StellaP
¥
Δεν είναι αυτά που αδιακρίτως αποκαλούνται τζιπ ή 4Χ4;
Ασκήσεις υποτιτλισμού
- Thread starter LostVerse
- Start date
Δεν είναι αυτά που αδιακρίτως αποκαλούνται τζιπ ή 4Χ4;
Το holy cow και το balderdash είναι στο άλλο, με τα μπινελίκια. Σαφέστατα πιο δύσκολο στην απόδοση, κυρίως λόγω του ότι το υβρεολόγιο είναι συνήθως πολύ εξαρτημένο απ' την γλώσσα και δύσκολα μεταφράζεται. Μερικές φορές δεν υπάρχει απολύτως τίποτα αντίστοιχο. Π.χ. δεν υπάρχει αντίστοιχο του "καραγκιόζης" στα αγγλικά, όσο κι αν φιλοτιμηθείς να το αντιστοιχίσεις με κάτι παραπλήσιο. Άρα πρέπει είτε να φτιάξεις κάποιον νεολογισμό είτε να βρεις κάτι έστω και έμμεσα κοντινό. Αυτό έκανα με το "ίσα μωρή αγελάδα" (σκέφτηκα και το "άντε ρε βόδι") για το "holy cow", το οποίο υπό άλλες συνθήκες μεταφέρεται και ως κάτι παρόμοιο με τα: για όνομα, έλεος, δεν πάμε καλά, δεν είμαστε καλά, τι λες τώρα, αν είναι δυνατόν, κτλ, αλλά εν προκειμένω η αγελάδα έπρεπε να περιέχεται στην έκφραση (αν δεις το επεισόδιο θα καταλάβεις γιατί).
Α! Ευχαριστώ!
Για το balderdash, γιατί όχι κάτι απλό όπως μωρολογίες, τρίχες, σαχλαμάρες, μπούρδες;
Το Holy Cow είναι όντως πολύ δύσκολο! Προσωπικά θα προτιμούσα ή κάτι σαν "Την αγελάδα μου μέσα" ή "Μα την Αγία Αγελάδα" αλλά είναι θέμα προτίμησης.
Φυσικά, γενικά σχόλια δεν δικαιούμαι να κάνω, γιατί όταν βλέπω καλούς υπότιτλους όπως τους δικούς σου, μπορώ μόνο να υποκλιθώ στο ταλέντο που υπερβαίνει τις ικανότητές μου.
Άσχετο: Ο μπαμπάς μου μια ζωή "Τον άγιο Φυστίκιο" επικαλείται όταν θέλει να βρίσει
Edit: Για όσους λιώνουν απ' την ζέστη όπως εγώ ή δεν έχουν χρόνο (όπως δεν θα έπρεπε να έχω ούτε κι εγώ, το Holy Cow είναι περίπου στο 6:45 και το Balderdash γύρω στο 11:00 ).
Για το balderdash, γιατί όχι κάτι απλό όπως μωρολογίες, τρίχες, σαχλαμάρες, μπούρδες;
Το Holy Cow είναι όντως πολύ δύσκολο! Προσωπικά θα προτιμούσα ή κάτι σαν "Την αγελάδα μου μέσα" ή "Μα την Αγία Αγελάδα" αλλά είναι θέμα προτίμησης.
Φυσικά, γενικά σχόλια δεν δικαιούμαι να κάνω, γιατί όταν βλέπω καλούς υπότιτλους όπως τους δικούς σου, μπορώ μόνο να υποκλιθώ στο ταλέντο που υπερβαίνει τις ικανότητές μου.
Άσχετο: Ο μπαμπάς μου μια ζωή "Τον άγιο Φυστίκιο" επικαλείται όταν θέλει να βρίσει
Edit: Για όσους λιώνουν απ' την ζέστη όπως εγώ ή δεν έχουν χρόνο (όπως δεν θα έπρεπε να έχω ούτε κι εγώ, το Holy Cow είναι περίπου στο 6:45 και το Balderdash γύρω στο 11:00 ).
Το balderdash με μπέρδεψε πάρα πολύ γιατί δεν αναφέρεται απλώς αλλά ο Πεν λέει χαρακτηριστικά πως ο τύπος το χρησιμοποιεί λάθος και εξηγεί ποια ήταν η αρχική του σημασία. Επίσης λέει ότι "he feels that using a quaint antiquated word, like balderdash, makes him Oscar Wilde". Θα έπρεπε να κόψω και αυτήν την αναφορά και την επεξήγηση της λέξης. Έτσι άρχισα να ψάχνω μείγματα ποτών που να σημαίνουν και κάτι άλλο εκτός από το ποτό αλλά και να μοιάζουν εκλεπτυσμένες λέξεις. Νομίζω ότι με το "κυκεών" ήμουν αρκετά τυχερός, αν και δεν είμαι απόλυτα ικανοποιημένος.
Με το Holy Cow προτίμησα να μην πάω σε νεολογισμό, γιατί παρουσιάζεται σαν η μετάφραση του Santa Vaca να είναι ευθέως αντίστοιχη μιας γνώριμης έκφρασης. Αυτό βέβαια ισχύει για τα αγγλικά, όχι όμως και για τα ελληνικά. Υπόψιν ότι έκανα μεταγραφή του Vaca σε Βόκα, γιατί έτσι μού ακούγεται ότι το προφέρουν στην εκπομπή και γιατί υπάρχει η λέξη σαν βόκα, στα μακεδονίτικα (αλλά και σαν βάκα, στα βλάχικα).
Σ' ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια.:)
Με το Holy Cow προτίμησα να μην πάω σε νεολογισμό, γιατί παρουσιάζεται σαν η μετάφραση του Santa Vaca να είναι ευθέως αντίστοιχη μιας γνώριμης έκφρασης. Αυτό βέβαια ισχύει για τα αγγλικά, όχι όμως και για τα ελληνικά. Υπόψιν ότι έκανα μεταγραφή του Vaca σε Βόκα, γιατί έτσι μού ακούγεται ότι το προφέρουν στην εκπομπή και γιατί υπάρχει η λέξη σαν βόκα, στα μακεδονίτικα (αλλά και σαν βάκα, στα βλάχικα).
