Your slip is showing: Γλωσσικές και μεταφραστικές γκάφες (και μικρολαθάκια)

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Αυτό το άκυρο και κενό μνημόνιο, με το οποίο άρχισε να γεμίζει το διαδίκτυο, είναι βέβαια μετάφραση (ο θεός να την κάνει) του null and void. Όπως θα ανακαλύψει όποιος ανοίξει το λεξικάκι του, το τυπικό νομικό κλισέ null and void σημαίνει απλώς άκυρο και ανίσχυρο.
 

nickel

Administrator
Staff member
Πιστεύω ότι αυτό το νήμα πρέπει να σπάσει στα τρία: σε λάθη/ζητήματα γραμματικά (μορφολογίας-σύνταξης), σε ζητήματα υφολογικά (π.χ. άνεμος-τσουνάμι) και σε ζητήματα κατανόησης-παρανόησης, που για μένα είναι και τα μόνα καθαρώς μεταφραστικά, που θα έπρεπε να μας ενδιαφέρουν πρωτίστως, αφού το φόρουμ είναι μεταφραστικό και όχι φιλολογικό. Και να μεταφερθούν και τα τρία κομμάτια στο κύριο φόρουμ. Ιδού τι με πληγώνει, ας πούμε:

Μετάφραση στο δελτίο της ΝΕΤ απόψε, μιας δήλωσης του Φρανσουά Ολλάντ (από μνήμης το παραθέτω): "Ο εχθρός μου δεν είναι τα άλλα κόμματα (οι άλλοι φορείς κλπ. κλπ.). Εχθρός μου είναι κάποιος που δεν εκλέγεται, δεν εμφανίζεται, δεν ....., κι όμως κυβερνάει. Ο εχθρός μου αυτός είναι ο κόσμος της οικονομίας. [Le monde de la finance]

Αυτά είναι τα πραγματικά μεταφραστικά λάθη, και αυτά θα έπρεπε να αναδεικνύουμε, νηματικώς χωριστά από τις άλλες συζητήσεις, τις γραμματικές, τις υφολογικές κλπ., και με τίτλο "νοηματικά λάθη" ή "παγίδες" (υπάρχει τέτοιο νήμα, θα μπορούσαν ίσως να ενωθούν). Αυτά κυρίως αφορούν και αυτά πληγώνουν το επάγγελμά μας. Ο πρόεδρος της Γαλλίας εχθρός του κόσμου της οικονομίας, στο δελτίο της δημόσιας τηλεόρασης!


Μες στην παραζάλη των ημερών ξέχασα να απαντήσω σ’ αυτό το σχόλιο. Και θεωρώ ότι εγώ οφείλω να απαντήσω επειδή εγώ ξεκίνησα το νήμα και επειδή δεν σε έχω πείσει ότι καλώς έχει, παρά τις κατά διαστήματα προτάσεις σου να πάρει την άλφα ή τη βήτα μορφή.

Όλοι μας είμαστε αυστηροί σε κάποια πράγματα και πιο χαλαροί σε άλλα. Πιστεύω ότι η πλειοψηφία του φόρουμ θα ήθελε να διατηρηθεί αυτό το νήμα στη χαλαρή του μορφή. Όσοι θέλουν να βάλουν έμμεσα ή άμεσα και τη δασκαλίστικη διάσταση, έχει καλώς – αλλά να μην είναι απαραίτητο. Ούτε να πρέπει να σκεφτεί ο άλλος σε ποιο από τρία νήματα ανήκει κάτι που θεώρησε λάθος – ή δέκα «κάτι» που μάζεψε και θέλει να τα ρίξει όλα μαζί.

Δεν στήνουμε σ’ αυτό το νήμα κάποιον συγκεκριμένο μεταφραστικό ή γλωσσικό οδηγό. Άλλωστε, όποιος θέλει μπορεί, με αφορμή κάποιο λάθος που πρόσεξε, να ανοίξει ολόκληρο ξεχωριστό νήμα στις μεταφραστικές ή γλωσσικές ενότητες. Αυτό εδώ το νήμα έχει μια «δημοσιογραφική» χροιά. Το Sic! του Κουίνιον ή η στήλη του Reader's Digest “Pardon, your slip is showing” που ενέπνευσε τον τίτλο εδώ δεν σπάνε την ύλη τους σε κατηγορίες. Απευθύνεις πρόσκληση στους φίλους σου να σου φέρουν γλωσσικά ή μεταφραστικά στραβά που είδαν και τους ενόχλησαν ή τους διασκέδασαν χωρίς να βάζεις περιορισμούς, γιατί οι περιορισμοί αποθαρρύνουν. Η διαφορά είναι ότι εκεί έχουν συντάκτη που διαλέγει, το φόρουμ δεν έχει. Αλλά αυτή η διαφορά ΜΜΕ-φόρουμ ισχύει για όλα τα γραφτά που φιλοξενούν.

