false friends, faux amis, ψευδόφιλες μονάδες, ψευδόφιλες λέξεις, ψευτοφίλες

[nickel]

Thespian = (ουσ.) ηθοποιός.
Thespian art = υποκριτική τέχνη, δραματική τέχνη.
Thespian talent = υποκριτικό ταλέντο
(γράφεται και με πεζό αρχικό, thespian)

Το άρμα του Θέσπη (άρμα Θέσπιδος) μπορεί να είναι Thespis' wagon, the wagon of Thespis ή Thespian wagon, αλλά και Arma Thespidos όταν μιλάμε για τον θίασο.

 

[nickel]

caravan 1. καραβάνι (π.χ. με καμήλες, στην έρημο κ.τ.ό.) 2. τροχόσπιτο (συνήθως ρυμουλκούμενο, αλλά και άμαξα των τσιγγάνων).

Το μυθιστόρημα της Μπλάιτον που ανακάλυψαν, με τίτλο Mr Tumpy's Caravan, αφορά ένα μαγικό τροχόσπιτο, ίσως σαν κι αυτά των τσιγγάνων.

Imogen Smallwood, Blyton's youngest daughter, told BBC News: "It does appear to be a little bit of a mystery because there is a Mr Tumpy book that was published in 1949, which was actually a cartoon book. I just thought that was that. But no, it turns out that this is completely different. It's a whole book, written with words, about a completely different Mr Tumpy and indeed a completely different caravan."
http://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-12511512​

Βρήκα έναν ιστότοπο που το μετέφρασε σωστά.

Εξώφυλλα του παλιού βιβλίου και τα περιεχόμενα του μυθιστορήματος που ανακάλυψαν τώρα.

|

 

[daeman]

Άλλο ένα δείγμα της συγκεκριμένης τρικλοποδιάς εδώ.

 

[nickel]

compost [ˈkɒmpɒst] κοπρόχωμα, φυτική κομπόστα, κν. φουσκί
[Από το λατινικό compositum «σύνθετο, σύνθεση»]

Από το ίδιο λατινικό, μέσω ιταλικού composta, και η κομπόστα που τρώμε — και που στα αγγλικά είναι stewed fruit ή tinned fruit ή canned fruit ή το γαλλόφερτο compote [ˈkɒmpəʊt].

 

[nickel]

demonize = δαιμονοποιώ (ΟΧΙ δαιμονίζω)
http://lexilogia.gr/forum/showthread.php?8599

 

[Zazula]

asteism δεν σημαίνει αστεϊσμός

 

[nickel]

diglossia
Αν όχι σκέτο διγλωσσία, που αποδίδει το bilingualism, διαλέξτε ανάμεσα σε γλωσσική διμορφία και κοινωνική διγλωσσία.

διγλωσσία - διμορφία. Ο όρος διγλωσσία χρησιμοποιήθηκε σε σχέση με το γλωσσικό ζήτημα, για να δηλώσει τη χρήση δύο γλωσσών (!) στην Ελλάδα, τής καθαρεύουσας και τής δημοτικής. Η χρήση τού όρου είναι προφανώς εσφαλμένη, διότι η καθαρεύουσα και η δημοτική υπήρξαν δύο μορφές τής ίδιας γλώσσας (δεν διέθεταν δύο εντελώς διαφορετικά φωνολογικά, μορφολογικά και συντακτικά συστήματα, ούτε δύο εντελώς διαφορετικά λεξιλόγια!). Άρα το σωστό θα ήταν να μιλάμε για διμορφία στην περίπτωση τής Ελληνικής, αφήνοντας τον όρο διγλωσσία για περιπτώσεις που σε μια χώρα (π.χ. στο Βέλγιο, στην Ελβετία κ.α.) μιλούν δύο διαφορετικές γλώσσες (στο Βέλγιο μιλούν Φλαμανδικά [Ολλανδικά] και Γαλλικά, στην Ελβετία μιλούν Γαλλικά, Γερμανικά και Ιταλικά κ.ο.κ.). Στη γλωσσολογία χρησιμοποιούνται δύο διαφορετικοί όροι για τις διαφορετικές αυτές περιπτώσεις: οι όροι bilingualism (δύο διαφορετικές γλώσσες) και diglossia (δύο μορφές τής ίδιας γλώσσας). Ο όρος bilingualism αποδίδεται στην Ελληνική με το διγλωσσία, ενώ ο όρος diglossia με το διμορφία.
(ΛΝΕΓ, πλαίσιο στο λήμμα διγλωσσία)​