Σ' ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια.:)
Ανέβασα ένα ακόμα. Αυτό μού πήρε λιγότερο χρόνο από τα προηγούμενα, αλλά σίγουρα θα υπάρχουν κάποιες μεταφραστικές διαφωνίες. Είναι το 6ο επεισόδιο της 6ης σεζόν και ασχολείται με την οικολογία. Ιδού:
Είδα ένα μέρος του επεισοδίου. Μερικές παρατηρήσεις μου:
1) Στην περιγραφή του επεισοδίου στο YouTube: Όχι *εξ' ακοής, αλλά εξ ακοής. Δεν χρειάζεται απόστροφο το "εξ".
2) Γιατί να αποδώσεις το "at his best" με την εξωπραγματική έκφραση "στα ντουζένια του"; Αυτό καταλαβαίνεις ότι είναι το ρέτζιστερ της έκφρασης "at his best";
3) Γιατί μεταφράζεις το profanity ως "μπινελίκια"; Δηλαδή, χρησιμοποιείς μια βαριά σλανγκ ελληνική λέξη, ενώ η αντίστοιχη αγγλική δεν είναι σλανγκ. Η αντίστοιχου ρέτζιστερ ελληνική λέξη είναι βωμολοχία, αισχρολογία.
4) "Carlin and our side lost..." = O Κάρλιν και η φράξιά μας έχασαν.
Το οur side αποδίδεται "φράξια"; Γιατί; Ποιος θα ονόμαζε φράξια τη "δική του πλευρά" στα ελληνικά;
5) Freedom-hating = μισελευθεριακή; Εντάξει, λεξιπλασία, καταλαβαίνω, αλλά ποιος θα την καταλάβει; Εγώ την κατάλαβα επειδή άκουσα το αγγλικό, δεν υπήρχε περίπτωση να καταλάβω τι σημαίνει.
6) "Σημείωση του Μεταφραστή" σε υποτίτλους; Ούτε με σφαίρες. Πρώτον, δεν έχει κανένας τον χρόνο να τη διαβάσει. Σταμάτησα το βίντεο, το γύρισα πίσω και το ακινητοποίησα για να τη διαβάσω. Δεύτερον, δεν είναι αυτή η δουλειά του υποτίτλου, διαφέρει από την έντυπη μετάφραση.
7) Γιατί απέδωσες τη λέξη bungle ως "φιρφιρίκι"; You bungled it up = Τα φιρφιρίκιασες. Υπάρχει τέτοια λέξη; Την έφτιαξες εσύ; Τη βρήκες στο slang.gr; Μα το bungle υπάρχει σε όλα τα λεξικά, δεν χρειάζεται να μπεις στο Urban Dictionary για να τη βρεις.
Λοιπόν, δεν θα πω περισσότερα, νομίζω ότι έπιασες το νόημά μου: Γράφεις πράγματα που δεν τα είπε ο ομιλητής, σε διαφορετικό ρέτζιστερ από αυτό που χρησιμοποιεί. Η δουλειά του υποτιτλιστή δεν είναι να εφευρίσκει απίθανες λέξεις που μέχρι να σκεφτεί ο θεατής τι μπορεί να σημαίνουν, έχει χάσει τους επόμενους δύο υποτίτλους. Αν σε μια ταινία ο σεναριογράφος έχει φτιάξει μια δική του λέξη, σου δίνει το δικαίωμα να φτιάξεις κι εσύ μια δική σου. Αλλά εδώ είναι ντοκιμαντέρ, και απ' ό,τι ακούω οι λέξεις που χρησιμοποιούνται είναι απόλυτα mainstream. Όταν χρησιμοποιούν χυδαίες λέξεις, έχεις το δικαίωμα να τις αποδώσεις εξίσου χυδαία -- αλλά όχι πιο χυδαία.
1) Στην περιγραφή του επεισοδίου στο YouTube: Όχι *εξ' ακοής, αλλά εξ ακοής. Δεν χρειάζεται απόστροφο το "εξ".
2) Γιατί να αποδώσεις το "at his best" με την εξωπραγματική έκφραση "στα ντουζένια του"; Αυτό καταλαβαίνεις ότι είναι το ρέτζιστερ της έκφρασης "at his best";
3) Γιατί μεταφράζεις το profanity ως "μπινελίκια"; Δηλαδή, χρησιμοποιείς μια βαριά σλανγκ ελληνική λέξη, ενώ η αντίστοιχη αγγλική δεν είναι σλανγκ. Η αντίστοιχου ρέτζιστερ ελληνική λέξη είναι βωμολοχία, αισχρολογία.
4) "Carlin and our side lost..." = O Κάρλιν και η φράξιά μας έχασαν.
Το οur side αποδίδεται "φράξια"; Γιατί; Ποιος θα ονόμαζε φράξια τη "δική του πλευρά" στα ελληνικά;
5) Freedom-hating = μισελευθεριακή; Εντάξει, λεξιπλασία, καταλαβαίνω, αλλά ποιος θα την καταλάβει; Εγώ την κατάλαβα επειδή άκουσα το αγγλικό, δεν υπήρχε περίπτωση να καταλάβω τι σημαίνει.
6) "Σημείωση του Μεταφραστή" σε υποτίτλους; Ούτε με σφαίρες. Πρώτον, δεν έχει κανένας τον χρόνο να τη διαβάσει. Σταμάτησα το βίντεο, το γύρισα πίσω και το ακινητοποίησα για να τη διαβάσω. Δεύτερον, δεν είναι αυτή η δουλειά του υποτίτλου, διαφέρει από την έντυπη μετάφραση.
7) Γιατί απέδωσες τη λέξη bungle ως "φιρφιρίκι"; You bungled it up = Τα φιρφιρίκιασες. Υπάρχει τέτοια λέξη; Την έφτιαξες εσύ; Τη βρήκες στο slang.gr; Μα το bungle υπάρχει σε όλα τα λεξικά, δεν χρειάζεται να μπεις στο Urban Dictionary για να τη βρεις.
Λοιπόν, δεν θα πω περισσότερα, νομίζω ότι έπιασες το νόημά μου: Γράφεις πράγματα που δεν τα είπε ο ομιλητής, σε διαφορετικό ρέτζιστερ από αυτό που χρησιμοποιεί. Η δουλειά του υποτιτλιστή δεν είναι να εφευρίσκει απίθανες λέξεις που μέχρι να σκεφτεί ο θεατής τι μπορεί να σημαίνουν, έχει χάσει τους επόμενους δύο υποτίτλους. Αν σε μια ταινία ο σεναριογράφος έχει φτιάξει μια δική του λέξη, σου δίνει το δικαίωμα να φτιάξεις κι εσύ μια δική σου. Αλλά εδώ είναι ντοκιμαντέρ, και απ' ό,τι ακούω οι λέξεις που χρησιμοποιούνται είναι απόλυτα mainstream. Όταν χρησιμοποιούν χυδαίες λέξεις, έχεις το δικαίωμα να τις αποδώσεις εξίσου χυδαία -- αλλά όχι πιο χυδαία.
