λόγω της χρήσης τους ως...
- Thread starter Baltazar
- Start date
...
Με την ευκαιρία, άλλο ένα παράδειγμα όπου νομίζω πως φαίνεται η νοηματική διαφορά αν αλλάξει η πτώση:
Just as anything you tell me as your lawyer will be between you and me.
Η αρχική μετάφραση (μου):
Όπως και ό,τι πεις εσύ σ' εμένα ως δικηγόρο σου θα μείνει μεταξύ μας.
Μιλάει ο δικηγόρος στον πελάτη του και φαίνεται ότι είναι δικηγόρος του.
Μια αναδιατύπωση το δείχνει πιο καθαρά: «Όπως και ό,τι πεις εσύ σ' εμένα, τον δικηγόρο σου, θα μείνει μεταξύ μας.»
Η «διόρθωση» του επιμελητή, που δεν επέδειξε τη δέουσα επιμέλεια:
Όπως και ό,τι πεις εσύ σ' εμένα ως δικηγόρος σου θα μείνει μεταξύ μας.
Δεν είναι σαν να λέει ότι «εσύ είσαι ο δικηγόρος σου»;
Προφανώς, η λανθασμένη διόρθωση δεν έγινε δεκτή· και δεν θα γινόταν όσους δικηγόρους και να 'βαζε.
Με την ευκαιρία, άλλο ένα παράδειγμα όπου νομίζω πως φαίνεται η νοηματική διαφορά αν αλλάξει η πτώση:
Just as anything you tell me as your lawyer will be between you and me.
Η αρχική μετάφραση (μου):
Όπως και ό,τι πεις εσύ σ' εμένα ως δικηγόρο σου θα μείνει μεταξύ μας.
Μιλάει ο δικηγόρος στον πελάτη του και φαίνεται ότι είναι δικηγόρος του.
Μια αναδιατύπωση το δείχνει πιο καθαρά: «Όπως και ό,τι πεις εσύ σ' εμένα, τον δικηγόρο σου, θα μείνει μεταξύ μας.»
Η «διόρθωση» του επιμελητή, που δεν επέδειξε τη δέουσα επιμέλεια:
Όπως και ό,τι πεις εσύ σ' εμένα ως δικηγόρος σου θα μείνει μεταξύ μας.
Δεν είναι σαν να λέει ότι «εσύ είσαι ο δικηγόρος σου»;
Προφανώς, η λανθασμένη διόρθωση δεν έγινε δεκτή· και δεν θα γινόταν όσους δικηγόρους και να 'βαζε.
dominotheory
Member
Πιθανότατα, ωστόσο, η λύση συνήθως να βρίσκεται στην ετοιμότητα χρήσης του μεγάλου πλεονεκτήματός μας, ημών των χόμο σάπιων, έναντι των μεταφραστικών μηχανών:
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι χλωριωμένες αρωματικές ενώσεις λόγω του ότι χρησιμοποιούνται εκτενώς ως διαλύτες και απολυμαντικά.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι χλωριωμένες αρωματικές ενώσεις λόγω του ότι χρησιμοποιούνται εκτενώς ως διαλύτες και απολυμαντικά.
Ασφαλώς και προφανώς, εφόσον γίνεται. Δυστυχώς όμως υπάρχουν και περιπτώσεις που αυτό το πλεονέκτημα δεν γίνεται ή δεν ενδείκνυται να αξιοποιηθεί. Ενδεικτικά:
1. η αρχή των ελάχιστων αλλαγών, π.χ. κατά την επιμέλεια
2. περιορισμοί χώρου ή και χρόνου, π.χ. κατά τον υποτιτλισμό ή σε κείμενα με περιορισμένο χώρο (πίνακες, μενού, ιστοσελίδες).
Για παράδειγμα, η λύση που προτείνεις —την οποία θα δεχόμουν ασυζητητί σε κείμενο όπου έχουμε άνεση χώρου— έχει 135 χαρακτήρες έναντι 128 του αρχικού. Μπορεί η διαφορά των 7 χαρακτήρων να φαίνεται ασήμαντη, αλλά σε υπότιτλους μπορεί να είναι μοιραία, ιδίως αν σκεφτούμε ότι επιπλέον, στους υπότιτλους αποφεύγουμε πάση θυσία να χωρίσουμε μια λέξη σε δύο γραμμές με συλλαβισμό, αφού έτσι δυσκολεύουμε την ανάγνωση από τον θεατή, μειώνοντας την ταχύτητά της.
Με δυο λόγια, η τρίτη λύση σε πρόβλημα όπου μας ζητείται να επιλέξουμε ανάμεσα σε δύο ενδέχεται να μην είναι εφικτή:
— Πάμε με το λεωφορείο ή με ταξί;
— Δεν πάμε με ποδήλατο, λέω γω;
— Μα δεν έχουμε ποδήλατα!
dominotheory
Member
Αν ήσουν κάποιος κολλητός, θα έλεγα: "Damn you, daeman, you ruined my smartass wisecrack!!!"
