Προγράμματα υπαγόρευσης κειμένου

[drsiebenmal]

Πολλά και ενδιαφέροντα περιείχε η ομιλία του Νίκου Σαραντάκου την Παρασκευή που μας πέρασε, αλλά εδώ θέλω να σταθώ σε ένα στοιχείο που μου φάνηκε ενδιαφέρον και από πρακτική πλευρά. Ανέφερε συγκεκριμένα ότι, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ένα από τα εργαλεία που χρησιμοποιούν οι μεταφραστικές υπηρεσίες, και μάλιστα αρκετά αποδοτικά, είναι τα προγράμματα υπαγόρευσης κειμένου --και μάλιστα, όχι κάτι ειδικό αλλά κάποια από τα εμπορικά (δεν ήθελε να αναφέρει ποιο).

Καθώς δεν έχω ιδιαίτερη εμπειρία με το θέμα, θα με ενδιέφερε αν υπάρχουν κάποιες/κάποιοι που έχουν ανάλογες εμπειρίες (θετικές ή αρνητικές), ιδέες, προτάσεις, προβλήματα (και τεχνικά, π.χ. ασυμβατότητες με συγκεκριμένα λειτουργικά συστήματα ή γλώσσες) κ.λπ. Οτιδήποτε για να γλιτώσουμε τα χεράκια μας!

Ευχ εκ των προτέρων!

 

[Zazula]

Για τα ελληνικά: http://www.logografos.gr/ και http://www.mls.gr/?pid=67&la=1.
Για αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά & γερμανικά καλύπτουν και τα Windows: http://windows.microsoft.com/el-GR/windows-vista/Dictate-text-using-Speech-Recognition.
Υπάρχουν και κάτι σε Mac, για όποιον έχει Apple.

 

[drsiebenmal]

Ευχ, Ζαζ, αλλά με ενδιαφέρουν κυρίως οι εμπειρίες από τη χρήση τους.

 

[SBE]

Εμπειρία από τη χρήση του σχετικού προγράμματος στα Γουιντοουζ: μου έβγαλε λίγο το λάδι στην αρχή, αλλά μετά έστρωσε. Δυστυχώς πρέπει να τα λέω πολύ αργά για να τα πιάσει.

 

[Zazula]

Ευχ, Ζαζ, αλλά με ενδιαφέρουν κυρίως οι εμπειρίες από τη χρήση τους.

Το κατάλαβα, αλλά είπα καλό είναι να βρίσκεται και μια αναφορά σε ονόματα. Άλλωστε στην προχθεσινή συνάντηση δεν έγινε καμία.

 

[bernardina]

Η δική μου εμπειρία, πάντως, ήταν πέρα για πέρα αρνητική. Το πρόγραμμα που χρησιμοποίησα -προτιμώ να μην αναφέρω, για την ώρα τουλάχιστον, ποιο- αφού μου έβγαλε την ψυχή γιατί άλλα άκουγε και άλλα έγραφε*, αποδείχτηκε ότι είχε πολύ λειψό λεξικό, με αποτέλεσμα να μην αναγνωρίζει κοινές, κοινότατες λέξεις, και να γράφει ό,τι του κατέβαινε. Αρχικά, και για να μην πάνε τελείως χαμένα τα χρήματα που ξόδεψα για να το αγοράσω, αποφάσισα να συμπληρώσω τα κενά -εγχείρημα που αποδείχθηκε εξόχως φιλόδοξο (δονκιχωτικό θα έλεγα ;) ), κοπιαστικό και χρονοβόρο.
Για να μην τα πολυλογώ, η επιχείρηση "συμπλήρωση λεξικού" έληξε άδοξα κάπου στα μισά του άλφα, η ιστορία ναυάγησε και τα χεράκια μου εξακολουθούν να στενάζουν στο πληκτρολόγιο και να το κάνουν με τη σειρά του να στενάζει :laugh:

*και δεν εννοώ απλώς τη, λογική για μια μηχανή, σύγχυση, π.χ., του χίλια με το χείλια, αλλά εντελώς άλλ' αντ' άλλων πράγματα. Που αν δεν ήταν θέμα δουλειάς θα έβγαζαν πολύ γέλιο.

ΥΓ. Πραγματικά θα εκτιμούσα μια έγκυρη προσωπική μαρτυρία από κάποια νεότερη και βελτιωμένη έκδοση αυτών των προγραμμάτων, καθότι η καταπόνηση είναι πια τεράστια και συσσωρευμένη.

 

[Zazula]

Όποιος καταθέτει την εμπειρία του καλό θα είναι, πέρα από το όνομα του λογισμικού, να αναφέρει και τον τύπο και το συγκεκριμένο μοντέλο μικροφώνου που χρησιμοποιεί: http://www.disabled.gr/lib/?p=7826.