1. Η απόστροφος στο εξ μού ξέφυγε. Συνηθίζω να την βάζω, παρά το ότι δεν χρειάζεται, από προσωπική πετριά. Αλλά απ' την στιγμή που υποτίθεται ότι γράφω υπότιτλους, έπρεπε να το βγάλω. Δύναμη της συνήθειας. Όμως έχεις δίκιο.
2. Το "στα ντουζένια του" δεν είναι το ίδιο πράγμα, αλλά το έκανα χάριν οικονομίας χώρου. Οκέι, όχι και τόσο πετυχημένη επιλογή, συμφωνώ.
3. Το profanity το μετάφρασα με πολλούς διαφορετικούς τρόπους (βρίσιμο, χυδαιολογία, αισχρόλογα, ύβρεις, βλαστήμιες, αθυροστομία, βρισιές, χυδαιότητα και μπινελίκι). Σε 2 περιπτώσεις το παρέκαμψα περιφραστικά. Προσπάθησα να διαλέξω το κατάλληλο register κάθε φορά. Οπότε νομίζω ότι είσαι λίγο αυστηρή στην συγκεκριμένη περίπτωση.
4. Το "πλευρά μας" δεν μου κάθεται καλά σ' αυτήν την περίπτωση. Αλλά μπορεί και να είναι απλά δική μου αίσθηση και να κάνω λάθος. Εγώ πάντως χρησιμοποιώ συχνά την συγκεκριμένη λέξη.
5. Έχεις δίκιο, αλλά τι άλλο θα μπορούσα να βάλω που να μην τρώει χώρο;
6. Αυτό βασικά το έβαλα από βίτσιο. Αν έγραφα επαγγελματικά υπότιτλους, αν δηλαδή ήμουν στ' αλήθεια μεταφραστής, δεν θα το έκανα ποτέ. Το έβαλα μόνο και μόνο επειδή μισώ το misquotation, επειδή είμαι ερασιτέχνης και κανείς δεν θα μου την πει ούτε θα με κράξει στο αφεντικό και επειδή ο χρήστης έχει την δυνατότητα να σταματήσει το βίντεο. Αρχικά είχα βάλει κι άλλες σημειώσεις και τις πέταξα γιατί απλά δεν χωρούσαν χρονικά. Αυτή μετά βίας χωρούσε και ήθελα να την κρατήσω.
7. Ξεκάθαρα γιατί το "τα θαλασσώνω" δεν είναι καθόλου αστείο και ο τύπος ισχυρίζεται ότι το προτιμάει γιατί ηχεί αστεία. Η λέξη φιρφιρίκι υπάρχει, η λέξη φιρφιρικιάζω όχι. Πιστεύω ότι στον θεατή είναι κατανοητό λόγω συγκειμένου. Την εκδοχή του slang.gr δεν την ήξερα καν.
Πίστεψέ με, όλα όσα σχολιάζεις με προβλημάτισαν και κατέληξα στις συγκεκριμένες αποδόσεις για τους λόγους που αναφέρω. Δεν είμαι επαγγελματίας. Η μετάφραση μού πήρε αρκετές ώρες. Π.χ., ξόδεψα τουλάχιστον μια ώρα ψάχνοντας κάτι καλύτερο από το "τα θαλασσώνω", ενώ ο κυκεώνας μού πήρε τουλάχιστον τρεις ώρες ψαξίματος. Εν τούτοις, σε ευχαριστώ πολύ για τις παρατηρήσεις και μετράνε πάρα πολύ, ειδικά λόγω της εμπειρίας που έχεις στον υποτιτλισμό. Ξαναλέω βέβαια ότι κάποια πράγματα θα ήταν διαφορετικά αν το έκανα για βιοποριστικούς λόγους κι όχι για να χαζομαρίσω.
2. Το "στα ντουζένια του" δεν είναι το ίδιο πράγμα, αλλά το έκανα χάριν οικονομίας χώρου. Οκέι, όχι και τόσο πετυχημένη επιλογή, συμφωνώ.
3. Το profanity το μετάφρασα με πολλούς διαφορετικούς τρόπους (βρίσιμο, χυδαιολογία, αισχρόλογα, ύβρεις, βλαστήμιες, αθυροστομία, βρισιές, χυδαιότητα και μπινελίκι). Σε 2 περιπτώσεις το παρέκαμψα περιφραστικά. Προσπάθησα να διαλέξω το κατάλληλο register κάθε φορά. Οπότε νομίζω ότι είσαι λίγο αυστηρή στην συγκεκριμένη περίπτωση.
4. Το "πλευρά μας" δεν μου κάθεται καλά σ' αυτήν την περίπτωση. Αλλά μπορεί και να είναι απλά δική μου αίσθηση και να κάνω λάθος. Εγώ πάντως χρησιμοποιώ συχνά την συγκεκριμένη λέξη.
5. Έχεις δίκιο, αλλά τι άλλο θα μπορούσα να βάλω που να μην τρώει χώρο;
6. Αυτό βασικά το έβαλα από βίτσιο. Αν έγραφα επαγγελματικά υπότιτλους, αν δηλαδή ήμουν στ' αλήθεια μεταφραστής, δεν θα το έκανα ποτέ. Το έβαλα μόνο και μόνο επειδή μισώ το misquotation, επειδή είμαι ερασιτέχνης και κανείς δεν θα μου την πει ούτε θα με κράξει στο αφεντικό και επειδή ο χρήστης έχει την δυνατότητα να σταματήσει το βίντεο. Αρχικά είχα βάλει κι άλλες σημειώσεις και τις πέταξα γιατί απλά δεν χωρούσαν χρονικά. Αυτή μετά βίας χωρούσε και ήθελα να την κρατήσω.
