jesting Pilate
- Thread starter Alexandra
- Start date
Εγώ νομίζω ότι η σημασία εδώ είναι "αστειευόμενος".
Αφενός δεν μπορεί να σημαίνει κάτι τέτοιο («για πλάκα«, βλ. #1) η συγκεκριμένη αναφορά. Και δεύτερο, ένας λόγιος δεν θα χρησιμοποιούσε υποχρεωτικά μόνο την τρέχουσα, υπό δημιουργία έννοια αλλά και τις προηγούμενες.
Τί ἐστιν ἀλήθεια; (Ιω. 18, 38) λέει ο Πιλάτος και δεν περιμένει απάντηση. Βγαίνει και ανακοινώνει στο πλήθος: «Ἐγὼ οὐδεμίαν εὑρίσκω ἐν αὐτῷ αἰτίαν».
Τί ἐστιν ἀλήθεια; (Ιω. 18, 38) λέει ο Πιλάτος και δεν περιμένει απάντηση. Βγαίνει και ανακοινώνει στο πλήθος: «Ἐγὼ οὐδεμίαν εὑρίσκω ἐν αὐτῷ αἰτίαν».
bernardina
Moderator
Όντως η άποψη είναι ότι ο Πιλάτος το ρώτησε σαρκαστικά: Τι είναι αλήθεια; ρώτησε περιπαικτικά ο Πιλάτος, και δεν έμεινε ν' ακούσει την απάντηση.
Βέβαια εδώ υπάρχει μια άλλη ερμηνεία: Εκφράζει κούφο σκεπτικισμό, ο οποίος συχνά συναντιέται στους ανθρώπους του κόσμου και ιδιαίτερα στους πολιτικούς άνδρες, οι οποίοι συνήθως είναι αδιάφοροι στα τέτοιου είδους ζητήματα (g). Είναι αναφώνηση γεμάτη σκεπτικισμό, που φανερώνει την έσχατη περιφρόνηση του Πιλάτου για κάθε τέτοια θεωρία. Το ερώτημα δεν είναι σαρκαστικό, αλλά εκφράζει μέχρις αηδίας αδιαφορία για οποιαδήποτε απόπειρα ορισμού της αλήθειας.
Όμως εμάς μας ενδιαφέρει η απόδοση της φράσης όπως τη ρωτάει η Άλεξ. Και πράγματι σημαίνει ότι ρώτησε αστειευόμενος, περιπαίζοντας.
Βέβαια εδώ υπάρχει μια άλλη ερμηνεία: Εκφράζει κούφο σκεπτικισμό, ο οποίος συχνά συναντιέται στους ανθρώπους του κόσμου και ιδιαίτερα στους πολιτικούς άνδρες, οι οποίοι συνήθως είναι αδιάφοροι στα τέτοιου είδους ζητήματα (g). Είναι αναφώνηση γεμάτη σκεπτικισμό, που φανερώνει την έσχατη περιφρόνηση του Πιλάτου για κάθε τέτοια θεωρία. Το ερώτημα δεν είναι σαρκαστικό, αλλά εκφράζει μέχρις αηδίας αδιαφορία για οποιαδήποτε απόπειρα ορισμού της αλήθειας.
Όμως εμάς μας ενδιαφέρει η απόδοση της φράσης όπως τη ρωτάει η Άλεξ. Και πράγματι σημαίνει ότι ρώτησε αστειευόμενος, περιπαίζοντας.
Καλημέρα. Ο «χωρατατζής Πιλάτος» είναι (κατά OED). Αλλά να μάθουμε γιατί ο Άλντους Χάξλεϊ έδωσε αυτόν τον τίτλο στο βιβλίο του:
http://www.amazon.com/Jesting-Pilate-Aldous-Leonard-Huxley/dp/0837176980
http://www.amazon.com/Jesting-Pilate-Aldous-Leonard-Huxley/dp/0837176980
When the translation of one of his travel books [Jesting Pilate] appeared in 1932 under the title Tour of the World by a Skeptic, I protested against this double inaccuracy. As far as geography is concerned, to see India, Malaya, Japan and the United States, is to accomplish, at best, half a world tour. As for Jesting Pilate, it is common knowledge that Huxley borrowed his title from Bacon’s first essay: 'What is Truth? said jesting Pilate; and would not stay for an answer.’ Why not? because the Roman Proconsul knows for certain that the doctors of Israel will give him of truth a thousand definitions intricate to a degree; hence this man of action will not tarry. Rather than waste his time listening to idle disputations, away he goes to perform the duties of his office. Is this a mark of scepticism?
http://books.google.gr/books?id=8PHKq723vpUC&pg=PA294#v=onepage&q&f=false
Με αυτή την ερμηνεία είναι περισσότερο «είπε αστειευόμενος ο Πιλάτος».
http://books.google.gr/books?id=8PHKq723vpUC&pg=PA294#v=onepage&q&f=false
Με αυτή την ερμηνεία είναι περισσότερο «είπε αστειευόμενος ο Πιλάτος».
