Έρευνα της "Ε" για τα σχολικά βιβλία

Στην σημερινή Ελευθεροτυπία παρουσιάζεται έρευνα της εφημερίδας για τα σχολικά βιβλία της γλώσσας, όπου διαπιστώνονται διάφορα πράγματα, όχι και τόσο ενθαρρυντικά! Επειδή πρόκειται για σειρά κειμένων αρκετά μεγάλης έκτασης, σας παραπέμπω στην ηλεκτρονική έκδοση της "Ε" εδώ. Επειδή δεν έχω τελειώσει το διάβασμα, δεν ποστάρω ακόμα κάτι από όσα έχω εντοπίσει και είναι άξια συζήτησης, αλλά θα το κάνω αργότερα. Ίσως θα θέλατε να κάνετε κι εσείς το ίδιο!

Αν ήθελέ τις να συνοψίσει τα αναλυτικά προγράμματα και τη διδακτική μεθοδολογία στα σχολεία σε μία λέξη, αυτή είναι "ερασιτεχνισμός". Η κύρια προτεραιότητα της διάρθρωσης των σχολείων είναι να δικαιολογούνται οι μισθοί των διδασκόντων. Τα παιδιά διδάσκονται ένα σωρό αηδίες, άνευ λόγου, άνευ συστήματος και άνευ αποτελέσματος. Συνεχείς αλλαγές ύλης χωρίς σκεπτικό, με αποκορύφωμα τις σχετικά πρόσφατες όπου τα παιδιά υποχρεώνονται να μάθουν Φυσική, το μαθηματικό υπόβαθρο της οποίας δεν έχουν διδαχτεί ακόμα. Όσο για τη γλωσσική διδασκαλία τι να πω - αφού δεν τους έκανε ο Τζάρτζανος, ίσως κάποτε ξυπνήσουν και υιοθετήσουν τη "Γραμματική Τέχνη".

Επίσης έχω την απορία να δω πότε επιτέλους θα καταργήσουμε τις "τάξεις". Ταλαιπωρούνται τα στουρνάρια μαζί με τους καλούς, ταλαιπωρούνται τα δυσλεκτικά και όλα τα μαθησιακώς μειονεκτικά παιδιά εις μάτην, στο όνομα μιας προκρούστειας ομοιομορφίας που τελικά καταστρέφει τα πάντα.

Δυστυχώς, έτσι είναι... Όσο σκέφτομαι όλες αυτές τις χαμένες, χαμένες ώρες. Αν αξιοποιούνταν με κάποιο τρόπο.

dipylos said:

Επίσης έχω την απορία να δω πότε επιτέλους θα καταργήσουμε τις "τάξεις". Ταλαιπωρούνται τα στουρνάρια μαζί με τους καλούς, ταλαιπωρούνται τα δυσλεκτικά και όλα τα μαθησιακώς μειονεκτικά παιδιά εις μάτην, στο όνομα μιας προκρούστειας ομοιομορφίας που τελικά καταστρέφει τα πάντα.

Click to expand...

Η εναλλακτική όμως φοβάμαι πως είναι το σχολείο δύο ή και τριών ταχυτήτων, με μόνο κριτήριο την επίδοση, και άρα η ενίσχυση και παγίωση των ανισοτήτων. Θέλουμε ένα σχολείο που παραλαμβάνει ανισότητες και τις διαιωνίζει ή ένα σχολείο που προσπαθεί να τις αμβλύνει, θεωρώντας όλους τους μαθητές μέλη της ίδιας κοινωνικής κοινότητας; Εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις υπερβολικά υψηλού ή χαμηλού IQ, όλοι οι άλλοι μπορούν να βράζουν στο ίδιο καζάνι και να είναι μαζί βάσει ηλικίας (η οποία κοινή ηλικία καλύπτει και πολλές άλλες ζωτικότατες εκφάνσεις της ζωής των εφήβων...), και οι όποιες μαθησιακές διαφορές τους να αποτυπώνονται στον διαφορετικό βαθμό, όπως γίνεται τώρα, αλλά εντός της ίδιας τάξης.

