118: Oganesson honours the nuclear physicist Yuri Oganessian, who has played a leading role in the search for new elements including the one that will now bear his name.

Ε, τότε, Organessianium, ή Organessianum, ή Organessium.

 

[daeman]

...
Is it organic, then? If that's the case, it's the first organic element.

Yuri 'Balalaika' Organessian.


Sudden Organ - Yo La Tengo

Spoiler

I know, I know; it's a common typo. But you know me. And I think you'll like Yo La Tengo.

 

[Duke_of_Waltham]

118: Oganesson honours the nuclear physicist Yuri Oganessian, who has played a leading role in the search for new elements including the one that will now bear his name.

Ε, τότε, Organessianium, ή Organessianum, ή Organessium.

Κύριε, οργάνωσον...

Τα στοιχεία της 18ης ομάδας τού περιοδικού πίνακα παίρνουν ονόματα σε -on, αν και δεν είναι βέβαιο ότι το συγκεκριμένο στοιχείο θα εμφανίσει ιδιότητες ευγενούς αερίου όπως οι υπόλοιποι ένοικοι της συγκεκριμένης ομάδας, και μάλιστα προβλέπεται ότι σε τυπικές συνθήκες δεν είναι καν αέριο αλλά στερεό.

 

[drsiebenmal]

Τα στοιχεία της 18ης ομάδας τού περιοδικού πίνακα παίρνουν ονόματα σε -on, αν και δεν είναι βέβαιο ότι το συγκεκριμένο στοιχείο θα εμφανίσει ιδιότητες ευγενούς αερίου όπως οι υπόλοιποι ένοικοι της συγκεκριμένης ομάδας, και μάλιστα προβλέπεται ότι σε τυπικές συνθήκες δεν είναι καν αέριο αλλά στερεό.

Σύμβαση που δεν τηρήσαμε στα ελληνικά ήδη από το ραδόνιο, πάντως.

 

[daeman]

Δηλαδή άδικα μαζεύαμε υπογραφές ζητώντας να ονομαστεί octarine το 117;

Oook! Ook ook, ook, ooktarine not OOK! Eeek! Och how! :angry:

Translation:
Thatsalaughium, theycantbeserium! Disappointium... but alas, "Do not meddle with the nature of causality."

Spoiler

Nunc id vides, nunc ne vides.

 

[dharvatis]

:upz::upz::laugh:

 

[Zazula]

Τα στοιχεία της 18ης ομάδας τού περιοδικού πίνακα παίρνουν ονόματα σε -on

*μετά το helium

Σύμβαση που δεν τηρήσαμε στα ελληνικά ήδη από το ραδόνιο, πάντως.

H σύμβαση "ευγενή σε -on, αλογόνα σε -ine" αφορά την αγγλική, όχι την ελληνική. Εμείς έχουμε αμφότερα σε -ιο, πλην κάποιων με ξεκάθαρη προέλευση το ουδέτερο επιθέτου της ελληνικής: άστατο, νέο (αν και στην πράξη άκλιτο απολίθωμα σε -ον), αργό, κρυπτό, ξένο.

 

[Duke_of_Waltham]

Εφόσον δεν τίθεται ζήτημα ιερών αγελάδων, η επίσημη μετάφραση ίσως γίνει έτσι ώστε το ελληνικό όνομα του στοιχείου να προφέρεται πιο εύκολα. (Θα υπάρξει επίσημη μετάφραση από κάπου, έτσι;) Δεν ξέρω πού θα τονίζεται το oganesson στα αγγλικά, ή αν ο Ρώσος επιστήμονας από τον οποίο ονομάστηκε λέγεται όντως Ογκανέσιαν και όχι Ογκανεσιάν (σχετική έρευνα στο διαδίκτυο μου έβγαλε μόνο βιντεάκια από αγώνα πυγμαχίας «Νίκος Ογκανεσιαν vs Γιαννης Τσουκαλας»), αλλά χημικό όνομα ογκανέσο δυσκολεύομαι να φανταστώ στα ελληνικά. Ογκάνεσο ή ογκανέσιο, μάλλον, και το δεύτερο μου ακούγεται καλύτερο και ίσως προτιμηθεί.

