Your slip is showing: Γλωσσικές και μεταφραστικές γκάφες (και μικρολαθάκια)

daeman

Administrator
Staff member
[...]
Μπαϊδεγουέι, το time to chuck... the sponge δεν θέλει up; Και για να γίνω ακόμα πιο σπαστική, δεν σημαίνει καταθέτω τα όπλα, παραιτούμαι, παύω να προσπαθώ; Δεν είναι συνώνυμο του throw in the towel; Γιατί τόση ηττοπάθεια από τον Λώρενς Πίτερ; Και τελευταία ερώτηση (λέει ο νερντ View attachment 2783): Θα το αποδίδαμε ήρθε η ώρα να σας κουνήσω μαντίλι;

Για αποδόσεις του throw in the towel, στο νήμα του. :)
Ίσως να δίσταζα να βάλω το μαντίλι, γιατί έχω την εντύπωση πως το αγγλικό περιέχει την παραίτηση από τον αγώνα που λες, την παραδοχή της ήττας, έστω κι αν με στέλνει λιγάκι και στο «τέτοιο παιχνίδι, μόνο στη φυλακή το παίζουν» για το τάβλι, όσο κι αν για τον Ο'Τουλ θα μου ταίριαζε η εικόνα να κουνάει το μαντίλι υπομειδιώντας συγκαταβατικά στη βιομηχανία του θεάματος που δεν τον αναγνώρισε όσο έπρεπε, όταν έπρεπε.

To OED έχει τη φράση ως to throw (or chuck) up the sponge, με παραδείγματα από τους αδελφούς Trollope (Τhomas Αdolphus και Anthony), αλλά και από τον Μαρκ Τουέιν και τον Αυστραλό Thomas Alexander Browne (ως Rolf Boldrewood), όλα από 1860-1889 όμως.

Για τη διαφορά up και in, λένε μερικοί ότι το ρινγκ είναι υπερυψωμένο άρα up πετάει το σφουγγάρι ο σφουγγιστής, ενώ άλλοι ότι το πετάει μέσα στο ρινγκ άρα in. Όπως και να το πεις, το νόημα βγαίνει πάντως, η εικόνα είναι παραστατική (είδε κι απόειδε ο άνθρωπος, στο τέλος τα βρόντηξε ;)).
 

LostVerse

Member
Έβαλε ο Πάνος Κοκκίδης τεστ στους αναγνώστες του στο Protagon.gr στο οποίο τους ρωτούσε «Ποιος είναι ο βαθμός που έχει στην βρετανική στρατιωτική βαθμίδα ο James Bond;». (Υποθέτω ότι ήθελε να πει «ιεραρχία».)

Μπορεί να θυμάται κανείς το «Πλωτάρχης» των ελληνικών υποτίτλων, αλλά, αν δεν εμπιστεύεται τη μνήμη του (ή τους υποτιτλιστές), πηγαίνει:
(α) στη Wikipedia, όπου βλέπει ότι είναι Commander (Royal Naval Reserve), και
(β) στην αντιστοίχιση των βαθμών του ΝΑΤΟ, π.χ. εδώ, όπου βλέπει ότι ο Commander του βρετανικού πολεμικού ναυτικού αντιστοιχεί στον δικό μας αντιπλοίαρχο.

Τελικά, τα βραβεία (τσάντες) τα μοιράστηκαν και όσοι είπαν Πλωτάρχης και όσοι είπαν Αντιπλοίαρχος και όσοι είπαν Commander. Και αναδείχθηκε η πληροφορία ότι τόσα χρόνια ο Τζέιμς Μποντ κυκλοφορούσε στην Ελλάδα με λανθασμένο βαθμό!

O χαρακτήρας James Bond δημιουργήθηκε το 1953, συνεπώς η όποια αντιστοίχηση θα πρέπει να γίνει με τους βαθμούς που υπήρχαν τότε, στο (τότε) Βασιλικό Ναυτικό της Ελλάδας και όχι με την σημερινή αντιστοίχη των βαθμών του ΝΑΤΟ, που έτσι ή αλλιώς δεν είναι κοινή σ' όλες τις χώρες της συμμαχίας, ποτέ δεν ήταν. Στην προκειμένη περίπτωση δεν υπάρχει διαφορά, αλλά άνετα θα στοιχημάτιζα ότι κανείς στο protagon δεν μπήκε στον κόπο να το διασταυρώσει κι είναι καθαρή σύμπτωση το ότι είναι κοινά.

Το μπέρδεμα οφείλεται στο διαφορετικό σειρίτι που έχει το RN σε σχέση με το ΠΝ. Όπως μπορούμε να δούμε, με βάση αυτό, ο βαθμός Commander ή αλλιώς OF-4 στην κλίμακα ΝΑΤΟ, αντιστοιχεί όντως στον πλωτάρχη (OF-3) του ΠΝ!

!!!!!

