four o'clock in the morning courage

[drsiebenmal]

Διαβάζω:

[US] southern historian Shelby Foote depicted Ulysses Grant as one of those relatively rare generals who had "four o'clock in the morning courage." Even startled and caught by surprise, as he'd been at Shiloh, he'd remained unruffled and steady.

Το νόημα είναι (περίπου, αρκετά) προφανές. Δείχνει μια απόλυτη ψυχραιμία, αυτοσυγκράτηση, αυτοσυγκέντρωση, κάτι από όλα αυτά ή όλα μαζί. Η απορία μου δεν είναι μόνο ποια είναι η ακριβής σημασία και αν μπορούμε να την αποδώσουμε ανάλογα στα ελληνικά, αλλά και από πού προέρχεται αυτή η σύνδεση με το κουράγιο στις «τέσσερις το πρωί»;

Εντάξει, θυμάμαι ότι στα φοιτητικά μου χρόνια είχα πολύ καθαρό μυαλό 4-5 το πρωί μετά από το ολονύχτιο διάβασμα, αλλά τι σχέση μπορεί να έχει αυτό; Ή έχει;

 

[Alexandra]

Μήπως το εξηγεί με την επόμενη πρόταση; Ότι ακόμα κι όταν τον αιφνιδίαζες, δεν έχανε την ψυχραιμία του και την ευθυκρισία του. Δηλαδή, ο αιφνιδιασμός παρομοιάζεται με "ξαφνικό ξύπνημα στις 4 το πρωί".

 

[drsiebenmal]

Προφανώς κάτι τέτοιο εννοεί. Κάπου αλλού, υπάρχει μια καλύτερη περιγραφή:

I remember once talking to Shelby Foote about U.S. Grant, and he said Grant had what they called "four o’clock in the morning" courage, which meant you could wake him up at four in the morning and tell him that the enemy had turned his right flank, and he’d be as cool as a cucumber.

Το θέμα είναι αν προέρχεται από κάπου αλλού αυτή η φράση ή αν είναι δημιουργία του ιστορικού. Και γιατί στις 4 και όχι στις 3 ή στις 5; (Κυριακάτικες απορίες...)

 

[nickel]

The second quality they identified was harder to measure, even though it was absolutely indispensable for long-term, high-level success. This quality was the ability to function well in a crisis.
Napoleon called this "four o'clock in the morning courage," the kind of courage that is instantly available to a person woken up at that time, who has no time to prepare mentally and emotionally for a crisis. He called this the rarest form of courage, and, in his conclusion, very few people had it.
In military terms, they call this being under fire. A question that all soldiers, sailors, and airmen wonder about is how they and others will perform under fire. They know that this is the ultimate test of the character and training of an individual.
Organizations know that, often, their very survival will depend on how well an individual deals with the inevitable, unexpected reversal of fortune. The Stanford study concluded that, although this quality was hard to measure because a real crisis could not be anticipated or created for test purposes, it was still critical in predicting success in the higher levels of the business.
http://books.google.gr/books?id=dRKWhbRiejUC&pg=PA117&lpg=PA117#v=onepage&q&f=false
https://www.google.com/search?q="fo...pw.r_qf.&fp=d3bb6a9d1ef45224&biw=1835&bih=915

Αυτό είναι το πρώτο βήμα. Το επόμενο θα είναι να το βρούμε στα γαλλικά.

 

[nickel]

Στα γαλλικά έχουμε ένα πρόβλημα με την ώρα:

Quant au courage moral, il avait trouvé fort rare, disait-il, celui de deux heures après minuit; c'est-à-dire le courage de l’improviste.
https://www.google.com/search?q="de...v=on.2,or.r_gc.r_pw.r_qf.&fp=d3bb6a9d1ef45224

 

[nickel]

Και ο Μαλρό πού το βρήκε;

Cette assertion est loin d'être simpliste, dès l'instant où l'on se réfère au "courage de deux heures du matin" de Napoléon célébré par André Malraux (Vie de Napoléon par lui-même. NRF, Gallimard, 1930, p. 410).