Κάποτε είχα μεταφράσει ένα πολύ ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ (του BBC νομίζω) για τη δυσλεξία. Αφού γινόταν μια σοβαρή παρουσίαση του τι εστί δυσλεξία (εγκεφαλική λειτουργία, προβλήματα "συμβατότητας" με το κοινό σύστημα διδασκαλίας κλπ) στη συνέχεια ανέλυαν κάποιους ενδιαφέροντες τρόπους αντιμετώπισης.

Στην Βρετανία λοιπόν, τα παιδιά με δυσλεξία πηγαίνουν κανονικά στο σχολείο και παράλληλα, παρακολουθούν βοηθητικά μαθήματα άλλες ώρες, όπου με δημιουργικούς και ευχάριστους τρόπους μαθαίνουν μια χαρά ανάγνωση και ορθογραφία, με τους δικούς τους ρυθμούς. Με χρώματα, σχέδια, τραγούδια, παραμύθια πραγματικά υπέροχο. Και μάλιστα, θεωρείται γενικά ο πλέον παραδεκτός τρόπος για να μάθει γραφή και ανάγνωση ένα παιδί με δυσλεξία. Με είχε εντυπωσιάσει πολύ αλλά δεν ξέρω κατά πόσον η πρόσβαση σε αυτά τα προγράμματα είναι δωρεάν ή αν προβλέπεται για όλους τους μαθητές του Η.Β.

Δεν θα ξεχάσω μια δυσλεκτική φίλη μου, που μου είπε ότι στο δημοτικό, ο δάσκαλος είχε αντιληφθεί ότι μάλλον έχει δυσλεξία (διαπιστώθηκε αργότερα) και έλεγε τη γραμματική με ποιηματάκια (όχι μόνο σε αυτήν δηλαδή, σε όλη την τάξη), κι έτσι έμαθε πολύ περισσότερα πράγματα, που πραγματικά της έμειναν! Βέβαια, μιλάμε για φωτισμένη περίπτωση δασκάλου, γιατί γνωρίζω άλλες περιπτώσεις τραγικής συμπεριφοράς και μάλιστα εντελώς πρόσφατες.

Δεν είναι έτσι. Πρώτον, όλες αυτές οι λαοφιλείς παπάρες περί ανισότητος το μόνο αποτέλεσμα που έχουν είναι η εξίσωση προς τα κάτω. Δεύτερον, σε ένα μοντέρνο σχολικό σύστημα το κάθε παιδί προχωράει σε κάθε μάθημα ανεξαρτήτως. Αυτό σημαίνει ότι στα μαθήματα στα οποία είναι προικισμένο η διατεθειμένο να καταβάλει μεγαλύτερη προσπάθεια, πιθανόν να είναι μαζί με μεγαλύτερα παιδιά - στα άλλα μαθήματα όχι.

Costas said:

με μόνο κριτήριο την επίδοση

Click to expand...

ενώ τώρα η επίδοση είναι το μόνο μη κριτήριο. Τα άλλα περί κοινωνίας, εκφάνσεων, εναλλακτικών και παγιώσεων θα μου επιτρέψεις να τα ακούω, ως θετικός επιστήμων, βερεσέ.

Στο λινκ της Curry βρήκα και τα εξής γνωστά και εμετικά:

ΕΙΝΑΙ η ελληνική γλώσσα -η μία, ενιαία και αδιαίρετη από τους αρχαίους χρόνους έως σήμερα- η πλουσιότερη και ακριβέστερη των γλωσσών. Και όμως πετύχαμε να την κακοποιήσουμε, όχι μόνο στον προφορικό λόγο, αλλά και στα σχολικά εγχειρίδια. Πρόκειται για έγκλημα σε βάρος ολόκληρων γενεών.

ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ καθόλο τυχαίο, λοιπόν, που και μαθητές Λυκείου δεν μπορούν με σαφήνεια και άνεση να διατυπώσουν προφορικά τη σκέψη τους και ακόμη πιο δύσκολο να γράψουν ένα κατανοητό κείμενο.

