metafrasi banner

mantissa = 1. (μαθ.) δεκαδικό μέρος (κοινού) λογάριθμου. 2. (Η/Υ) σημαντικό ή σταθερό μέρος αριθμού κινητής υποδιαστολής (ΕΛΕΤΟ: μαντίσα)

nickel

Administrator
Staff member
Μια και είδαμε τη μάντισσα στη mantis, ας δούμε και την αγγλική mantissa, που προφέρεται [μαντίσα] και έχει προέλευση ενδεχομένως ετρουσκική!

Στο ODE:
mantissa [man'tɪsə]
noun
• 1 Mathematics the part of a logarithm after the decimal point.
• 2 Computing the part of a floating-point number which represents the significant digits of that number.
Origin: mid 17th century: from Latin, literally 'makeweight', perhaps from Etruscan.


Αυτό το makeweight είναι το συμπλήρωμα βάρους. Το επίσταθμο, λέει ο Κουμανούδης για τη λατινική mantissa.

Οι μαθηματικοί διαφωνούν για τη χρήση του όρου εκτός λογαρίθμων και ως συνώνυμου του significand:
...this use of mantissa is discouraged by the IEEE floating-point standard committee and by some professionals such as William Kahan and Donald Knuth, because it conflicts with the pre-existing usage of mantissa for the fractional part of a logarithm.
http://en.wikipedia.org/wiki/Significand#Use_of_.22mantissa.22

Αυτό το δεύτερο, πάντως, το λέμε «σταθερό μέρος αριθμού κινητής υποδιαστολής» (ή «σημαντικό μέρος», significand). Όταν αναπαραστήσουμε τον αριθμό 120.000 σαν 1,2x10[SUP]5[/SUP] στο σύστημα κινητής υποδιαστολής, το 1,2 είναι το σταθερό ή σημαντικό μέρος (significand, mantissa), το 10 είναι η βάση (base) και το 5 είναι ο εκθέτης (exponent). [Φίλοι μαθηματικοί, πείτε μου αν κάνω λάθος.]

Στους λογάριθμους τώρα, όπου η παραδοσιακή χρήση του όρου: Έχουμε τη mantissa στο μαθηματικό γλωσσάρι με την απόδοση «δεκαδικό μέρος λογαρίθμου» (ή «κλασματικό μέρος»).

Η ΕΛΕΤΟ στο teleterm έχει προτείνει και την απλοποιημένη μεταγραφή μαντίσα, ελπίζω και για τις δύο σημασίες και όχι μόνο για το σύστημα κινητής υποδιαστολής.

Στη Wikipedia βλέπω δύο πρόσθετες σημασίες:

Metaphorically, it is the part of the self that eludes conscious awareness or self-understanding.
(noun) An addition of little importance.


Νομίζω ότι και οι δύο χρήσεις είναι απαρχαιωμένες.
 

Cadmian

New member
Ο Μέμας Κολαΐτης στο λεξικό του την μεταφράζει ως ουρά [δεκαδικό μέρος] λογαρίθμου.

Ο Κοσμάς Τζελέκης, στο δικό του λεξικό, διευκρινίζει πως η mantissa είναι το θετικό δεκαδικό μέρος λογαρίθμου. Το ίδιο αναφέρει κι η Βασιλειάδου-Ζωγράφου στο δικό της γαλλοελληνικό λεξικό μαθηματικών όρων.

Ο Νικόλαος Πανταζής με τη σειρά του, πέραν από το δεκαδικό μέρος αριθμού ή λογαρίθμου, την έχει κι ως σταθερό μέρος εκθετικού αριθμού.

Εγώ πάλι μαθηματικός δεν είμαι, άποψη δεν έχω περί του θέματος.
 

nickel

Administrator
Staff member
Από το Πρότυπο ΕΛΟΤ 996-5:
http://lexilogia.gr/forum/showthrea...ση-του-προτύπου-ΕΛΟΤ-996-5-2η-Έκδοση-Ορολογία


