metafrasi banner

mantis

Πρόκειται για το γνωστό αλογάκι της Παναγίας. Στο βιβλίο που μεταφράζω (λογοτεχνία) χρησιμοποιείται ως παρατσούκλι ρομπότ που μοιάζουν με το εν λόγω έντομο. Το θέμα είναι ότι αναφέρεται περίπου τριάντα φορές στο κείμενο, οπότε είναι αδύνατο να "ξεφύγω" χρησιμοποιώντας το κοινό του όνομα (αλογάκι της Παναγίας). Θα ήταν πάρα πολύ κουραστική η επανάληψη.
Εδώ αναφέρεται ως μάντις, ενώ στην wikιpedia ως μάντης. Θα με βόλευε να το χρησιμοποιήσω ως ουδέτερο μιας και αναφέρεται σε ρομπότ, αλλά στο διαδίκτυο διαπιστώνω ότι έχουμε να κάνουμε με θηλυκό (μάντις/μάντης η προσευχόμενη). Επίσης έχω θέμα και με τον πληθυντικό, ο οποίος δυστυχώς για μένα υπάρχει στο κείμενο. Είναι μάντεις ή κάτι άλλο;
Καμιά πρόταση;
 

nickel

Administrator
Staff member
Καλημέρα. Το αρχαίο ο/η μάντις έχει γίνει στη νεοελληνική ο μάντης / η μάντισσα. Για το αλογάκι χρησιμοποιούν το λόγιο θηλυκό με κλίση της καθαρεύουσας: η μάντις, της μάντιδος, τη μάντιδα, οι/τις μάντιδες. Ωστόσο, θα μπορούσες να δουλέψεις με τις μάντισσες (η μάντισσα, της μάντισσας, οι μάντισσες, των μαντισσών). Δεν ξέρω αν το σκέτο ουδέτερο αλογάκι είναι καλύτερο, αλλά δεν μοιάζουν κιόλας με αλογάκια, με ακρίδες μοιάζουν.
 
Ίσως ταιριάζει το θηλυκό "μάντιδα/μάντιδες": ακούγεται αρκετά περίεργο ώστε να ταιριάζει σε ρομπότ με μορφή εντόμου, και αποφεύγεις και το αρσενικό για να μη νομίσει κανείς ότι μιλάς για πρόσωπο. Δεν είναι ουδέτερο, αλλά δεν νομίζω ότι πειράζει.

Edit: βγήκε και το ποστ του Νίκελ αποπάνω, και σκέφτομαι μήπως είναι καλή ιδέα να μιλήσεις για "ρομπότ που μοιάζουν με αλογάκια της Παναγίας" στην αρχή, και στο υπόλοιπο για σκέτα "αλογάκια", οπότε θα ξέρει ο αναγνώστης σε τι αναφέρεσαι - εκτός αν έχεις και κανονικά άλογα στο βιβλίο :-)
 
Την προσέγγιση "αλογάκι" θα ήθελα να την αποφύγω γιατί, όπως ανέφερε και ο Nickel, δεν μοιάζουν και τόσο με άλογο. Εκείνο που με προβληματίζει περισσότερο είναι το γένος. Θα ήταν πολύ πιο φυσιολογικό νομίζω να χρησιμοποιηθεί ουδέτερο από τη στιγμή που έχουμε να κάνουμε με ρομπότ.
 

nickel

Administrator
Staff member
Αν το γένος είναι τόσο σπουδαίο (και είναι σημαντικό το πόσο καλά νιώθει ο μεταφραστής με το κείμενό του), δεν πρέπει να αποκλείσεις τη δημιουργία λέξης. Εγώ θα πρότεινα τα μαντίδια.
 
Top