ΑΓΝΟΗΣΑΝ οι κατά καιρούς μεταρρυθμιστές της εκπαίδευσης τη σοφή υποθήκη του Διονυσίου Σολωμού: «Μήγαρις έχω άλλο στο νου μου πάρεξ ελευθερία και γλώσσα;». Προσπέρασαν ακόμη την εκπληκτική επισήμανση του μεγάλου Γερμανού φιλολόγου Μπρούνο Σνελ, ότι η ελληνική γλώσσα οδήγησε στην ανακάλυψη του πνεύματος.

Click to expand...

Έλεος! δεν έχουν βαρεθεί να γράφουν τις ίδιες γελοιότητες; Προσέξτε, παρακαλώ: "Η ελληνική γλώσσα οδήγησε στην ανακάλυψη του πνεύματος"!!! Και ο άνθρωπος αυτός που το γράφει αυτό (όχι ο Σνελ, αλλά ο αρθρογράφος) θεωρείται άξιος να λέει τη γνώμη του στους αναγνώστες!

Επίσης διάβασα παρακάτω μια παρέμβαση του Μπαμπινιώτη, που μιλά για την επικοινωνιακή διδασκαλία και προσέγγιση της γλώσσας, και που προτείνει μονοετή ετήσια επιμόρφωση των πτυχιούχων στην επικοινωνιακή διδασκαλία της γλώσσας, προτού διοριστούν να διδάξουν στα παιδιά. Θέλω να επισημάνω ότι η κόρη μου έκανε τέσσερα χρόνια σπουδές στον τομέα γλωσσολογίας του φιλολογικού τμήματος της φιλοσοφικής σχολής της Αθήνας, τον καιρό που ο Μπαμπινιώτης ήτανε πρύτανης του Καποδιστριακού. Ε, σας πληροφορώ ότι δεν διδαχτήκανε καν τη συμβατική γραμματική της Νέας Ελληνικής με τους επιθετικούς προσδιορισμούς κλπ., που τη θεωρεί ανεπαρκή (δικαίως) ο Μπαμπινιώτης. Κάνανε αντιθέτως αμέτρητες ώρες αρχαία ελληνική γραμματική, θεωρητική γλωσσολογία (Τσόμσκι και βαθιές δομές και κουραφέξαλα), κάνανε βυζαντινούς αττικίζοντες συγγραφείς, μελετήσανε βυζαντινή υμνολογία και κανόνες και ωδές και Κύριος οίδε τί άλλο, κάνανε Οράτιο --έστω και χωρίς να υπάρχει λατινικό λεξικό νεότερο από του Κουμανούδη εν Ελλάδι!--, αλλά νεοελληνική γραμματική και συντακτικό και ό,τι άλλο πιο "επικοινωνιακό" θέλετε, δεν κάνανε, και αυτά με τον Μπαμπινιώτη πρύτανη! Ας αφήσει λοιπόν τις συμβουλές για μεταπτυχιακά σεμινάρια ο Μπαμπινιώτης, και ας άλλαζε το πρόγραμμα σπουδών του τομέα γλωσσολογίας, ο γλωσσολόγος αυτός, όταν ήταν στο τιμόνι του Πανεπιστημίου!

Άμα σου λέω ότι έχει ψωμί η δουλειά... θα έχουμε να σχολιάζουμε για μέρες!

curry said:

Στην Βρετανία λοιπόν, τα παιδιά με δυσλεξία πηγαίνουν κανονικά στο σχολείο και παράλληλα, παρακολουθούν βοηθητικά μαθήματα άλλες ώρες, όπου με δημιουργικούς και ευχάριστους τρόπους μαθαίνουν μια χαρά ανάγνωση και ορθογραφία, με τους δικούς τους ρυθμούς. Με χρώματα, σχέδια, τραγούδια, παραμύθια πραγματικά υπέροχο. Και μάλιστα, θεωρείται γενικά ο πλέον παραδεκτός τρόπος για να μάθει γραφή και ανάγνωση ένα παιδί με δυσλεξία. Με είχε εντυπωσιάσει πολύ αλλά δεν ξέρω κατά πόσον η πρόσβαση σε αυτά τα προγράμματα είναι δωρεάν ή αν προβλέπεται για όλους τους μαθητές του Η.Β.