 

[drsiebenmal]

Στα γκουγκλοβιβλία βρίσκω σε αυτό εδώ ("Nice Guys Finish Seventh": False Phrases, Spurious Sayings, and Familiar Misquotations), στη σελ. 45. μια αναφορά στο ότι ο Ναπολέων χρησιμοποιούσε αυτή τη φράση, αλλά για τις 2 το πρωί. Για να φτάσει κανείς εκεί, ξεκινάει από αυτό το γκουγκλοαπόσπασμα:

In the inflationary 1980s, a character in Paul Theroux's novel Mosquito Coast twice referred to "four- o'clock-in-the-morning courage," though he never mentioned Napoleon.

Το είδος του βιβλίου, όμως, με ιντριγκάρει κατά πόσο στη συνέχειά του δεν καταρρίπτεται ως μύθος η απόδοση της πατρότητας στον Ναπολέοντα.

 

[Earion]

Η απορία μας δεν είναι πού βρήκε τη φράση (courage de deux heures du matin) ο Μαλρώ· τη βρήκε εκεί που τη βρήκαν όλοι, στα απομνημονεύματα του Λα Καζ (Emmanuel, comte de Las Cases), Mémorial de Sainte-Hélène ... (εδώ στη δεύτερη έκδοση, του 1824, τόμ. 2, σ. 42), αφοσιωμένου θαυμαστή του Ναπολέοντα, που τον ακολούθησε στην εξορία και έγραψε αυτά που συμβατικά αποκαλούμε «Απομνημονεύματα» του Ναπολέοντα. (Ο Λα Καζ έχει κατηγορηθεί, όχι άδικα, ότι φούσκωσε με δικές του επινοήσεις τις διηγήσεις του). Η απορία είναι πώς από την αυτοκυριαρχία των δύο φτάσαμε στην αυτοκυριαρχία των τεσσάρων ωρών τα χαράματα.

Αν το πιάσουμε από την άλλη άκρη, απ' τη μεριά του Φουτ, υπάρχει κάποιος που έχει ψυχανεμιστεί ότι ο Φουτ κάποια λαθροχειρία έχει κάνει με το ρολόι:

(Grant's courage was typically moved forward an hour from Napoleonic standard time, to 3 a.m., or even, in historian Shelby Foote's telling, to 4 a.m.)
National Journal, Volume 40

 

[nickel]

Η απορία είναι πώς από την αυτοκυριαρχία των δύο φτάσαμε στην αυτοκυριαρχία των τεσσάρων.

Ε, κοτζάμ Ατλαντικός, να μην υπάρχει διαφορά δύο ωρών; :)

 

[drsiebenmal]

Ε, κοτζάμ Ατλαντικός, να μην υπάρχει διαφορά δύο ωρών; :)

Για το Κονκόρντ, μπορεί...

Για την αλλαγή της ώρας, νομίζω ότι υπεύθυνη μπορεί να είναι η αναφορά από τον Θερού/Θερόου (?) στην Ακτή των κουνουπιών (δεκ. του '80) (βλ. #7), καθώς η αναφορά από τον Φουτ φαίνεται να έγινε σε κάποιο κλασικό πλέον ντοκιμαντέρ για τον αμερικανικό εμφύλιο, στις αρχές της δεκαετίας του 1990.

 

[Earion]

Θα μου επιτρέψεις να διατυπώσω μιαν αντίρρηση, Δόκτορα: ο Σέλμπυ Φουτ έγραψε τη μεγαλειώδη τρίτομη ιστορία του για τον Αμερικανικό Εμφύλιο (The Civil War: A Narrative) μεταξύ 1958 και 1974. Το Mosquito Coast του Πωλ Θερού είναι του 1981.

 

[drsiebenmal]

Στο κείμενο που διαβάζω, ένα μυθιστόρημα, ο αφηγητής αναφέρει ότι ο Φουτ χρησιμοποίησε τη συγκεκριμένη αναφορά σε αυτό εδώ το ντοκιμαντέρ. Φυσικά, δεν αποκλείεται ο συγγραφέας να θυμάται λάθος ή να την έχει χρησιμοποιήσει ήδη από παλιότερα ο Φουτ (αλλά τότε, γιατί 4 το πρωί; --σίγουρα θα ήξερε το 2 του γαλλικού πρωτότυπου ) ή να χρησιμοποιήθηκε εσφαλμένα στο ντοκιμαντέρ.