Το σημαντικό είναι να καταλάβουμε γιατί έφτιαξε και χρησιμοποίησε ο Μπέικον αυτή τη φράση, έτσι, επειδή τα αστειευόμενος, χαριεντιζόμενος περιπαικτικά κλπ δεν υπάρχουν στο βιβλικό κείμενο. Επομένως (και, από όσα διάβασα, υπάρχει μεγάλη συζήτηση σχετικά) ο Μπέικον προσθέτει αυτόν τον χαρακτηρισμό επειδή θέλει να τον χρησιμοποιήσει για το σκεπτικό του.
Στη γερμανική βίκη, που τσιτάρισα πιο πάνω, είδα ότι σύμφωνα με το απόκρυφο Ευαγγέλιο του Νικόδημου (που προφανώς ήταν σε γνώση του Μπέικον), ο Πιλάτος επιστρέφει για να πάρει απάντηση (Chapter ΙΙΙ):
[...]
CHAPTER III.
[...]
10 Pilate said, Art thou a king then? Jesus answered, Thou sayest that I am a king: to this end was I born, and for this end came I into the world; and for this purpose I came, that I should bear witness to the truth; and every one who is of the truth, heareth my voice.
11 Pilate saith to him, What is truth?
12 Jesus said, Truth is from heaven.
13 Pilate said, Therefore truth is not on earth.
14 Jesus saith to Pilate, Believe that truth is on earth among those, who when they have the power of judgment, are governed by truth, and form right judgment.
CHAPTER IV.
THEN Pilate left Jesus in the hall, and went out to the Jews, and said, I find not any one fault in Jesus.
[...]
Αλλά για μεταφραστικούς σκοπούς, το αστειευόμενος φαίνεται καλό. Ίσως και το περιπαικτικά, ίσως και τα ανάλαφρα ή αδιάφορα...
Στη γερμανική βίκη, που τσιτάρισα πιο πάνω, είδα ότι σύμφωνα με το απόκρυφο Ευαγγέλιο του Νικόδημου (που προφανώς ήταν σε γνώση του Μπέικον), ο Πιλάτος επιστρέφει για να πάρει απάντηση (Chapter ΙΙΙ):
[...]
CHAPTER III.
[...]
10 Pilate said, Art thou a king then? Jesus answered, Thou sayest that I am a king: to this end was I born, and for this end came I into the world; and for this purpose I came, that I should bear witness to the truth; and every one who is of the truth, heareth my voice.
11 Pilate saith to him, What is truth?
12 Jesus said, Truth is from heaven.
13 Pilate said, Therefore truth is not on earth.
14 Jesus saith to Pilate, Believe that truth is on earth among those, who when they have the power of judgment, are governed by truth, and form right judgment.
CHAPTER IV.
THEN Pilate left Jesus in the hall, and went out to the Jews, and said, I find not any one fault in Jesus.
[...]
Αλλά για μεταφραστικούς σκοπούς, το αστειευόμενος φαίνεται καλό. Ίσως και το περιπαικτικά, ίσως και τα ανάλαφρα ή αδιάφορα...
"Περιπαικτικά" μια χαρά το βρίσκω.
Άντε και στο "ειρωνικά" μπορεί να φτάσουμε.
"Σαρκαστικό" το χοντραίνει υπερβολικά.
"Αστειευόμενος", "ανάλαφρα" και "αδιάφορα" όχι.
Άντε και στο "ειρωνικά" μπορεί να φτάσουμε.
"Σαρκαστικό" το χοντραίνει υπερβολικά.
"Αστειευόμενος", "ανάλαφρα" και "αδιάφορα" όχι.
Surely , you jest! 
