Europas Schande: Το όνειδος της Ευρώπης
- Thread starter drsiebenmal
- Start date
MelidonisM
New member
Αν βρει κανείς μετάφραση στα αγγλικά, ή άλλη γλώσσα, από ξένη εφημερίδα, ας την βάλει.
Πρόλαβαν και έγραψαν πλήρες λήμμα στη γερμανική βικιπαίδεια http://de.wikipedia.org/wiki/Europas_Schande
Ιστότοπος για τον Μίκη Θεοδωράκη μεταφράζει Wegen Nichtbeachtung des Reglements | Pour non-observation du règlement . Εξαιτίας μη τήρησης του κανονισμού.
Πρόλαβαν και έγραψαν πλήρες λήμμα στη γερμανική βικιπαίδεια http://de.wikipedia.org/wiki/Europas_Schande:) για κάποιες μικροδιορθώσεις στον τονισμό, http://ergotelemata.blogspot.com/2012/05/europas-schande.html
Ιστότοπος για τον Μίκη Θεοδωράκη μεταφράζει Wegen Nichtbeachtung des Reglements | Pour non-observation du règlement . Εξαιτίας μη τήρησης του κανονισμού.
MelidonisM
New member
http://www.ndr.de/ndrkultur/grass197.html
Grass liest Gedicht "Europas Schande"
O Γκρας διαβάζει το ποίημα "Η ντροπή της Ευρώπης"
και δεύτερη πιο ζωηρή, θεατρική απαγγελία από Ralph Spengler
Grass liest Gedicht "Europas Schande"
O Γκρας διαβάζει το ποίημα "Η ντροπή της Ευρώπης"
και δεύτερη πιο ζωηρή, θεατρική απαγγελία από Ralph Spengler
Το άρθρο στη γερμανική βίκη επισημαίνει ότι το ποίημα έχει γίνει προσπάθεια (όχι πάντα 100% πετυχημένη, κτγμ) να γραφτεί στον πολύ σπάνιο (και δύσκολο) για γερμανική γλώσσα ανάπαιστο (άτονη-άτονη-τονισμένη συλλαβή), πράγμα που επίσης δεν γίνεται απόλυτα αισθητό στις απαγγελίες (λίγο περισσότερο, όπως είναι φυσικό, στην ανάγνωση του ίδιου του ποιητή).
Στους συνδέσμους που επισυνάπτονται στο άρθρο της βίκη υπάρχει και ραδιοφωνική συνέντευξη του Πέτρου Μάρκαρη (στα γερμανικά) για το ποίημα.
Μια απορία, επειδή είναι πολλές οι δεκαετίες που έχω να ανοίξω Τζάρτζανο και, ειλικρινά, δεν θυμάμαι. Εδώ, στην αναφορική δευτερεύουσα, δεν πρέπει να υπάρχει ομοιόπτωτο --με άλλα λόγια, «της το σον λίκνον δανεισάσης;»-- ή αυτό είναι μόνο στην καθαρεύουσα;
Και για να γίνουμε λίγο πιο αυστηροί, επειδή βλέπω μια από τις μεταφράσεις να επαναλαμβάνεται σε πολλές σελίδες και ΜΜΕ (τι σου κάνει η διαφήμιση και το σύστημα ηλεδιάδοσης): Εκείνο το «Πιες, επιτέλους, πιες κραυγάζουν επίτροποι σαν μαζορέττες» μόνο σε μένα φαίνεται γελοίο; Η κλάκα (Claqueur) έχει να κάνει με τον κόσμο του θεάματος και εδώ πρέπει να το δούμε σε σχέση με μια διαδικασία που σου δίνουν να πιεις το δηλητήριο, αλλά η κλάκα σ' αυτή τη μετάφραση γίνεται τσιρλίντερς και μάλιστα με το συμβατικό λάθος που τις κάνει κορίτσια της παρέλασης. Πόσα σκαλιά λάθους έχουμε εδώ;
Εκείνο το
Sauf endlich, sauf! schreien der Kommissare Claqueure,
το έχω μεταφράσει κι εγώ λάθος. Δεν είναι «φωνάζουν εγκάθετοι κομισάριοι» (Claqueur είναι επίσης και ο εγκάθετος στα γερμανικά) αλλά «φωνάζουν οι κλακαδόροι των κομισάριων». Η "ορθή" σύνταξη θα ήταν Claqueure der Kommissare (κλακ. των κομ.) κι εδώ έχει μια μικρή αντιστροφή.