 

[daeman]

Είχα αγοράσει τον Ηλεκτρονικό Λογογράφο που λέει ο Ζαζ στο #2, στην έκδοση 2.0 (τώρα έχει φτάσει στην 4.0) πριν από μια πενταετία και βάλε, μήπως με βοηθήσει σε ένα τεράστιο βιβλίο (700+ σελίδων) που μετάφραζα τότε. Ήρθε με το χασπάκι του (LPT, παράλληλης θύρας εκείνη την εποχή) κι ένα σετ μικροφώνου κεφαλής με ακουστικό για το ένα αυτί. Όλο χαρά ότι θα ξεκούραζα επιτέλους τα δαχτυλάκια μου κι ελπίδα ότι θα δικαιολογούσε την τιμή του, διπλάσια από τη σημερινή, το εγκατέστησα και καταπιάστηκα με τις πρώτες δοκιμές.
Εκεί έμεινε, στις πρώτες δοκιμές. Δεν μπορώ να πω ότι έφταιγε το πρόγραμμα, αφού δεν έκανα την απαραίτητη αρχική προσπάθεια να εκπαιδευτώ εγώ στη χρήση του, που σε τέτοια προγράμματα απαιτεί χρόνο και ηρεμία, επειδή δεν είχα τότε τον απαιτούμενο χρόνο και την ηρεμία να κάθομαι να υπαγορεύω αργά και καθαρά στο μικρόφωνο το μετάφρασμα. Άλλωστε, επειδή είμαι και λίγο ψείρας ώρες ώρες, είμαι κυρίως οπτικός παρά ακουστικός τύπος (εκτός αν είναι μουσική), όσο να 'ναι ήμουν τότε πιο άπειρος στη μετάφραση (και δεν ήμουν ακόμη λεξιλόγος), συνήθως δεν κατέληγα αμέσως στο μετάφρασμα, αλλά ήθελα να το δω πρώτα στην οθόνη και να το διαβάσω πριν κατασταλάξω. Οπότε δώρον άδωρον: στις δοκιμές τού υπαγόρευα, έγραφε ό,τι καταλάβαινε κι εκτός από τις αναμενόμενες διορθώσεις, έκανα και τις δικές μου αλλαγές, επομένως είχα πιο πολύ γράψε-σβήσε με αυτό τον τρόπο παρά αν το πληκτρολογούσα από την αρχή.
Επειδή το βιβλίο είχε και πολύ σφιχτή προθεσμία παράδοσης, έβαλα το πρόγραμμα στην άκρη και πρόσθεσα τη συνέχεια των δοκιμών και της εκμάθησης στα υπόψη προς διεκπεραίωση, στα incoming. Το 'να επείγον όμως φέρνει τ' άλλο και τ' άλλο το παράλλο - όταν ξελασκάρεις από τα επείγοντα, μπουχτισμένος θες μόνο να τα ξεχάσεις όλα - κι από τα incoming πήγε όχι στα outgoing αλλά στα gone out the window. Το σετάκι μικροφώνου-ακουστικού έγινε παιχνίδι των παιδιών (έλα, μ' ακούς; ), ο καινούργιος φορητός δεν είχε παράλληλη θύρα (κάποια στιγμή επικοινώνησα με την εταιρεία και προσφέρθηκαν οι άνθρωποι να μου στείλουν USB dongle σε αντικατάσταση του παράλληλου, αλλά κι αυτή τη δουλειά την έφαγε το προκραστρινάρισμα, αναβολή τσ' αναβολής, καρτέρει κι ακαρτέρει) και μόνο στη μετακόμιση πρόπερσι που πέρασε από τα χέρια μου τυχαία το κλειδί του το ξαναθυμήθηκα. Από την άλλη, δεν μπορώ να πω ότι μου χρειάζεται και πολύ, αφού περισσότερο χρόνο πλέον αφιερώνω στον υποτιτλισμό και τα προγράμματα εκεί δεν συνεργάζονται σωστά (όσα συνεργάζονται) μ' εκείνο.
Και τώρα θα το βάλω πάλι στα τουντού, και θα το θυμηθώ πάλι σε καμιά πενταετία.

 

[Hellegennes]

Έχω κι εγώ τον Λογογράφο 2.0. Η δική μου εμπειρία είναι ανάμεικτη. Η ακρίβειά του είναι γύρω στο 70-90%, ανάλογα αν υπαγορεύει άντρας ή γυναίκα. Οι γυναικείες φωνές δίνουν μεγαλύτερη ακρίβεια επειδή πατάνε σε υψηλότερες συχνότητες, που γίνονται πιο εύκολα αντιληπτές από άνθρωπους και μηχανές -γι' αυτό και όλοι οι αυτοματισμοί (GPS, τηλεφωνητές, αυτόματοι πωλητές) έχουν γυναικείες φωνές. Για το καλύτερο αποτέλεσμα, χρειάζεται να προφέρεις αργά, καθαρά, δυνατά, με ξεκάθαρο διαχωρισμό λέξεων και σωστή άρθρωση. Αυτό κάνει το πρόγραμμα αργό στην χρήση και κουράζει αρκετά. Π.χ. κανονικά θα προφέρεις "κέπειτα ήρθαμε τοβασίλη" το "κι έπειτα ήρθα με τον Βασίλη", ενώ στον Λογογράφο χρειάζεται να προφέρεις "κι-παύση-έπειτα-παύση-ήρθα-παύση-με-παύση-τον-παύση-Βασίλη".