Το μοσκόβιο και το νιχόνιο μεταφράζονται εύκολα, εκτός κι αν τα πούμε «μοσχόβιο» και «ιαπώνιο», φυσικά· το δε tennessine για τενέσιο/τεννέσιο το βλέπω, κρίνοντας από τα άλλα αλκάλια στη λίστα.

Διαβάζοντας τον κατάλογο των στοιχείων, το μολυβδαίνιο μου έκανε εντύπωση με την ορθογραφία του, καθώς δεν είχα ξανακούσει για μολύβδαινα και ο σύνδεσμος δείχνει προς την παλιά τοποθεσία τού βικιπαιδικού άρθρου. Επίσης, ίσως τα φλερόβιο και λιβερμόριο μπορούν να ξεφορτωθούν τα προσωρινά ονόματα, τώρα που είναι κανονικά βαφτισμένα. Τέλος, απορώ πώς το χάσιο δεν ακολούθησε το πρότυπο του αφνίου και του ολμίου και διατήρησε το αρχικό χι. Ίσως δεν ακουγόταν επαρκώς ξεχωριστό το σκέτο «άσιο».

Μμ, και κάτι ακόμα. Όταν έγραψα στην αρχή για «τα ονόματα των χημικών στοιχείων με ατομικό αριθμό 113, 115, 117 και 118», μήπως θα ήταν σωστότερο να είχα γράψει «ατομικούς αριθμούς»;

 

[Themis†]

Μμ, και κάτι ακόμα. Όταν έγραψα στην αρχή για «τα ονόματα των χημικών στοιχείων με ατομικό αριθμό 113, 115, 117 και 118», μήπως θα ήταν σωστότερο να είχα γράψει «ατομικούς αριθμούς»;

Υπάρχει ένα σάιτ που το λένε Λεξιλογία. Εγώ που δεν καταφέρνω να το ψάξω αποτελεσματικά βρίσκω για αρχή αυτό. Φαντάσου τι μπορούν να βρουν άλλοι.

 

[Zazula]

[...] χημικό όνομα ογκανέσο δυσκολεύομαι να φανταστώ στα ελληνικά. Ογκάνεσο ή ογκανέσιο, μάλλον, και το δεύτερο μου ακούγεται καλύτερο και ίσως προτιμηθεί.

Δεν υπάρχει κανείς απολύτως λόγως να μην είναι σε -ιο, ο κανόνας των "ευγενών (μετά το helium) σε -on" είπαμε είναι για την αγγλική μόνο, στην ελληνική τα ονόματα χημικών στοιχείων από κύρια ονόματα είναι σε -ιο· ογκανέσιο, λοιπόν.

Το μοσκόβιο και το νιχόνιο μεταφράζονται εύκολα, εκτός κι αν τα πούμε «μοσχόβιο» και «ιαπώνιο», φυσικά

Δύσκολα μπορώ να φανταστώ κάποια πειστική επιχειρηματολογία ενάντια στο μοσχόβιο (χι χι χι).

Τέλος, απορώ πώς το χάσιο δεν ακολούθησε το πρότυπο του αφνίου και του ολμίου και διατήρησε το αρχικό χι. Ίσως δεν ακουγόταν επαρκώς ξεχωριστό το σκέτο «άσιο».

Καλώς ή κακώς το όλμιο υιοθετήθηκε έτσι (εννοώ πως κάλλιστα θα μπορούσε να είναι χόλμιο, αφού το χι το κρατήσαμε στη Στοκχόλμη), τη Χασσία όμως τη βρήκα έτσι μεταγραμμένη σε παλιά βιβλία.

Μμ, και κάτι ακόμα. Όταν έγραψα στην αρχή για «τα ονόματα των χημικών στοιχείων με ατομικό αριθμό 113, 115, 117 και 118», μήπως θα ήταν σωστότερο να είχα γράψει «ατομικούς αριθμούς»;

Προσωπικά κι εγώ τον ενικό θα επέλεγα. Κι επειδή φαντάζομαι αναρωτιέσαι τι έχουμε ήδη πει σε παλιότερες ευκαιρίες περί μονισμού, ιδού: http://lexilogia.gr/forum/showthread.php?2964-Charity-begins-at-home&p=27053&viewfull=1#post27053

 

[daeman]

...
Μια που πιάσαμε τη συνέπεια στη μεταγραφή, καναδυό σχετικά από άλλα νήματα:

...
Θέλω να πω, η απόλυτη συνέπεια δεν είναι του κόσμου τούτου.
...

