Flew Speaks Out: Professor Anthony Flew reviews the God Delusion

[sapere_aude]

I have considered the impudent accusations of Mr Dawkins with exasperation at his lack of serious scholarship. He has apparently not read the detailed discourses of Count Roderigo of Seville on the exquisite and exotic leathers of the Emperor's boots, nor does he give a moment's consideration to Bellini's masterwork, On the Luminescence of the Emperor's Feathered Hat. We have entire schools dedicated to writing learned treatises on the beauty of the Emperor's raiment, and every major newspaper runs a section dedicated to imperial fashion; Dawkins cavalierly dismisses them all. He even laughs at the highly popular and most persuasive arguments of his fellow countryman, Lord D. T. Mawkscribbler, who famously pointed out that the Emperor would not wear common cotton, nor uncomfortable polyester, but must, I say must, wear undergarments of the finest silk.

Dawkins arrogantly ignores all these deep philosophical ponderings to crudely accuse the Emperor of nudity.

Personally, I suspect that perhaps the Emperor might not be fully clothed — how else to explain the apparent sloth of the staff at the palace laundry — but, well, everyone else does seem to go on about his clothes, and this Dawkins fellow is such a rude upstart who lacks the wit of my elegant circumlocutions, that, while unable to deal with the substance of his accusations, I should at least chide him for his very bad form.

Until Dawkins has trained in the shops of Paris and Milan, until he has learned to tell the difference between a ruffled flounce and a puffy pantaloon, we should all pretend he has not spoken out against the Emperor's taste. His training in biology may give him the ability to recognize dangling genitalia when he sees it, but it has not taught him the proper appreciation of Imaginary Fabrics.

PZ Myers
http://tinyurl.com/37njlj

 

[nickel]

Υπόσχομαι να διαβάσω τον Ίγκλτον με ησυχία, γιατί στο βιαστικό διάβασμα μού φάνηκε μεγάλη φούσκα. Το Greatest Show on Earth: The Evidence for Evolution έχει φρέσκες σκέψεις ή επαναλαμβάνει πράγματα που έχει γράψει στα άλλα περί εξέλιξης βιβλία του;

 

[agezerlis]

Πρώτα απ' όλα, πάνω στα διαδικαστικά: θα ήταν νομίζω πιο ευγενικό αντί απλώς να παραθέτει κανείς ένα κείμενο (υποθέτω επειδή νομίζει πως είναι το knock-down argument, enough said) να δίνει και δυο κουβέντες εισαγωγής ή σχολιασμού, όταν έδώ συζητούμε κάποια πράγματα.

Όσο για το knock-down argument: ναι αλλά εδώ μιλάμε για τη θρησκεία και τη θρησκευτική πίστη, πράγματα που έχουν επηρεάσει δισεκατομμύρια ανθρώπους ανά τους αιώνες, συμπεριλαμβανομένων και επιστημόνων που κέρδισαν το Νόμπελ στις θετικές επιστήμες. Ας μην τα ισοπεδώνουμε όλα. Μπορεί ο Ντώκινς και τα τσιράκια του (δεν αναφέρομαι σε σένα sapere_aude, αλλά στον κύκλο του ίδιου του Ντώκινς) να πιστεύουν ότι η θρησκεία είναι ασήμαντη, αλλά υπάρχουν πάρα πολλοί σοβαροί στοχαστές που διαφωνούν. Το ελάχιστο που θα μπορούσε να κάνει ο Ντώκινς (εφόσον ήθελε να γράψει βιβλίο πάνω στο θέμα, κανείς εξάλλου δεν τον ανάγκασε) θα ήταν να κάτσει πρώτα και να μάθει 5-10 πράγματα πάνω στο αντικείμενο (και μετά πάλι τα ίδια συμπεράσματα θα είχε κατά πάσα πιθανότητα, αλλά θα ένιωθα πως τα λεφτά που έδωσα για το βιβλίο δεν πήγαν στράφι).

 

[Ambrose]

Αμβρόσιε, έχω δει σχιζοφρενείς που το παραλήρημά τους έχει ζηλευτή συνοχή και συνέπεια.

