metafrasi banner

dwarf planet = πλανήτης-νάνος ή νάνος πλανήτης;

Βέβαια, αυτό είναι απόλυτα σωστό, αλλά κάθε αγέλη έχει τους αρχηγούς της που την καθοδηγούν είτε προς χλοερά λιβάδια, είτε προς όχι και τόσο χλοερά...

Έτσι όπως βλέπω εγώ τα πράγματα, οι αρχηγοί κανονικά σε αυτές τις περιπτώσεις είναι οι άνθρωποι των γραμμάτων. Δυστυχώς, σήμερα όμως έχω την εντύπωση ότι είναι οι διαφημιστές και οι άνθρωποι των ΜΜΕ που μας καθοδηγούν με γνώμονα το λάιφσταϊλ, καλώς ή κακώς...

That's reality, που έλεγε κι ένας διαφημιστής.

Ως προς το δεύτερο συμφωνώ, αυτοί διαμορφώνουν τις τάσεις περισσότερο από εμάς.
Για το πρώτο, τι να πω, προσπαθώ να μας φανταστώ τσομπάνηδες, άντε ποιμένες, αλλά δεν μου βγαίνει:)
 
Ως προς το δεύτερο συμφωνώ, αυτοί διαμορφώνουν τις τάσεις περισσότερο από εμάς.
Για το πρώτο, τι να πω, προσπαθώ να μας φανταστώ τσομπάνηδες, άντε ποιμένες, αλλά δεν μου βγαίνει:)

A, εμένα τα ποιμενικά σενάρια και σκηνικά είναι τα αγαπημένα μου!:)
 

Elena

¥
Ξέραμε ότι είναι ουσιαστικά και ότι οι δεύτεροι δεν ήταν όντα μυθικά αλλά αστέρια. Μιλούσαμε λοιπόν για άσπρους νάνους και δεν προβληματιζόμασταν αν εννοούμε νάνους αστέρες ή αστέρες-νάνους. Σαν να μη μας έφταναν αυτοί οι νάνοι, προστέθηκαν πρόπερσι και οι dwarf planets. Που άλλοι τούς λένε πλανήτες-νάνους (με ή χωρίς ενωτικό, ας μη μας πονοκεφαλιάζει τώρα αυτό) και άλλοι νάνους πλανήτες. Πολλαπλά και σοβαρά τα ευρήματα και για τους μεν και για τους δε. Π.χ. Ο Πλούτωνας (από το 2006 θεωρείται πλέον νάνος πλανήτης) ανακαλύφθηκε το 1930...

[...] Ωραίοι δηλαδή οι νάνοι πλανήτες και οι νάνοι αστέρες, αλλά τα νάνα αστέρια είναι κάπως...

Α, μα εσένα το πρόβλημά σου δεν είναι τα νανάκια. Τα αστεράκια και οι πλανήτες είναι... :)


Άπειροι σύνδεσμοι, ατέρμονες συζητήσεις...

Ενδεικτικά:

http://www.astrosociety.org/education/publications/tnl/59/planetdefine3.html
http://starchild.gsfc.nasa.gov/docs/StarChild/solar_system_level1/planets.html

(Α, για τον Πλούτωνα, άρθρο του Παπαλάμπρου εδώ, αν και δεν μοιράζονται τους προβληματισμούς σου στον Ωρίωνα (πρόεδρος του Ωρίωνα ο Ζαφειρόπουλος):

Με την απόφαση της IAU, δημιουργήθηκε, επίσης, μια νέα κατηγορία σωμάτων, που ονομάζονται Πλανήτες-Νάνοι, τα οποία έχουν τα εξής χαρακτηριστικά:

Νάνος Πλανήτης είναι ένα ουράνιο σώμα που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο, έχει επαρκή μάζα ώστε να αποκτήσει σχήμα υδροστατικής ισορροπίας (σχεδόν σφαιρικό), δεν είναι το κυρίαρχο σώμα στην οχιά του και δεν είναι δορυφόρος)

Btw: Οι ερυθροί υπεργίγαντες πάνε κι έρχονται, οπότε δεν βλέπω λόγο ανησυχίας. :)