Το μεγάλο πρόβλημα αυτών των προγραμμάτων είναι ότι αν έχεις κείμενο με νεολογισμούς ή παραλλαγές καταλήξεων και παραποιημένες λέξεις, σού βγάζει την πίστη. Π.χ.: -Άραξε και αργορούφαγε την φραπεδούμπα σου ρε μουροχαβλίνο. Επίσης τα πολλά σημεία που χρειάζεται κανείς να διορθώσει, όπως έγραψε και ο Δαεμάνος, σού τρώνε ουσιαστικά περισσότερο χρόνο αν πληκτρολογείς γρήγορα (που για έναν άνθρωπο που η δουλειά του είναι η γλώσσα, αυτό θεωρείται δεδομένο).

 

[dharvatis]

Ερώτηση: έχει δοκιμάσει κανείς ένα τέτοιο πρόγραμμα μαζί με εργαλείο CAT; Δουλεύουν άραγε με το Τράντος;

 

[drsiebenmal]

Επίσης τα πολλά σημεία που χρειάζεται κανείς να διορθώσει, όπως έγραψε και ο Δαεμάνος, σού τρώνε ουσιαστικά περισσότερο χρόνο αν πληκτρολογείς γρήγορα (που για έναν άνθρωπο που η δουλειά του είναι η γλώσσα, αυτό θεωρείται δεδομένο).

Το θέμα είναι, Helle, αν μπορείς να αποφύγεις έστω και λίγο την κόπωση καρπών, χεριών, δαχτύλων.

 

[Hellegennes]

Πίστεψέ με, μετά από 2 ώρες υπαγόρευσης στο στυλ που περιέγραψα, το σαγόνι και η γλώσσα σου θα υποφέρουν πολύ χειρότερα.

 

[sarant]

Δική μου εμπειρία από τον Λογογράφο, όπως έχει κατατεθεί στη Γλώσσα μετ' εμποδίων:

Είχα πει: περισσότερες από μία γλώσσες και μου έγραψε: περισσότερες από μη αποδόσεως. Οπότε έκανα ένα τεστ να δω αν υπάρχει στο λεξιλόγιό του το μία. Και δεν υπάρχει, διότι:

Είπα: Μα εγώ αγαπώ μία, μία, μόνο μία και στον κόσμο καμία δε γυρίζω να δω.
Έγραψε: Μα εγώ αγαπώ βία, μήλα, μόνον υγεία και στον κόσμο καμία δε γυρίζω να δω.

Μάνα είναι μόνο μία.
Μάνα είναι μόνο μήνα.

Και όπως είπαμε, μάνα είναι μόνο μία.
Και όπως είπαμε, μάνα είναι μόνο μήνα.

Βγάλε μου μία φωτογραφία.
Βγάλε μου μια φωτογραφία.

Μία όχι μια.
Μίλια όχι μια.

Είπαμε μία, μαλάκα, όχι μια.
Είπαμε Μίλα μαλάκα ότι χημεία.

 

[Zazula]

Μιλάμε μόνο και μόνο για το γέλιο που βγάζει (το οποίο είπαμε είναι το καλύτερο φάρμακο) αξίζει τα λεφτά του. Θα 'πρεπε να το δικαιολογεί κι ο ΕΟΠΠΥ!

 

[daeman]

[...]
Είπαμε μία, μαλάκα, όχι μια.
Είπαμε Μίλα μαλάκα ότι χημεία.

:lol::lol::lol::lol:
Χημεία και τέρατα! Ληγμένα παίρνει;

 

[Hellegennes]

Α, ναι. Αφού δοκίμασα το πρόγραμμα, μετά μαζευόμασταν αδέρφια και φίλοι και το "δοκιμάζαμε" ομαδικώς. Έχω ρίξει απίστευτα γέλια με το συγκεκριμένο. Ξέχασα να σημειώσω ότι έχει πρόβλημα και με λέξεις όπου υπάρχουν ημίφωνα (λj, νj, κτλ).