05.05 Σύστημα παράστασης κινητής υποδιαστολής

05.05.01
σύστημα παράστασης κινητής υποδιαστολής
σύστημα αρίθμησης
στο οποίο ένας πραγματικός αριθμός παριστάνεται από ένα ζεύγος διακριτών αριθμοπαραστάσεων, ενώ ο πραγματικός αριθμός είναι το γινόμενο της μαντίσας, που είναι η πρώτη αριθμοπαράσταση, και της τιμής που λαμβάνεται με ύψωση της βάσης της κινητής υποδιαστολής σε μια δύναμη δηλούμενη από τον εκθέτη, ο οποίος αποτελεί τη δεύτερη αριθμοπαράσταση
ΣΗΜΕΙΩΣΗ — Σε ένα σύστημα παράστασης κινητής υποδιαστολής υπάρχουν πολλές παραστάσεις του ίδιου αριθμού που λαμβάνονται με μετακίνηση της ριζικής υποδιαστολής και ανάλογη προσαρμογή του εκθέτη.

05.05.02
παράσταση κινητής υποδιαστολής
παράσταση ενός πραγματικού αριθμού σε ένα σύστημα παράστασης κινητής υποδιαστολής
Παράδειγμα: Μια παράσταση κινητής υποδιαστολής του αριθμού 0,0001234 είναι 0,1234Ε-3 όπου
0,1234 είναι η μαντίσα
-3 είναι ο εκθέτης, που κατασημαίνεται με το Ε
Οι αριθμοπαραστάσεις εκφράζονται στο δεκαδικό σύστημα μεταβλητής υποδιαστολής, η βάση κινητής υποδιαστολής είναι 10.

05.05.03
μαντίσα
〈σε παράσταση κινητής υποδιαστολής〉
η αριθμοπαράσταση που πολλαπλασιάζεται από την υψωμένη σε δύναμη βάση κινητής υποδιαστολής για να προσδιορίζει τον πραγματικό αριθμό που παριστάνει
Παράδειγμα: Βλέπε το παράδειγμα στο λήμμα 05.05.02.

05.05.04
εκθέτης
〈σε παράσταση κινητής υποδιαστολής〉
η αριθμοπαράσταση που υποδηλώνει τη δύναμη στην οποία υψώνεται η βάση κινητής υποδιαστολής πριν πολλαπλασιαστεί με τη μαντίσα για να προσδιορίσει τον πραγματικό αριθμό που παριστάνει
Παράδειγμα: βλέπε το παράδειγμα στο λήμμα 05.05.02.

05.05.05
χαρακτηριστικό
〈σε παράσταση κινητής υποδιαστολής〉
αριθμοπαράσταση που παριστάνει τον εκθέτη με εσωτερικό τρόπο σε μια παράσταση κινητής υποδιαστολής
ΣΗΜΕΙΩΣΗ — Το χαρακτηριστικό διαφέρει από τον εκθέτη σε μια παράσταση κινητής υποδιαστολής κατά μια σταθερά.
Αν ο εκθέτης είναι -3 και η σταθερά είναι 64, το χαρακτηριστικό θα είναι 61.

05.05.06
βάση κινητής υποδιαστολής
ρίζα κινητής υποδιαστολής
〈σε ένα σύστημα παράστασης κινητής υποδιαστολής
η σταθερή θετική ακέραια βάση, μεγαλύτερη από τη μονάδα, που υψώνεται στη δύναμη που δηλώνεται εμφανώς από τον εκθέτη και μετά πολλαπλασιάζεται με τη μαντίσα για να προσδιορίσει τον πραγματικό αριθμό που παριστάνει
Παράδειγμα: Στο παράδειγμα του λήμματος 05.05.02 η βάση κινητής υποδιαστολής είναι 10

05.05.07
κανονικοποιώ
κάνω προσαρμογή στη μαντίσα και την αντίστοιχη προσαρμογή στον εκθέτη σε μια παράσταση κινητής υποδιαστολής για να φέρω τη μαντίσα σε κάποια προκαθορισμένη περιοχή, με τον πραγματικό αριθμό που παριστάνεται να παραμένει αμετάβλητος
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Ο αριθμός μηδέν δεν μπορεί να κανονικοποιηθεί.
2. Αυτός ο ορισμός είναι βελτιωμένη έκδοση του ορισμού στο ISO/IEC 2382-02.

05.05.08
κανονικοποιημένη μορφή
τυπική μορφή
(σε παράσταση κινητής υποδιαστολής)
η μορφή που παίρνει η παράσταση κινητής υποδιαστολής με την οποία ο πραγματικός αριθμός έχει κανονικοποιηθεί
 
Top