Μού κάνει εντύπωση που έχεις δει σχιζοφρενείς που το παραλήρημά τους έχει συνοχή και συνέπεια, γιατί ένα από τα συμπτώματα της σχιζοφρένειας είναι το αντίθετο. Για την ακρίβεια, η έλλειψη συνοχής (ασυναρτησία) είναι ο ορισμός του παραληρήματος. Αλλά εδώ sapere συγχέεις δύο διαφορετικά πράγματα. Άλλο ένα παραλήρημα κι άλλο ένα ολόκληρο σύστημα σκέψης που ξεκινάει χιλιάδες χρόνια πριν και που εξακολουθεί να είναι ζωντανό. Μην τρελαθούμε εντελώς! (μιλώντας για σχιζοφρένεια)

Όσο για το επιχείρημά σου περί μυστικιστικών εμπειριών, νομίζω ότι θα έκανε ένα επιστήμονα/ρασιοναλιστή να χαμογελάσει.

Οι αληθινοί επιστήμονες (αυτοί δηλ. που έχουν ανοιχτό μυαλό και ψάχνουν) όχι μόνο δεν χαμογελάνε, αλλά μελετάνε και το ψάχνουν επισταμένα. Μερικά παραδείγματα από τα εκατοντάδες που υπάρχουν και που δείχνουν πόσο μπροστά είναι στην Αμερική και πόσο πίσω είμαστε εμείς στη σκέψη μας:

http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/articles/A43006-2005Jan2.html
http://www.sciencedirect.com/scienc...serid=10&md5=8df52e811a80d5dec87a9679efa12972
http://en.wikipedia.org/wiki/Ian_Stevenson

Νέος κλάδος: Νευροθεολογία

Λες ότι "ο κάθε ένας έχει μυαλό για να σκεφτεί και να κρίνει". Γιατί τότε άλλοι σκέφτονται και κρίνουν ότι υπάρχει μια θεότητα 3 σε 1 ενώ άλλοι σκέφτονται και κρίνουν ότι ο Θεός είναι ένας και προφήτης του είναι ο Μωάμεθ; Γιατί υπάρχει γεωγραφική κατανομή των θρησκευτικών δοξασιών; Μήπως έχει να κάνει με childhood indoctrination;

Το ερώτημά σου είναι μεταφυσικής/θεολογικής φύσεως (γιατί φτώχεια, γιατί πόλεμος, γιατί αρρώστια). Άλλωστε, τι πάει να πει childhood indoctrination. Ξέρω πάρα πολλούς ανθρώπους που ανατράφηκαν από θεούσες μητέρες και πατεράδες και αυτοί μόνο έτσι δεν είναι. Και το αντίθετο. Αυτά τα πράγματα δεν έχουν κανόνες. Ενήλικες είμαστε. Πρόσβαση στη γνώση υπάρχει.

Όσο για την "ερώτηση προς όλους όσους κατά καιρούς...", νομίζω ότι είναι σαφές ότι αναφερόμουν σε συγκεκριμένη παρερμηνεία της επιχειρηματολογίας του Ντόκινς - ο Fearless Leader παραδέχεται ότι η ανυπαρξία θεού δεν μπορεί να αποδειχτεί επιστημονικά.

Ναι, αλλά η ερώτηση παραμένει. Ο Ντώκινς έχει μελετήσει θεολογία ή έστω φιλοσοφία; Γιατί το ερώτημα που θέτει "ποιος σχεδίασε τον σχεδιαστή", πραγματικά θα έκανε έναν φιλόσοφο ή έναν θεολόγο να χαμογελάσει.

 

[agezerlis]

Υπόσχομαι να διαβάσω τον Ίγκλτον με ησυχία, γιατί στο βιαστικό διάβασμα μού φάνηκε μεγάλη φούσκα. Το Greatest Show on Earth: The Evidence for Evolution έχει φρέσκες σκέψεις ή επαναλαμβάνει πράγματα που έχει γράψει στα άλλα περί εξέλιξης βιβλία του;

Σκέψεις φρέσκες όχι και τόσο, αλλά πολλά καινούρια στοιχεία (καθώς και πολύ πρόσφατα αποτελέσματα άλλων επιστημόνων). Από την άλλη το Why Evolution Is True του Jerry Coyne (ο οποίος δεν γράφει βιβλία απλώς αλλά το ασκεί το επάγγελμα) στο οποίο αναφέρεται πολλάκις ο Ντώκινς φαίνεται να είναι ακόμα πιο ενδιαφέρον, αλλά δεν έχω ιδία άποψη.