 

[nickel]

Πάρτε και three-o'clock-in-the-morning courage από τον (Henry David) Thoreau. :)

http://books.google.gr/books?id=p9T...ge&q="o'clock in the morning courage"&f=false

Επαναλαμβάνεται στην Αυτοβιογραφία του Θεόδωρου Ρούζβελτ:
http://books.google.gr/books?id=vBN_503yK9gC&pg=PA499#v=onepage&q="morning courage"&f=false


Πάρτε το χαμπάρι: κάποτε δεν υπήρχε το διαδίκτυο για άμεσες διασταυρώσεις.

 

[Earion]

Δόκτορα, δεν φτάσαμε απότομα από τις δύο στις τέσσερις: προηγήθηκε ο Thoreau. Στο Walden or Life in the Woods, έργο δημοσιευμένο το 1854, ο συγγραφέας, μιλώντας για τους ανθρώπους που ζουν στην άγρια ύπαιθρο, λέει ότι τους θαυμάζει περισσότερο από τους στρατιώτες που στοιχήθηκαν στη γραμμή στο πεδίο της μάχης της Μπουένα Βίστα:

I am less affected by their heroism who stood up half an hour in the front line at Buena Vista, than by the steady and cheerful valor of the men who inhabit the snow-plow for their winter quarters; who have not merely the three-o’-clock-in-the-morning courage, which Bonaparte thought was the rarest, but whose courage does not go to rest so early, who go to sleep only when the storm sleeps or the sinews of their iron steed are frozen.

Σε μεταγενέστερη έκδοση με σημείωσεις (with notes by Francis W. Allen, Boston: Houghton Mifflin, 1893), στη σελ. 385, ο επιμελητής σημειώνει:

Three-o’-clock-in-the-morning-courage. Thoreau’s memory was at fault as to the precise hour in the morning named by Napoleon.

και συνεχίζει δίνοντας την αυθεντική φράση από τα απομνημονεύματα του Λα Καζ.

Υ.Γ. (τώρα διαβάζω το αποπάνω του Νίκελ). Α, ώστε το διέπραξε δύο φορές!

 

[drsiebenmal]

Επομένως, η πιθανότερη πηγή του Θερού/Θερόου (και άλλων) ήταν ο Θορό/Θορόου. Κάποια συμπαντική ειρωνεία υπάρχει εδώ...

Πάρτε το χαμπάρι: κάποτε δεν υπήρχε το διαδίκτυο για άμεσες διασταυρώσεις.

Τελικά, το μοναδικό που δεν θα ανακαλύψουμε σήμερα είναι το κατά πόσο ο Ναπολέων είχε πει πραγματικά αυτή τη φράση...

Μια και διευκρινίσαμε την προέλευση και την πορεία της φράσης και τη μεταβολή της ώρας, τι αντίστοιχο ζουμερό θα χρησιμοποιούσαμε στα ελληνικά;

Το θάρρος του αγουροξυπνημένου μέσα στην άγρια νύχτα;

 

[nickel]

Το θάρρος των μικρών πρωινών ωρών.

(Τους κάλυψα όλους!)

 

[Earion]

Η ψυχραιμία όταν σε ξυπνάνε στις δύο τα μεσάνυχτα

(να φυλάξεις γερμανικό)

 

[nickel]

Υ.Γ. (τώρα διαβάζω το αποπάνω του Νίκελ). Α, ώστε το διέπραξε δύο φορές!

Όχι «διέπραξε». Διέπραξαν. Από τον Θορό (Thoreau) στον Θίοντορ (Ρούζβελτ) στον Θερού (Theroux). Υπάρχει ένα μαγικό θρ-όισμα.

 

[daeman]

...
Η ψυχραιμία όταν σε ξυπνάνε μες στ' άγρια μεσάνυχτα / χαράματα,
και πάει η ώρα καλλιά της, λέει κάποιος που για το διάστημα που συζητάτε είναι στα καλύτερά του.

 

[nickel]

Δεν ξέρω γιατί λέτε «ψυχραιμία» όταν μιλάει για γενναιότητα, ανδρεία, θάρρος που μπορείς να επιδείξεις ακόμα κι όταν σε πιάνουν στον ύπνο.
Η ψυχραιμία σημαίνει να μη θυμώσεις που σε ξυπνάνε και φέρεις τίποτα στο κεφάλι του άλλου.