Click to expand...

Προβλέπεται για τους πάντες σε όλα τα σχολεία (απ' όσο ξέρω). Και μέσα στα πανεπιστήμια έχουν ειδική μεταχείριση, ενώ δικαιούνται και ειδικές επιδοτήσεις για μαθησιακά εργαλεία (π.χ. computer). Έχω φίλο Άγγλο δυσλεκτικό που το PC του το αγόρασε με funding του τοπικού council. Γενικά, στην Αγγλία αυτό που ορίζεται ως disability τυγχάνει εξέχουσας και εξαιρετικής προσοχής. Το πρόβλημα είναι ότι πολλές φορές φτάνουν στα άκρα, π.χ. για παιδιά με σύνδρομα ADD, ADHD φτάνουν στο σημείο να ορίζουν φαρμακευτική αγωγή με αμφεταμίνες (!!!) ή αμφεταμινοειδή για να είναι ήρεμα και πειθήνια. Το Σ/Κ όταν το παιδί δεν πάει σχολείο, αν ο κηδεμόνας ξεχάσει ή παραλείψει να δώσει το χάπι, το παιδάκι goes cold turkey.

Μιας μακρινής ξαδέρφης μου ο γιός είναι μπαμ δυσλεκτικός. Πανέξυπνο παιδάκι, αλλά με τα μαθήματα απλώς δεν μπορεί. Στο Γυμνάσιο αρνούνται να δεχτούν τις εργασίες του γραμμένες στον υπολογιστή. Σώνει και καλά να χορέψει ο κουτσός μπαλέτο. Αφού δεν μπορεί, καλή μου κυρία, τι το βασανίζεις; Δηλαδή προτιμάς να μη μάθει να γράφει καθόλου;

Προφανώς, αγαπητέ Αμβρόσιε, οι Άγγλοι παπαρολογούν λαοφιλώς. Και μάλλον, αντί για αμφεταμίνες, θα έπρεπε να τους χορηγούν μια δόση θετικής επιστήμης. ;)

dipylos said:

Μιας μακρινής ξαδέρφης μου ο γιός είναι μπαμ δυσλεκτικός. Πανέξυπνο παιδάκι, αλλά με τα μαθήματα απλώς δεν μπορεί. Στο Γυμνάσιο αρνούνται να δεχτούν τις εργασίες του γραμμένες στον υπολογιστή. Σώνει και καλά να χορέψει ο κουτσός μπαλέτο. Αφού δεν μπορεί, καλή μου κυρία, τι το βασανίζεις; Δηλαδή προτιμάς να μη μάθει να γράφει καθόλου;

Click to expand...

Αυτό γίνεται εν Ελλάδι; Γίνεται βάσει αγωγής και εκπαιδευτικού προγράμματος; Γιατί μπορεί και να υπάρχει λόγος. Ανάλογα με τον τύπο της δυσλεξίας, ίσως και να είναι απαραίτητη η προσπάθεια γραφής και ανάγνωσης με το χέρι. Εξαρτάται. Και υπάρχουν και πολλά που μπορούν να γίνουν, ανάλογα με τον τύπο και τη μορφή της δυσλεξίας. Αρκεί στο σχολείο να ξέρουν τι κάνουν. Σκέψου μόνο παλιά πόσα παιδάκια χαρακτηρίζονταν ως "ηλίθια" λόγω άγνοιας.

Δεν έχουν ανάγκη οι Άγγλοι. Άλλες είναι οι χώρες που η υψηλότερη τεχνολογία που κατέχουν είναι το στραγγιστό γιαούρτι και το χαρτί τουαλέτας.

Costas said:

Προφανώς, αγαπητέ Αμβρόσιε, οι Άγγλοι παπαρολογούν λαοφιλώς. Και μάλλον, αντί για αμφεταμίνες, θα έπρεπε να τους χορηγούν μια δόση θετικής επιστήμης. ;)

Click to expand...