Παράδειγμα που το έχω βάλει και στο βιβλίο μου, υπερίτης. Εφόσον ξένη λέξη, ιπερίτης θα έπρεπε. Και είναι κι άλλη μια τέτοια λέξη, υττέρβιο ή υτέρβιο, χημικό στοιχείο που γράφεται με ένα ταυ στο Σχολικό και με δύο στο Ορθογραφικό (εδώ που είμαι δεν έχω το Μεγάλο), αλλά όχι Ιτέρβιο. Της ίδιας οικογένειας είναι κι ένα άλλο στοιχείο, το ύττριο, που δεν θα μάθουμε αν έτσι έπρεπε να γράφεται ή ύτριο, γιατί δεν το έχει ούτε το σχολικό, ούτε το ορθογραφικό (Κακώς, γιατί είναι στοιχείο του περιοδικού συστήματος, καμιά κατοστή είναι επιτέλους, βάλε τα όλα, διδάσκονται στη χημεία!)

Θα μου πεις, και στις δύο περιπτώσεις έχουμε λέξεις που παράγονται από τοπωνύμια (από τη βελγική πόλη Ypres ο υπερίτης, από το σουηδικό χωριό Ytterby το υττέρβιο), άρα διατηρούν την ορθογραφία του τοπωνυμίου. Πέρα από το ότι η Ypres γράφεται Ieper στα φλαμανδικά, έχω να πω ότι ούτε αυτός ο κανόνας της εξαίρεσης μένει χωρίς εξαίρεση, διότι το Ορθογραφικό συστήνει κολόνια αλλά Κολωνία.

Άρα, κανείς δεν είναι συνεπής στον ψεύτη τούτο κόσμο.

...
Να προσθέσουμε στα αδικαιολόγητα Υ και τον υπερίτη, δάνειο μεν από το γαλλ. ypérite, αλλά όχι από το "υπέρ" (θα ήταν hypérite) παρά από την πόλη Υpres/Ieper του Βελγίου, που αφού δεν έχει ελληνογενές το ιγκρέκ της δεν μας δεσμεύει.
Κοντά σ' αυτά, χημικό πάλι, και τα χημικά στοιχεία Ύττριο και Υττέρβιο (αναρωτιέμαι αν κρατάνε το διπλό τους ταυ), από το σουηδικό ερευνητικό εργαστήριο του Ytterby, που ονομάτισε και άλλα δύο στοιχεία, το Τέρβιο και το Έρβιο (ή πολύ καλούς χημικούς και φυσικούς είχανε, ή πολύ καλές άκρες στην επιτροπή ονοματοδοσίας). Αυτά δεν νομίζω να κινδυνεύουν να απλοποιηθούν, παρόλο που "θα έπρεπε" διότι δεν είναι τοπωνύμια όπως η Υόρκη και η Υερσέη.

Να πούμε ότι κανονικά ο υπερίτης και το Υττέρβιο κτλ. δεν θα έπρεπε να δασύνονται όταν έμπαιναν δασείες, πράγμα που προκάλεσε τον φοβερό καβγά Καβάφη-Λαγουδάκη στην Αλεξάνδρεια το 1924 με σοβαρόν αντίχτυπο στη φιλολογική ζωή μας.

Για τη μεταφραστική συνέπεια, τo τρανό παράδειγμα:

Ειδήσεις από το χώρο της χημείας:
...
Λεξιλόγιο

International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC) = Διεθνής Ένωση Καθαρής και Εφαρμοσμένης Χημείας
International Union of Pure and Applied Physics (IUPAP) = Διεθνής Ένωση Θεωρητικής και Εφαρμοσμένης Φυσικής (IUPAP)
curium = κιούριο

