Φτάσαμε στο σημείο που και οι δυο πλευρές απλώς αναδιατυπώνουν τις θέσεις τους. Λέμε ακριβώς το ίδιο πράγμα, απλώς εννοούμε κάτι διαφορετικό με τον όρο δωρεάν. Εγώ επιμένω ότι δωρεάν σημαίνει free of charge, σημαίνει δηλαδή χωρίς ανταμοιβή που να ξεπληρώνει την, και να αντιστοιχεί στη συγκεκριμένη παροχή, εσείς ότι δωρεάν σημαίνει χωρίς να πληρώνει ποτέ κανείς τίποτε.
Αυτό που περιγράφεις είναι σαν να λες ότι κάποιος που πληρώνει συνδρομή σε ένα γυμναστήριο ώστε να χρησιμοποιεί ελεύθερα τις υπηρεσίες του, μπορεί να θεωρεί ότι οι υπηρεσίες αυτές τού παρέχονται δωρεάν επειδή δεν πληρώνει κάποια συγκεκριμένη ανταμοιβή που να αντιστοιχεί στη συγκεκριμένη παροχή που κάθε φορά χρησιμοποιεί. Όμως οι υπηρεσίες
δεν του παρέχονται δωρεάν, τις έχει προπληρώσει με τη συνδρομή του. Δικαιούται ο ιδιοκτήτης του γυμναστηρίου να υποστηρίξει ότι οι υπηρεσίες προσφέρονται δωρεάν, free of charge, επειδή δεν ζητάει από τον πελάτη να πληρώσει κάτι παραπάνω για τη συγκεκριμένη υπηρεσία που χρησιμοποιεί εκείνη τη στιγμή; Για μένα όχι απλά δεν δικαιούται, αλλά αν το κάνει ψεύδεται ασύστολα.
Περί όνου σκιάς η διαφωνία, θα πουν κάποιοι, εγώ θεωρώ ότι έχει την ιδεολογική και πολιτική σημασία της, για το τι είναι και τι θα έπρεπε να είναι η φορολογία. Αλλά δεν το συνεχίζω, από τη στιγμή που εκφράστηκαν με σαφήνεια οι δυο απόψεις.
Πράγματι, όμως, αφού συμφωνήσαμε τι εννοεί ο καθένας λέγοντας δωρεάν, μπορούμε να προχωρήσουμε παρακάτω. Η διαφωνία σαφώς και έχει την ιδεολογική και πολιτική σημασία της. Γι' αυτό άλλωστε και επέμεινα τόσο πολύ σε αυτήν. Αφού λοιπόν ξεκαθαρίσαμε ότι τις "δωρεάν" παροχές τις πληρώνουμε από τη φορολογία, άρα ότι δεν είναι ακριβώς δωρεάν, ας μιλήσουμε και για το τι είναι και τι θα έπρεπε να είναι η φορολογία.
Η δική μου γνώμη είναι ότι το κράτος οφείλει να παρέχει στο σύνολο των πολιτών κάποια δημόσια αγαθά (ασφάλεια, δικαιοσύνη, παιδεία, υγεία), τα οποία να χρηματοδοτεί από μια κλιμακωτή φορολογία, ανάλογη της φοροδοτικής ικανότητας του κάθε πολίτη. Τα αγαθά αυτά θα είναι προφανώς δημόσια, αλλά εξίσου προφανώς
δεν θα είναι δωρεάν. Θεωρώ λοιπόν ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να
μην χαρακτηρίζονται έτσι, γιατί αυτό δημιουργεί σημαντικές παρανοήσεις. Ελλοχεύει ο σοβαρός κίνδυνος ο πολίτης να θεωρήσει ότι το κράτος είναι μια τροφός που του προσφέρει αφειδώς υπηρεσίες και όχι ένας διαχειριστής των χρημάτων του, όπως είναι στην πραγματικότητα. Και αυτό ενδέχεται να επηρεάσει σημαντικά τον τρόπο με τον οποίον ο πολίτης αντιμετωπίζει το κράτος. Διαφορετικά άλλωστε αντιμετωπίζεις κάποιον που σου προσφέρει κάτι τζάμπα και διαφορετικά κάποιον που διαχειρίζεται τα χρήματά σου για να σου προσφέρει υπηρεσίες. Πιστεύω ότι το κράτος οφείλει να λογοδοτεί στους πολίτες για τον τρόπο με τον οποίον διαχειρίζεται τα χρήματά τους, και ότι οι πολίτες, από τη μεριά τους, οφείλουν να ελέγχουν την ποιότητα των υπηρεσιών που το κράτος τους προσφέρει και να τη σταθμίζουν απέναντι στους φόρους που καταβάλλουν για αυτές. Η εγκατάλειψη του ιδεολογήματος περί δωρεάν παροχών μπορεί να προσθέσει λίγο παραπάνω ρεαλισμό σε αυτήν τη σχέση, τόσο από την πλευρά του κράτους όσο και των πολιτών. Θα βοηθήσει ώστε το κράτος να πάψει να τάζει λαγούς με πετραχήλια, αλλά και οι πολίτες να πάψουν να τους ζητούν.