Κι εγώ κάτι τέτοιο πιστεύω, αλλά επειδή δεν έχω ADHD, δεν ξέρω τι θα μπορούσε να βοηθήσει περισσότερο... ;) Ελπίζω όχι οι αμφεταμίνες ή άλλως να τις συνδυάσω με ολονύχτιο clubbing. Πάντως, όσον αφορά το ζήτημα των άκρων, της αναπηρίας/disability ή απλών δυσχερειών και της Ντίσνεϋλαντ (βλ. χώνω το κεφάλι μου στην άμμο: Darling, we' re not barren, we're reproductively challenged), πολλά, μα πάρα πολλά θα μπορούσαμε να πούμε... τεσπα.

Ένσταση! Εκτός από στραγγιστό γιαούρτι, η φυλή μας παράγει και λαμπρές περικεφαλαίες.

Για τους δυσλεκτικούς μαθητές αλλά και φοιτητές προβλέπεται εδώ και πολλά χρόνια προφορική εξέταση, ακόμα και στις πανελλήνιες (αρκεί νομίζω να έχουν κάποια επίσημη διάγνωση - λογικό). Το γνωρίζω από πρώτο χέρι, από φίλους εκπαιδευτικούς και φίλους δυσλεκτικούς.
Πραγματικά απορώ, Δίπυλε, με τη συμπεριφορά της συγκεκριμένης καθηγήτριας. Μήπως θα έπρεπε να κινηθούν αναλόγως οι γονείς του παιδιού; Τέτοια συμπεριφορά είναι αδιανόητη και απολύτως αντιπαιδαγωγική!

Μου θυμίζει τη δασκάλα της Α' δημοτικού που μου είχε βάλει Β' στη γλώσσα (που ήμουν από τους καλούς) επειδή είμαι αριστερόχειρας. Η ίδια δασκάλα, για τον ίδιο λόγο, μου χτύπησε με τον χάρακα το χέρι (ήμουν ανυποψίαστη και με ξέρανε!) - και τότε ανέλαβε ο μπαμπάς μου.
Επίσης, στο νήπιο, η νηπιαγωγός είχε αναφωνήσει "τι ντροπή!" όταν διαπίστωσε ότι τρία από τα τέσσερα παιδάκια που καθόμαστε μαζί στη ζωγραφική συμπτωματικά ήμαστε αριστερόχειρες! Και είπε ένα-ένα τα ονόματά μας τονίζοντας το ... ελάττωμά μας!
Αλλά ρε παιδιά, έχουν περάσει πάνω από 25 χρόνια από τότε!

Ναι, εξετάσεις δίνει προφορικά. Αυτό όμως είναι μία φορά το χρόνο. Όλο τον υπόλοιπο;

Μα υπάρχει προφανής αντίφαση! Πώς είναι δυνατόν το σχολείο να δέχεται τις προφορικές εξετάσεις που ορίζουν αν θα προβιβαστεί ή όχι ο μαθητής, αλλά να μην δέχεται να γίνεται με ανάλογο τρόπο η εξέταση στη διάρκεια της χρονιάς;

dipylos said:

Ταλαιπωρούνται τα στουρνάρια μαζί με τους καλούς, ταλαιπωρούνται τα δυσλεκτικά και όλα τα μαθησιακώς μειονεκτικά παιδιά εις μάτην, στο όνομα μιας προκρούστειας ομοιομορφίας που τελικά καταστρέφει τα πάντα.

Click to expand...

Θα συμφωνήσω απόλυτα με την προκρούστεια ομοιομορφία. Αλλά θα διαφωνήσω με τις διακρίσεις που κάνετε. Υποτίθεται ότι σήμερα πλέον δεν κάνουμε λόγο για υψηλή και χαμηλή νοημοσύνη αλλά για διαφορετικού τύπου νοημοσύνη. Το κακό είναι ότι αν ζούσαμε σε μια χώρα που πραγματικά μεριμνά για την παιδεία των κατοίκων της και που οι δάσκαλοι ήταν καταρτισμένοι, εξοπλισμένοι και... περισότεροι (δυστυχώς και πιο φιλοτιμημένοι), θα προσαρμόζαμε τον τρόπο διδασκαλίας αντί να ρίχνουμε στον Καιάδα όσους είναι διαφορετικοί.

Καιάδας είναι το τώρα.