Στα ελληνικά χρησιμοποιούμε τον όρο διγλωσσία σε σχέση με ολόκληρες κοινωνίες ή κοινότητες αλλά και με μεμονωμένα άτομα. Συγκεκριμένα, λέμε ότι ένα άτομο είναι δίγλωσσο (bilingual στα αγγλικά), όταν χρησιμοποιεί με άνεση δύο διαφορετικές γλώσσες για να ανταποκριθεί στις επικοινωνιακές του ανάγκες. Μια κοινωνία ή κοινότητα όμως την αποκαλούμε δίγλωσση (και πάλι bilingual στα αγγλικά), όταν σε αυτή υπάρχει επίσημη κρατική αναγνώριση δύο ξεχωριστών γλωσσών, όπως συμβαίνει στον Καναδά, για παράδειγμα, με την αγγλική και τη γαλλική γλώσσα.
Υπάρχει βέβαια και ένα άλλο είδος κοινωνικής διγλωσσίας, το οποίο αφορά την κοινωνία ή την κοινότητα όπου έχουν αναπτυχθεί δύο διακριτοί γλωσσικοί κώδικες, από τους οποίους ο ένας θεωρείται ανώτερος και ο άλλος κατώτερος. Στα αγγλικά η γλωσσική αυτή κατάσταση αποκαλείται diglossia και χρησιμοποιείται για περιπτώσεις όπως αυτή της Ελλάδας, όπου αναπτύχθηκαν δύο κώδικες της νέας ελληνικής γλώσσας, η καθαρεύουσα και η δημοτική, που αποτελούν δύο "γενετικά" συγγενείς αλλά λειτουργικά διαφορετικές μορφές της ίδιας γλώσσας. Σε ελληνικά επιστημονικά κείμενα, η κατάσταση αυτή της κοινωνικής διγλωσσίας αποδίδεται και με άλλους όρους, όπως "γλωσσική διμορφία", "διφυϊα", ενώ το ζήτημα (βλ. Γλωσσικό ζήτημα) έχει αποτελέσει αντικείμενο μελέτης στη χώρα μας αλλά και αφορμή κοινωνικής και πολιτικής διαμάχης (Aραποπούλου 1996• Γιαννουλοπούλου 1996• Xριστίδης 1995• Φραγκουδάκη 1996). […]
Εγκυκλοπαιδικός Οδηγός, Διγλωσσία [Β5], Βασιλική Δενδρινού (2001)
http://www.greek-language.gr/greekLang/studies/guide/thema_b5/index.html​

Επίσης:
http://el.wikipedia.org/wiki/Διγλωσσία
http://www.greek-language.gr/greekLang/studies/guide/thema_b6/01.html
http://www.greek-language.gr/greekLang/studies/guide/thema_d3/index.html

 

[nickel]

Σχολιάζει η εκπομπή τη συμπεριφορά κάποιων ροκ συγκροτημάτων:
"...ludicrous antics of other bands like Europe and Bon Jovi".
Υπότιτλος: "...αντικέ συγκροτήματα".

antics = (φαιδρά) καμώματα, καραγκιοζιλίκια, μασκαριλίκια

Το antics έρχεται κατευθείαν από το ιταλικό επίθετο antico (από το λατινικό antiquus), το οποίο χρησιμοποιούνταν για να περιγράψει αλλόκοτες παραστάσεις σε αρχαιολογικά ευρήματα. Το αγγλικό επίθετο antic χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει το αλλόκοτο και το γκροτέσκο (από τον Robinson Crusoe: «[Friday] embraced his father, danced round him, shouted and sang, and displayed his affection and delight by a thousand antic gestures»). Δεν ήθελε πολύ να γίνει ουσιαστικό και να καθιερωθεί στον πληθυντικό με τη σημασία της αλλόκοτης και φαιδρής συμπεριφοράς.

 

[drsiebenmal]

Δεν θα μεταφράσουμε ποτέ σφαιρική μουσική την music of the spheres. Η αγγλική σύναψη (πρέπει να) προέρχεται από αναφορές σε θεία μουσική, που αντηχεί ή προέρχεται από τις ουράνιες σφαίρες (σήμερα βέβαια γνωρίζουμε ότι οι πλανήτες και τα άστρα δεν είναι καρφωμένα σε ουράνιες σφαίρες). Αν μας κάνει (σπάνια, πάντως...) κάτι με τεράστιο δείκτη μπλα μπλα όπως η μουσική των ουράνιων σφαιρών εντάξει, αλλιώς μπορούμε να δοκιμάσουμε, ανάλογα με το περικείμενο π.χ. την υποβλητική μουσική, τη μυστηριακή μουσική, τη θεία, την αγγελική ή την ουράνια μουσική ή κάτι άλλο αντίστοιχο/κατάλληλο.

 

[Cadmian]

Μουσική των σφαιρών. Καραστάνταρ.

Απ' όσο ξέρω η μουσική αυτή έχει πιο πολύ μυστικιστικές αναφορές και όχι τόσο θρησκευτικές, άρα δεν ξέρω αν είναι καλό να την ταυτίσουμε με την θεία, αγγελική ή ουράνια μουσική (divine, angelic, heavenly, celestial music etc etc).

 

[drsiebenmal]

Μουσική των σφαιρών. Καραστάνταρ.

Ουπς! Ευχ!

 

[nickel]

Προσωπικά θα προτιμούσα στην πρώτη αναφορά να γράψουμε για μουσική των ουράνιων σφαιρών, αφού όποιος δεν ξέρει μπορεί να μπερδέψει τις σφαίρες–spheres με τις σφαίρες–bullets. Άλλωστε και την musica universalis την αποδίδουμε σαν συμπαντική μουσική, αν δεν κάνω λάθος, αφού η καθολική μουσική όλο και κάποιον θα μπέρδευε.

