Διάβαζα μόλις αυτό εδώ το άρθρο του Άλκη Γαλδαδά το οποίο δημοσιεύτηκε στο protagon. Εκεί λοιπόν εντόπισα το παρακάτω απόσπασμα:
Ο συντάκτης του άρθρου δεν εξηγεί γιατί πρέπει να τους λέμε ευζώνους τους τσολιάδες, ούτε γιατί «δεν είναι πειστικός ο κύριος καθηγητής». Ευτυχώς ωστόσο που έγραψε το τελευταίο, γιατί με το «γνωστό κλασικό λεξικό» παραλίγο να τρέξω αμέσως στον Δημητράκο. :) Το λεξικό Μπαμπινιώτη εννοεί ο κύριος Γαλδαδάς.
Πράγματι, εκεί δίνεται ως έτυμο της λέξης «τσούλι» (από όπου τσόλι και τσολιάς) η τουρκική λέξη çul. Με την ετυμολογία αυτή συμφωνεί και το Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (τσολιάς) αλλά και το Βικιλεξικό.
Η τουρκική λέξη çul λοιπόν ετυμολογείται από το αραβικό cull جلّ [#cll], την κουβέρτα που ρίχνουμε στα άλογα για να μην κρυώνουν. Κουρελήδες φαίνονταν οι τσολιάδες στους Τούρκους και από εκεί και η ετυμολογία. Αυτό που μου κάνει εντύπωση είναι διάφορες πηγές όπως η ελληνική Βίκι, που επειδή μάλλον δεν τους αρέσει αυτή η ετυμολογία εφευρίσκουν διάφορα άλλα ευφάνταστα. Γράφει π.χ. η Βίκι στο λήμμα Εύζωνες:
Κατ' αρχάς, ο Όθωνας ήρθε στην Ελλάδα στα μέσα του 19ου αιώνα, ενώ η ενδυμασία των τσολιάδων με τις διάφορες τοπικές παραλλαγές είναι τουλάχιστον δύο αιώνες παλιότερη (γράφει σχετικά και ο Ηλίας Πετρόπουλος στη Φουστανέλα). Δεύτερον, δεν νομίζω ότι συνηθίζεται η τροπή του στο- σε τσο- ετυμολογικά, αλλά αυτά δεν τα ξέρω καλά οπότε αν κάνω λάθος διορθώστε με.
Τρίτον, τι πιο φυσικό από το να λένε οι Τούρκοι της εποχής κουρελήδες τους Έλληνες; Εκτός του ότι δεν υπήρχαν τότε αφθονα τα υλικά για να τριγυρίζουν οι γκιαούρηδες καλοντυμένοι, πώς είναι δυνατόν οι αντίπαλοι να μην χρησιμοποιούν μειωτικούς χαρακτηρισμούς για τους επαναστάτες;
Εμένα πάντως όχι μόνο μου φαίνεται πειστικός ο κύριος καθηγητής, αλλά μου φαίνεται περίεργη αυτή η τάση εξωραϊσμού. :)
Ναι, ευζώνους μάλλον πρέπει να τους λέμε. Η λέξη τσολιάς έχει σκοτεινή προέλευση που ούτε και στο γνωστό κλασικό λεξικό διευκρινίζεται πειστικά. Από το τουρκικό τσουλ, λέει, που σημαίνει κουρέλι γιατί ήταν κουρελίδικη η φουστανέλα των τότε. Εδώ δεν είναι πολύ πειστικός ο κ. καθηγητής.
Ο συντάκτης του άρθρου δεν εξηγεί γιατί πρέπει να τους λέμε ευζώνους τους τσολιάδες, ούτε γιατί «δεν είναι πειστικός ο κύριος καθηγητής». Ευτυχώς ωστόσο που έγραψε το τελευταίο, γιατί με το «γνωστό κλασικό λεξικό» παραλίγο να τρέξω αμέσως στον Δημητράκο. :) Το λεξικό Μπαμπινιώτη εννοεί ο κύριος Γαλδαδάς.
Πράγματι, εκεί δίνεται ως έτυμο της λέξης «τσούλι» (από όπου τσόλι και τσολιάς) η τουρκική λέξη çul. Με την ετυμολογία αυτή συμφωνεί και το Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (τσολιάς) αλλά και το Βικιλεξικό.
Η τουρκική λέξη çul λοιπόν ετυμολογείται από το αραβικό cull جلّ [#cll], την κουβέρτα που ρίχνουμε στα άλογα για να μην κρυώνουν. Κουρελήδες φαίνονταν οι τσολιάδες στους Τούρκους και από εκεί και η ετυμολογία. Αυτό που μου κάνει εντύπωση είναι διάφορες πηγές όπως η ελληνική Βίκι, που επειδή μάλλον δεν τους αρέσει αυτή η ετυμολογία εφευρίσκουν διάφορα άλλα ευφάνταστα. Γράφει π.χ. η Βίκι στο λήμμα Εύζωνες:
Οι Εύζωνες (ευ + ζώνες = οι καλά ζωσμένοι) είναι επίλεκτοι στρατιώτες του ελληνικού στρατού, ευρύτερα γνωστοί ως τσολιάδες, μετά τον αναγραμματισμό που σημειώθηκε του ονόματος στολιάδες από τη στολή που καθιερώθηκε επίσημα από τον Βασιλέα Όθωνα της Ελλάδας που έφερε και ο ίδιος σε επίσημες εμφανίσεις.
Κατ' αρχάς, ο Όθωνας ήρθε στην Ελλάδα στα μέσα του 19ου αιώνα, ενώ η ενδυμασία των τσολιάδων με τις διάφορες τοπικές παραλλαγές είναι τουλάχιστον δύο αιώνες παλιότερη (γράφει σχετικά και ο Ηλίας Πετρόπουλος στη Φουστανέλα). Δεύτερον, δεν νομίζω ότι συνηθίζεται η τροπή του στο- σε τσο- ετυμολογικά, αλλά αυτά δεν τα ξέρω καλά οπότε αν κάνω λάθος διορθώστε με.
Τρίτον, τι πιο φυσικό από το να λένε οι Τούρκοι της εποχής κουρελήδες τους Έλληνες; Εκτός του ότι δεν υπήρχαν τότε αφθονα τα υλικά για να τριγυρίζουν οι γκιαούρηδες καλοντυμένοι, πώς είναι δυνατόν οι αντίπαλοι να μην χρησιμοποιούν μειωτικούς χαρακτηρισμούς για τους επαναστάτες;
Εμένα πάντως όχι μόνο μου φαίνεται πειστικός ο κύριος καθηγητής, αλλά μου φαίνεται περίεργη αυτή η τάση εξωραϊσμού. :)