...
Εναρμόνιση και εσωτερική συνέπεια και συνοχή και εκλογίκευση, ναι, ασφαλώς, όπου και όσο χρειάζεται όμως. Ας ξεκινήσουμε τις διορθώσεις από τη μετάφραση της IUPAC («Καθαρής» κι Εφαρμοσμένης Χημείας, λέει, το Pure and Applied Chemistry, λέει, λες και οι άλλες είναι βρόμικες βρώμικες σαν το βρώμιο και τα βρωμίδια) που είναι και πιο εύκολη υπόθεση, κατά κύριο λόγο εσωτερική κι αυτοπροσδιοριστική, να καθαρίσουμε τα του οίκου μας πρώτα, κι ύστερα έχουμε να πιάσουμε άλλα κι άλλα (π.χ. το βρώμιο και τα βρωμίδια ή τον βωξίτη που γράφει εκεί ο Ζαζ κ.ά.π.) πριν φτάσουμε στο αλατάκι του κοσμάκη. Μία ανόργανη χημική ένωση θυμάται σχεδόν όλος ο ελληνόφωνος κόσμος, το χλωριούχο νάτριο, και αυτή τη μία θα του την ξεμάθουμε;

Ράβε-ξήλωνε, δουλειά να μη σου λείπει. Ciss my trans and go trans that cis.

Curios.

 

[daeman]

... Το μοσκόβιο και το νιχόνιο μεταφράζονται εύκολα, εκτός κι αν τα πούμε «μοσχόβιο» και «ιαπώνιο», φυσικά· ...

Για το moscovium πιστεύω ότι σύντομα θα καταλήξει η μεταγραφή του, είτε στο μοσχόβιο που προτιμώ γιατί μεταφέρει σωστά την πληροφορία αφού Μόσχα λέμε εμείς την πόλη, όχι Μόσκβα ή Μόσκοβα ούτε Μόσκαου (I have no cow with that, but...), είτε αγγλοδουλικά στο μοσκόβιο. Αναλόγως ποιοι θα κάνουν την αρχή και τι γλωσσική κατάρτιση και λογική θα έχουν.

Moscovium is in recognition of the Moscow region and honors the ancient Russian land that is the home of the Joint Institute for Nuclear Research, where the discovery experiments were conducted using the Dubna Gas-Filled Recoil Separator in combination with the heavy ion accelerator capabilities of the Flerov Laboratory of Nuclear Reactions.
http://iupac.org/iupac-is-naming-the-four-new-elements-nihonium-moscovium-tennessine-and-oganesson/

Βέβαια, με τα ρωσικά υπάρχει και το προηγούμενο του μεντελέβιου, αλλά και του πατέρα του περιοδικού συστήματος: Μεντελέγεφ ή Μεντελέγιεφ;

Καλησπέρα,
στη σχολή του Χημικού, πάντως, Μεντελέγιεφ τον μαθαίναμε (και νωρίτερα στο σχολείο, 100%, κάπου τα έχω κι εγώ τα βιβλία...) και το στοιχείο Μεντελέβιο.

... και Μεντελέβιο το στοιχείο για δύο λόγους:

1. Αν το πεις Μεντελεγέβιο οι χημικοί (οι αρμόδιοι εδώ) θα σε κοιτάνε σαν UFO, και
2. πρωτοσυντέθηκε στην Καλιφόρνια, στο Berkley Berkeley, (http://en.wikipedia.org/wiki/Mendelevium), οπότε, παρά τη λογική ή τις όποιες γλωσσολογικές αντιρρήσεις, τον νονό που βαφτίζει το παιδί ρωτάει ακόμα κι ο παπάς για να γράψει το όνομα στη ληξιαρχική πράξη γέννησης.

...
Δύσκολα μπορώ να φανταστώ κάποια πειστική επιχειρηματολογία ενάντια στο μοσχόβιο (χι χι χι).
...

Κι εγώ, Ζαζ, αλλά, επιχειρήματα ή όχι, πολλά έχουν δει τα μάτια μας.


Ωστόσο, το nihonium μπορεί ν' αποδειχτεί σκληρό καρύδι, γιατί το νιχόνιο, ενώ είναι πιστό στην προφορά που επέλεξαν αυτοί που το βάφτισαν, δεν αποδίδει στα ελληνικά την τιμή που σκόπευαν για τη χώρα τους ούτε την πληροφορία της προέλευσής του. Από την άλλη, το ιαπώνιο, που θα απέδιδε στα ελληνικά ακριβώς αυτό που σκόπευαν οι ονοματοδότες του, σκοντάφτει τόσο στην προφορά του όσο και στο σύμβολο Nh που επιλέχθηκε. Το νιπόνιο πιστεύω πως είναι ήδη χαμένο από χέρι (από το π).