Θα μπορούσε όποιος έχει το χρόνο και τη διάθεση να αξιοποιήσει την ύλη του νήματος αντιγράφοντας και συγκεντρώνοντας κάποια φαινόμενα σε άλλα ειδικά νήματα. Αλλά αυτά εδώ τα εκατό ή τα εκατό χιλιάδες λουλούδια ας τα αφήσουμε να ανθίσουν μαζί.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Ναι, κάπου πρέπει να καταλάβουμε ότι τα μετάλλια CBE και OBE δεν σε κάνουν σερ.



Α, τώρα κατάλαβα τι σημαίνει SBE!
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Από συνέντευξη στο ΒΗΜΑ του Nando Parrano, ενός από τους επιζώντες των Άνδεων:

Μία μέρα στα καλά καθούμενα, ανακάλυψα τον εαυτό μου στα 5.000 μέτρα, χωρίς ρούχα, χωρίς τροφή, χωρίς νερό, σε θερμοκρασία -30 βαθμούς Κελσίου, καταδικασμένο σε βέβαιο θάνατο.

"Ανακάλυψα τον εαυτό μου"; Μάλλον "βρέθηκα", θα έπρεπε να μεταφράσουμε το I found myself.
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Από την εκπομπή του Jamie Oliver:

fennel seeds (μαραθόσπορος) = σπόροι φαινόλης.

Εδώ έχουμε όλους τους πλανήτες ανάδρομους:

1) Ο μεταφραστής έχει μεσάνυχτα από μαγειρική.
2) Δεν του έδωσαν σενάριο, οπότε ακούει fennel και το κόβει για phenol.
3) Στη Χημεία έπαιρνε βαθμούς κάτω από τη βάση.
 

daeman

Administrator
Staff member
Ήρθε μια γριά στην πόλη, φέρνει σπόρο από φαινόλη
Τη ρωτήσαν τότε όλοι: «Πού σποριάζει η αιθανόλη;»
Για να πάνε να τη βρούνε, τα φυτά να καλλιεργούνε
Κι ολομέθυστοι μια σκόλη τον καρπό της να χαρούνε
Χικ τράνζιτ γκλόρια
αιθανόλη :twit:
 
Από την εκπομπή του Jamie Oliver:

fennel seeds (μαραθόσπορος) = σπόροι φαινόλης.

Εδώ έχουμε όλους τους πλανήτες ανάδρομους:

1) Ο μεταφραστής έχει μεσάνυχτα από μαγειρική.
2) Δεν του έδωσαν σενάριο, οπότε ακούει fennel και το κόβει για phenol.
3) Στη Χημεία έπαιρνε βαθμούς κάτω από τη βάση.

Όχι ότι δεν είναι κοτσάνα ολκής, αλλά μπορώ να τον δικαιολογήσω μέχρι κάποιον βαθμό γιατί το fennel ακούγεται σαν phenol, τουλάχιστον στις νότιες διαλέκτους, με μόνη διαφορά την προφορά του αρχικού e. Μπορεί να σκέφτηκε ότι κάτι δεν του κάθεται καλά αλλά να μην είχε κείμενο και να έπρεπε να προχωρήσει, γνωρίζοντας ότι είναι μια στιγμιαία πρόταση. Οπότε θα είπε "δεν βαριέσαι; Χώσε εκεί μια φαινόλη να πάει στο καλό. Έτσι κι αλλιώς, τόσα κουλά ρίχνει ο Όλιβερ στο φαγί του, ποιος θα το προσέξει;"
 

daeman

Administrator
Staff member
...
α. Οι «σπόροι φαινόλης» είναι σαν να λέμε «αβγά τριανταφυλλιάς» ή «νεογνά καρέκλας».

β. Είναι εκπομπή μαγειρικής, και φαντάσου να βάλει ο άλλος φαινόλη στο φαΐ:
:scared::bored: :s :cry: :drool: :p :sleep:, :devil: ή :angel:
Phenol is a strong neurotoxin, if injected in blood-streams it can lead to instant death as it shuts down the neural transmissions system. Phenol and its vapors are corrosive to the eyes, the skin, and the respiratory tract. Repeated or prolonged skin contact with phenol may cause dermatitis, or even second and third-degree burns due to phenol's caustic and defatting properties. Inhalation of phenol vapor may cause lung edema. The substance may cause harmful effects on the central nervous system and heart, resulting in dysrhythmia, seizures, and coma. The kidneys may be affected as well. Exposure may result in death and the effects may be delayed.