Sauf endlich, sauf! schreien der Kommissare Claqueure,
το έχω μεταφράσει κι εγώ λάθος. Δεν είναι «φωνάζουν εγκάθετοι κομισάριοι» (Claqueur είναι επίσης και ο εγκάθετος στα γερμανικά) αλλά «φωνάζουν οι κλακαδόροι των κομισάριων». Η "ορθή" σύνταξη θα ήταν Claqueure der Kommissare (κλακ. των κομ.) κι εδώ έχει μια μικρή αντιστροφή.
MelidonisM
New member
:blush:
Ανακόλουθο υπήρχε και στα αρχαία.
Το είχα ξεκινήσει ...τῆς γῆς, ἥ τὸ Σὸν λίκνον ἐδάνεισε... και μετά το άλλαξα σε μετοχή για έμφαση.
το σκέφτηκα για γενική αλλά χαλάει τον ρυθμό του προπαροξύτονου δίστιχου (δεδικαίωται, δανείσασα) θα μπορούσα να προτιμήσω ας πούμε το οξύτονο "τῆς δανεισάσης λίκνον τὸ Σόν" αλλά το δανεισάσης, ηχητικά δεν μου αρέσει, δεν δίνει επιπλέον έμφαση, καί γιατί συνεχίζει ομοιόπτωτα, καί γιατί η ονομαστική είναι προτιμότερη από τις πλάγιες πτώσεις, αν θέλουμε κάτι να τονίσουμε.
παρόμοιο ανακόλουθο σχήμα στα νεά...της ζημιάς της τρομερής που σε βρήκε ή της ζημιάς η τρομερή που σε βρήκε..
...του Γιάννη εκείνου που σε βοήθησε ή του Γιάννη εκείνος που σε βοήθησε
στο δεύτερο η παύση είναι αναγκαία, ένα παραπάνω στοιχείο θεατρικό.
MelidonisM
New member
ένα άλλο σημείο αμφιλεγόμενο dem Dank zu schulden Dir Redensart war στην Καθημερινή
"κι Εσύ, αντί για το ευχαριστώ που της οφείλεις, προσφέρεις λόγια κενά. (Πατρίτσια Αδαμοπούλου)
Ενώ ακριβέστερα είναι τα παρακάτω
που καθημερινά τα λόγια σου της όφειλαν ευχαριστώ (drsiebenmal)
«στην οποία το να οφείλεις ευχαριστία ήταν κάποτε για Σένα παροιμιώδης έκφραση» (Steppenwolf)
που έλεγες πως της χρωστάς ευγνωμοσύνη. Γιάννη Ευθυμιάδη/Σοφίας Γεωργαλλίδη,
έτσι κι εγώ άλλαξα το ὤφελον (αόριστος του ὀφείλω) με τον πιο ξεκάθαρο παρατατικό "ὠφείλιζον πρὶν"
πρὸς ἣν χάριν ὠφείλιζον πρὶν ῥήματα Σά. ὀφειλίζω, θαμιστικό (νεολογισμός)
όπως λέει ο "Λύκος' δηλαδή η Ευρώπη παλιότερα έλεγε τόσο συχνά «ευχαριστώ Ελλάδα», που αυτή η έκφραση ευχαριστίας είχε γίνει παροιμιώδης. (Η λέξη Redensart σημαίνει «ιδιωματισμός, έκφραση», αλλά και «κενολογία», εξ ου και το μεταφραστικό πρόβλημα).