 

[sapere_aude]

> Ambrose:
> Μού κάνει εντύπωση που έχεις δει σχιζοφρενείς που το παραλήρημά τους έχει συνοχή και συνέπεια, γιατί ένα από τα συμπτώματα της σχιζοφρένειας είναι το αντίθετο. Για την ακρίβεια, η έλλειψη συνοχής (ασυναρτησία) είναι ο ορισμός του παραληρήματος.

Μιλάμε για το ίδιο πράγμα; Η ασυναρτησία σαφώς και δεν είναι αναγκαία συνθήκη του παραληρήματος (delusions) των σχιζοφρενών. Πολλοί σχιζοφρενείς έχουν παραληρητικές ιδέες με εντυπωσιακή συνοχή.
"Paranoid schizophrenics have well-organized delusions of persecution, grandiosity and jealousy."
GC Davison, JM Neale: Abnormal Psychology - Study Guide

> Ambrose:
> Άλλο ένα παραλήρημα κι άλλο ένα ολόκληρο σύστημα σκέψης που ξεκινάει χιλιάδες χρόνια πριν και που εξακολουθεί να είναι ζωντανό.

Το ίδιο και οι προλήψεις, οι δεισιδαιμονίες, η αστρολογία κλπ

> Ambrose:
> Αυθαίρετα όχι. Είναι συστήματα σκέψης με εξαιρετική συνοχή και συνέπεια.
> Αναπόδεικτα από ποια άποψη; Η μυστικιστική εμπειρία είναι πάντα υποκειμενική και εσωτερική.
> Οι αληθινοί επιστήμονες (αυτοί δηλ. που έχουν ανοιχτό μυαλό και ψάχνουν) όχι μόνο δεν χαμογελάνε, αλλά μελετάνε και το ψάχνουν επισταμένα.

Φοβάμαι ότι παρεξήγησες το ...χαμόγελο και επιχειρηματολογείς χωρίς λόγο.
Κανείς δεν αμφισβητεί την ύπαρξη μυστικιστικών εμπειριών και την αναγκαιότητα της μελέτης τους. Το χαμόγελο είχε να κάνει με τον συμφυρμό μη αυθαιρεσίας / συνοχής / μυστικισμού / υποκειμενισμού / εσωτερικότητας.

> Ambrose:
> Άλλωστε, τι πάει να πει childhood indoctrination. Ξέρω πάρα πολλούς ανθρώπους που ανατράφηκαν από θεούσες μητέρες και πατεράδες και αυτοί μόνο έτσι δεν είναι. Και το αντίθετο. Αυτά τα πράγματα δεν έχουν κανόνες.

Τι πάει να πει childhood indoctrination;; Ξέρεις πολλούς ανθρώπους;; Θα πρέπει να αστειεύεσαι. Δεν νομίζω ότι απάντησες στην ερώτησή μου.

> Ambrose:
> Ενήλικες είμαστε. Πρόσβαση στη γνώση υπάρχει.

Προφανώς υποτιμάς τη σημασία του mindfucking. Βλέπε Μάλτα, Πακιστάν, ΗΠΑ.

> Ambrose:
> Ναι, αλλά η ερώτηση παραμένει. Ο Ντώκινς έχει μελετήσει θεολογία ή έστω φιλοσοφία;

Στο God Delusion ο συγγραφέας τονίζει ότι η επιχειρηματολογία του στρέφεται κατά του personal God των μονοθεϊστικών θρησκειών ο οποίος φέρεται να διατάζει, να εξοργίζεται, να τιμωρεί, να εισακούει προσευχές και να παραβιάζει τους φυσικούς νόμους κατά το δοκούν. Δεν τον ενδιαφέρουν οι nuances των σοφιστικέ θεολόγων, αλλά οι δοξασίες της μεγάλης μάζας των πιστών.