7. Ξεκάθαρα γιατί το "τα θαλασσώνω" δεν είναι καθόλου αστείο και ο τύπος ισχυρίζεται ότι το προτιμάει γιατί ηχεί αστεία. Η λέξη φιρφιρίκι υπάρχει, η λέξη φιρφιρικιάζω όχι. Πιστεύω ότι στον θεατή είναι κατανοητό λόγω συγκειμένου. Την εκδοχή του slang.gr δεν την ήξερα καν.
Πίστεψέ με, όλα όσα σχολιάζεις με προβλημάτισαν και κατέληξα στις συγκεκριμένες αποδόσεις για τους λόγους που αναφέρω. Δεν είμαι επαγγελματίας. Η μετάφραση μού πήρε αρκετές ώρες. Π.χ., ξόδεψα τουλάχιστον μια ώρα ψάχνοντας κάτι καλύτερο από το "τα θαλασσώνω", ενώ ο κυκεώνας μού πήρε τουλάχιστον τρεις ώρες ψαξίματος. Εν τούτοις, σε ευχαριστώ πολύ για τις παρατηρήσεις και μετράνε πάρα πολύ, ειδικά λόγω της εμπειρίας που έχεις στον υποτιτλισμό. Ξαναλέω βέβαια ότι κάποια πράγματα θα ήταν διαφορετικά αν το έκανα για βιοποριστικούς λόγους κι όχι για να χαζομαρίσω.
Κοίτα, ή είναι ερασιτεχνικό πόνημα που δεν τηρεί τους κανόνες της μετάφρασης, οπότε δεν χρειάζεται να εκφράζουμε παρατηρήσεις, ή είναι μεν ερασιτεχνικό, αλλά έκανες κάθε προσπάθεια να μοιάζει με επαγγελματικό, οπότε αξίζει να κάνουμε κριτική. Χωρίς να θέλω να σε στενοχωρήσω, όταν κάποιος κάνει κάτι ερασιτεχνικά και για χόμπι, άρα δικαιολογεί τον εαυτό του για όλες τις αστοχίες που έχει κάνει, μπορεί μετά να ζητήσει την ειλικρινή κριτική των τρίτων; Ή θέλει απλώς να του χαϊδέψουν τα αυτιά; Εγώ νόμισα ότι δεν ήθελες να σου χαϊδέψω τα αυτιά.
Όσο για την επιλογή "φιρφιρικιάζω" αντί του "τα θαλασσώνω", υπάρχουν πολλές άλλες λέξεις της καθομιλουμένης για να αποδώσουν το bungle. Αν ο ομιλητής ήθελε να χρησιμοποιήσει μια λεξιπλασία, θα το είχε κάνει και θα σου είχε δώσει την άδεια να κάνεις και μια δική σου. Το bungle υπάρχει σε όλα τα mainstream λεξικά. Μπορείς να βάλεις μια ερώτηση στη Λεξιλογία και να σου προτείνουν δέκα διαφορετικές αποδόσεις. Πες "τα σκάτωσα, τα έκανα μαντάρα".
Το επιχείρημα "μισώ τα misquotations", όπως καταλαβαίνεις, δεν σου δίνει το δικαίωμα να πετάς εμβόλιμες παρατηρήσεις ανάμεσα στους υποτίτλους. Εκτός αν δεν σε νοιάζει που δεν θα τη διαβάσει κανένας. Όπως σου είπα, για να το διαβάσω, γύρισα το βίντεο πίσω και το σταμάτησα. Τι νόημα έχει λοιπόν που το έγραψες εκεί; Μπορείς να κάνεις την επισήμανσή σου στις παρατηρήσεις που έχεις γράψει μαζί με το βίντεο στο YouTube.
Δεν θα επανέλθω στα υπόλοιπα θέματα, επειδή όλα τα κάλυψα με τη γενική παρατήρηση ότι στους υποτίτλους δεν χρησιμοποιούμε λέξεις που:
1) Δεν αποδίδουν το νόημα στο συγκεκριμένο ρέτζιστερ.
2) Είναι τόσο ιδιωματικές που μόνο στην παρέα μας ή στην τοπική μας ντοπιολαλιά θα μπορούσαν να χρησιμοποιούνται.
3) Είναι εντελώς αδιαφανείς δικές μας λεξιπλασίες.
Θα φέρω ένα άλλο παράδειγμα: Οι νέοι μεταφραστές που επιχειρούν να μάθουν υποτιτλισμό παρουσιάζουν περισσότερο το αντίθετο φαινόμενο, της υπερβολικά τυπικής, αγκυλωμένης διατύπωσης. Αναγκάζομαι να τους υπενθυμίζω συνέχεια ότι πρέπει να χαλαρώσουν λιγάκι, καμιά φορά αγγίζουν και τα όρια της καθαρεύουσας. Αλλά αν πάμε στο αντίθετο άκρο, και βλέπουμε έναν άνθρωπο που μιλάει σ' ένα ντοκιμαντέρ και του βάζουμε στο στόμα λέξεις ακραίας σλανγκ, είναι ακόμα πιο προβληματικό.
Γιατί όλα αυτά; Ο άνθρωπος λέει μία λέξη: profanity. Πώς σκέφτηκες ότι πρέπει να έχεις σε κάθε υπότιτλο και διαφορετική μετάφραση της ίδιας λέξης; Ο ίδιος γιατί δεν σκέφτηκε να αλλάζει τη λέξη για ποικιλία; Γιατί να το παρακάμψεις περιφραστικά; Σε καμία περίπτωση όμως η λέξη profanity δεν μπορεί να αποδοθεί ως "μπινελίκια".
Όσο για την επιλογή "φιρφιρικιάζω" αντί του "τα θαλασσώνω", υπάρχουν πολλές άλλες λέξεις της καθομιλουμένης για να αποδώσουν το bungle. Αν ο ομιλητής ήθελε να χρησιμοποιήσει μια λεξιπλασία, θα το είχε κάνει και θα σου είχε δώσει την άδεια να κάνεις και μια δική σου. Το bungle υπάρχει σε όλα τα mainstream λεξικά. Μπορείς να βάλεις μια ερώτηση στη Λεξιλογία και να σου προτείνουν δέκα διαφορετικές αποδόσεις. Πες "τα σκάτωσα, τα έκανα μαντάρα".