Καλημέρα. Δεν είχα καιρό χτες να ασχοληθώ σε βάθος, αλλά είναι από τα γλωσσικά, φιλολογικά και συνεπώς μεταφραστικά αινίγματα που προκαλούν, έτσι;
Προτίμησα στο #9 το «αστειευόμενος», επειδή η σημερινή χρήση του jest δεν περιλαμβάνει τη σκωπτικότητα και την ειρωνεία, το «περιπαικτικά» που προτιμάς. Κοίταξα στο OED και είδα στον ορισμό:
That jests; jocose; trifling; †scoffing, jeering.
Οι περιπαικτικές σημασίες scoffing, jeering είναι απαρχαιωμένες (†), αλλά δεν ξέρουμε πότε άρχισαν να παλιώνουν. Προ Βάκωνος ή μετά Βάκωνα; Το ’χουν αυτό το κακό τα λεξικά και σου αφήνουν απορίες.
Οπότε δεν είναι εύκολο να καταλάβουμε τι εννοούσε ο Μπέικον, που φαίνεται κυρίως να ενδιαφέρεται να πει ότι ο Πιλάτος σηκώθηκε κι έφυγε, δεν περίμενε να πάρει απάντηση. Ειρωνευόταν ο Πιλάτος ή απλώς δεν σοβαρολογούσε, δεν έθεσε το κρίσιμο ερώτημα στα σοβαρά, αφού δεν έμεινε να ακούσει την απάντηση;
Κοίταξα μερικές συζητήσεις και είδα:
We do not know with what attitude Pilate asked his now-famous question, “What is truth?” In his classic essay “Of Truth,” Francis Bacon wrote, ‘“What is Truth?’ said jesting Pilate; and would not stay for an answer.” But we are not certain that Pilate was jesting. Perhaps he was sincere. For centuries, Roman and Greek philosophers had discussed and debated this very question and had come to no settled conclusions. Whether Pilate was sneering or sighing as he asked the question, we do not know, so it would be unwise to pass judgment.
http://books.google.gr/books?id=Sn18qwyJw9QC&pg=PA303
(Και οι δύο σημασίες· δεν με φώτισε.)
‘What is truth?’ quoth jesting Pilate; only, begging Bacon’s pardon, jesting Pilate was never more in earnest in his life, and with good reason.
http://books.google.gr/books?id=w7Y_AQAAMAAJ&pg=PA77
“‘WHAT is truth,’ said jesting Pilate, and would not stay for an answer.” So wrote Bacon in his essay on truth. It was as natural for Bacon to assume that Pilate was jesting, when he read the fourth Gospel with sixteenth-century spectacles, as it was for Pilate to say what he said quite in earnest when he saw through first-century spectacles the saying of Jesus that he had come into the world to bear witness to the truth.
http://books.google.gr/books?id=jnARU1i71m4C&pg=PA35
Δεν μπορώ να κρίνω με σιγουριά, μπορεί κι αυτοί να επηρεάζονται από τη σημερινή σημασία του ρήματος. Παρότι θα πήγαινε περισσότερο το «περιπαικτικά», δεν μπορώ να αποκλείσω την περίπτωση ότι αυτό που εννοεί ο Μπέικον είναι ότι ο Πιλάτος έκανε την ερώτηση όχι για να ειρωνευτεί τον Ιησού, αλλά απλώς «χωρίς να σοβαρολογεί». Δεν ενδιαφερόταν πραγματικά να μάθει από τον Ιησού τι είναι η αλήθεια.
Και ένα πληρέστερο απόσπασμα από το ευαγγέλιο του Ιωάννη:
εἶπεν οὖν αὐτῷ ὁ Πιλᾶτος· Οὐκοῦν βασιλεὺς εἶ σύ; ἀπεκρίθη ὁ Ἰησοῦς· Σὺ λέγεις ὅτι βασιλεύς εἰμι. ἐγὼ εἰς τοῦτο γεγέννημαι καὶ εἰς τοῦτο ἐλήλυθα εἰς τὸν κόσμον ἵνα μαρτυρήσω τῇ ἀληθείᾳ· πᾶς ὁ ὢν ἐκ τῆς ἀληθείας ἀκούει μου τῆς φωνῆς. λέγει αὐτῷ ὁ Πιλᾶτος· Τί ἐστιν ἀλήθεια; Καὶ τοῦτο εἰπὼν πάλιν ἐξῆλθεν πρὸς τοὺς Ἰουδαίους, καὶ λέγει αὐτοῖς· Ἐγὼ οὐδεμίαν εὑρίσκω ἐν αὐτῷ αἰτίαν.