Ίσως ο πρώτος υποτιτλιστής εκείνης της εποχής (χωρίς ίντερνετ κτλ) να βασίστηκε σ' αυτό. Αν μάλιστα είχε υπηρετήσει στο ΒΝ της εποχής, το θεωρώ βέβαιο, αφού μόνο και μόνο βλέποντας το σειρίτι θα καταλάβαινε, δεν θα χρειαζόταν να ανοίξει καταλόγους, να ψάξει λίστες κτλ κτλ κτλ
 

Zazula

Administrator
Staff member
Στο The Big Bang Theory τώρα στο Σταρ, το «moment of inertia» αποδόθηκε «στιγμή της αδράνειας». Όμως moment of inertia σημαίνει «ροπή αδράνειας». Άλλη μια στιγμή μεταφραστικής αδράνειας καταγράφτηκε, λοιπόν...
 

LostVerse

Member
Στο Ice Age 4, ανάμεσα στα πολλά μαργαριτάρια, ξεχωρίζω κι αυτό: Σε μια δόση, η γιαγιά βραδύπους δίνει εντολή στη φάλαινα να καταδυθεί. Δεν ξέρω το πρωτότυπο, αλλά θα στοιχημάτιζα ότι πρόκειται για το κλασικό (ενδεικτικά) παράγγελμα των υποβρυχιάδων Dive-Dive-Dive. Η γιαγιά όμως λέει στα ελληνικά «Βούτα-βούτα-βούτα» (το ψωμί στην παπάρα μάλλον). Αποζημιώνει όμως ότι χρησιμοποιεί τον Σιντ σαν περισκόπιο :p
 

Zazula

Administrator
Staff member
Στο The "F" Word τώρα στο Σκάι, το «drum» (για την παραδοσιακή παρασκευή jerk chicken) αποδόθηκε «τύμπανο» — ενώ εδώ πρόκειται για «βαρέλι».
 

nickel

Administrator
Staff member
Στο The Big Bang Theory τώρα στο Σταρ, το «moment of inertia» αποδόθηκε «στιγμή της αδράνειας». Όμως moment of inertia σημαίνει «ροπή αδράνειας». Άλλη μια στιγμή μεταφραστικής αδράνειας καταγράφτηκε, λοιπόν...
Αυτό μαζί με μερικά άλλα πρέπει να υπαχθεί (και) σε ξεχωριστό νήμα με τίτλο «Τεράστιες πεπονόφλουδες». Υπάρχουν τα λάθη που δεν πρέπει να γίνονται και υπάρχουν και τα λάθη που είναι τόσο εύκολο να γίνουν. Αρκεί μια στιγμή αφηρημάδας, λίγη ροπή αδράνειας.
 
Στο The Big Bang Theory τώρα στο Σταρ, το «moment of inertia» αποδόθηκε «στιγμή της αδράνειας». Όμως moment of inertia σημαίνει «ροπή αδράνειας». Άλλη μια στιγμή μεταφραστικής αδράνειας καταγράφτηκε, λοιπόν...

Όχι ότι δεν είναι γελοίο λάθος, μιας και ο μεταφραστής σκέφτηκε "moment=γνωστή και μη αμφιλεγόμενη λέξη" χωρίς να σκεφτεί ότι πρόκειται για όρο της μηχανικής, γιατί αλλιώς δεν βγάζει νόημα, κι ακόμα χειρότερα θεώρησε δεδομένο ότι η λέξη moment δεν μπορεί να έχει άλλη έννοια. Βέβαια κατά την γνώμη μου, είναι ατυχής η μετάφραση του moment ως ροπή, με αποτέλεσμα torque και moment να μεταφράζονται το ίδιο*, αλλά αυτό είναι τελείως άλλο θέμα.


* με τον όρο "αδρανειακή ροπή" να μην βγάζει πολύ νόημα στα ελληνικά, πράγμα που με κάνει να αναρωτιέμαι ποια είναι η μετάφραση του "second moment of area".
 

Zazula

Administrator
Staff member
...αναρωτιέμαι ποια είναι η μετάφραση του "second moment of area".
ροπή αδράνειας επίπεδης επιφάνειας = second moment of plane area ǁ geometric moment of inertia
Ορισμένοι χρησιμοποιούν και τον προσδιορισμό «β' βαθμού» για το second εδώ.
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Δεν ξέρω το πρωτότυπο, αλλά θα στοιχημάτιζα ότι πρόκειται για το κλασικό (ενδεικτικά) παράγγελμα των υποβρυχιάδων Dive-Dive-Dive. Η γιαγιά όμως λέει στα ελληνικά «Βούτα-βούτα-βούτα» (το ψωμί στην παπάρα μάλλον).
Θύμισέ μου ποιο είναι το σωστό, επειδή η σχέση μου με το ΠΝ έχει διακοπεί εδώ και αρκετό καιρό :)
 