"κι Εσύ, αντί για το ευχαριστώ που της οφείλεις, προσφέρεις λόγια κενά. (Πατρίτσια Αδαμοπούλου)
Ενώ ακριβέστερα είναι τα παρακάτω
που καθημερινά τα λόγια σου της όφειλαν ευχαριστώ (drsiebenmal)
«στην οποία το να οφείλεις ευχαριστία ήταν κάποτε για Σένα παροιμιώδης έκφραση» (Steppenwolf)
που έλεγες πως της χρωστάς ευγνωμοσύνη. Γιάννη Ευθυμιάδη/Σοφίας Γεωργαλλίδη,
έτσι κι εγώ άλλαξα το ὤφελον (αόριστος του ὀφείλω) με τον πιο ξεκάθαρο παρατατικό "ὠφείλιζον πρὶν"
πρὸς ἣν χάριν ὠφείλιζον πρὶν ῥήματα Σά. ὀφειλίζω, θαμιστικό (νεολογισμός)
όπως λέει ο "Λύκος' δηλαδή η Ευρώπη παλιότερα έλεγε τόσο συχνά «ευχαριστώ Ελλάδα», που αυτή η έκφραση ευχαριστίας είχε γίνει παροιμιώδης. (Η λέξη Redensart σημαίνει «ιδιωματισμός, έκφραση», αλλά και «κενολογία», εξ ου και το μεταφραστικό πρόβλημα).
Να ζητήσω συγγνώμη, η διατύπωσή μου ήταν άθλια. Εννοώ ότι δεν ξέρεις πόσο χάλια είναι τα αρχαία μου, άρα και οι φιλοφρονήσεις μου δεν έχουν μεγάλη αξία.
:blush:
Αυτό είναι ένα ακόμη σημείο που με προβληματίζει (μα το έγραψα ότι έχει μπόλικες αμφισημίες το ποίημα, δεν το έγραψα; ). Η σημερινή :) μου άποψη τείνει περισσότερο σε μια ελαφρώς πιο σύνθετη ερμηνεία, ότι δηλαδή το Redensart μπορεί να χρησιμοποιείται με παραπομπή στα συστατικά της λέξης (λόγος/ομιλία και τρόπος) και να αναφέρεται στην ύπαρξη των ελληνικών εννοιών ακόμη και στην καθημερινότητα των ευρωπαϊκών γλωσσών, δηλαδή κάτι σαν «στη γλώσσα / στη λαλιά σου καθημερινά ευγνωμονούσες».
MelidonisM
New member
@nickel @drsiebenmal, αν θελήσουμε να αποδώσουμε ακριβώς το Redens-Αrt (talk - type) πρέπει να βρούμε ένα αντίστοιχο ελληνικό που μπορεί να δεχτεί και ειρωνία, όπως ο τρόπος του λέγειν σου σ' αυτήν το οφειλόμενο ευχαριστώ συνήθιζε να δείχνει, δλδ, μπορεί να μην πίστευες όσα έλεγες.
...η πρώτη μετάφραση που βρίσκω σε εφημερίδα άλλης γλώσσας, ισπανικά, από την El Pais. La vergüenza de Europa. Un alemán ante el castigo a Grecia. Ένας Γερμανός πριν την τιμωρία επί της Ελλάδος http://internacional.elpais.com/internacional/2012/05/25/actualidad/1337966657_278301.html
...¡Bebe de una vez, bebe! grita la clac de los comisarios pero airado te devuelve Sócrates su copa a rebosar...
