The younger Darwin

[wanderer]

Διάβαζα για δεύτερη φορά απο μια δεύτερη μετάφραση το "Η Μηχανή του Χρόνου" (H. G. Wells) και παρατήρησα κάτι που δεν θυμόμουν να το είχα δει στο προηγούμενο βιβλίο. Το πρώτο βιβλίο είχε μεταφραστή τον καταπληκτικό κατ εμέ Θωμά Μαστακούρη ενώ το δεύτερο βιβλίο την Αλεξάνδρα Λέτσα.

Καθώς διαβάζοντας το δεύτερο βιβλίο, έπεσα στην εξής φράση: "..του Δαρβίνου του Νεότερου". Η μεταφράστρια παραθέτει και υποσημείωση σε αυτό το σημείο η οποία είναι η εξής: "Ο συγγραφέας αναφέρεται στον George Darwin, αστρολόγο και μαθηματικό, δευτερότοκο του Κάρολου Δαρβίνου".

Ήμουν όμως σχεδόν σίγουρος ότι το πρώτο βιβλίο που είχα διαβάσει δεν έκανε λόγο για κάποιον απόγονο του Δαρβίνου. Έτσι ανατρέχω και στην πρώτη μετάφραση η οποία είναι η εξής: "..o Δαρβίνος στα νιάτα του.." Οι δύο μεταφράσεις αποδίδουν το πρωτότυπο "Τhe younger Darwin" αλλά μιλούν σαφέστατα για διαφορετικά πρόσωπα. Η μετάφραση του Θ. Μαστακούρη φαίνεται λογική αλλά και η Αλεξάνδρα Λέτσα φαίνεται ότι ασχολήθηκε χωρίς να το περάσει στα γρήγορα μιας και αφιέρωσε ακόμα και υποσημείωση.

Παραθέτω και την σελίδα του πρωτότυπου κειμένου:

Ρωτάω λοιπόν ποιά είναι η σωστή μετάφραση και γιατί; Πως μπορείτε να καταλάβετε ότι ισχύει η πρώτη απόδοση και όχι η δεύτερη αλλά και αντιστρόφως;

 

[nickel]

Γλωσσικά, θα έλεγα ότι «ο Δαρβίνος ο Νεότερος» θα ήταν «Darwin the Younger», κατά το «Pitt the Younger». Αλλά ο Δαρβίνος είχε 10 παιδιά. Ποιον να πρωτοπείς the Younger, άσε που θα έπρεπε να είναι Κάρολος κι αυτός.

Ακόμα πιο πραγματολογικά, έχει ενδιαφέρον να διαβάσουμε για το πόσο επηρεάστηκε ο Γουέλς από τα γραφτά και τις ιδέες του Δαρβίνου. Enjoy:

http://www.terradaily.com/reports/Darwins_Bulldog_And_The_Time_Machine_999.html

 

[wanderer]

Άρα συμφωνείς με την απόδοση του Μαστακούρη;

Επίσης γιατί θα έπρεπε και ο γιός να λέγεται "Κάρολος"; (συγγνώμη δεν κατάλαβα τι εννοείς). Χρειάζεται και άλλο πέρα απο το επίθετο; πχ "ο νεότερος Παπαδόπουλος".

 

[nickel]

Ναι, με την απόδοση του Μαστακούρη συμφωνώ.

Οι Pitt είχαν το ίδιο βαφτιστικό, οπότε οι ιστορικοί μπορούν να τους αναφέρουν με το επώνυμο μόνο, Pitt the Elder και Pitt the Younger. Πώς να πεις όμως ένα σκέτο Darwin the Younger όταν ο πολύτεκνος είχε 6 γιους; Charles ήταν το στερνοπαίδι του, που όμως πέθανε σε ηλικία 2 χρονών. Οι πέντε άλλοι ήταν, με σειρά ηλικίας, τραπεζίτης, αστρονόμος-μαθηματικός, βοτανολόγος, βουλευτής, μηχανικός.

https://www.aboutdarwin.com/darwin/Children.html

 

[AoratiMelani]

Κι εγώ Μαστακούρη ψηφίζω. Αυτή ήταν η πρώτη μου σκέψη και ο Νίκελ το ανέλυσε πολύ καλά.

 

[sarant]

Μαργαριτάρι με υποσημείωση, μια αρκετά σπάνια αλλά πολύ ενδιαφέρουσα περίπτωση.

 

[wanderer]

Σας ευχαριστώ πολύ για τις απαντήσεις σας!

Edit: Συγγνώμη και για το δικό μου το μαργαριτάρι στο πρώτο ποστ με το: "καθώς διαβάζοντας"..Τώρα το πρόσεξα. Κάποιες φορές ενώ γράφω, η προσοχή μου διασπάται· πρέπει να το προσέξω αυτό! :)

 

[Earion]

Με μπερδέψατε εντελώς. Ο Ουελς μιλά ολοκάθαρα για μια αστρονομική θεωρία σύμφωνα με την οποία οι πλανήτες κάποτε στο μέλλον θα ενσωματωθούν στον ήλιο. Πρόκειται για τη λεγόμενη θεωρία της παλιρροιακής εξέλιξης (tidal evolution), την οποία εκπόνησε ο Τζωρτζ Ντάργουιν (1845-1912), γιος του Κάρολου Δαρβίνου. Ο Τζωρτζ ήταν αστρονόμος, ο πατέρας του όχι. Η Αλεξάνδρα Λέτσα δεν χρειάστηκε να κάνει καμιά ιδιαίτερη έρευνα, πήρε την υποσημέιωση από εδώ, και μάλιστα έκανε και λάθος, έγραψε τον Τζωρτζ Ντάργουιν αστρολόγο!

Theory of Tidal Evolution ή Theory of Tidal Friction.

 

[sarant]

Στέκομαι διορθωμένος τότε.

 

[nickel]

And the plot thickens...

 

[nickel]

Η ασφαλής απόδοση θα ήταν «του νεότερου Δαρβίνου», που θα επέτρεπε και τις δύο ερμηνείες. Ο Γουέλς φαίνεται να λέει «the younger Darwin» εννοώντας κάπου και «του διάσημου νεότερου Δαρβίνου», διότι δεν μπορεί να μη γνώριζε ότι είναι πολλοί οι νεότεροι. Οπωσδήποτε δεν πρόκειται για «του Δαρβίνου του Νεότερου», μια και δεν υπάρχει «Darwin the Younger» στα αγγλικά.

Βρήκα και άρθρο του νεότερου Δαρβίνου στην Britannica, αλλά δεν έχω το κουράγιο να το διαβάσω.
https://www.1902encyclopedia.com/T/TID/tides-52.html
από
https://www.1902encyclopedia.com/T/TID/tides.html

 

[wanderer]

...δεν μπορεί να μη γνώριζε ότι είναι πολλοί οι νεότεροι.

Νομίζω σε αυτό έγκειται η απάντηση του Earion· ότι δηλαδή δεν υπήρχε λόγος να κατονομάσει συγκεκριμένα, αφού ήταν ευνόητο για ποιον απο τους "νεότερους" έκανε λόγο (ευνόητο για την επιστημονική θεωρία που αναφέρεται και που ο ίδιος είχε εκπονήσει). Ίσως ο Wells δηλαδή το θεωρούσε δεδομένο ότι καταλάβαμε για ποιον ομιλούσε συγκεκριμένα.