Καλημέρα. Δεν είχα καιρό χτες να ασχοληθώ σε βάθος, αλλά είναι από τα γλωσσικά, φιλολογικά και συνεπώς μεταφραστικά αινίγματα που προκαλούν, έτσι;
Προτίμησα στο #9 το «αστειευόμενος», επειδή η σημερινή χρήση του jest δεν περιλαμβάνει τη σκωπτικότητα και την ειρωνεία, το «περιπαικτικά» που προτιμάς. Κοίταξα στο OED και είδα στον ορισμό:
That jests; jocose; trifling; †scoffing, jeering.
Οι περιπαικτικές σημασίες scoffing, jeering είναι απαρχαιωμένες (†), αλλά δεν ξέρουμε πότε άρχισαν να παλιώνουν. Προ Βάκωνος ή μετά Βάκωνα; Το ’χουν αυτό το κακό τα λεξικά και σου αφήνουν απορίες.
Οπότε δεν είναι εύκολο να καταλάβουμε τι εννοούσε ο Μπέικον, που φαίνεται κυρίως να ενδιαφέρεται να πει ότι ο Πιλάτος σηκώθηκε κι έφυγε, δεν περίμενε να πάρει απάντηση. Ειρωνευόταν ο Πιλάτος ή απλώς δεν σοβαρολογούσε, δεν έθεσε το κρίσιμο ερώτημα στα σοβαρά, αφού δεν έμεινε να ακούσει την απάντηση;
Κοίταξα μερικές συζητήσεις και είδα:
We do not know with what attitude Pilate asked his now-famous question, “What is truth?” In his classic essay “Of Truth,” Francis Bacon wrote, ‘“What is Truth?’ said jesting Pilate; and would not stay for an answer.” But we are not certain that Pilate was jesting. Perhaps he was sincere. For centuries, Roman and Greek philosophers had discussed and debated this very question and had come to no settled conclusions. Whether Pilate was sneering or sighing as he asked the question, we do not know, so it would be unwise to pass judgment.
http://books.google.gr/books?id=Sn18qwyJw9QC&pg=PA303
(Και οι δύο σημασίες· δεν με φώτισε.)
‘What is truth?’ quoth jesting Pilate; only, begging Bacon’s pardon, jesting Pilate was never more in earnest in his life, and with good reason.
http://books.google.gr/books?id=w7Y_AQAAMAAJ&pg=PA77
“‘WHAT is truth,’ said jesting Pilate, and would not stay for an answer.” So wrote Bacon in his essay on truth. It was as natural for Bacon to assume that Pilate was jesting, when he read the fourth Gospel with sixteenth-century spectacles, as it was for Pilate to say what he said quite in earnest when he saw through first-century spectacles the saying of Jesus that he had come into the world to bear witness to the truth.
http://books.google.gr/books?id=jnARU1i71m4C&pg=PA35
Δεν μπορώ να κρίνω με σιγουριά, μπορεί κι αυτοί να επηρεάζονται από τη σημερινή σημασία του ρήματος. Παρότι θα πήγαινε περισσότερο το «περιπαικτικά», δεν μπορώ να αποκλείσω την περίπτωση ότι αυτό που εννοεί ο Μπέικον είναι ότι ο Πιλάτος έκανε την ερώτηση όχι για να ειρωνευτεί τον Ιησού, αλλά απλώς «χωρίς να σοβαρολογεί». Δεν ενδιαφερόταν πραγματικά να μάθει από τον Ιησού τι είναι η αλήθεια.
Και ένα πληρέστερο απόσπασμα από το ευαγγέλιο του Ιωάννη:
εἶπεν οὖν αὐτῷ ὁ Πιλᾶτος· Οὐκοῦν βασιλεὺς εἶ σύ; ἀπεκρίθη ὁ Ἰησοῦς· Σὺ λέγεις ὅτι βασιλεύς εἰμι. ἐγὼ εἰς τοῦτο γεγέννημαι καὶ εἰς τοῦτο ἐλήλυθα εἰς τὸν κόσμον ἵνα μαρτυρήσω τῇ ἀληθείᾳ· πᾶς ὁ ὢν ἐκ τῆς ἀληθείας ἀκούει μου τῆς φωνῆς. λέγει αὐτῷ ὁ Πιλᾶτος· Τί ἐστιν ἀλήθεια; Καὶ τοῦτο εἰπὼν πάλιν ἐξῆλθεν πρὸς τοὺς Ἰουδαίους, καὶ λέγει αὐτοῖς· Ἐγὼ οὐδεμίαν εὑρίσκω ἐν αὐτῷ αἰτίαν.