Συμβαίνει και στις καλύτερες οικογένειες, από στιγμιαία απροσεξία όμως. ;)
 
Δεν δικαιολογώ το να γράψει φαινόλη. Νομίζω όμως ότι καταλαβαίνω το σκεπτικό του/της. Προφανώς δεν ήξερε τι είναι η φαινόλη και δεν είχε διάθεση να μάθει. Ή μπορεί να αναρωτήθηκε και να διάβασε, αλλά να θεώρησε ότι είναι καλό να το αφήσει, αφού δεν ήξερε τι στ' αλήθεια έλεγε ο Όλιβερ. Σ' αυτήν την περίπτωση, θα ήταν προτιμότερο να το αφήσει "σπόρια".
 

daeman

Administrator
Staff member
Μπα, μάλλον δεν θα ήξερε. Αν διάβασε κι έμαθε τι είναι, είναι ασυγχώρητος ή σαμποτέρ. Όπως λες κι εσύ, Helle, στα σκούρα βάλε σκέτα σπόρια ή στη χειρότερη σκαρφίσου ένα άλλο φυτό, να μη βγάζει μάτι. Παπαρούνας π.χ., που μπαίνουν σε φαγητά, (and while you're at it, καλύτερα να μασάς παπαρούνες παρά να μεταφράζεις παπαριές :D).
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Helle, ξαναλέμε ότι οι εκπομπές μαγειρικής έχουν διαφορετική βαρύτητα από μια οποιαδήποτε ταινιούλα, επειδή αυτός που παρακολουθεί τη συνταγή μπορεί να θέλει να τη μιμηθεί. Η μαγειρική είναι ένα είδος τεχνικής μετάφρασης, και δεν επιτρέπεται να καταπιάνεσαι μ' αυτήν όταν είσαι ο τύπος που λέει, "Εγώ δεν ξέρω να βράσω ούτε αυγό". Κι ας πούμε ότι νομίζεις ότι ακούς "φαινόλη". Δεν κοιτάζεις σε μια wikipedia, για να διαπιστώσεις ότι: α) Δεν έχει σπόρους και β) Αποκλείεται να τη βάζουν στο φαγητό;

Επίσης, στην εποχή του Ίντερνετ και των φόρουμ, δεν μπορούμε να πασαλείβουμε τη δουλειά που μας ανέθεσαν, χωρίς να ζητάμε τη βοήθεια κανενός, με τη δικαιολογία της βιασύνης και των χαμηλών αμοιβών. Κάθε μέρα βλέπεις εδώ μέσα παραδείγματα όλων μας να ζητάμε τη βοήθεια των συναδέλφων, να βρίσκουμε τρόπο να επικοινωνήσουμε ακόμα και με συγγραφείς, σεναριογράφους και ποιητές -- και όχι επειδή η μετάφρασή μας είναι καλοπληρωμένη ή επειδή έχουμε περισσότερο χρόνο στη διάθεσή μας.
 
Μα το είπα απ' την αρχή ότι είναι και κοτσάνα και αδικαιολόγητη, απλά προσπάθησα να ακολουθήσω το σκεπτικό του μεταφραστή. Συμφωνώ απολύτως σ' αυτά που λες.
 

bernardina

Moderator
Κάθε φορά που βλέπω ξένη εκπομπή μαγειρικής αναρωτιέμαι αν οι μεταφραστές έχουν βράσει έστω και αβγό στη ζωή τους. Εδώ το πρόβλημα είναι σύνθετο, γιατί δεν δείχνει μόνο άγνοια βασικών πραγμάτων, δεν δείχνει έλλειψη κοινής λογικής, δείχνει απόλυτη αδιαφορία για τους ανθρώπους που παρακολουθούν την εκπομπή αλλά, αν το καλοσκεφτούμε, και γι' αυτούς που την έφτιαξαν, τις περισσότερες φορές με πολύ μεράκι. Είναι τόσες οι κοτσανάρες που έχουν δει τα ωραία και μεγάλα μου μάτια ώστε μου 'ρχεται ν' ανοίξω καινούργιο νήμα με συνταγές μαγειρικής που δεν τρώγονται με τίποτα. Πρώτο πιάτο τα ουζουρπαδόρα σκαλοπίνια με ραντίτσιο, που δεν είναι φιλετάκια με ούζο και ραδίκια. :devil::devil::devil:
 
Top