(Λονδίνο-Λονδινάκι... :))
 

nickel

Administrator
Staff member
Για να εμπλουτίζουμε τις γνώσεις μας, σήμερα έμαθα και τις αγελάδες-νάνους των Πρεσπών. Οι οποίες διαπρέπουν στο διαδίκτυο και σαν αγελάδα-νάνος (της αγελάδας-νάνου) και σαν νάνα αγελάδα (πληθ. νάνες αγελάδες). Μου άρεσει που μου έλειπε το θηλυκό... Πάρτε νάνες! Και τριανταφυλλιές και ελιές και λεμονιές και απ' όλα έχει ο μπαξές.
 

nickel

Administrator
Staff member
Αυτούς τους ξέρω — και είναι, και οι μεν και οι δε, αρσενικοί. Δεν αποτελούν πρόκληση. Περνάω φάση ανωμαλίας με τις νάνες τώρα.
 

nickel

Administrator
Staff member
Α ναι, ξέρει αυτή απ' αυτά. Το λέει και το τραγούδι: Ξέρω κάποιο αστέρι, αστέρι αστεράκι (πλανητάκι κ.λπ.).
 

Zazula

Administrator
Staff member
Επίσης, υπάρχουν οι νάνοι ελέφαντες της Τήλου.

Αυτούς τους ξέρω — και είναι, και οι μεν και οι δε, αρσενικοί. Δεν αποτελούν πρόκληση. Περνάω φάση ανωμαλίας με τις νάνες τώρα.
Αν διάβαζες και λίγο το άρθρο (και δεν είχες βάλει τόσο αντηλιακό — μια και στην Τήλο αναφέρεται :p), θα είχες προσέξει το εξής:
.
Με το χρόνο και εξαιτίας των μεταβολών της στάθμης της θάλασσας, έφτασαν κολυμπώντας σε πολλές περιοχές της Αφρικής, της Ευρώπης, της Ασίας και της Αμερικής και σε μερικά νησιά της Μεσογείου, της Ινδονησίας και της θάλασσας της Ιαπωνίας, όπου εξελίχθηκαν σε νάνες ενδημικές μορφές. [...] Η εξέλιξή τους σε νάνες μορφές οφείλεται στο ακόλουθο γεγονός. Όταν μεγαλόσωμα θηλαστικά (π.χ. ελέφαντες, ιπποπόταμοι ή ελάφια) απομονωθούν για αρκετό χρονικό διάστημα σε ένα νησί κατά κανόνα μετατρέπονται σε νάνες μορφές.
Και, φυσικά, αφού βασανίζεσαι, κάτσε να βάλω κι εγώ το χεράκι μου... Να βρεις και τη γενική πληθυντικού: οι νάνες μορφές -> των νανών μορφών; Ή μήπως των νανάδων; :D
 

Zazula

Administrator
Staff member
Χε χε, δώστε άκυρο στην ερώτηση για τη γενική πληθυντικού της νάνας. Το ΛΚΝ δίνει κλιτικό υπόδειγμα Ε4 στο πλάνος, -α, -ο που σημαίνει ότι κατ' αναλογία θα είναι "των νάνων μορφών". :)
 

Elena

¥
Και, φυσικά, αφού βασανίζεσαι, κάτσε να βάλω κι εγώ το χεράκι μου... Να βρεις και τη γενική πληθυντικού: οι νάνες μορφές -> των νανών μορφών; Ή μήπως των νανάδων; :D

Nταντά που μας χρειάζεται. :)

Έλα και λίγο ουδέτερο. Νάνους(-)φυτά, γνωρίζω. Και τριανταφυλλιά(-)νάνο.

Νάνο φυτό μόνο σε ένα... nursery βλέπω (το φυτώριο δεν έχει γλύκα -πάλι σε νταντά (άλλου είδους) καταλήγουμε...).

