metafrasi banner

genome sequencing = προσδιορισμός της αλληλουχίας / αλληλούχιση του γονιδιώματος

Καλησπέρα!

Η δημοφιλής απόδοση στο Google είναι η "αλληλουχία του γονιδιώματος". Ωστόσο υπάρχει σε αρκετές σελίδες -επιστημονικού περιεχομένου- και η "αλληλούχηση του γονιδιώματος". Γνωρίζετε ποιο από τα δύο είναι το σωστό; (Εκτός αν είναι και τα δύο!)

Σας ευχαριστώ πολύ. :)
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Χμμ... κι εγώ μόλις είδα τον τίτλο σκέφτηκα αμέσως ότι εννοείς τη γονιδιακή αλληλουχία (με σαφώς λιγότερα ευρήματα —αλλά π.χ. στο EUR-LEX και φόρουμ της ιατρικής σχολής— αλλά μια λέξη λιγότερη, χωρίς τη γενική και —νομίζω— πιο λογική δομή: επιθετικό προσδιορισμό του ουσιαστικού). :)
 

daeman

Administrator
Staff member
Απ' ό,τι καταλαβαίνω με μια πρόχειρη ματιά στα ευρήματα του γκουγκλ και απανωτές ερωτήσεις στη βιολόγο συμβία, αλληλουχία του γονιδιώματος ή (καλύτερα) γονιδιακή αλληλουχία είναι η σειρά των γονιδίων στο γενετικό υλικό (γονιδίωμα, DNA), ενώ η αλληλούχηση είναι η διαδικασία του καθορισμού αυτής της αλληλουχίας, οπότε sequence=αλληλουχία και sequencing=αλληλούχηση.
Ελπίζω να σε βοηθάει...
 

nickel

Administrator
Staff member
Για να εξηγήσω: το sequencing είναι διαδικασία (αλληλουχία του γονιδιώματος είναι το genome sequence). Προσδιορίζεις τη σειρά. Αν θεωρήσουμε ότι το ρήμα αλληλουχώ σημαίνει «προσδιορίζω τη σειρά» (που δεν σήμαινε τέτοιο πράγμα), τότε δικαιολογείται η δημιουργία ουσιαστικού αλληλούχηση. Αλλιώς, απλώς το φτιάξανε γιατί βαρέθηκαν τις πολλές λέξεις.
 
Πάντως το κείμενό μου αναφέρεται στη διαδικασία, δηλαδή στην αλληλούχηση. Αν όμως αυτός ο όρος δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί (αν δεν θεωρείται δόκιμος), τότε προβληματίζομαι. Θα με βόλευε μια μονολεκτική απόδοση. Νομίζετε ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο όρος "ανάλυση της αλληλουχίας"; Βρήκα επίσης και τον "προσδιορισμό της αλληλουχίας".
 

daeman

Administrator
Staff member
Αλλιώς, απλώς το φτιάξανε γιατί βαρέθηκαν τις πολλές λέξεις.
Ακριβώς.
Αν πρέπει καθημερινά να λες: "Πρέπει να τελειώσω κι εκείνο τον προσδιορισμό (ή χαρτογράφηση) της αλληλουχίας του γονιδιώματος των χοίρων", αντί να καταφύγεις στην εύκολη λύση να το λες sequencing, δεν δικαιούσαι τη λεξιπλασία της "αλληλούχησης";:)

Μα, fofoka, οι καθ' ύλην αρμόδιοι (οι βιολόγοι) το χρησιμοποιούν και καθημερινά και επίσημα, άρα είναι κατάλληλο για την απόδοση που το θέλεις. Για το αν είναι γλωσσικά ορθό, εγώ δηλώνω αναρμόδιος, ειδικά εδώ μέσα που πάρα πολλοί με ξεπερνούν κατά πολύ στον τομέα αυτό.

Κι ένα γλωσσάρι, για να βρίσκεται και για άλλα ερωτήματα που ενδεχομένως θα προκύψουν: English-Greek Molecular Biology Dictionary (with proposed terms) από το Harvard.
 

nickel

Administrator
Staff member
Πάντως, η χαρτογράφηση του γονιδιώματος είναι σύντομο, σαφές και ασφαλές.
 