@drsiebenmal, αν θελήσουμε να αποδώσουμε ακριβώς το Redens-Αrt (talk - type) πρέπει να βρούμε ένα αντίστοιχο ελληνικό που μπορεί να δεχτεί και ειρωνία, όπως ο τρόπος του λέγειν σου σ' αυτήν το οφειλόμενο ευχαριστώ συνήθιζε να δείχνει, δλδ, μπορεί να μην πίστευες όσα έλεγες. ...η πρώτη μετάφραση που βρίσκω σε εφημερίδα άλλης γλώσσας, ισπανικά, από την El Pais. La vergüenza de Europa. Un alemán ante el castigo a Grecia. Ένας Γερμανός πριν την τιμωρία επί της Ελλάδος http://internacional.elpais.com/internacional/2012/05/25/actualidad/1337966657_278301.html
...¡Bebe de una vez, bebe! grita la clac de los comisarios pero airado te devuelve Sócrates su copa a rebosar...
Μια ανακεφαλαίωση (και μια συνεργατικά βελτιωμένη απόδοση της αρχικής μετάφρασής μου) σήμερα, στο ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου.
Η μετάφραση (ας την πούμε κάτι σαν ver.2.0, με μπόλικες συνεισφορές από sarant και Nickel και άλλους φίλους, τη μελέτη από την άποψη και άλλων μεταφράσεων, και με μερικές αλλαγές άποψης δικές μου, π.χ. στην ουσία που έγινε ψυχή στο τελευταίο δίστιχο και στον ακριβέστερο δανεισμό του λίκνου στο πρώτο) ξανά και εδώ:
Στο χάος κοντά, διότι με τις αγορές δεν συνεμορφώθη,
χώρα που μακριά της στέκεις, που σου δάνεισε το λίκνο.
Αυτά π’ αναζητάει η ψυχή, που έτοιμα τα βρήκες,
τώρα απαξιώνονται, για παλιοσίδερα μετράνε.
Σαν μπαταξού γυμνή διαπομπεύεται και υποφέρει η χώρα
που στη λαλιά σου καθημερινά ευγνωμονούσες.
Σε φτώχεια ατελείωτη κατάδικη η χώρα, με πλούτο
που λαμπρός μουσεία κοσμεί: λάφυρα που φυλάγεις.
Αυτοί που μ’ όπλα πάτησαν τη χώρα, τη νησοπροικισμένη,
τον Χέλντερλιν μες στον γυλιό κρατούσαν της στολής τους.
Χώρα που δεν ανέχεσαι -μα τους συνταγματάρχες της
κάποτε τους ανέχτηκες για σύμμαχους κι εταίρους.
Χώρα χωρίς δικαιώματα, που ωμοί εξουσιαστές της
τη ζώνη όλο στενότερα και πιο στενά τής σφίγγουν.
Μαύρα για να σ’ αντισταθεί φόρεσ’ η Αντιγόνη και σ’ όλη τη Χώρα
πενθοφορούν οι άνθρωποι, ο Ξένος τους που ήσουν.
Του Κροίσου σόγια όμοια έξω από τη χώρα όμως
εστοίβαξαν και φύλαξαν στις κάσες σου ό,τι μαλαματένιο.
Πιες το, λοιπόν, πιες! των κομισάριων οι εγκάθετοι φωνάζουν,
μα οργισμένος σου γυρνά την κύλικα, ξέχειλη, ο Σωκράτης.
Θεών κατάρα εν χορώ βαριά πάνω σε ό,τι κατέχεις,
τον Όλυμπό τους που απαιτείς να τους τον απαλλοτριώσεις.
Άψυχη πια, θα μαραθείς χωρίς τον τόπο
που η ψυχή του σ’ έπλασε, εσένα, Ευρώπη.