Το επιχείρημα "μισώ τα misquotations", όπως καταλαβαίνεις, δεν σου δίνει το δικαίωμα να πετάς εμβόλιμες παρατηρήσεις ανάμεσα στους υποτίτλους. Εκτός αν δεν σε νοιάζει που δεν θα τη διαβάσει κανένας. Όπως σου είπα, για να το διαβάσω, γύρισα το βίντεο πίσω και το σταμάτησα. Τι νόημα έχει λοιπόν που το έγραψες εκεί; Μπορείς να κάνεις την επισήμανσή σου στις παρατηρήσεις που έχεις γράψει μαζί με το βίντεο στο YouTube.
Δεν θα επανέλθω στα υπόλοιπα θέματα, επειδή όλα τα κάλυψα με τη γενική παρατήρηση ότι στους υποτίτλους δεν χρησιμοποιούμε λέξεις που:
1) Δεν αποδίδουν το νόημα στο συγκεκριμένο ρέτζιστερ.
2) Είναι τόσο ιδιωματικές που μόνο στην παρέα μας ή στην τοπική μας ντοπιολαλιά θα μπορούσαν να χρησιμοποιούνται.
3) Είναι εντελώς αδιαφανείς δικές μας λεξιπλασίες.
Θα φέρω ένα άλλο παράδειγμα: Οι νέοι μεταφραστές που επιχειρούν να μάθουν υποτιτλισμό παρουσιάζουν περισσότερο το αντίθετο φαινόμενο, της υπερβολικά τυπικής, αγκυλωμένης διατύπωσης. Αναγκάζομαι να τους υπενθυμίζω συνέχεια ότι πρέπει να χαλαρώσουν λιγάκι, καμιά φορά αγγίζουν και τα όρια της καθαρεύουσας. Αλλά αν πάμε στο αντίθετο άκρο, και βλέπουμε έναν άνθρωπο που μιλάει σ' ένα ντοκιμαντέρ και του βάζουμε στο στόμα λέξεις ακραίας σλανγκ, είναι ακόμα πιο προβληματικό.
Εγώ δεν πρόλαβα ακόμα να κοιτάξω κάποιο βιντεάκι προσεκτικά. Έβαλα χτες και έπαιζε το πρώτο διατροφικό, αλλά δεν μπορούσα να συγκεντρωθώ, είχε ανταγωνισμό από Μπολτ και άλλους του δρόμου. Μια γλωσσική παρατήρηση, επειδή μου το θύμισε το σχόλιο της Αλεξάνδρας: είδα κάποιο «προσλαμβάνω» που μου φάνηκε εκεί που το είδα πολύ λόγιο σε σχέση με κάποιο «παίρνω» που θα περίμενα εκεί. Γενικά, θα έπρεπε να γίνει πιο πυκνός ο λόγος της μετάφρασης για να προλαβαίνει να διαβάζει όποιος δεν ξέρει αγγλικά. Από τεχνική άποψη θα ήθελα να είναι μεγαλύτερα τα γράμματα. Έχω την εντύπωση ότι μάλλον άκουγα παρά κοίταζα υπότιτλους.
Προκαταβολικά ζητώ συγγνώμη για το μέγεθος της δημοσίευσης, αλλά θέλω να διευκρινίσω κάποια πράγματα.
Αυτό το ρυθμίζεις εσύ, μέσα από τις επιλογές του βίντεο (πατάς στο κουμπί CC και το αλλάζεις από τα settings). Αν θυμάμαι καλά, το αρχικό είναι σε 22 Arial, που είναι αρκετά μεγάλα. Πιθανώς να το είχες ρυθμισμένο σε μικρότερο μέγεθος, από άλλο βίντεο.
Αλεξάνδρα, η προσπάθειά μου φιλοδοξεί να είναι στην δεύτερη κατηγορία. Ερασιτεχνικοί μεν, προσπαθώντας να παίξω με κανόνες, δε. Νομίζω ότι στις περισσότερες περιπτώσεις δεν ήμουν υπερβολικός. Στις δε παρατηρήσεις σου, συμφώνησα και η μόνη μου αντίρρηση είναι στην μετάφραση του profanity. Αυτό που έγραψα είναι εξηγήσεις του γιατί έκανα το ένα και το άλλο, όχι διαφωνίες. Φυσικά και με ενδιαφέρει η γνώμη σας και την παίρνω σοβαρά. Και είναι πράγματα που στο μέλλον θα κοιτάξω να διορθώσω. Δεν δικαιολογώ τα λάθη ή τις αστοχίες, απλά τα αιτιολογώ. Δηλαδή υπογραμμίζω ότι μού είναι ήδη γνωστά αυτά και καταλαβαίνω τις αντιρρήσεις. Μάλιστα περίμενα να την ακούσω και πιο άγρια, για διάφορα άλλα πράγματα. Δεν φοβάμαι την κριτική ούτε την σνομπάρω. Θέλω την κριτική. Αλλιώς δεν θα τα έβαζα εδώ. Ούτε φυσικά τα έβαλα για να μου πείτε μπράβο ή "θαυμάστε με" ή να μου χαϊδέψετε τα αφτιά. Δεν μου αρέσει να μού χαϊδεύουν τα αφτιά. Γαργαλιέμαι.
Ο λόγος που δεν ρώτησα διάφορα πράγματα, εδώ*, ήταν ότι ήθελα να δοκιμάσω τις δυνάμεις μου για να δω πώς τα κατάφερα. Δεν είμαι μεταφραστής, δεν έχω σπουδάσει κάτι σχετικό και ως εκ τούτου δεν είναι εμπειρία το μόνο που μου λείπει, αλλά πολλά πράγματα που δεν μαθαίνονται εύκολα και δεν μαθαίνονται δωρεάν. Δεν είναι κανείς υποχρεωμένος να κάνει τον δάσκαλο σε ερασιτέχνες και να δίνει τον -προφανώς πολύτιμο- χρόνο του απαντώντας σε απορίες ή αμφιβολίες κάποιου που δεν ζει απ' αυτό και άρα δεν είναι δυνατόν να ενδιαφέρεται τόσο πολύ. Όσο κι αν μου αρέσει, θα είμαι πάντα ερασιτέχνης. Αυτό δεν αλλάζει. Όσο καλή και να είναι η άσκηση ύφους, πάντα θα υπάρχουν γκάφες, αστοχίες και bungling. Μερικά πράγματα τα δοκίμασα για να δω αν θεωρούνται αποδεκτά. Αν δεν δοκιμάσεις, δεν θα μάθεις. Για πολλά πράγματα αμφέβαλα και τα άφησα, για να δω αν θα τα σχολιάσει κανείς ή θα είναι αποδεκτά.
Ωστόσο, ναι, θεωρώ ότι πρέπει να το δει κανείς με λιγότερη αυστηρότητα, από την στιγμή που δεν είναι επαγγελματική και να κρίνει μόνο το πώς τα πάει σαν ερασιτεχνική που φιλοδοξεί να κοντράρει μια μέτρια επαγγελματική απόδοση. Ακριβώς όπως θα επιδείκνυε κανείς λιγότερη αυστηρότητα σε ένα έργο υποτιτλισμού σε σχέση με απλή μετάφραση, λόγω της γνώσης των τεχνικών περιορισμών, έτσι θα πρέπει να είναι λιγότερο αυστηρή η κρίση, γνωρίζοντας ποιες είναι οι εκ των προτέρων αδυναμίες του ερασιτέχνη. Η κριτική σου μού άφησε στο τέλος την εντύπωση του "τα μπουρδούκλωσες αρκετά, θα έπρεπε να ξαναγραφτεί απ' την αρχή, δεν αξίζει να δω το υπόλοιπο". Φυσικά ο καθένας έχει το δικαίωμα να διαθέσει τον χρόνο του καταπώς θέλει και δεν θα αισθανόμουν άσχημα αν μου έλεγες ότι όντως δεν αξίζει τον χρόνο σου. Κι αν όντως η γνώμη σου είναι ότι η μετάφραση πάσχει σε σημείο να χαλάει την σειρά, να το πεις χωρίς φόβο ότι θα στενοχωρηθώ. Θα στενοχωρηθώ, αλλά αυτό δεν έχει σημασία. Χαίρομαι μάλιστα και σ' ευχαριστώ πολύ που κάθισες να εκφράσεις με συγκεκριμένα επιχειρήματα συγκεκριμένα σημεία, που είναι το μοναδικό πράγμα που μπορεί να βοηθήσει κάποιον να γίνει καλύτερος. Προσφάτως ο nickel μού είπε κάτι ανάλογο για μια άλλη μου απόπειρα και, ενώ στενοχωρήθηκα, ξέρω ότι η άποψή του μετράει και επίσης την εκτιμώ πάρα πολύ. Αν μου πει ένας μεταφραστής ότι η μετάφρασή μου είναι μπούρδα, είναι μπούρδα. Τελεία και παύλα.
* στην πραγματικότητα, ρώτησα 2-3 πράγματα τεχνικής φύσεως, όπως για την γραφή της Greenpeace, την απόδοση Green Movement και την απόδοση των τίτλων Earl, Lord, κτλ.
Αυτό το ρυθμίζεις εσύ, μέσα από τις επιλογές του βίντεο (πατάς στο κουμπί CC και το αλλάζεις από τα settings). Αν θυμάμαι καλά, το αρχικό είναι σε 22 Arial, που είναι αρκετά μεγάλα. Πιθανώς να το είχες ρυθμισμένο σε μικρότερο μέγεθος, από άλλο βίντεο.
Αλεξάνδρα, η προσπάθειά μου φιλοδοξεί να είναι στην δεύτερη κατηγορία. Ερασιτεχνικοί μεν, προσπαθώντας να παίξω με κανόνες, δε. Νομίζω ότι στις περισσότερες περιπτώσεις δεν ήμουν υπερβολικός. Στις δε παρατηρήσεις σου, συμφώνησα και η μόνη μου αντίρρηση είναι στην μετάφραση του profanity. Αυτό που έγραψα είναι εξηγήσεις του γιατί έκανα το ένα και το άλλο, όχι διαφωνίες. Φυσικά και με ενδιαφέρει η γνώμη σας και την παίρνω σοβαρά. Και είναι πράγματα που στο μέλλον θα κοιτάξω να διορθώσω. Δεν δικαιολογώ τα λάθη ή τις αστοχίες, απλά τα αιτιολογώ. Δηλαδή υπογραμμίζω ότι μού είναι ήδη γνωστά αυτά και καταλαβαίνω τις αντιρρήσεις. Μάλιστα περίμενα να την ακούσω και πιο άγρια, για διάφορα άλλα πράγματα. Δεν φοβάμαι την κριτική ούτε την σνομπάρω. Θέλω την κριτική. Αλλιώς δεν θα τα έβαζα εδώ. Ούτε φυσικά τα έβαλα για να μου πείτε μπράβο ή "θαυμάστε με" ή να μου χαϊδέψετε τα αφτιά. Δεν μου αρέσει να μού χαϊδεύουν τα αφτιά. Γαργαλιέμαι.
Ο λόγος που δεν ρώτησα διάφορα πράγματα, εδώ*, ήταν ότι ήθελα να δοκιμάσω τις δυνάμεις μου για να δω πώς τα κατάφερα. Δεν είμαι μεταφραστής, δεν έχω σπουδάσει κάτι σχετικό και ως εκ τούτου δεν είναι εμπειρία το μόνο που μου λείπει, αλλά πολλά πράγματα που δεν μαθαίνονται εύκολα και δεν μαθαίνονται δωρεάν. Δεν είναι κανείς υποχρεωμένος να κάνει τον δάσκαλο σε ερασιτέχνες και να δίνει τον -προφανώς πολύτιμο- χρόνο του απαντώντας σε απορίες ή αμφιβολίες κάποιου που δεν ζει απ' αυτό και άρα δεν είναι δυνατόν να ενδιαφέρεται τόσο πολύ. Όσο κι αν μου αρέσει, θα είμαι πάντα ερασιτέχνης. Αυτό δεν αλλάζει. Όσο καλή και να είναι η άσκηση ύφους, πάντα θα υπάρχουν γκάφες, αστοχίες και bungling. Μερικά πράγματα τα δοκίμασα για να δω αν θεωρούνται αποδεκτά. Αν δεν δοκιμάσεις, δεν θα μάθεις. Για πολλά πράγματα αμφέβαλα και τα άφησα, για να δω αν θα τα σχολιάσει κανείς ή θα είναι αποδεκτά.
Ωστόσο, ναι, θεωρώ ότι πρέπει να το δει κανείς με λιγότερη αυστηρότητα, από την στιγμή που δεν είναι επαγγελματική και να κρίνει μόνο το πώς τα πάει σαν ερασιτεχνική που φιλοδοξεί να κοντράρει μια μέτρια επαγγελματική απόδοση. Ακριβώς όπως θα επιδείκνυε κανείς λιγότερη αυστηρότητα σε ένα έργο υποτιτλισμού σε σχέση με απλή μετάφραση, λόγω της γνώσης των τεχνικών περιορισμών, έτσι θα πρέπει να είναι λιγότερο αυστηρή η κρίση, γνωρίζοντας ποιες είναι οι εκ των προτέρων αδυναμίες του ερασιτέχνη. Η κριτική σου μού άφησε στο τέλος την εντύπωση του "τα μπουρδούκλωσες αρκετά, θα έπρεπε να ξαναγραφτεί απ' την αρχή, δεν αξίζει να δω το υπόλοιπο". Φυσικά ο καθένας έχει το δικαίωμα να διαθέσει τον χρόνο του καταπώς θέλει και δεν θα αισθανόμουν άσχημα αν μου έλεγες ότι όντως δεν αξίζει τον χρόνο σου. Κι αν όντως η γνώμη σου είναι ότι η μετάφραση πάσχει σε σημείο να χαλάει την σειρά, να το πεις χωρίς φόβο ότι θα στενοχωρηθώ. Θα στενοχωρηθώ, αλλά αυτό δεν έχει σημασία. Χαίρομαι μάλιστα και σ' ευχαριστώ πολύ που κάθισες να εκφράσεις με συγκεκριμένα επιχειρήματα συγκεκριμένα σημεία, που είναι το μοναδικό πράγμα που μπορεί να βοηθήσει κάποιον να γίνει καλύτερος. Προσφάτως ο nickel μού είπε κάτι ανάλογο για μια άλλη μου απόπειρα και, ενώ στενοχωρήθηκα, ξέρω ότι η άποψή του μετράει και επίσης την εκτιμώ πάρα πολύ. Αν μου πει ένας μεταφραστής ότι η μετάφρασή μου είναι μπούρδα, είναι μπούρδα. Τελεία και παύλα.
* στην πραγματικότητα, ρώτησα 2-3 πράγματα τεχνικής φύσεως, όπως για την γραφή της Greenpeace, την απόδοση Green Movement και την απόδοση των τίτλων Earl, Lord, κτλ.
Ααα, αν είναι αριστοτέχνης ο άλλος ή αριστοτεχνίτρα η άλλη στο εν λόγω τρυφερό σπορ, δεν γαργαλιεται το υποκείμενο που δέχεται τις θωπείες.
Άλλο η τεχνίτρα. Ο αριστοτέχνης > η αριστοτέχνισσα.
http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/search.html?lq=αριστοτέχνης&dq=
Δεν είπα ότι η μετάφραση πάσχει σε σημείο που να χαλάει τη σειρά. Αυτό που σου υπέδειξα είναι κατά τη γνώμη μου το κυριότερο ψεγάδι της μετάφρασής σου, και είναι κάτι που διορθώνεται εύκολα, επειδή ανταποκρίνεται σε συγκεκριμένο κανόνα. Από την ώρα που κάνω αρνητική κριτική για κάποια πράγματα, είναι δεδομένο ότι θα ακουστεί κάπως σκληρή. Ίσως η απόφασή σου να ανεβάσεις το βίντεο με τους υποτίτλους στο YouTube πατάει λίγο πάνω στα όρια μεταξύ ερασιτέχνη και επαγγελματία. Μπορεί να το δει οποιοσδήποτε, και μάλιστα να θεωρήσει ότι η μετάφρασή σου είναι έγκυρη. Αυτό θα μου πεις κάνουν όλοι οι ερασιτέχνες που ανεβάζουν υποτίτλους στα διάφορα σάιτ, αλλά εσύ το πήγες ένα βήμα πιο πέρα, τους έβαλες κιόλας πάνω στο βίντεο.
Όσο για το αν ένας ερασιτέχνης υποτιτλιστής μπορεί να γίνει επαγγελματίας, γνωρίζω ουκ ολίγους που το επιχειρούν, και μερικοί το καταφέρνουν κιόλας. Όταν ο ερασιτέχνης υποτιτλιστής έχει κάποια ελαττώματα, άλλα διορθώνονται και άλλα όχι. Αν π.χ. το πρόβλημα είναι παρανοήσεις και γκάφες, σολοικισμοί και μαργαριτάρια, αυτό δυστυχώς δεν διορθώνεται. Αν η μετάφρασή σου ήταν σ' αυτή την κατηγορία, δεν θα σου έλεγα καν τη γνώμη μου. Άλλοι ερασιτέχνες έχουν το ελάττωμα της υπερβολικής βιασύνης. Είναι αυτοί που κάνουν αγώνα δρόμου ποιος θα ανεβάσει πρώτος υποτίτλους για ένα καινούργιο επεισόδιο που προβλήθηκε το προηγούμενο 24ωρο. Ούτε μ' αυτούς θα μπορούσα να ασχοληθώ, επειδή αυτό το ελάττωμα δύσκολα κόβεται, και θα δίνουν πάντα ένα αποτέλεσμα κάτω του μετρίου. Αλλά αν εσένα σε ικανοποιεί αυτό το χόμπι, και θέλεις να το συνεχίσεις, είναι εύκολο να διορθώσεις κάποια πράγματα.
Όσο για το αν ένας ερασιτέχνης υποτιτλιστής μπορεί να γίνει επαγγελματίας, γνωρίζω ουκ ολίγους που το επιχειρούν, και μερικοί το καταφέρνουν κιόλας. Όταν ο ερασιτέχνης υποτιτλιστής έχει κάποια ελαττώματα, άλλα διορθώνονται και άλλα όχι. Αν π.χ. το πρόβλημα είναι παρανοήσεις και γκάφες, σολοικισμοί και μαργαριτάρια, αυτό δυστυχώς δεν διορθώνεται. Αν η μετάφρασή σου ήταν σ' αυτή την κατηγορία, δεν θα σου έλεγα καν τη γνώμη μου. Άλλοι ερασιτέχνες έχουν το ελάττωμα της υπερβολικής βιασύνης. Είναι αυτοί που κάνουν αγώνα δρόμου ποιος θα ανεβάσει πρώτος υποτίτλους για ένα καινούργιο επεισόδιο που προβλήθηκε το προηγούμενο 24ωρο. Ούτε μ' αυτούς θα μπορούσα να ασχοληθώ, επειδή αυτό το ελάττωμα δύσκολα κόβεται, και θα δίνουν πάντα ένα αποτέλεσμα κάτω του μετρίου. Αλλά αν εσένα σε ικανοποιεί αυτό το χόμπι, και θέλεις να το συνεχίσεις, είναι εύκολο να διορθώσεις κάποια πράγματα.
