vowel = φωνήεν

[Earion]

Γεια σου Ράσκιν με το ωραίο χρηστώνυμο!

Θ’ άξιζε τον κόπο να συμβουλευτείς κάποιαν από τις πολλές ιστορίες της νέας ελληνικής. Όλες (μα όλες) συμφωνούν στο ότι η ποσότητα των φωνηέντων της αρχαίας ελληνικής άρχισε να χάνεται ήδη πριν απ’ τα χρόνια του Χριστού, κι ότι το γνωστο τραπέζιο με το οποίο η φωνητική απεικονίζει τα πέντε φωνήεντα (αυτά που συμβατικά απεικονίζουμε με a, e, i, o, u) είχε αποκρυσταλλωθεί στη βυζαντινή εποχή, προς τα τέλη της πρώτης μετά Χριστόν χιλιετίας. Άρα στο στόμα μας, όταν μιλάμε, δεν νιώθουμε καμιά διαφορά. Άλλο πράγμα η ορθογραφία, η οποία παραμένει ιστορική.

(Όταν λέω όλες, εννοώ οι γραμμένες από ανθρώπους που γνωρίζουν το θέμα).

 

[Ruskin]

Αντεπιστημονικό και ασυνάρτητο είναι να υποστηρίζεται ότι στη νέα ελληνική υπάρχει διαφορετική προφορά τού /óο/ στις λέξεις αθρόος, αθώος, αθρόως, τρώω.

Γι' αυτό λένε ότι η ημιμάθεια είναι χειρότερη από την άγνοια.

Αγαπητέ Earion,

σ' ευχαριστώ για την προσπάθειά σου να με επιμορφώσεις, αλλά δεν γεννήθηκα χθες. Τόσο εγώ, όσο και άλλοι την αισθανόμαστε συτή τη διαφορά που υποστηρίζεις ότι δεν υπάρχει πια. Εγώ δεν μπορώ να πω ζόδιο. Ούτε ζοφόρος. Κι αν ακόμα προσπαθούσα να πω ζογράφος, πάλι κουτσουρεμένο θα μου φαινότανε το /o/. Όπως και να το κάνεις το ζωγράφος είναι λίγο πιο στρογγυλό, λίγο πιο /ο/. Άρα, ας μην προσπαθήσουμε να επισπεύσουμε την "εξέλιξη". Φρονώ ότι όταν ανοίξουν λίγο τα κλειστά μυαλά (τα πολυταλανισμένα από τις βίαιες και αέναες προσπάθειες ρύθμισης και διαμόρφωσης της γλώσσας), θα γίνει η γλωσσολογική εκείνη έρευνα που είναι αναγκαία προκειμένου να καταδειχθεί ότι το αρχαίο ήθος επιβιώνει. Με αυτό δεν θέλω να πω ότι πρέπει να γυρίσουμε στην καθαρεύουσα ή να αρχίσουμε να μιλάμε αρχαία ελληνικά, αλλά επ' ουδενί δεν μπορώ να δεχτώ τις υπεραπλουστεύσεις που επικρατούν σήμερα στο χώρο αυτό και μάλιστα με βαρύγδουπες τζίφρες από κάτω.

Ευχαριστώ.

 

[nickel]

Εγώ δεν μπορώ να πω ζόδιο. Ούτε ζοφόρος.

Λύστε μου, σας παρακαλώ, μια απορία. Αυτή τη δυσκολία που έχετε, διαπιστώνετε ότι την έχει και άλλος κόσμος; Δηλαδή, όταν ακούτε τον κόσμο που σας περιβάλλει στην καθημερινότητά σας —τον μπακάλη, την ξαδέλφη σας, τον εκφωνητή της τηλεόρασης— όταν τους ακούτε να μιλάνε, διαπιστώνετε ότι με δυσκολία προφέρουν ζόο, σόμα, πτόμα, ή ότι προφέρουν ζόοο, σόομα, πτόομα ζώο, σώμα, πτώμα; Θέλω να πω, ακούτε ότι και οι υπόλοιποι Έλληνες προφέρουν μακρότερα τα μακρά; Είναι αυτό κάτι που συμβαίνει στους περισσότερους και απλώς δεν το προσέχουμε; Ή συμβαίνει μόνο σε σας και λίγους σαν εσάς;

Γιατί, αν πραγματικά συμβαίνει αυτό, θα πρέπει να προσδιορίσουμε τα όριά του, δεν είναι έτσι; Είναι το φαινόμενο μια εξαίρεση ή είναι κάποιος αδιόρατος κανόνας της (ελληνικής) φύσης; Να το μελετήσουμε αν υπάρχει η δυνατότητα να μελετηθεί ή να το κατατάξουμε στα μεγάλα μυστήρια; Βοηθήστε μας με λίγο περισσότερες πληροφορίες.