Η μετάφραση (ας την πούμε κάτι σαν ver.2.0, με μπόλικες συνεισφορές από sarant και Nickel και άλλους φίλους, τη μελέτη από την άποψη και άλλων μεταφράσεων, και με μερικές αλλαγές άποψης δικές μου, π.χ. στην ουσία που έγινε ψυχή στο τελευταίο δίστιχο και στον ακριβέστερο δανεισμό του λίκνου στο πρώτο) ξανά και εδώ:
Στο χάος κοντά, διότι με τις αγορές δεν συνεμορφώθη,
χώρα που μακριά της στέκεις, που σου δάνεισε το λίκνο.
Αυτά π’ αναζητάει η ψυχή, που έτοιμα τα βρήκες,
τώρα απαξιώνονται, για παλιοσίδερα μετράνε.
Σαν μπαταξού γυμνή διαπομπεύεται και υποφέρει η χώρα
που στη λαλιά σου καθημερινά ευγνωμονούσες.
Σε φτώχεια ατελείωτη κατάδικη η χώρα, με πλούτο
που λαμπρός μουσεία κοσμεί: λάφυρα που φυλάγεις.
Αυτοί που μ’ όπλα πάτησαν τη χώρα, τη νησοπροικισμένη,
τον Χέλντερλιν μες στον γυλιό κρατούσαν της στολής τους.
Χώρα που δεν ανέχεσαι -μα τους συνταγματάρχες της
κάποτε τους ανέχτηκες για σύμμαχους κι εταίρους.
Χώρα χωρίς δικαιώματα, που ωμοί εξουσιαστές της
τη ζώνη όλο στενότερα και πιο στενά τής σφίγγουν.
Μαύρα για να σ’ αντισταθεί φόρεσ’ η Αντιγόνη και σ’ όλη τη Χώρα
πενθοφορούν οι άνθρωποι, ο Ξένος τους που ήσουν.
Του Κροίσου σόγια όμοια έξω από τη χώρα όμως
εστοίβαξαν και φύλαξαν στις κάσες σου ό,τι μαλαματένιο.
Πιες το, λοιπόν, πιες! των κομισάριων οι εγκάθετοι φωνάζουν,
μα οργισμένος σου γυρνά την κύλικα, ξέχειλη, ο Σωκράτης.
Θεών κατάρα εν χορώ βαριά πάνω σε ό,τι κατέχεις,
τον Όλυμπό τους που απαιτείς να τους τον απαλλοτριώσεις.
Άψυχη πια, θα μαραθείς χωρίς τον τόπο
που η ψυχή του σ’ έπλασε, εσένα, Ευρώπη.
MelidonisM
New member
Ένας Γερμανός προ της τιμωρίας επί της Ελλάδος (in front of ή και σχετικά με) (πριν=antes de)
MelidonisM
New member
νησοπροικισμένη, :clap:
πενθοφορούν οι άνθρωποι, ο Ξένος τους που ήσουν.
ή που σε φιλοξενήσαν ή κάποτε φιλοξενούμενός/ επισκέπτης τους ήσουν
dessen Gast Du gewesen. (guest) βέβαια με το κεφαλαίο καλείς τον αναγνώστη να εννοήσει την αρχαία έννοια
πενθοφορούν οι άνθρωποι, ο Ξένος τους που ήσουν.
ή που σε φιλοξενήσαν ή κάποτε φιλοξενούμενός/ επισκέπτης τους ήσουν
dessen Gast Du gewesen. (guest) βέβαια με το κεφαλαίο καλείς τον αναγνώστη να εννοήσει την αρχαία έννοια
Και μια μετάφραση της Ανθής Βηδενμάιερ (από το ΦΒ):
Η ντροπή της Ευρώπης
Ένα ποίημα του Γκύντερ Γκρας
Στου χάους το χείλος, γιατί με την αγορά δεν συνεμορφώθη,
Στέκεσαι μακριά της, από τη χώρα που το λίκνο σου δάνεισε.
Ό,τι με την ψυχή γύρευες, θεώρησες ότι βρήκες,
τώρα το περιφρονείς, για παλιοσίδερα το υπολογίζεις.