Είσαι όμως Super Moderator της Λεξιλογίας και οφείλω να απαντήσω με την πρέπουσα σαβαρότητα, οπότε:
α) Δυο ασφαλιστικές δικλείδες για τις πιθανές εξαιρέσεις έχουν τεθεί εξαρχής: πιθανότατα (δηλαδή, όχι σίγουρα), συνήθως (δηλαδή, όχι πάντοτε).
β) Νομίζω ότι το παράδειγμα που δίνεις (υποτιτλισμός) είναι -ίσως το πλέον- κατάλληλο για να στηρίξεις το επιχείρημά σου, αλλά, επίσης, πιστεύω πως δεν έχει ιδιαίτερη σχέση με την παρούσα περίπτωση. Νομίζω ότι εδώ έχουμε να κάνουμε με κάποια ακαδημαϊκής φύσης εργασία ή κάτι παρόμοιο. Ή, σίγουρα, έτσι αντιμετωπίσαμε το κείμενο.
Αν μιλήσουμε για υποτιτλισμό, στα γρήγορα φεύγουν 6 χαρακτήρες, ως εξής:
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι χλωριωμένες αρωματικές ενώσεις επειδή χρησιμοποιούνται εκτενώς ως διαλύτες και απολυμαντικά.
Έχουμε πάλι πρόβλημα; Όλα τα σφάζω όλα τα μαχαιρώνω (είπαμε, δεν είναι ακαδημαϊκή εργασία):
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι χλωριωμένες αρωματικές ενώσεις επειδή χρησιμοποιούνται εκτενώς ως διαλύτες και απολυμαντικά.
Ξεχωρίζουν οι χλωριωμένες αρωματικές ενώσεις επειδή χρησιμοποιούνται εκτενώς ως διαλύτες και απολυμαντικά.
Και πάει λέγοντας. Με λίγα λόγια, επιμένω στην παραπάνω θέση, πάντοτε υπό τη συνθήκη του πιθανότατα και του συνήθως.
Και, βεβαίως, πρέπει να αναφερθούμε στη φριχτή βιασύνη του deadline, που εγώ νομίζω ότι είναι ο βασικότερος ανασταλτικός παράγοντας, καθώς και μια σημαντική και πολύ ισχυρή δικαιολογία για ποικίλα ατοπήματα, αναφορικά με ποικίλες δημιουργικές δραστηριότητες και με τη μετάφραση ιδιαίτερα.
Αλλά μετά το θέμα φεύγει και πάει σ΄ άλλα χωράφια:
Pink Floyd - Welcome to the Machine
(ήδη από τον τίτλο, δεν χρειάζεται πολλή φαντασία για να δει κανείς το ζήτημα της μηχανικής μετάφρασης να επιστρέφει)
Είσαι όμως Super Moderator της Λεξιλογίας και οφείλω να απαντήσω με την πρέπουσα σαβαρότητα, οπότε:
α) Δυο ασφαλιστικές δικλείδες για τις πιθανές εξαιρέσεις έχουν τεθεί εξαρχής: πιθανότατα (δηλαδή, όχι σίγουρα), συνήθως (δηλαδή, όχι πάντοτε).
β) Νομίζω ότι το παράδειγμα που δίνεις (υποτιτλισμός) είναι -ίσως το πλέον- κατάλληλο για να στηρίξεις το επιχείρημά σου, αλλά, επίσης, πιστεύω πως δεν έχει ιδιαίτερη σχέση με την παρούσα περίπτωση. Νομίζω ότι εδώ έχουμε να κάνουμε με κάποια ακαδημαϊκής φύσης εργασία ή κάτι παρόμοιο. Ή, σίγουρα, έτσι αντιμετωπίσαμε το κείμενο.
Αν μιλήσουμε για υποτιτλισμό, στα γρήγορα φεύγουν 6 χαρακτήρες, ως εξής:
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι χλωριωμένες αρωματικές ενώσεις επειδή χρησιμοποιούνται εκτενώς ως διαλύτες και απολυμαντικά.
Έχουμε πάλι πρόβλημα; Όλα τα σφάζω όλα τα μαχαιρώνω (είπαμε, δεν είναι ακαδημαϊκή εργασία):
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι χλωριωμένες αρωματικές ενώσεις επειδή χρησιμοποιούνται εκτενώς ως διαλύτες και απολυμαντικά.
Ξεχωρίζουν οι χλωριωμένες αρωματικές ενώσεις επειδή χρησιμοποιούνται εκτενώς ως διαλύτες και απολυμαντικά.
Και πάει λέγοντας. Με λίγα λόγια, επιμένω στην παραπάνω θέση, πάντοτε υπό τη συνθήκη του πιθανότατα και του συνήθως.
Και, βεβαίως, πρέπει να αναφερθούμε στη φριχτή βιασύνη του deadline, που εγώ νομίζω ότι είναι ο βασικότερος ανασταλτικός παράγοντας, καθώς και μια σημαντική και πολύ ισχυρή δικαιολογία για ποικίλα ατοπήματα, αναφορικά με ποικίλες δημιουργικές δραστηριότητες και με τη μετάφραση ιδιαίτερα.