 

[Zazula]

Γι' αυτό λένε ότι η ημιμάθεια είναι χειρότερη από την άγνοια.

Ακριβώς! Η ημιμάθεια κάποιου που εμφορείται από την εντελώς αβάσιμη, αντεπιστημονική και εμμονική ψευδαίσθηση ότι υπάρχει στη νεοελληνική διαφορετική προφορά των φωνηέντων ανάλογα με το γράμμα που τα συμβολίζει είναι χειρότερη από την άγνοια — διότι μπορεί να τον οδηγήσει να αποδυθεί σε σταυροφορία για να δείξει στους υπόλοιπους το αληθές των φαντασιώσεών του, όταν τελικά το μόνο που δείχνει είναι ότι πρόκειται απλώς για έναν ημιμαθή νάρκισσο που αγνοεί την επιστήμη όταν αυτή δεν επιβεβαιώνει τις ιδεοληπτικές αεροβασίες του· μ' άλλα λόγια, «αν η επιστημονική ανάλυση δεν λέει αυτό που εγώ πιστεύω, τόσο χειρότερο για την επιστημονική ανάλυση». Ειλικρινά δεν περίμενα τέτοια αυτοκριτική απ' τη μεριά σου, Ruskin, εύγε!

 

[SBE]

Ράσκιν, σοβαρολογείς ότι ακούς διαφορά ανάμεσα στο ο και το ω;
Ε, τί να πω τότε, πώς καταφέρνεις να συνεννοείσαι στον προφορικό λόγο;
Δεδομένου ότι ένας χοντρικός κανόνας είναι ότι τα μακρά έχουν τουλάχιστον διπλάσια διάρκεια από τα βραχέα, όταν μπαίνεις σε ταξί λες του ταξιτζή:
"Πολυτεχνιουουπολιι Ζοογρααφουου, πααραακααλοο"
κι ο ταξιτζής δεν σε πάει στο κοντινότερο νοσοκομείο μπας και προλάβουν το εγκεφαλικό; Ή έστω δε σε ρωτάει "αλλοδαπός είσαι φίλε, γιατί βλέπω δυσκολεύεσαι λίγο με τα ελληνικά;"
Εκτός αν τα τραγουδάς αντί να τα μιλάς, όπως το ρετσιτατίβο στις όπερες, οπότε έχουμε άλλα προβλήματα.

Από την άλλη, αν είναι να ανησυχείς για τη γλώσσα, μήπως θα έπρεπε αντί για τα μακρά και τα βραχέα να σε απασχολεί η αυξανόμενη χρήση αγγλισμών του τύπου "δε γεννήθηκα χτες" στο λεξιλόγιό μας;
Ή μήπως είναι "δεν γεννιιιθιικαα χτες";
Αλήθεια, το διπλό σύμφωνο το προφέρεις διπλό; "δεν γεν-νιιιθιικαα χτες"

 

[Hellegennes]

Λύστε μου μια απορία, αγαπητέ Ruskin. Όταν λέτε σε κάποιον "εδώ ζω" προφέρετε "εδόο ζόο";

 

[Alexandra]

Νομίζω ότι ο/η Ράσκιν (θα πρότεινα να δηλώσει το φύλο στα settings, για να μην του/της το αλλάζουμε άθελά μας) μάλλον εννοεί ότι όταν προφέρει κάθε λέξη έχει συγχρόνως τη νοερή εικόνα της ορθογραφίας αυτής της λέξης. Δηλαδή, όταν λέει "η σορός" εννοώντας πτώμα, "βλέπει" το όμικρον και όχι το ωμέγα που θα υπήρχε αν μιλούσε για τον "σωρό". Ίσως να μοιάζει λιγάκι με εκείνη την ιδιότητα κάποιων ανθρώπων να βλέπουν χρώματα στους ήχους.

Αν παρόλα αυτά επιμένει ότι δεν ισχύει τίποτα από αυτά που γράφω παραπάνω και όντως ισχυρίζεται ότι ακούει (ή προφέρει) διαφορετικά το "ο" από το "ω", τότε έχω μερικές ερωτήσεις:

• Αν κάποιος είναι αναλφάβητος και δεν μπορεί να διαβάσει ούτε όμικρον ούτε ωμέγα, πώς τα προφέρει αυτά τα δύο; Βραχέα ή μακρά;
• Όταν ακούμε κάποιον να μην τα προφέρει διαφορετικά, πρέπει να συμπεράνουμε ότι είναι ή αναλφάβητος ή αμόρφωτος/ανορθόγραφος;
• Όταν ακούμε έναν μορφωμένο να μην προφέρει διαφορετικά το όμικρον από το ωμέγα, τι πρέπει να συμπεράνουμε; Ότι δεν έχει διδαχτεί να μιλάει σωστά και χρειάζεται επειγόντως φροντιστήριο;