evacuee/refugee

[Myrg]

Καλησπέρα σε όλους!

Μεταφράζω ένα βιβλίο που σε πολλά σημεία του αναφέρεται στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Έχω κολλήσει με τις λέξεις evacuee και refugee. Με μια γρήγορη έρευνα είδα ότι η λέξη evacuee έχει συζητηθεί στο παρελθόν αλλά στη δική μου περίπτωση το συγκείμενο είναι διαφορετικό.
Συγκεκριμένα, ως evacuees αναφέρονται τα παιδιά (ή γυναικόπαιδα) που η βρετανική κυβέρνηση απομάκρυνε από τις πόλεις και έστελνε σε άλλες οικογένειες, σε εξοχικές περιοχές, όπου οι βομβαρδισμοί ήταν λιγότεροι.
Με το refugee δηλώνονται Εβραίοι από την Γερμανία, ας πούμε, που κατάφεραν να φτάσουν στη Βρετανία. Εδώ φυσικά, δεν υπάρχει πρόβλημα, η λέξη "πρόσφυγας" περιγράφει ακριβώς αυτό.
Το evacuee όμως, για να περιγράψει κανείς αυτά τα παιδιά, γνωρίζει κανείς σας αν έχει αποδοθεί ποτέ με κάποιον συγκεκριμένο όρο; Αναφέρεται πολλές φορές στο κείμενο και πρέπει να είναι σαφής ο διαχωρισμός ανάμεσα στα δύο είδη προσφύγων.

Ευχαριστώ πολύ!

 

[drsiebenmal]

Καλημέρα Myrg, και καλώς όρισες :)

Στο wordc υπάρχει λήμμα, αλλά δεν βοηθάει πολύ (ως προς τη μονολεκτικότητα, τουλάχιστον): evacuee ουσ. διακομιζόμενος από επικίνδυνη περιοχή. Ας περιμένουμε λίγο πριν αρχίσουμε δοκιμές για να λεξιπλάσουμε.

 

[Myrg]

Ευχαριστώ drsiebenmal για την απάντηση, και καλώς σας βρήκα :)
Ακριβώς αυτό είναι το πρόβλημά μου, η μονολεκτικότητα!
Παραθέτω δύο φράσεις από το βιβλίο για να καταλάβετε καλύτερα πώς χρησιμοποιείται η λέξη στο κείμενο.

"How were your evacuees?"
Pamela had spent most of the morning organizing evacuees at Ealing Broadway.

Ίσως αυτό βοηθήσει λίγο (ή δυσκολέψει ακόμη περισσότερο τα πράγματα!)

 

[drsiebenmal]

Αναρωτιέμαι αν μπορεί να σε καλύψουν οι φυγάδες.

 

[Zazula]

Δόκτωρ, αν είναι να πάμε στο φυγαδεύω τότε γιατί όχι φυγαδευμένοι ή φυγαδευθέντες; Να φαίνεται κι ότι δεν έφυγαν τα παιδιά με δική τους πρωτοβουλία κι από μόνα τους.

 

[bernardina]

Καλώς όρισες κι από μένα, Myrg.

Ζόρικη λέξη συναπάντησες, είναι αλήθεια. Και μέχρι να καταλήξουμε σε μια απόδοση, ας ξεκινήσουμε από το πώς δεν πρέπει να τη μεταφράζουμε. Επειδή κάπου είχε πάρει το μάτι μου "οι εκκενωμένοι", προσωπικά θα την απαγόρευα δια ροπάλου αν αναφέρεται σε ανθρώπους. Εκκενωμένοι είναι μόνο οι χώροι, όπως και η εκκένωση, στα ελληνικά, οφείλει να αναφέρεται μόνο σε χώρο. Οι άνθρωποι δεν εκκενώνονται, παρά μόνο αν τους βγάλεις τα εσωτερικά όργανα.:s οι άνθρωποι μεταφέρονται (και τα συναφή).

Στην ουσία, τα παιδιά που αναφέρονται στο κείμενό σου είναι εσωτερικοί πρόσφυγες λόγω πολέμου.