LostVerse

Member
Το ΠΝ δεν χρησιμοποιεί αμερικάνικα υποβρύχια για τρεις-τέσσερεις δεκαετίες τώρα, συνεπώς δεν ακολουθεί και τις αμερικανικές διαδικασίες κι ονοματολογία/μεθοδολογία, αλλά τις γερμανικές, με τις οποίες δεν έχω καμία επαφή :)
Δεν ξέρω πώς περιγράφεται στο ΠΝ η κατάδυση, αλλά το λογικό μου φαίνεται με την αυτή λέξη, αν έπρεπε να αποδοθεί η αμερικάνικη φράση, λογικά θα ήταν 3 φορές το «κατάδυση», αλλά είναι διπλάσια σε όγκο λέξη. Εγώ απλά θα την έβαζα μια φορά.
 

Zazula

Administrator
Staff member
Κι εγώ διαισθαντικά (αν και θα 'κανα και μια προσπάθεια να μιλήσω με υποβρυχιάδες) θα έβαζα «Κατάδυση-Κατάδυση».
 

nickel

Administrator
Staff member
Άμεση κατάδυση. Αλλά το κάνω εγώ όταν μου φέρνουν υποβρύχιο (βανίλια) ή άλλα παρόμοια.
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Ουφ, με σώσατε από πολύ άγχος, επειδή μόλις χθες παρέδωσα μια μετάφραση όπου έγραψα "Κατάδυση, κατάδυση!" Είχα μιλήσει με υποβρυχιάδες πριν από πολλά χρόνια, αλλά τώρα έχω ξεχάσει τι μου είπαν :)
 

LostVerse

Member
Και το άμεση κατάδυση, και το 2 φορές κατάδυση (αντί για 3 που θα είχε θέμα χώρου) μια χαρά είναι, το «βούτα» δεν είναι :p

Ουφ, με σώσατε από πολύ άγχος, επειδή μόλις χθες παρέδωσα μια μετάφραση όπου έγραψα "Κατάδυση, κατάδυση!" Είχα μιλήσει με υποβρυχιάδες πριν από πολλά χρόνια, αλλά τώρα έχω ξεχάσει τι μου είπαν :)

Και πού να τους βρεις τώρα τους υποβρυχιάδες να ρωτήσεις, είναι και σπάνιο είδος. :p

Υπάρχει πάντως ένας σεσημασμένος στο defencenet forum αλλά δεν γράφει πλέον, μάλλον θα του έβαλαν χέρι γιατί μίλαγε πολύ: http://www.defencenet.gr/forum/index.php?topic=7095.msg179643#msg179643
 

bernardina

Moderator
Στο The "F" Word τώρα στο Σκάι, το «drum» (για την παραδοσιακή παρασκευή jerk chicken) αποδόθηκε «τύμπανο» — ενώ εδώ πρόκειται για «βαρέλι».

Δεν ξέρω ποιος έχει αναλάβει τον υποτιτλισμό αυτής της σειράς, αλλά συχνά πυκνά μου 'ρχεται να τον καρυδώσω.

Τις προάλλες ο Ράμζι σχολίαζε τη γεύση της φρατερκούλης ή θαλασσοψιτακού λέγοντας ότι είναι gamy (ή gamey) και ο υπότιτλος έγραφε και ξανάγραφε ότι είναι παιχνιδιάρικη. 'Νταξ..:huh:
 

Zazula

Administrator
Staff member
Στο The Art of Architecture τώρα στην ΕΤ3, το Madeira (που επαναλήφθηκε ουκ ολίγες φορές) αποδόθηκε Μαδαγασκάρη (αντί του ορθού —και τόσο προφανούς!— Μαδέρα). Τελικά, άβυσσος η ψυχή του υποτιτλιστή...
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Μαδέρα ίσον Μαδαγασκάρη; Ατλαντικός ίσον Ινδικός; Αφού και τα δυο αρχίζουν από "Μαδ", γιατί όχι και Μαδράς;

Μετά απ' αυτό, τι άλλο να πούμε εκτός από το χιλιοειπωμένο; "Ο καθένας που δεν βρίσκει μια ανοιχτή πόρτα για άλλο επάγγελμα, π.χ. να πλένει τζάμια, μπορεί τουλάχιστον να γίνει υποτιτλιστής."
 

daeman

Administrator
Staff member
[...] "Ο καθένας που δεν βρίσκει μια ανοιχτή πόρτα για άλλο επάγγελμα, π.χ. να πλένει τζάμια, μπορεί τουλάχιστον να γίνει υποτιτλιστής."
Εκτός αν του φέξει και γίνει Πίου. :p
 

daeman

Administrator
Staff member
...
Και το «Γιε του καφετζή, παράτα επιτέλους ήσυχο το επάγγελμα το ρημάδ'» τελειώνει μ' ένα ηχηρό -μάδ.
Starts-with-a-Mad-making-us-mad, ακούς;
:p
 
Top