(Προσεχώς και... νάνα τριανταφυλλιά! :))
 

nickel

Administrator
Staff member
Το βλέπω να γίνεται μυθιστόρημα το νήμα, για τις πλάνες νάνες και τους πλάνητες νάνους.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Τεχνικός άθλος η μέτρηση της Έριδος, του μακρινού πλανήτη-νάνου

Eυρωπαίοι αστρονόμοι, με επικεφαλής τον Μπρούνο Σικαρντί του πανεπιστημίου Μαρί Κιουρί και του Αστεροσκοπείου του Παρισιού, κατάφεραν να μετρήσουν τη διάμετρο της Έριδος, χρησιμοποιώντας τα τηλεσκόπια του Ευρωπαϊκού Νοτίου Παρατηρητηρίου στη Χιλή, καθώς ο μικρός πλανήτης περνούσε μπροστά από ένα αχνό άστρο. Πρόκειται για τεχνικό άθλο, καθώς η Έρις βρισκόταν σε απόσταση από τη Γη 100 φορές μεγαλύτερη από ό,τι η Γη από τον Ήλιο και η θερμοκρασία της είναι μείον 238 βαθμοί Κελσίου.

Αν και η αινιγματική Έρις στις εσχατιές του ηλιακού μας συστήματος είναι πολύ πιο πυκνή και ακόμα πιο παγωμένη από τον Πλούτωνα, οι δύο μακρινοί νάνοι πλανήτες αποτελούν σχεδόν τέλειους διδύμους, καθώς έχουν σχεδόν το ίδιο μέγεθος, όπως δείχνουν για πρώτη φορά νέες ακριβέστερες αστρονομικές μετρήσεις.

Η Έρις είναι το πιο μακρινό ουράνιο σώμα στο ηλιακό μας σύστημα, που έχει ποτέ παρατηρηθεί με αυτή την μέθοδο. Η ανακάλυψη, που παρουσιάστηκε στο περιοδικό "Nature", σύμφωνα με το γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων, ανατρέπει τις αρχικές εκτιμήσεις των επιστημόνων.

Όταν η Έρις (η οποία πήρε το όνομα της θεάς της φιλονικίας στην ελληνική μυθολογία) ανακαλύφθηκε το 2005, θεωρήθηκε πολύ μεγαλύτερη από τον Πλούτωνα, τον θεωρούμενο για πολλά χρόνια εξώτατο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, ο οποίος είχε ανακαλυφθεί το 1930. Μάλιστα, η ανακάλυψή της - και η λανθασμένη εκτίμηση για το μέγεθός της - έπαιξε τόσο μεγάλο ρόλο, που το 2006 η Διεθνής Αστρονομική Ένωση ''υποβάθμισε'' τον Πλούτωνα στη ''μικρή'' κατηγορία των νάνων-πλανητών (μαζί με τον μεγάλο αστεροειδή Δήμητρα και τα ουράνια σώματα Μακεμάκε και Χαουμέα), μία απόφαση που μέχρι σήμερα συναντά αντιδράσεις από αρκετούς αστρονόμους, αλλά και τον πολύ κόσμο.

[...]

Η συνέχεια εδώ (από την Ελευθεροτυπία)
 
Είναι ο Θάνος και ο Νάνος.
Νάνος: - Τι ώρα να' ναι, Θάνε;
Θάνος: - Ε, δε θα' ναι, Νάνε;
 
Μάλιστα, η ανακάλυψή της - και η λανθασμένη εκτίμηση για το μέγεθός της - έπαιξε τόσο μεγάλο ρόλο, που το 2006 η Διεθνής Αστρονομική Ένωση ''υποβάθμισε'' τον Πλούτωνα στη ''μικρή'' κατηγορία των νάνων-πλανητών (μαζί με τον μεγάλο αστεροειδή Δήμητρα και τα ουράνια σώματα Μακεμάκε και Χαουμέα), μία απόφαση που μέχρι σήμερα συναντά αντιδράσεις από αρκετούς αστρονόμους, αλλά και τον πολύ κόσμο.

[...]