God bless atheism.

 

[Marinos]

Sapere, κι εγώ ξέρω πολλούς ανθρώπους που έχουν ανατραφεί από θεούσες/ους και γίναν το αντίθετο (αλλά το αντίστροφο δεν νομίζω ότι ισχύει). Καιρό έχεις να περάσεις από τα μέρη μου.

 

[nickel]

Το επιχείρημα στο οποίο αναφέρεται ο sapere λέει ότι, αν κρίνουμε από τη γεωγραφική κατανομή των θρησκειών, ο θεός στον οποίο πιστεύουμε είναι αποτέλεσμα κατήχησης που ξεκίνησε σε τρυφερή ηλικία και σπανιότατα επιλογή ώριμου ανθρώπου. Κάποιοι ωριμάζουν, οι περισσότεροι (και ανάλογα με τη χώρα) μένουν σ' αυτά που τους έμαθαν όταν ήταν παιδιά. Πρόκειται για ένα απλό κοινωνικό φαινόμενο και δεν υπάρχει τίποτα το μυστικιστικό σ' αυτό.

 

[Marinos]

Αυτό δεν το αρνείται κανείς, φαντάζομαι. Το ίδιο συμβαίνει π.χ. με ό,τι ονομάζουμε μικροαστική ιδεολογία/νοοτροπία. Και αυτό το τελευταίο μου φαίνεται πιο σοβαρό...

 

[Ambrose]

Μιλάμε για το ίδιο πράγμα; Η ασυναρτησία σαφώς και δεν είναι αναγκαία συνθήκη του παραληρήματος (delusions) των σχιζοφρενών. Πολλοί σχιζοφρενείς έχουν παραληρητικές ιδέες με εντυπωσιακή συνοχή.
"Paranoid schizophrenics have well-organized delusions of persecution, grandiosity and jealousy."
GC Davison, JM Neale: Abnormal Psychology - Study Guide

Από το ΛΚΝ:

1. λόγια ασυνάρτητα και χωρίς νόημα, που αποτελούν σύμπτωμα διανοητικής σύγχυσης σε ορισμένες οργανικές ή ψυχικές παθήσεις, παραμιλητό: Ψηνόταν από τον πυρετό και είχε ~. || Tρομώδες ~, οξύ παραλήρημα που εμφανίζεται σε αλκοολικούς και συνοδεύεται από σπασμούς κτλ.· (πρβ. ντελίριο)

Από το ΛΝΕΓ:

3. οξεία αλλά αναστρέψιμη ψυχική διαταραχή, που χαρακτηρίζεται από απώλεια του προσανατολισμού, αδυναμία αντιλήψεως του περιβάλλοντος, ψευδαισθήσεις ή παραισθήσεις και βίαιη συμπεριφορά του ασθενούς.

Το ίδιο και οι προλήψεις, οι δεισιδαιμονίες, η αστρολογία κλπ

Αυτό δεν είναι απάντηση, αλλά ούτε και λογικό επιχείρημα. Όπως επίσης δεν είναι λογικό επιχείρημα στη συζήτηση μέχρι στιγμής ότι εσύ έχεις δουλέψει με σχιζοφρενείς που είχαν ψευδαισθήσεις με συνοχή, άρα οι θρησκείες είναι για τα μπάζα.

Θα παρακαλέσω, αν είναι να συζητήσουμε, να ακούμε τι λέει ο άλλος και να απαντάμε αναλόγως.

Φοβάμαι ότι παρεξήγησες το ...χαμόγελο και επιχειρηματολογείς χωρίς λόγο.
Κανείς δεν αμφισβητεί την ύπαρξη μυστικιστικών εμπειριών και την αναγκαιότητα της μελέτης τους. Το χαμόγελο είχε να κάνει με τον συμφυρμό μη αυθαιρεσίας / συνοχής / μυστικισμού / υποκειμενισμού / εσωτερικότητας.

