Where are my fishes, peoples?

[Hellegennes]

Είναι γνωστό ότι στην αγγλική γλώσσα υπάρχει ένας αριθμός λέξεων που δηλώνει και ενικό και πληθυντικό, όπως data, information, sheep, fish, people, concrete. Όμως έχω παρατηρήσει σε μια-δυο περιπτώσεις να μεταφράζονται λανθασμένα οι ειδικές περιπτώσεις των ίδιων λέξεων όταν έχουν πληθυντικό. Από την εμπειρία μου, καταλαβαίνω ότι αρκετοί εκλαμβάνουν αυτούς τους πληθυντικούς σαν λάθη. Όμως δεν είναι.

Όταν ο συγγραφέας ή ο αφηγητής ή οι ηθοποιοί σε μια ταινία αναφέρονται σε fishes, peoples, musics, concretes, ούτε κάνουν λάθος ούτε χρησιμοποιούν κάποιον ιδιότροπο πληθυντικό, για να μεταφράσουμε ψάρια, άνθρωποι, μουσικές, μπετά. Όποτε αυτές οι λέξεις παίρνουν πληθυντικό, εννοούν τα διαφορετικά είδη, όχι πλήθη του αντικειμένου. Fishes είναι τα διαφορετικά είδη ψαριών, peoples είναι οι λαοί, concretes είναι οι τύποι μπετού και πάει λέγοντας.


ΥΓ: Συγγνώμη αν αυτά έχουν ξαναειπωθεί, αλλά δεν βρήκα κάτι στο φόρουμ.

 

[nickel]

Καλά κάνεις και το ανοίγεις το θέμα, έχει διάφορες παραφυάδες. Αλλά να σπεύσω να βάλω κάποια πράγματα στα σωστά κουτάκια τους: άλλο τα αγγλικά ουσιαστικά που είναι μη μετρήσιμα (uncountable) και δεν έχουν πληθυντικό, αλλά στα ελληνικά μπορεί να είναι πληθυντικός ή ενικός (Thanks for the information = Σ’ ευχαριστώ για την πληροφορία / για τις πληροφορίες, knowledge όχι μόνο γνώση αλλά και γνώσεις κ.λπ.). Και άλλο τα ουσιαστικά που δεν αλλάζουν στον πληθυντικό (π.χ. sheep — πρέπει να αποκωδικοποιήσουμε σωστά αν είναι ενικό ή πληθυντικό στο κείμενο) ή αλλάζουν σημασία ανάλογα με τον τύπο (π.χ. people = άνθρωποι, κόσμος, peoples = λαοί, beers = είδη μπίρας κ.λπ.). Έπεται συνέχεια.

 

[Hellegennes]

Σωστή η επισήμανση, αλλά στην ουσία είναι η ίδια κατηγορία λέξεων. Γραμματικά είχαν διαφορετική εξέλιξη, γι' αυτό υπάρχει αυτός ο διαχωρισμός σήμερα. Αυτό φαίνεται πολύ καλά σε περιπτώσεις όπως το data που είναι γραμματικά πληθυντικός του datum, αλλά χρησιμοποιείται μόνο όταν αναφέρεται σε πληροφορίες κι εκεί παίρνει τον ρόλο της μη μετρήσιμης ποσότητας = ενικός. Δηλαδή ο πληθυντικός ενός ουσιαστικού χρησιμοποιείται ως ενικός ενός άλλου που επίσης δεν έχει πληθυντικό. Και είναι ενδιαφέρον το datum-data γιατί αυτή η εξέλιξη είναι σχετικά πρόσφατη. Αναδρομικά, για να διορθώσει αυτό το πρόβλημα, η λέξη datum πήρε πληθυντικό datums, αλλά αυτός ο τύπος χρησιμοποιείται πολύ λίγο στην πράξη.

 

[nickel]

Τη διάκριση τη θεώρησα απαραίτητη για τους σκοπούς της μηχανικής μετάφρασης, μια και την πιάσαμε σε άλλον νήμα, ή για τα καμπανάκια που πρέπει να χτυπάνε στη δουλειά του μεταφραστή. Εύκολα μαθαίνεις (ακόμα κι αν είσαι μηχανή) ότι peoples είναι «λαοί» και fishes είναι «είδη ψαριών», με το sheep είναι εύκολο να θυμηθείς ότι υπάρχει και ανώμαλος πληθυντικός ενώ με τα information και knowledge συχνά ξεχνάμε ότι το ελληνικό μπορεί να είναι και στον πληθυντικό. Αλλά θα πρέπει να στρώσω τον πισινό μου, να γεμίσω την κάθε κατηγορία με πολλές περιπτώσεις. Θα είναι χρήσιμο εργαλείο. Στο μεταξύ, ρίξτε τους οβολούς σας.

 

[cougr]

Το fishes είναι και ρήμα, (ψαρεύει).

 

[nickel]

:) Μου θύμισες το Eats(,) Shoots and Leaves. Που, παρέμπ, μεταφράζει (σχεδόν) σωστά ο Γκούγκλης:
The panda eats shoots and leaves. > Το Panda τρώει βλαστούς και φύλλα.
αλλά:
The panda eats, shoots and leaves. > Το Panda τρώει, βλαστούς και φύλλα. (Φίλε, έχασες!)

 

[Hellegennes]

:) Μου θύμισες το Eats(,) Shoots and Leaves. Που, παρέμπ, μεταφράζει (σχεδόν) σωστά ο Γκούγκλης:
The panda eats shoots and leaves. > Το Panda τρώει βλαστούς και φύλλα.
αλλά:
The panda eats, shoots and leaves. > Το Panda τρώει, βλαστούς και φύλλα. (Φίλε, έχασες!)

Παίζουν και τα σημεία στίξης. Ας πούμε:

The panda eats, shoots, and, leaves > Το Panda τρώει, πυροβολεί, και, αφήνει

Η μετάφραση δεν είναι και το απαύγασμα της ορθότητας, αλλά τουλάχιστον διακρίνει ρήματα. Τώρα με ποια λογική συμβαίνει αυτό... υποπτεύομαι ότι έχει να κάνει με ότι τις βλέπει σαν ξεχωριστές προτάσεις. Η αφαίρεση της τελείας στο τέλος τού λέει ότι η πρόταση δεν είναι ολοκληρωμένη, άρα υπάρχει χώρος για υποκείμενο ή κάποιον προσδιορισμό.