Η συνέχεια εδώ (από την Ελευθεροτυπία)


Αυτό δείχνει εν πολλοίς και την στάση των δημοσιογράφων απέναντι στην επιστήμη. Ενδοεπιστημονική απόφαση για την ορολογία της επιστήμης, που συναντά την αντίδραση του "πολύ κόσμου". Η επιστημονική έρευνα δεν είναι ράντομ δημοκρατική διαδικασία για να ψηφίζει ο κόσμος πώς τον βολεύει. Υπάρχουν πράγματα που λέγονται κριτήρια και καθορίζουν την κατάληξη, τα συμπεράσματα και τα πορίσματα. Το μέγεθος της Έριδας δεν έχει άμεση σχέση με την απόφασή τους να αλλάξουν τον προσδιορισμό, απλά ήταν μια καλή ευκαιρία, ένα καλό έρεισμα. Ο Πλούτωνας ανέκαθεν ήταν προβληματικός, αλλά δίσταζε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση να πάρει μια απόφαση, γιατί μέχρι τότε ήταν σχεδόν* μοναδική περίπτωση.

* υπάρχουν κι άλλα μεγάλα σώματα με ανάλογη συμπεριφορά, αλλά δεν έχουν δορυφόρους, όπως η Δήμητρα -Ceres.
 
Αν ήμουν ο τιτλατζής τους θα έβαζα ένα "indirect" ανάμεσα στο find και στο evidence.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Flight Over Dwarf Planet Ceres (a NASA video)
(δείτε το μέχρι τα γράμματα στο τέλος).


Πληροφορίες για τον νάνο πλανήτη (τέως αστεροειδή) Δήμητρα, εδώ.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
ΟΚ, ας ξεκουνήσουμε το νήμα γλωσσικά:

Τι κάνουμε όταν ο νάνος (αρσενικό) είναι ένα άστρο (ουδέτερο ουσιαστικό);

Η μία λύση, λέμε το άστρο αστέρα και καθαρίζουμε είτε με αστέρα-νάνο είτε με νάνο αστέρα. Μετά όμως θα πρέπει να λες και αστέρα νετρονίων, και αστέρα πάλσαρ (ή παλμίτη, αν θέλεις να κάνεις φιγούρα) και θα γράψεις ότι ο Ήλιος μας είναι ένας αστέρας και ότι στο σύμπαν υπάρχουν τρισεκατομμύρια αστέρες (όχι άστρα, φυσικά) -- με λίγα λόγια, θα καταργήσεις το άστρο για οτιδήποτε κοσμολογικό και αστρονομικό.

Θα μου πεις, σε ενοχλεί ο Αστέρας Εξαρχείων και ο Αγροτικός Αστέρας. Όχι, αλλά τα θεωρώ απολιθωματάκια. Μικρά, τοσοδούλια, αλλά απολιθωματάκια, πώς να το κάνουμε;

Η άλλη λύση είναι να κάνεις τον νάνο επίθετο. Μετά τη νάνα αγελάδα να πείς το νάνο άστρο. Δεν έχω φτάσει να το τολμήσω ακόμα.

Ένα άλλο ενδεχόμενο είναι να φτιάξεις κάποιο κατάλληλο επίθετο: νανόμορφος --ή νανοειδής, για πιο γενικό. Μόνο που τότε θα έπρεπε να έχουμε πει και τους πλανήτες νανοειδείς, που να πάρει η ευχή...

Το τελευταίο (και καλύτερο μάλλον), είναι να μιλήσεις για άστρο-νάνο και άστρα-νάνους. Οπότε θα αναφερθείς και σε πλανήτες-νάνους και το αρχικό ερώτημα του νήματος θα έχει λυθεί. Επιπλέον, δεν θα προβληματιστούμε πια αν συναντήσουμε σελήνες-νάνους...
 

nickel

Administrator
Staff member
Επιπλέον, δεν θα προβληματιστούμε πια αν συναντήσουμε σελήνες-νάνους...

Έτσι. Όπως δεν μας ξενίζει μια συνέντευξη-ποταμός, μια δήλωση-κεραυνός, μια γυναίκα-αρπαχτικό, μια μετοχή-ασανσέρ ή ένας πόλεμος-αστραπή.
 
Top