Elena

¥
Δεν έχω χρόνο, αλλά:

mapping= χαρτογράφηση (με εξαιρετικά απλά λόγια) = (πλήρης προσδιορισμός των αλληλουχιών και) προσδιορισμός του (σημείου, περιοχής κ.λπ.) του χρωμοσώματος στο οποίο ανήκουν -εντοπισμός θέσης, δηλαδή
sequencing=
α. για DNA/RNA = προσδιορισμός (της σειράς) των βάσεων -δηλ. ποιές είναι οι βάσεις και σε ποια σειρά
β. για πρωτεΐνες = προσδιορισμός (της σειράς) των αμινοξέων -δηλ. ποιά είναι τα αμινοξέα και σε ποια σειρά

και υπάρχουν κι ένα σωρό παραλλαγές για διάφορες τεχνικές -και με διάφορους στόχους -π.χ. shotgun sequencing=shotgun cloning (λόγω της διαδικασίας που προϋποθέτει -αρχικά, δηλαδή, κλωνοποίηση)

Συνεπώς, διαφωνώ με το Νίκο (κατηγορηματικά, κάθετα, οριζόντια κ.λπ. :)).


Το «αλληλούχη(ι)ση» έχει (καλώς ή κακώς) περάσει (ένα σωρό επιστημονικές αναφορές και στο διαδίκτυο), αλλά δεν βλέπω και κανένα απολύτως λόγο για μονολεκτική απόδοση. Μια χαρά μου φαίνεται η περίφραση με το «προσδιορισμός». Εννοείται ότι εξαρτάται κι από το κείμενο, το ύφος, ποιος το έχει γράψει, σε ποιον απευθύνεται κ.λπ.
 
+1 Elena

Eξ ου και DNA sequencer, η συσκευή που προσδιορίζει την αλληλουχία βάσεων, αμινοξέων κ.λπ.
 

nickel

Administrator
Staff member
Ξέρω, ξέρω, σε τεχνικά κείμενα δεν πρέπει να βάζεις γλώσσα εφημερίδας.

sequencing = προσδιορισμός της σειράς / της αλληλουχίας
mapping = χαρτογράφηση
sequence mapping = χαρτογράφηση της σειράς (μόνο προσδιορισμός σειράς, όχι προσδιορισμός θέσεων)

Για την αλληλούχηση: Υπάρχει [υπήρχε] ρήμα αλληλουχώ και σημαίνει συνάπτω, συνδέω και συνάπτομαι, συνδέομαι. Η αλληλούχιση, που είναι πιο διαδεδομένη, σημαίνει ότι έφτιαξαν και ρήμα αλληλουχίζω.

Αν πάρουμε το αγγλικό ρήμα sequence:

1. put or do things in order: to arrange things or perform actions in a definite order
2. biochemistry determine molecule's sequence: to determine the sequence of a protein or nucleic acid

σημαίνει απλώς ότι έχουμε νέο ρήμα αλληλουχίζω, με ουσιαστικό αλληλούχιση, που σημαίνει ό,τι και το (2): προσδιορίζω τη σειρά / την αλληλουχία κ.λπ. (τα λέει η Ε.).

Είναι αργά για ενστάσεις.
 
Last edited:

Elena

¥
sequence mapping = χαρτογράφηση της σειράς (μόνο προσδιορισμός σειράς, όχι προσδιορισμός θέσεων)

(Δεν θεωρώ ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι θέμα γλώσσας εφημερίδας ή τεχνικού κειμένου, αλλά... anyway.)

Δεν ξέρω πώς/πού έγινε η αλίευση πληροφοριών σου, ούτε γιατί αποφάσισες να πιάσεις το «sequence mapping», αλλά πάρε μια ωραία εικόνα για «sequence mapping» -γιατί κάνεις λάθος και σε αυτόν τον ορισμό (κατά τη γνώμη μου πάντα).




Ancestral sequence mapping for group-II genes. Organization follows Figure 6. Antipla., antiplatelet. Chp., chaperone. UnChar., genes with uncharacterized pharmacological effects.