Επί της ουσίας έχεις να πεις κάτι συγκεκριμένο σε αυτά που παρέθεσα ή θα μιλάμε με γενικούρες; Διαφωνείς με αυτό που είπα; Κι αν ναι, γιατί; Αμφισβητείς την μυστικιστική εμπειρία; Αν όχι, μπορείς να την καταρρίψεις ή να την εξηγήσεις με αποδείξεις (και να μην την εξοβελίσεις στο εξώτερο σκότος της σχιζοφρένειας, των ονείρων ή δεν ξέρω κι εγώ τι; ) Ποια είναι τα όρια της επιστήμης; Ή δεν υπάρχουν;

Και δύο τελευταία πράγματα:

Μήπως θεωρώντας ότι οι άνθρωποι είναι στο έλεος των όσων έμαθαν από την παιδική τους ηλικία, τους υποτιμάτε; Τη σημασία του mindfucking τη βλέπω σε εξέλιξη εδώ και δεκαετίες στη χώρα την οποία ζω. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο κάθε ένας δεν είναι υπεύθυνος για τις επιλογές του.

Τέλος, ας μην συγχέουμε τη θρησκεία και τον τρόπο με τον οποίο αυτή χρησιμοποιείται από τους ανθρώπους με τη ...θρησκεία (ή πνευματικότητα). Το πρόβλημα με τα θρησκευτικά κείμενα είναι ότι δεν μπορούν να γίνουν εύκολα κατανοητά και έχουν πολλαπλά επίπεδα ερμηνείας και ανάγνωσης. Αυτό έχει οδηγήσει σε φοβερές παρανοήσεις με τις συνέπειες που όλοι γνωρίζουμε (π.χ. Ιερά Εξέταση, σταυροφορίες, Ισλάμ και επιθέσεις αυτοκτονίας κλπ). Αλλά τα έργα των ανθρώπων είναι ένα πράγμα και τα έργα του Θεού ένα άλλο.

Και τέλος, για να κλείσουμε με τον Ντώκινς, όπως ήδη ειπώθηκε είτε στρέφεται κατά ενός προσωπικού Θεού, είτε όχι, αυτό δεν λέει τίποτα. Και ούτε μιλάμε για αποχρώσεις σοφιστικέ θεολόγων. Η ουσία είναι ότι μιλάει με την αυθεντία του επιστημονικού του κύρους για πράγματα που δεν κατέχει. Κι αυτό είναι το πιο επικίνδυνο mindfucking που τείνει να εξελιχθεί πλέον σε σκοταδισμό (bigot όπως λέει ο Flew στο άρθρο του) ! (ποιος θα το πίστευε)

 

[sapere_aude]

Αμβρόσιε, άλλο το delirium των οργανικών ψυχοσυνδρόμων και άλλο οι delusions των σχιζοφρενών. Η παρανόηση οφείλεται στη σύγχυση που επικρατεί στην ελληνική ορολογία.
Για τα υπόλοιπα ουδέν σχόλιον. Νομίζω ότι είπαμε ήδη αρκετά.

 

[Ambrose]

Αμβρόσιε, άλλο το delirium των οργανικών ψυχοσυνδρόμων και άλλο οι delusions των σχιζοφρενών. Η παρανόηση οφείλεται στη σύγχυση που επικρατεί στην ελληνική ορολογία.

Το συγκεκριμένο μ' ενδιαφέρει και μεταφραστικά. Οπότε delusion όταν αναφέρεται σε σχιζοφρένεια = παραλήρημα;

 

[sapere_aude]

Το συγκεκριμένο μ' ενδιαφέρει και μεταφραστικά. Οπότε delusion όταν αναφέρεται σε σχιζοφρένεια = παραλήρημα;

Καλό είναι να αποφεύγεται ο όρος παραλήρημα όταν μιλάμε για τις delusions της σχιζοφρένειας σε επιστημονικό context.

delirium = παραλήρημα
(πχ delirium tremens = τρομώδες παραλήρημα)

delusions = παραληρητικές ιδέες
(πχ delusions of grandeur = παραληρητικές ιδέες μεγαλείου ή, καταχρηστικά, παραλήρημα μεγαλείου)

 

[sapere_aude]

Το Greatest Show on Earth: The Evidence for Evolution έχει φρέσκες σκέψεις ή επαναλαμβάνει πράγματα που έχει γράψει στα άλλα περί εξέλιξης βιβλία του;

Είναι, όπως λέει η Ruth Wishart στο 01:45, "a new work detailing the evolutionary process in a way which would be fully accessible to the hard-of-thinking".