 

[Cadmian]

Musica universalis και μουσική των σφαιρών είναι το ίδιο πράγμα, απ' όσο ξέρω κι εγώ πάντα, οπότε τι σφαιρών, τι ουρανίων σφαιρών.

Τα περί συμπαντικής μουσικής, συμπαντικής αρμονίας, αρμονίας των σφαιρών κλπ είναι περισσότερο μεταφυσικές έννοιες, ενώ η καθολική μουσική πάλι θα μπορούσε στα καθ' ημάς να αναφέρεται σε εκκλησιαστική μουσική της καθολικής εκκλησίας σε αντιπαραβολή π.χ. με το orthodox church music.

 

[nickel]

Η γοργόνα (το θαλασσινό πλάσμα με σώμα γυναίκας από τη μέση και πάνω και ψαριού από τη μέση και κάτω) είναι mermaid στα αγγλικά και έχει μόνο ετυμολογική σχέση με τη Γοργώ, το τέρας τής αρχαίας ελληνικής μυθολογίας. Οι τρεις Γοργόνες ήταν η Σθενώ, η Ευρυάλη και η Μέδουσα. Η Μέδουσα ήταν θνητή και ξέρουμε τα ξετελέματά της. Τέρας και η αγγλική Gorgon (συχνά θα μπορούσε να αποδοθεί σαν Μέδουσα, για να μην προκύψει μπέρδεμα), μόνο που αυτή παραμένει τέρας και στη σύγχρονη χρήση με πεζό, γι' αυτό και δεν μεταφράζεται γοργόνα, αλλά μέγαιρα, κακάσχημο τέρας (a fierce, frightening, or repulsive woman—ODE).

 

[AoratiMelani]

Αφού περί γοργονών ο λόγος, να προσθέσω ότι το πλάσμα που στα ελληνικά λέμε γοργόνα και στα αγγλικά mermaid στα ισπανικά λέγεται sirena (η ταινία της Ντίσνεϋ λέγεται "La sirenita"). Sirena λέγεται επίσης και η μυθολογική σειρήνα (στην πραγματικότητα οι "γοργόνες" και οι σειρήνες θεωρούνται ένα και το αυτό), γεγονός που δημιουργεί ουκ ολίγη σύγχυση.

Τώρα ξέρετε ότι αν δείτε κάπου να αναφέρουν τη "(μικρή) σειρήνα" του Άντερσεν ή/και της Ντίσνεϋ ή/και της Κοπεγχάγης, εννοούν τη "(μικρή) γοργόνα".

 

[nickel]

Γεια σου. Από τη σειρήνα ξεκίνησα κι έγραψα το σημείωμα για τη γοργόνα. Οπότε ήρθε η στιγμή να βάλω και την απορία μου: πώς θα μεταφράσουμε το siren song;

Το τραγούδι της σειρήνας;

Το τραγούδι των σειρήνων;

Ή το τραγούδι της γοργόνας;

 

[AoratiMelani]

Δεν ξέρω για το τραγούδι, θα πρέπει να το ακούσω πρώτα!

Εντωμεταξύ ό,τι θυμάμαι χαίρομαι:

compresa = σερβιέτα (όχι κομπρέσα), στα ισπανικά πάντοτε.

θα έπρεπε να καθήσω να τα γράψω συγκεντρωμένα, αλλά πού μυαλό...

 

[Zazula]

Μου θύμισες τώρα το γαλλ. serviette που μόνο μια σημασία του είναι το δικό μας pate à cul.

 

[nickel]

nymphomaniac = (η) νυμφομανής, (η) μητρομανής.
Στα αγγλοελληνικά λεξικά που κοίταξα, κακώς δεν συνοδεύεται πάντα από το άρθρο. Στο ΛΝΕΓ (εκτός που έχει το άρθρο) γράφει: «γυναίκα που πάσχει από νυμφομανία (βλ.λ.)». Στον Πάπυρο τα εξηγεί καλά στη νυμφομανία: «(για γυναίκα ή θηλυκό ζώο) παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από έξαρση τού γενετήσιου πόθου, από ακόρεστη επιθυμία για συνουσία, αλλ. μητρομανία», αλλά μας τα χαλάει στο νυμφομανής: «(ιατρ.) αυτός που πάσχει από νυμφομανία». Ε όχι «αυτός», μπερδεύεις τον κόσμο! Νυμφομανείς είναι μόνο οι γυναίκες, οι άνδρες δεν λέγονται νυμφομανείς, ακόμα κι αν κυνηγάνε τις νύφες.

 

[Zazula]

Το αγγλ. ρήμα humor δεν σημαίνει "κάνω χιούμορ" — αλλά "κάνω τα χατίρια κπ ǁ πάω με τα νερά κπ ǁ διασκεδάζω τη θλίψη κπ" (και άλλα τέτοια σχετικά).