 

[karga]

Γεια σας είχα χρησιμοποιήσει πριν λίγο καιρό τον ηλεκτρονικό λογογράφο για να γράφω άρθρα στο site μου τον online web directory
και έμεινα απογοητευμένος, δυστυχώς η τιμή του δεν αντιπροσωπεύει την πραγματική του αξία
Το καλύτερο πρόγραμμα μακράν στην κατηγορία αυτή είναι το Dragon naturally speaking το οποίο είναι ακριβό μεν αλλά αξίζει τα λεφτά του.
Το μόνο ελάττωμα του Dragon naturally speaking είναι ότι δεν είναι συμβατό με την Ελληνική γλώσσα, άλλα υποστηρίζει όλες τις σημαντικότερες γλώσσες όπως αγγλικά γερμανικά γαλλικά, και πολλές άλλες.
Αν συγκρίνετε τα χαρακτηριστικά ανάμεσα στον ηλεκτρονικό λογογράφο και το Dragon naturally speaking θα διαπιστώσετε ότι είναι μέρα με την νύχτα.

 

[anef]

Εγώ χρησιμοποιώ το MLS και είμαι αρκετά ευχαριστημένη. Το πήρα μετά από σύσταση συναδέλφου που το δουλεύει πολλά χρόνια. Δεν υπάρχει πρόβλημα με τη γρήγορη ομιλία: ίσα-ίσα, πολλές φορές τα λάθη γίνονται όταν οι λέξεις προφέρονται αφύσικα αργά και όχι σε κανονικούς ρυθμούς ομιλίας. Υπάρχει δε η δυνατότητα να προσαρμόσεις το πρόγραμμα στον δικό σου τρόπο ομιλίας (κάτι που όμως εγώ δεν έχω κάνει ακόμα).

Η αδυναμία του είναι, όπως ειπώθηκε και για το άλλο πρόγραμμα, ότι χρειάζεται να προσθέτεις συνέχεια νέο λεξιλόγιο (και σε όλους τους γραμματικούς τύπους, αν θεωρείς ότι πρόκειται για λέξη που σίγουρα θα ξαναχρειαστείς), ειδικά όταν δουλεύεις με ειδική ορολογία. Τώρα είδα στον σύνδεσμο που έβαλα παραπάνω ότι υπάρχει και πρόγραμμα για νομική ορολογία, που θα είναι χρήσιμο για όσους κάνουν κυρίως νομικά κείμενα. Γενικά, πιστεύω πως οι μεταφραστές που δουλεύουν κυρίως ένα είδος κειμένου δεν θα χρειάζεται να προσθέτουν πολλές νέες λέξεις μετά από ένα χρονικό διάστημα. Εμένα πάντως το πρόγραμμα με έσωσε αρκετές φορές όταν δεν μπορούσα ούτε καν να κουνήσω τα χέρια μου απ' τον πόνο. Ένα άλλο πρόβλημα (για να απαντήσω και στο ερώτημα του dharvatis με καθυστέρηση μερικών μηνών) είναι ότι δεν είναι συμβατό με το Studio και παρόμοια μεταφραστικά προγράμματα. Είναι όμως συμβατό με το Trados, εφόσον τα κείμενα δουλεύονται στο Word (όχι, δηλαδή, στον Τag editor).

 

[dharvatis]

Ευχαριστώ anef για τις πληροφορίες!

Μια που αναβίωσε το νήμα, ήθελα να ρωτήσω τους συναδέλφους που ασχολούνται με λογοτεχνική μετάφραση εάν έχουν χρησιμοποιήσει ποτέ πρόγραμμα υπαγόρευσης: όπως είπε και ένας συγγραφέας κάπου, η πληκτρολόγηση είναι μια εγκεφαλική διεργασία που περιορίζει τη δημιουργικότητα, σε αντίθεση με το γράψιμο στο χέρι (είπε αυτός) και την υπαγόρευση (συμπληρώνω εγώ). Προσωπικά, όταν σκέφτομαι πώς θα μετέφραζα κάποιο από τα αγαπημένα μου βιβλία αν ποτέ έβρεχε ελεύθερο χρόνο και ταλέντο, μόνο με μαγνητοφώνηση μπορώ να φανταστώ.

 

[Themis†]

Ευχαριστώ κι εγώ, karga (καλωσήρθες!) και anef, για τις χρήσιμες πληροφορίες. karga, έχεις προσωπική γνώμη για το πρόγραμμα που ανέφερε η anef;
Πάντα με βάζει σε πειρασμό η ιδέα ενός τέτοιου προγράμματος, αν και είμαι πολύ δύσπιστος. dharvatis, επειδή έχω δουλέψει αρκετά με κασέτα στο παρελθόν, θα έλεγα ότι το θέμα δεν είναι τόσο απλό. Απαιτείται μεγάλη συγκέντρωση γιατί, αν χρειάζονται πολλές διορθώσεις εκ των υστέρων, δεν κερδίζεις απολύτως τίποτα.