 

[nickel]

Θαυμάσια και ευχαριστώ. (Έχω αποκτήσει το βιβλίο, στο μεταξύ, αλλά προς το παρόν διαβάζω αυτό.)

 

[sapere_aude]

Και μια απολαυστική πρόσφατη συνέντευξη του Hitchens:

 

[SBE]

Πως και κυκλοφόρησαν κοντά κοντά τόσα βιβλία για το θέμα;

 

[nickel]

Την ίδια ερώτηση κάνει ο Jian Ghomeshi στο 16:50.

 

[nickel]

Και μια άκρως απλουστευτική και προσωπική ματιά: Μετά την πτώση του Τείχους, ο καπιταλισμός δεν μπόρεσε να ηρεμήσει και να κοιτάξει περισσότερο τον άνθρωπο. Αντίθετα, η παγκοσμιοποίηση δημιούργησε ακόμα μεγαλύτερο εσωτερικό ανταγωνισμό. Σαν νέος αντίπαλος πόλος παρουσιάστηκαν οι θεοκράτες-τρομοκράτες ενώ Αμερικανοί – Ευρωπαίοι – Ρώσοι – Κινέζοι έχουμε γίνει όλοι φίλοι. Η οικονομική ανασφάλεια οδηγεί τον μέσο πολίτη της Δύσης προς μεταφυσικές παραμυθίες και για διαφορετικούς λόγους Αμερικανοί και Ευρωπαίοι έχουμε γίνει ισλαμόφοβοι. Μετά λοιπόν κι από την οκταετία του Μπους με τον δικό της φονταμενταλισμό, κάποιοι μπούχτισαν και θέλουν να δουν μια επιστροφή στον ορθολογισμό.

 

[Earion]

Θρησκατέν

Το Θρησκατέν (ή Θρησκετιδίνη κατά το επιστημονικό του όνομα) είναι ένα ισχυρό ναρκωτικό που δρα άμεσα στο κεντρικό νευρικό σύστημα και προκαλεί ποικίλα συμπτώματα, συχνά αντικοινωνικού και αυτοκαταστροφικού χαρακτήρα. Δημιουργεί μόνιμες αλλοιώσεις στον παιδικό εγκέφαλο, οι οποίες στον ενήλικο βίο μπορεί να επιφέρουν σοβαρές διαταραχές, όπως επικίνδυνες αυταπάτες που είναι δύσκολο να θεραπευθούν. Οι τέσσερις μοιραίας πτήσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 ήταν τριπάκια με Θρησκατέν· και οι δεκαεννέα αεροπειρατές ήταν μαστουρωμένοι. Το Θρησκατέν ευθύνεται για τις διώξεις των Μαγισσών του Σάλεμ καθώς και για τις σφαγές των ιθαγενών τις Νοτίου Αμερικής από τους κονκισταδόρες. Το Θρησκατέν πυροδότησε τους περισσότερους πολέμους στον ευρωπαϊκό μεσαίωνα και, πρόσφατα, το μακελειό που συνόδευσε τη διχοτόμηση της Ινδίας και της Ιρλανδίας.

Το Θρησκατέν μπορεί να κάνει ανθρώπους ψυχικά υγιείς να εγκαταλείψουν μια ζωή φυσιολογική και να βρουν καταφύγιο σε κλειστές κοινότητες χρονίως εξαρτημένων. Τα μέλη αυτών των κοινοτήτων είναι συνήθως του αυτού φύλου και απαγορεύουν αυστηρά, συχνά ιδεοληπτικά, τη σεξουαλική δραστηριότητα. Η τάση προς μια αγωνιώδη απαγόρευση του σεξ δεν παύει να εμφανίζεται μονότονα στις ποικίλες παραλλαγές της συμπτωματολογίας του Θρησκατέν. Το Θρησκατέν δεν φαίνεται να μειώνει τη λίμπιντο, αλλά συχνά οδηγεί σε μανιώδεις απόπειρες μείωσης της σεξουαλικής ηδονής των άλλων. Σύνηθες παράδειγμα είναι η φιληδονία με την οποία πολλοί εξαρτημένοι από το Θρησκατέν καταδικάζουν την ομοφυλοφιλία.