Lynch BMC Evolutionary Biology 2007 7:2 doi:10.1186/1471-2148-7-2
 

nickel

Administrator
Staff member
Γλώσσα εφημερίδας σημαίνει ότι, αν έχεις για τίτλο το genome sequencing και γράψεις στα ελληνικά αυτό που έβαλα εδώ για τίτλο, κινδυνεύεις να μη σε διαβάσει κανείς. Ενώ η χαρτογράφηση είναι μια λέξη που, ανακριβής-ξεανακριβής, θα την καταλάβουν όλοι — για το γονιδίωμα δεν ξέρω, αν και έχει γίνει της μόδας. Τους τσακώνεις, λοιπόν, τους αναγνώστες, τους βάζεις να το διαβάσουν, και τους ρίχνεις μερικές αλληλουχίσεις μέσα στο κείμενο, έτσι που να το καταλάβουν. Έτσι θέλω κι εγώ: μη μου λες ότι δεν αποδίδω σωστά το sequence mapping. Πες μου τι είναι και πώς πρέπει να το πούμε (δεν υπάρχει βιασύνη), γιατί οι εικόνες σαν σωροί από χαπάκια μού μοιάζουν. :)
 
Ναι, για πείτε, για πείτε. Να το ξεκαθαρίσουμε μια και καλή το ζήτημα, διότι εγώ τόσα χρόνια βάζω «προσδιορισμός...» για το sequencing και θέλω να ξέρω αν είναι σωστό.
 

nickel

Administrator
Staff member
Δεν διαφώνησε η Ελένη με αυτά που μπήκαν στο τίτλο. Απλώς είχα γράψει, εκτός από «προσδιορισμός της αλληλουχίας», και «χαρτογράφηση της αλληλουχίας», και ύστερα έκανα την υπεραπλούστευση «χαρτογράφηση του γονιδιώματος», οπότε πολύ σωστά με διόρθωσε ότι η χαρτογράφηση δεν περιγράφει μόνο τη σειρά αλλά και τις θέσεις. Μένει τώρα να καταλάβω τι σημαίνει sequence mapping και πώς πρέπει να αποδοθεί.
 

nickel

Administrator
Staff member
Αφού πήρα τηλεφωνική εξήγηση (και όχι μόνο), μπορώ να πω (κι αν το κάνω πάλι λάθος, θα ακολουθήσει νέα εξήγηση) ότι το (δευτερεύουσας σημασίας) sequence mapping είναι ο εντοπισμός της θέσης μιας αλληλουχίας ή πολλών αλληλουχιών και, τέλος πάντων, δεν είναι πρόβλημα να το πούμε χαρτογράφηση αλληλουχίας ή χαρτογράφηση αλληλουχιών. Ωστόσο, για το genome sequencing η χαρτογράφηση δεν πρέπει να μπει ούτε στη χαλαρή χρήση μιας εφημερίδας.
 

Elena

¥
Δεν διαφώνησε η Ελένη με αυτά που μπήκαν στο τίτλο. Απλώς είχα γράψει, εκτός από «προσδιορισμός της αλληλουχίας», και «χαρτογράφηση της αλληλουχίας», και ύστερα έκανα την υπεραπλούστευση «χαρτογράφηση του γονιδιώματος», οπότε πολύ σωστά με διόρθωσε ότι η χαρτογράφηση δεν περιγράφει μόνο τη σειρά αλλά και τις θέσεις. Μένει τώρα να καταλάβω τι σημαίνει sequence mapping και πώς πρέπει να αποδοθεί.


Τα είπα και τηλεφωνικά (στην τρεχάλα).
Πιο ενδεικτική εικόνα δεν μπόρεσα να βρω. Το (σαφώς πιο σπάνιο από τα άλλα δύο) «sequence mapping» μπορεί (άνετα) να μεταφραστεί περιγραφικά:
εντοπισμός/προσδιορισμός θέσεων/περιοχών των αλληλουχιών/ (δηλ. στις οποίες αντιστοιχούν οι αλληλουχίες -ή ακόμα και μία αλληλουχία, αν ψάχνουμε κάτι συγκεκριμένο).

Τα σχετικά με τη γλώσσα εφημερίδας δεν τα σχολιάζω. Διαφωνώ κατηγορηματικά με το σκεπτικό στη συγκεκριμένη περίπτωση (αν και αντιλαμβάνομαι ότι καταχρηστική χρήση γίνεται από αγγλόφωνους (mapping/sequencing) και ειδικούς και μη, δεν είναι να περιμένεις κανείς πολλά από μας -και δη στο επίπεδο των εφημερίδων...).
 
Top