Στη θέση σου, αφού η λέξη βρίσκεται μέσα σε αφήγημα, θα την απέδιδα ως "τα προσφυγόπουλα" ή "τα προσφυγάκια" ή "οι μικροί σου πρόσφυγες". Για την ακρίβεια, το έχω κάνει. ;)

Αλλά ας περιμένουμε κι άλλες ιδέες.:)

 

[Myrg]

Ο φυγάς όμως το σκάει απο κάποιον/κάτι, διαφεύγει, έτσι δεν είναι; Και επειδή ακριβώς στο κείμενο αναφέρεται κυρίως σε παιδιά, θα μοιάζει περισσότερο σαν να το έχουν σκάσει από το σπίτι τους.

 

[Earion]

Οι απομακρυνόμενοι.

 

[Myrg]

Ουπς, είμαι ακόμη λίγο αργή στις απαντήσεις :blush:
Ναι, οι φυγαδευθέντες είναι μια κάποια λύση, ακριβώς επειδή, ενώ σε άλλη περίπτωση τα προσφυγάκια ή προσφυγόπουλα θα ταίριαζαν μια χαρά, εδώ δεν θέλω να υπάρχει σύγχυση με άλλα σημεία που αναφέρονται σε "πραγματικούς" πρόσφυγες - κατατρεγμένους Εβραίους κτλ.

 

[drsiebenmal]

Σκέφτηκα τους φυγάδες για να αποφύγουμε την (αναγκαστική, νομίζω) δίδυμη λύση φυγαδευόμενοι/φυγαδευθέντες που θα είναι υποχρεωτική αν χρησιμοποιηθεί μετοχή. Αλλά βέβαια, οι μετοχές του φυγαδεύω/φυγαδεύομαι δίνουν απόλυτη ακρίβεια.

Να προσθέσω ότι, κτγμ υπάρχει και άλλη μια διαφορά που δυσκολεύει τη χρήση των όρων πρόσφυγες και προσφυγάκια (έστω και εσωτερικού). Οι evacuees απομακρύνονται στη βάση σχεδίου, οι πρόσφυγες συνήθως λόγω ανωτέρας βίας.

 

[Myrg]

Ναι, ακριβώς. Εγώ είχα χρησιμοποιήσει πρόχειρα τη λέξη εκτοπισμένοι , όμως κι αυτή έχει μια άλλη χροιά, υπονοεί βία ή κατατρεγμό, που δεν ισχύει σε αυτή την περίπτωση.

 

[nickel]

Γεια σου, Myrg, καλωσόρισες. Νόμιζα ότι είχαμε καταλήξει κάπου ότι οι όροι φυγαδευμένοι / φυγαδευόμενοι βολεύουν καλύτερα. Αλλά σε χαλαρή χρήση, εκτός από τους πρόσφυγες, μπορούμε να πούμε και άστεγοι, νομίζω — ιδίως αν το πρόβλημα είναι πώς να τους στεγάσουμε.

 

[cougr]

[...]Επειδή κάπου είχε πάρει το μάτι μου "οι εκκενωμένοι", προσωπικά θα την απαγόρευα δια ροπάλου αν αναφέρεται σε ανθρώπους. Εκκενωμένοι είναι μόνο οι χώροι, όπως και η εκκένωση, στα ελληνικά, οφείλει να αναφέρεται μόνο σε χώρο. Οι άνθρωποι δεν εκκενώνονται, παρά μόνο αν τους βγάλεις τα εσωτερικά όργανα.:s οι άνθρωποι μεταφέρονται (και τα συναφή).[..]

Bernie, you just gave me a thought! Τι θα λέγατε για το «εκκενωθέντες»;

 

[nickel]

Το πρόβλημα με το εκκενώνω (=αδειάζω) είναι ότι το άμεσο αντικείμενό του είναι κανονικά μόνο ο χώρος που αδειάζουν οι αρχές και όχι τα άτομα τα οποία οι αρχές απομακρύνουν από τους χώρους. Οπότε με τις μετοχές, σε όποιο χρόνο κι αν είναι, εκκενωνόμενοι (μπλιαχ), εκκενωμένοι ή εκκενωθέντες, όλες είναι σαν να μιλάς για χώρους που τους αδειάζουν ή τους έχουν αδειάσει, όχι για ανθρώπους.

 

[Palavra]

Οι απομακρυνόμενοι.

Κι εγώ συμφωνώ με τη χρήση αυτής της μετοχής, ίσως και στον αόριστο (απομακρυνθέντες).