Όπως και άλλα ναρκωτικά, το ραφιναρισμένο Θρησκατέν σε μικρές δόσεις είναι κατά κανόνα αβλαβές και μπορεί να καταναλωθεί ως τονωτικό σε κοινωνικές εκδηλώσεις, όπως γάμους, κηδείες και δημόσιες τελετές. Οι ειδικοί διαφωνούν ως προς το αν αυτά τα κοινωνικά τριπάκια, μολονότι καθαυτά αβλαβή, οδηγούν σε σκληρότερες και πιο εθιστικές μορφές του ναρκωτικού.

Μέτριες δόσεις του Θρησκατέν, αν και δεν είναι επικίνδυνες» μπορούν να παραμορφώσουν την αντίληψη της πραγματικότητας. Πεποιθήσεις οι οποίες δεν έχουν καμία βάση, γιατί διαψεύδονται από την πραγματικότητα, ανοσοποιούνται με την άμεση δράση του ναρκωτικού στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Θα ακούσεις αυτούς που είναι υπό την επήρεια του ναρκωτικού να μιλούν στον αέρα ή να μουρμουρίζουν διάφορα στον εαυτό τους, προφανώς πεπεισμένοι ότι οι προσωπικές τους επιθυμίες, αν εκφραστούν με αυτόν τον τρόπο, θα πραγματοποιηθούν, ακόμη και με κόστος την ευημερία των άλλων ή την ελαφρά παραβίαση των φυσικών νόμων. Αυτή η διαταραχή συνοδεύεται συχνά από αλλόκοτα τικ και κινήσεις των χεριών, στερεότυπα ρυθμικά νεύματα της κεφαλής προς έναν τοίχο ή Ψυχαναγκαστικό Σύνδρομο Προσανατολισμού (ΨΣΠ: στροφή προς την ανατολή πεντάκις ημερησίως).

Το Θρησκατέν σε μεγάλες δόσεις είναι παραισθησιογόνο. Οι σκληροί χρήστες μπορούν να ακούσουν φωνές μέσα στο κεφάλι τους ή να έχουν οπτικές παραισθήσεις που τους φαίνονται τόσο πραγματικές ώστε να πείθουν και τους άλλους για τη γνησιότητά τους. Ένα άτομο που μιλάει πειστικά για τις εξαιρετικές παραισθήσεις που είχε μπορεί να γίνει σεβαστό, ακόμη και να τον ακολουθήσουν σαν ηγέτη όσοι θεωρούν τον εαυτό τους λιγότερο τυχερό. Αυτή η παθολογία του οπαδού παρατηρείται και μετά τον θάνατο του ηγέτη, και η συμπτωματολογία μπορεί να συμπεριλάβει αλλόκοτες ψυχεδελικές εκδηλώσεις όπως η κανιβαλιστική φαντασίωση της «πόσης του αίματος και της βρώσης της σάρκας» του ηγέτη.

Η χρόνια χρήση του Θρησκατέν μπορεί να οδηγήσει σε εφιαλτικά τριπάκια όπου ο χρήστης έχει τρομακτικές αυταπάτες, όπως φόβους ότι υφίσταται μαρτύρια όχι στον πραγματικό κόσμο αλλά σε έναν μεταθανάτιο φαντασιακό κόσμο. Τριπάκια αυτού του είδους συνοδεύονται από εμμονές κολασμών που είναι εξίσου χαρακτηριστικές όσο και ο ιδεοληπτικός «φόβος της σεξουαλικότητας» στον οποίο ήδη αναφερθήκαμε. Η κουλτούρα των κολασμών που καλλιεργεί το Θρησκατέν κλιμακώνεται από το «χαστουκάκι» μέχρι το «μαστίγωμα», τον «λιθοβολισμό» (ειδικά για τις μοιχαλίδες και τα θύματα βιασμού), τον ακρωτηριασμό και την καταχθόνια φαντασίωση της «ετεροτιμωρίας», την εκτέλεση ενός για τις αμαρτίες άλλων.

Θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι ένα τόσο επικίνδυνο και εθιστικό ναρκωτικό θα ήταν πρώτο στον κατάλογο των απαγορευμένων ουσιών, με παραδειγματικές ποινές για τους εμπόρους. Όχι· μπορείς να το προμηθευτείς εύκολα οπουδήποτε στον κόσμο και δεν χρειάζεσαι καν συνταγή. Οι επαγγελματίες έμποροι είναι πολυάριθμοι, είναι οργανωμένοι σε ιεραρχημένα καρτέλ και το πουλάνε ελεύθερα στον δρόμο και σε κτίρια που ανεγέρθηκαν για αυτόν τον σκοπό. Ορισμένα καρτέλ είναι επιτήδεια στην εξαπάτηση φτωχών ανθρώπων που αναζητούν απεγνωσμένα τη δόση τους. «Νονοί» έχουν καταλάβει υψηλές θέσεις και συνομιλούν με βασιλείς, προέδρους και πρωθυπουργούς. Οι κυβερνήσεις δεν κάνουν απλώς τα στραβά μάτια σε αυτό το εμπόριο, το απαλλάσσουν από οποιοδήποτε φόρο. Ακόμη χειρότερα, επιχορηγούν σχολεία που λειτουργούν με στόχο την εξάρτηση των παιδιών.

Αφορμή να γράψω αυτό το άρθρο ήταν το χαμογελαστό πρόσωπο ενός ευτυχισμένου ανθρώπου που είδα στο Μπαλί. Καλωσόριζε εκστατικός τη θανατική του καταδίκη για την άγρια δολοφονία ενός μεγάλου αριθμού αθώων τουριστών τους οποίους δεν γνώριζε προσωπικά ούτε είχε τίποτε εναντίον τους. Πολλοί στη διάρκεια της δίκης σοκαρίστηκαν από την παντελή έλλειψη μεταμέλειας εκ μέρους του. Όχι μόνο δεν μεταμελήθηκε, αλλά η αντίδρασή του ήταν ανθρώπου αγαλλιώντος. Κούνησε τη γροθιά του στον αέρα, έξαλλος από χαρά που θα γινόταν «μάρτυρας», για να χρησιμοποιήσουμε τον όρο των ομοϊδεατών του. Μην αυταπατάστε, εκείνο το μακάριο χαμόγελο εν αναμονή του εκτελεστικού αποσπάσματος είναι το χαμόγελο του πρεζάκια. Εδώ έχουμε τον αρχετυπικό τοξικομανή που παίρνει σκληρό, ανεπεξέργαστο, ανόθευτο Θρησκατέν υψηλών οκτανίων.

Όποιες και αν είναι οι απόψεις σας για τις θεωρίες εκδίκησης και αποτροπής αναφορικά με τη θανατική ποινή είναι φανερό ότι εδώ έχουμε μια ειδική περίπτωση. Ο μαρτυρικός θάνατος είναι παράξενη εκδίκηση για κάποιον που τον λαχταρά διακαώς και όχι μόνο δεν αποτρέπει αλλά στρατολογεί περισσότερους επίδοξους μάρτυρες. Το σημαντικό είναι ότι το πρόβλημα δεν θα προέκυπτε αν προστατεύαμε τα παιδιά από τον εθισμό σε ένα ναρκωτικό που έχει τόσο κακή πρόγνωση για την ψυχική τους υγεία ως ενηλίκων.

Hans Baltung Grien (1484/85-1545), ξυλογραφία, 1508​

Το άρθρο αυτό, με τίτλο “Gerin Oil”, δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα του Richard Dawkins Foundation, http://richarddawkins.net/articles/122. Στα ελληνικά αναδημοσιεύθηκε από το The Athens Review of Books (Αθηναϊκή Επιθεώρηση του Βιβλίου) τεύχ. 14 (Ιανουάριος 2011), σ. 61, σε μετάφραση Άρη Μπερλή.​