Χρεωμένη, γυμνή διαπομπεύεται, μια χώρα που υποφέρει,
που ευγνωμοσύνη της χρωστάς όπως συνήθιζες να λες.
Χώρα σε φτώχεια καταδικασμένη, που τα διατηρημένα
πλούτη της μουσεία κοσμούν: λάφυρα που εσύ φυλάς.
Όσοι με όπλων βία λυμαίνονταν την ευλογημένη με νησιά χώρα,
στης στολής τους τον γυλιό τον Χέλντερλιν κουβαλούσαν.
Χώρα που μόλις και ανέχεσαι, που τους συνταγματάρχες της
κάποτε για συμμάχους ανεχόσουν.
Άνομη χώρα, που ο νόμος της εξουσίας
το ζωνάρι όλο και πιο σφιχτά της σφίγγει.
Σε πείσμα σου η Αντιγόνη ντύνεται στα μαύρα και απ’ άκρη σ’ άκρη
φοράει πένθος ο λαός που κάποτε σε φιλοξένησε.
Έξω από τη χώρα όμως του Κροίσου οι ακόλουθοι
στοίβαξαν ό,τι χρυσό λάμπει στα θησαυροφυλάκια σου.
Πιες επιτέλους, πιες! ουρλιάζουν των επιτρόπων χειροκροτητές,
αλλά ο Σωκράτης οργισμένος σου επιστρέφει το ποτήρι γεμάτο.
Εν χορώ οι θεοί θα καταραστούν καθετί δικό σου,
που τον Όλυμπό τους θέλεις να τους πάρεις.
Ανόητη, θα μαραθείς δίχως τη χώρα
που το δικό της πνεύμα εσένα, Ευρώπη, επινόησε.
Η ντροπή της Ευρώπης
Ένα ποίημα του Γκύντερ Γκρας
Στου χάους το χείλος, γιατί με την αγορά δεν συνεμορφώθη,
Στέκεσαι μακριά της, από τη χώρα που το λίκνο σου δάνεισε.
Ό,τι με την ψυχή γύρευες, θεώρησες ότι βρήκες,
τώρα το περιφρονείς, για παλιοσίδερα το υπολογίζεις.
Χρεωμένη, γυμνή διαπομπεύεται, μια χώρα που υποφέρει,
που ευγνωμοσύνη της χρωστάς όπως συνήθιζες να λες.
Χώρα σε φτώχεια καταδικασμένη, που τα διατηρημένα
πλούτη της μουσεία κοσμούν: λάφυρα που εσύ φυλάς.
Όσοι με όπλων βία λυμαίνονταν την ευλογημένη με νησιά χώρα,
στης στολής τους τον γυλιό τον Χέλντερλιν κουβαλούσαν.
Χώρα που μόλις και ανέχεσαι, που τους συνταγματάρχες της
κάποτε για συμμάχους ανεχόσουν.
Άνομη χώρα, που ο νόμος της εξουσίας
το ζωνάρι όλο και πιο σφιχτά της σφίγγει.
Σε πείσμα σου η Αντιγόνη ντύνεται στα μαύρα και απ’ άκρη σ’ άκρη
φοράει πένθος ο λαός που κάποτε σε φιλοξένησε.
Έξω από τη χώρα όμως του Κροίσου οι ακόλουθοι
στοίβαξαν ό,τι χρυσό λάμπει στα θησαυροφυλάκια σου.
Πιες επιτέλους, πιες! ουρλιάζουν των επιτρόπων χειροκροτητές,
αλλά ο Σωκράτης οργισμένος σου επιστρέφει το ποτήρι γεμάτο.
Εν χορώ οι θεοί θα καταραστούν καθετί δικό σου,
που τον Όλυμπό τους θέλεις να τους πάρεις.
Ανόητη, θα μαραθείς δίχως τη χώρα
που το δικό της πνεύμα εσένα, Ευρώπη, επινόησε.