Ευχαριστώ. Όπως είπα, η κριτική ατόμων που ασχολούνται με το αντικείμενο είναι πολύτιμη. Ειδικά όταν είναι στοχευμένη, ώστε να μπορεί ο άλλος να καταλάβει τι φταίει. Πραγματικά, σ' ευχαριστώ που κάθισες κι ασχολήθηκες, δεν το λέω από ευγένεια. Τους υπότιτλους τούς έβαλα, στο βίντεο, με youtube captions, που μπορεί κανείς να απενεργοποιήσει, δηλαδή δεν περιέχονται στο βίντεο. Ο λόγος που δεν τους ανέβασα σε site υποτίτλων, είναι ότι ήθελα ο χρονισμός να είσαι σωστός κι επειδή κυκλοφορούν τα επεισόδια αυτά σε διάφορες εκδόσεις κι επειδή σαν θεατή μου την δίνουν οι ασυγχρόνιστοι υπότιτλοι, αποφάσισα να τους ανεβάσω παρέα με το βίντεο. Στην περιγραφή του βίντεο έγραψα: "Η μετάφραση υποτίτλων έγινε εξ' ακοής. Κάθε σχόλιο δεκτόν", οπότε νομίζω ότι είναι αυτονόητο ότι είναι ερασιτεχνικοί. Βέβαια θα μου πεις δεν διαβάζουν όλοι την περιγραφή του βίντεο, κάτι που νομίζω ότι είναι κακή συνήθεια, γιατί μετά βλέπεις σχόλια που πραγματεύονται ζητήματα που θα είχαν λυθεί αυτόματα αν την είχαν διαβάσει -την περιγραφή.
Όμως καταλαβαίνω την πλευρά σου και, αν αυτό σε ενοχλεί σαν επαγγελματία, μπορώ να βάλω και μια ειδοποίηση πάνω στο βίντεο.
Όμως καταλαβαίνω την πλευρά σου και, αν αυτό σε ενοχλεί σαν επαγγελματία, μπορώ να βάλω και μια ειδοποίηση πάνω στο βίντεο.
Και:
Για να μην παρεξηγηθώ: δεν λέω φυσικά ότι τα λάθη στους υπότιτλους είναι έγκλημα καθοσίωσης. Λέω ότι η σκόπιμη προχειρότητα στη μετάφραση υποτίτλων δείχνει ασέβεια προς τον αποδέκτη και αδιαφορία προς ένα έργο που, στο κάτω κάτω, τις περισσότερες φορές ο υποτιτλιστής το αναλαμβάνει οικειοθελώς.
Η λέξη αυτή έχει ένα υφολογικό επίπεδο. Ακόμα κι αν κανείς διαφωνήσει εδώ, σίγουρα θα συμφωνήσει σε ένα σημείο: δεν είναι αργκό. Επομένως, δεν μπορείς να γράψεις μπινελίκι. Δεύτερον, όπως νομίζω λέει και η Αλεξάνδρα, αν το πρωτότυπο έργο λέει μόνο profanity, κι εσύ μεταφράσεις τη λέξη κάθε φορά με άλλο τρόπο, παρεμβαίνεις στο πρωτότυπο έργο. Θέλω να πω, αν ο σεναριογράφος/συγγραφέας κλπ γράφει μία μόνο λέξη, αυτό αποτελεί προφανώς επιλογή του και στοιχείο του ύφους του - αν χρησιμοποιήσεις διάφορες αποδόσεις, προφανώς λες «εμένα δε μ' αρέσει, άρα θα γράψω κάτι άλλο για ποικιλία». Που θα ήταν οκ αν έκανες διασκευή.
Αυτό δεν είναι ακριβές. Αν κανείς θέλει να προσεγγίσει με κριτική ματιά ένα οποιοδήποτε μεταφραστικό έργο, θα λάβει κατ' αρχάς υπόψη το είδος του έργου που μεταφράζεται, και τις ανάγκες των αποδεκτών. Για μένα, η προσέγγιση «υπότιτλος είναι, δεν πειράζει», είναι πολύ λάθος. Ο βασικός λόγος είναι ότι οι υπότιτλοι έχουν απήχηση σε πολύ μεγαλύτερο κοινό, και συμβάλλουν στην παγίωση ορολογίας πολύ περισσότερο από το οποιοδήποτε βιβλίο (τα λέγαμε και στο νήμα για τον serial killer, που δεν είναι δολοφόνος κατά συρροή). Ένας άλλος λόγος είναι ότι δεν δείχνει σεβασμό προς τον αποδέκτη.
Για να μην παρεξηγηθώ: δεν λέω φυσικά ότι τα λάθη στους υπότιτλους είναι έγκλημα καθοσίωσης. Λέω ότι η σκόπιμη προχειρότητα στη μετάφραση υποτίτλων δείχνει ασέβεια προς τον αποδέκτη και αδιαφορία προς ένα έργο που, στο κάτω κάτω, τις περισσότερες φορές ο υποτιτλιστής το αναλαμβάνει οικειοθελώς.
Είναι, σύμφωνα με τα λεγόμενά σου, έγκλημα καθιέρωσης. :)
LostVerse
Member
όταν περνάει από την οθόνη μια κάρτα με στοιχεία, ποια είναι η συνιστώμενη αντιμετώπιση;
ένα παράδειγμα
Οι αγγλικοί υπότιτλοι προφανώς δεν αποδίδουν τίποτα, θεωρώντας ότι ο θεατής έχει τον χρόνο είτε να διαβάσει την κάρτα είτε να παγώσει την εικόνα και να διαβάσει με την ησυχία του. Στο παράδειγμα η κάρτα περνάει για ακριβώς 3 δευτερόλεπτα.
ένα παράδειγμα
Οι αγγλικοί υπότιτλοι προφανώς δεν αποδίδουν τίποτα, θεωρώντας ότι ο θεατής έχει τον χρόνο είτε να διαβάσει την κάρτα είτε να παγώσει την εικόνα και να διαβάσει με την ησυχία του. Στο παράδειγμα η κάρτα περνάει για ακριβώς 3 δευτερόλεπτα.