For the element with atomic number 113 the discoverers at RIKEN Nishina Center for Accelerator-Based Science (Japan) proposed the name nihonium and the symbol Nh. Nihon is one of the two ways to say “Japan” in Japanese, and literally mean [sic; means] “the Land of Rising Sun”. The name is proposed to make a direct connection to the nation where the element was discovered. Element 113 is the first element to have been discovered in an Asian country.
http://iupac.org/iupac-is-naming-the-four-new-elements-nihonium-moscovium-tennessine-and-oganesson/

Για το ογκανέσιο και το τενέσιο, προμηθεύτηκα ήδη καλαμπόκι για το ποπκόρν που θα τρώω παρακολουθώντας τους σίγουρους καβγάδες: με ένα ή με δύο σίγμα; Γιατί προτίμηση έχω και φαίνεται, αλλά δε θα σκάσω κιόλας· προτιμώ να το διασκεδάσω σφυρίζοντας, συριστικά.

Με το λωρένσιο δεν ξανασχολούμαι· τα είπα παραπάνω εν χορδαίς και οργάνοις. Ούτε με το βρώμιο, γιατί αναδίδει δυσάρεστη οσμή.

 

[Duke_of_Waltham]

Επομένως... δεν υπάρχει ούτε γι' αυτό το πράγμα επίσημη μεταφραστική αρχή στην Ελλάδα, αλλά περιμένουμε απλώς να δούμε πού θα κάτσει η μπίλια. Αρχίζω να το συνηθίζω.

Ως προς το nihonium, φαντάζομαι ότι σε καμία (ή σχεδόν καμία) γλώσσα δεν είναι αυτό το όνομα της Ιαπωνίας, και ότι προτίμησαν να χρησιμοποιήσουν αυτό αντί για κάτι πιο ευρέως αναγνωρίσιμο όπως το japonium, που θα μπορούσε όμως να ερμηνευτεί ως συγκαταβατικά ευρωκεντρικό. Με τη λογική τής IUPAC θα έπρεπε να υιοθετήσουμε κι εμείς την ονομασία «νιχόνιο», τιμώντας τήν εν λόγω χώρα με τη χρήση τού ενδωνύμου της. Άλλωστε, αν ήταν να συνθέσουν νέο στοιχείο στην Ελλάδα (βροντερό γέλιο εδώ), μάλλον θα προτιμούσαμε το hellenium από το grecium.

Παρεμπιπτόντως, κρίμα για την ασυνέπεια στο pure. Είναι παράξενο πώς τυχαίνει να συντομεύουν ονόματα φορέων που δεν έχουν πρόβλημα στη μετάφραση, και να αφήνουν άλλα όπως είναι για να έχουν να μπλέξουν. Η AMPAS πάντα ως (Αμερικανική) Ακαδημία Κινηματογράφου μεταφράζεται· μια φορά δεν άκουσα το μεγαλόπρεπο «Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών Κινούμενης Εικόνας», που το λες και γεμίζει το στόμα σου.

Προσωπικά κι εγώ τον ενικό θα επέλεγα. Κι επειδή φαντάζομαι αναρωτιέσαι τι έχουμε ήδη πει σε παλιότερες ευκαιρίες περί μονισμού, ιδού: http://lexilogia.gr/forum/showthread.php?2964-Charity-begins-at-home&p=27053&viewfull=1#post27053

Ευχαριστώ πολύ, γιατί έψαξα σε διάφορα νήματα και δεν βρήκα κάτι σχετικό.

 

[drsiebenmal]

Το νιχόνιο θα έχει δύο προβλήματα στα ελληνικά: το ορθογραφικό (νυχόνιο) και το υπερδιορθωτικό (ονυχόνιο).

 

[Zazula]

Το νιχόνιο θα έχει δύο προβλήματα στα ελληνικά: το ορθογραφικό (νυχόνιο) και το υπερδιορθωτικό (ονυχόνιο).

Αφού δεν το υπέστη το λίθιο (ηλίθιο), υπάρχει ελπίδα.
Άλλωστε με τη λογική που μας έδωσε την Ιαπωνία με ωμέγα, πιο πιθανό θα έβλεπα το νιχώνιο.