 

[cougr]

Το πρόβλημα με το εκκενώνω (=αδειάζω) είναι ότι το άμεσο αντικείμενό του είναι κανονικά μόνο ο χώρος που αδειάζουν οι αρχές και όχι τα άτομα τα οποία οι αρχές απομακρύνουν από τους χώρους. Οπότε με τις μετοχές, σε όποιο χρόνο κι αν είναι, εκκενωνόμενοι (μπλιαχ), εκκενωμένοι ή εκκενωθέντες, όλες είναι σαν να μιλάς για χώρους που τους αδειάζουν ή τους έχουν αδειάσει, όχι για ανθρώπους.

Ευχαριστώ nickel. Είπα να ρωτήσω επειδή αυτό εδώ το έγγραφο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κάνει αναφορά σε «εκκενωθέντες κατοίκους» και έτσι μπερδεύτηκα κι εγώ.

 

[daeman]

Δόκτωρ, αν είναι να πάμε στο φυγαδεύω τότε γιατί όχι φυγαδευμένοι ή φυγαδευθέντες; Να φαίνεται κι ότι δεν έφυγαν τα παιδιά με δική τους πρωτοβουλία κι από μόνα τους.

Αυτό!

Οι φυγαδευμένοι που και σαν γενικό ουσιαστικοποιημένο στέκει μια χαρά (και δυο τρομάρες, αφού φυγαδεύονται για να ξεφύγουν από τα δεινά του πολέμου, αλλά τεσπά), παίρνει και ό,τι ουσιαστικό χρειαστεί (τα φυγαδευμένα παιδιά / οι ανήμποροι, φυγαδευμένοι από νωρίς στην επαρχία), έχει και ουσιαστικό για την πράξη, τη φυγάδευση, και δεν έχει κατάληξη και κλίση που ζορίζει τα σημερινά αυτιά (ο φυγαδευθείς, η φυγαδευθείσα, το φυγαδευθέν, του φυγαδευθέντος, του φυγαδευθέντα; των φυγαδευθεισών; Ωχ, ας με φυγαδεύσει κάποιος.). Κι αν τους πετυχαίνουμε πάνω στη φυγάδευση, έχουμε και τους φυγαδευόμενους, ή πριν από αυτήν, τους προς φυγάδευση.

Και καλώς μας βρήκες, Myrg.

 

[Myrg]

Σας ευχαριστώ όλους πάρα πολύ!
Πολύ ενδιαφέρουσες προτάσεις, νομίζω ότι θα χρησιμοποιήσω μια από τις μετοχές που ουσιαστικοποιούνται καλύτερα, φυγαδευμένοι ή απομακρυνθέντες. Η λέξη δεν παίρνει πουθενά σχεδόν ουσιαστικό δίπλα, αντίθετα την συναντάω πολύ σε φράσεις όπως "The evacuees, as everyone else referred to them, as if they were entirely defined by their status, had been scrubbed and polished" ή "'Ow!' one of the evacuees squealed beneath the table" και αναφέρεται σχεδόν πάντα (με μία ή δύο εξαιρέσεις) στα ίδια παιδιά. Στο σπίτι όπου φιλοξενούνται υπάρχουν κι άλλα παιδιά, της οικογένειας, οπότε είναι απαραίτητο να γίνεται ο διαχωρισμός - δεν μπορώ να τα γράψω απλώς τα παιδιά.
Αν υπάρξουν κι άλλες ιδέες, καλοδεχούμενες :)
Και πάλι ευχαριστώ!

 

[nickel]

Μια ιδέα είναι να διαφοροποιήσεις ανάμεσα στον όρο που χρησιμοποιούν οι διάλογοι (προτείνω: πρόσφυγες και προσφυγάκια) και τον εκτός διαλόγων (κάποια μετοχή). Θα εξασφαλίσεις φυσικότητα έτσι.

 

[bernardina]

Μια ιδέα είναι να διαφοροποιήσεις ανάμεσα στον όρο που χρησιμοποιούν οι διάλογοι (προτείνω: πρόσφυγες και προσφυγάκια) και τον εκτός διαλόγων (κάποια μετοχή). Θα εξασφαλίσεις φυσικότητα έτσι.

+1 :up: