ορθοπαιδική ή ορθοπεδική; Σε αναζήτηση μιας συμβιβαστικής λύσης

[Dimi]

Το 1999, με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης της Ε.Ε.Χ.Ο.Τ. (Ελληνική Εταιρία Χειρουργικής Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας) αποφασίστηκε η επίσημη υιοθέτηση της αναγραφής της λέξης με άλφα-γιώτα (ορθοπαιδική)

 

[nickel]

Το είχα αναφέρει κι εγώ έμμεσα στο #5, περίπου όπως είχα πει προ ημερών για τις start-ups ότι αυτοπροσδιορίστηκαν, αποφάσισαν ότι θέλουν να τις λέμε «νεοφυείς».

Από την άλλη, επειδή η μη τήρηση αυτών των αποφάσεων δεν επισύρει κυρώσεις, δεν αποκλείουμε το ενδεχόμενο να συνεχίσουν κάποιοι να γράφουν ορθοπεδική και Γουδί, με την ελπίδα να ανατρέψουν κάποτε τις μόδες των καιρών.
:inno:

 

[Zazula]

Μα και οι χειρουργοί αυτοπροσδιορίζονται με το οξύτονο χειρουργός, οι δε χημικοί προτιμούν το παροξύτονο φωσφόρος — αλλά οι προτιμήσεις ούτε των μεν ούτε των δε έχουν εξοβελίσει από τη χρήση τα χειρούργος και φώσφορος.

 

[Thanasis_P]

Γενικότερα πιστεύω ότι λέξεις των οποίων η ορθογραφία έχει "καθιερωθεί" δύσκολα θα αλλάξουν. Για να γίνει αυτό θα πρέπει να αλλαχτούν σε χιλιάδες βιβλία, όπου ο αναγνώστης τις συναντάει κάθε τοσο με τη συνηθισμένη τους μορφή. Εξάλλου αυτό δε θα μπορέσει να ποτέ να γίνει, τουλάχιστο σ' εκείνα της ελληνικής λογοτεχνίας, μια και οι συγγραφείς τους τις έγραψαν με τον πατροπαράδοτο τρόπο.
Οι μόνες αλλαγές στη γλώσσα που μπορούν να "τρέξουν" είναι μερικοί κανόνες, που διδάσκονται στο σχολείο και προοδευτικά υιοθετούνται από τους υπόλοιπους, άντε και σε μερικές λέξεις που χρησιμοποιούνται καθημερινά. Λίγοι ασχολούνται με την ετυμολογία και αμφιβάλλω αν κάποιος βλέποντας μια γνωστή του λέξη γραμμένη διαφορετικά θα σπεύσει να συμβουλευτεί ένα λεξικό για να δει αν έχει αλλάξει η γραφή της.
Σχόλια και προβληματισμοί γίνονται περισσότερο σε κύκλους όπως ο δικός μας και λίγο ταράζουν τα νερά ακόμα και φιλολόγων.

 

[sarant]

Τι εννοείς; Το φείδι, το ταξείδι, το ξαίρω, το μεγαλείτερος, το καλλίτερος, το συνειθίζω, το είνε, όλα αυτά άλλαξαν. Και βέβαια όλα τα τρένα κτλ. όσο κι αν οι παλιότερες ορθογραφίες διατηρούνται, σε βαθμό που ποικίλλει πολύ. Ή τα παραθετικά, όπου μόνο το νεώτερος επιμένει και όλα τα άλλα έχουν τραπεί σε -ότερος.

 

[nickel]

Αυτό θα ήθελα να πω κι εγώ, Θανάση. Ακόμα κι αν διαπιστώνουμε ότι και νέοι ακόμα άνθρωποι επιμένουν σε τραίνα ή μπύρες, αν βάλουμε κάτω τις αλλαγές που είδαμε (που είδα, αν θες) τα τελευταία σαράντα χρόνια, σκέφτομαι ότι είναι σχεδόν απίστευτο το πόσο ανώδυνα έγιναν. Σε μεγάλο βαθμό επειδή έχουν λογική.

 

[Thanasis_P]

Πράγματι, έχω συναντήσει αυτούς τους τύπους, με ξένισαν, αλλά δεν κατηγόρησα τους γράψαντες για ανορθογραφία. Αυτές ωστόσο είναι λέξεις που συναντιούνται συχνά, πολλές υπόκεινται σε κανόνες και δε συναντιούνται ταυτόχρονα σε όλους τους Έλληνες συγγραφείς. Αναφέρομαι περισσότερο στη νεότερη λογοτεχνία, που έχει προσαρμοστεί στην αποδεκτή ορθογραφία.
Από την άλλη, ασφαλώς και θα γίνουν αλλαγές, αλλά δε νομίζω να υιοθετηθεί ταυτόχρονα όλο το "πακέτο" προτάσεων των ετυμολόγων.

 

[Hellegennes]

Μιας που αναφέρθηκε, ξέρει κανείς να μου πει πότε το τραίνο και η μπύρα απλοποιήθηκαν; Εγώ έτσι τα διδάχθηκα και είμαι γεννημένος το '82.

 

[Thanasis_P]

Αν θυμάμαι καλά, εγώ τα συνάντησα "επίσημα ορθογραφημένα" στη σχολική γραμματική του Τριανταφυλλίδη, περίπου το 1976, πριν από το μονοτονικό. Προφανώς οι προτάσεις υπήρχαν από πολύ παλιότερα, εγώ όμως έγραφα "τραίνο" μέχρι τότε, χωρίς να μου το διορθώνουν οι φιλόλογοι.

 

[LostVerse]

Δε διαφωνώ ότι χρειάζεται να ανεχόμαστε παράλληλους τύπους. Ειδικά από τότε που είδα πόσες λέξεις (πρέπει να) γράφονται με διαφορετικό τρόπο από τον συμβατικό (χωρίς να υπολογίσω μονολεκτικούς τύπους, τελικά ν κλπ), αποδέχτηκα αυτή την κατάσταση και δε θα διόρθωνα ποτέ ένα "οξείδιο" σε "οξίδιο" ή "ροδάκινο" σε "ρωδάκινο".

Δεν συμφωνώ μ' αυτήν την προσέγγιση, δεν θεωρώ ότι «ανέχεται» κανείς τίποτα, δηλαδή ότι ας πούμε κάνει χάρη στην ύπαρξη δυο παράλληλων τύπων. Η γλώσσα δεν ζητάει την γνώμη μας στην εξέλιξή της.

 

[Thanasis_P]

Δεν συμφωνώ μ' αυτήν την προσέγγιση, δεν θεωρώ ότι «ανέχεται» κανείς τίποτα, δηλαδή ότι ας πούμε κάνει χάρη στην ύπαρξη δυο παράλληλων τύπων. Η γλώσσα δεν ζητάει την γνώμη μας στην εξέλιξή της.

Η ανοχή υφίσταται με την έννοια του ότι ένας φιλόλογος δεν μπορεί να διορθώνει μια λέξη που βρίσκεται με διαφορετικό τρόπο γραμμένη σε δύο έγκριτα λεξικά, καθένα από τα οποία επιχειρηματολογεί για την ορθογραφία που υποστηρίζει. Εγώ μπορεί να έχω σήμερα υιοθετήσει τη γραφή "ορθοπαιδικός", αλλά δεν μπορώ να διορθώσω το "ορθοπεδικός" που γράφεται από πολλούς (αν όχι τους περισσότερους), καθώς το να γνωρίζει ο καθένας το ιστορικό κάθε λέξης είναι αδύνατο.

 

[Zazula]

Σήμερα έμαθα πως υπάρχει και σχετικό βιβλίο: http://www.biblionet.gr/main.asp?page=showbook&bookid=127207.

 

[daeman]

Επιστρατεύεται η αστρολογία και η μεταφυσική πλέον στο ζήτημα... :s

 

[Hellegennes]

Αν δεν πρόκειται για βιβλίο τύπου "σας την έφερα", η άποψη του συγγραφέα βρίσκεται στον τίτλο.

 

[Zazula]

Βέβαια, αφού η ορθοπαιδική ασχολείται —όπως φαίνεται κι από την ετυμολογία της— με τα παιδιά, είναι ή δεν είναι ν' απορεί κανείς που κρίνεται σκόπιμο να υπάρχει και κλάδος παιδορθοπαιδική;

Αλλά, αν νομίζατε ότι το ζήτημα της ορθογράφησης της ορθοπεδικής είναι μείζον, για πάρτε μάτι το πόσοι συνδυασμοί κυκλοφορούν για την παιδορθοπεδική, να 'χετε να πορεύεστε! :twit:

• παιδορθοπεδικός
• παιδοορθοπεδικός
• παιδο-ορθοπεδικός
• παιδορθοπαιδικός
• παιδοορθοπαιδικός
• παιδο-ορθοπαιδικός

 

[nickel]

Άντε μετά να ορθοποδήσει αυτή η χώρα! :)

 

[bernardina]

Μόνο κανένα περδορθοπερδικός μη μας ξεφύγει. Καήκαμε!

 

[Idom]

Εγώ, για να τρολάρω λίγο μέχρι να με διαγράψετε, θα πω ότι αυτή είναι μία μεγάλη ευκαιρία για τον επαναστατικό μεταρρυθμισμό να προωθήσει το λατινικό αλφάβητο:
Η λέξη να γράφεται ορθοπeδικός!

Idom

 

[nickel]

Μα αν είναι να πιάσουμε το λατινικό αλφάβητο, έχουμε το θείο ορθοπæδικός.

 

[Idom]

Nickel, υποκλίνομαι!

(τέτοια τάπα είχα να φάω από το προπέρσινο kalokærium!!!)
))

Idom