Σ α ρ κ α σ τ ι κ ά ρώτησε ο Πιλάτος. Η ερώτησή του ήταν από αυτές που κλείνουν μια συζήτηση προτού καν αρχίσει. Από εκείνες που τις λέμε «ρητορικές», γιατί δεν περιμένουμε απάντηση, γιατί η απάντηση είναι προφανής.
Τι ήταν το προφανές; Ότι εκείνος είναι ένας κατά τεκμήριο μορφωμένος άνθρωπος, αξιωματούχος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, που στο πρόσωπό του ενσαρκώνεται η παγκόσμια —η εγκόσμια— εξουσία. Ότι έχει απέναντί του έναν Εβραίο προφήτη, που δεν έχει ακουμπήσει ούτε από μακριά την ελληνική φιλοσοφία, που δεν έχει ιδέαν από τους τρόπους αναζήτησης της αλήθειας, να δηλώνει —άκουσον άκουσον— φορέας της αλήθειας! Ότι το πρόσωπό του είναι η Αλήθεια! Τι συζήτηση να κάνει μαζί του;
Στο νου του σχηματίζεται μια απάντηση του τύπου: «Δεν είμαστε καλά. Εσύ, ένας εντελώς ανίδεος από σοφία, θα μας μιλήσεις για την Αλήθεια; Εδώ δεν έχουν κατασταλάξει καν και καν μεγάλα πνεύματα, και θα μας πεις ότι εσύ ξέρεις τι είναι η Αλήθεια;». Αλλά από το στόμα του βγαίνει κάτι κουτσουρεμένο: «[Δηλαδή στα σοβαρά θα πιάσω εγώ συζήτηση με σένα για το] τι έστιν αλήθεια;». Και αποστρέφει το πρόσωπο. [«Άσε μας, χριστιανέ μου, να χαρείς»].
Μέγα θεολογικό ζήτημα και ερεθιστικότατο.
Τι ήταν το προφανές; Ότι εκείνος είναι ένας κατά τεκμήριο μορφωμένος άνθρωπος, αξιωματούχος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, που στο πρόσωπό του ενσαρκώνεται η παγκόσμια —η εγκόσμια— εξουσία. Ότι έχει απέναντί του έναν Εβραίο προφήτη, που δεν έχει ακουμπήσει ούτε από μακριά την ελληνική φιλοσοφία, που δεν έχει ιδέαν από τους τρόπους αναζήτησης της αλήθειας, να δηλώνει —άκουσον άκουσον— φορέας της αλήθειας! Ότι το πρόσωπό του είναι η Αλήθεια! Τι συζήτηση να κάνει μαζί του;
Στο νου του σχηματίζεται μια απάντηση του τύπου: «Δεν είμαστε καλά. Εσύ, ένας εντελώς ανίδεος από σοφία, θα μας μιλήσεις για την Αλήθεια; Εδώ δεν έχουν κατασταλάξει καν και καν μεγάλα πνεύματα, και θα μας πεις ότι εσύ ξέρεις τι είναι η Αλήθεια;». Αλλά από το στόμα του βγαίνει κάτι κουτσουρεμένο: «[Δηλαδή στα σοβαρά θα πιάσω εγώ συζήτηση με σένα για το] τι έστιν αλήθεια;». Και αποστρέφει το πρόσωπο. [«Άσε μας, χριστιανέ μου, να χαρείς»].
Μέγα θεολογικό ζήτημα και ερεθιστικότατο.
Καλημέρα. Βασιζόμενος στη φιλολογία για το ερώτημα, σαν να βάζεις κι εσύ με βεβαιότητα λέξεις και νοήματα στο στόμα του Μπέικον. Δεν του έλειπαν του Μπέικον οι λέξεις, το scoff και τα συνώνυμά του (jeer, mock), για να δείξει τέτοιο έντονο βαθμό υπεροψίας από τη μεριά του Πιλάτου. Γιατί να επιλέξει το πιο ανώδυνο και παρεξηγήσιμο; Δεν επιδιώκει ο Μπέικον να χαρακτηρίσει τη συμπεριφορά του Πιλάτου. Ένα απλό «χωρίς να το εννοεί» νομίζω ότι μας λέει. Αυτό:
«Βαριεστημένα», «μπουχτισμένα», είχε ο Μπέικον στην εποχή του, άραγε;