Αλλά μετά το θέμα φεύγει και πάει σ΄ άλλα χωράφια:
Pink Floyd - Welcome to the Machine
(ήδη από τον τίτλο, δεν χρειάζεται πολλή φαντασία για να δει κανείς το ζήτημα της μηχανικής μετάφρασης να επιστρέφει)
α. Θα προτιμούσα την απάντηση με τα κίτρινα. Κι ακόμη περισσότερο αν την έγραφες με πράσινα.
Δεν ξέρω πώς το βλέπεις εσύ, αλλά εγώ σε βλέπω πια σαν τακτικό μέλος της Λεξιλογίας, μέλος της παρέας μας κι ας μην έχουμε γνωριστεί από κοντά. So let's dispense with the pleasantries and cut to the chase. Φου χου, φου χου. Vader over and out.
β. Μοδεράτορας ξεμοδεράτορας, ο Δαεμάνος είμαι. Κι όπως είμαι, καθόλου σοβαροφανής, έτσι μ' αρέσει να μου φέρονται.
Η σοβαρότητα δεν φαίνεται κυρίως στα λόγια ή στο προσωπείο μας αλλά στις πράξεις, κι ο σεβασμός είναι συνολική αντιμετώπιση: ούτε εξαρτάται μόνο απ' τα λόγια ούτε στέκεται μόνο σ' αυτά. Από σένα πάντως δεν έχω κανένα παράπονο.
Στο ψητό τώρα:
Μα κι εγώ επιμένω στην ίδια θέση που επιμένεις κι εσύ, δες τι γράφω: «η λύση που προτείνεις —την οποία θα δεχόμουν ασυζητητί σε κείμενο όπου έχουμε άνεση χώρου». Απλά, επειδή το παράδειγμα που έδωσα στο #4 ήταν φρέσκο από υποτιτλισμό, επικεντρώθηκα σ' εκείνο την ώρα που εσύ επεκτεινόσουν σε άλλα, και πολύ σωστά έκανες.
Κατά τα άλλα, είμαι και χημικός και υποτιτλιστής χρόνια τώρα, οπότε παίζεις στα χωράφια μου κι έχω να πω ότι καλά το πας.
dominotheory
Member
α. Θα προτιμούσα την απάντηση με τα κίτρινα. Κι ακόμη περισσότερο αν την έγραφες με πράσινα.
Δεν ξέρω πώς το βλέπεις εσύ, αλλά εγώ σε βλέπω πια σαν τακτικό μέλος της Λεξιλογίας, μέλος της παρέας μας κι ας μην έχουμε γνωριστεί από κοντά. So let's dispense with the pleasantries and cut to the chase. Φου χου, φου χου. Vader over and out.
Σαφώς και η απάντηση με τα κίτρινα ήταν εύθυμη και φιλική, όπως και η διάθεση μου αναφορικά με τη Λεξιλογία (αγαπώ το σπορ παιδιόθεν και προσπαθώ), και πολύ χαίρομαι για την ανάλογη υποδοχή.
Γενικότερα, αυτή νομίζω ότι είναι η πιο σωστή στάση, αν κάποιος θέλει να κερδίσει πραγματικό σεβασμό και αληθινούς φίλους. Εμένα μου κάνει πολύ, ενώ αυτό που με δυσκολεύει -χωρίς ωστόσο να το φοβάμαι- είναι ο σκληρός ανταγωνισμός (τα zero-sum games, συχνά, αποτελούν παράδειγμα του τι εννοώ), γιατί πιστεύω ότι οι λύσεις βρίσκονται στην καλή διάθεση και τη συνεργασία (ότι, δηλαδή, τις περισσότερες φορές δεν λείπουν οι πόροι, αλλά η διάθεση να τους μοιραστούμε δίκαια και αλληλέγγυα).
Για το πρόβλημα του χώρου (συχνά συνδυασμένο και με χρονική πίεση), σαφώς και συμφωνώ. Ήθελα απλώς να δείξω τη σημασία που έχει η αρχική προσέγγιση. Δεν είναι λίγες οι φορές που, πανικόβλητος, ψάχνω στο Internet να δω αν υπάρχει μια φράση, την οποία, κατά τ' άλλα, χρησιμοποιώ προφορικά εδώ και χρόνια. Και νομίζω πως πρόκειται για μια εμπειρία κοινή. Επίσης, έχω την εντύπωση ότι γίνεται πολλή δουλειά στη Λεξιλογία σχετικά με το θέμα αυτό: προκρίνεται δηλαδή η φυσικότητα, ένας εξανθρωπισμός της γλώσσας, έναντι των, τυπικά μεν, νόμιμων αλλά ουσιαστικά ξύλινων (ακαλαίσθητων και δύσκολα αφομοιώσιμων) τρόπων έκφρασης.
Υπό διαφορετικές συνθήκες -επειδή, αν έχω καταλάβει καλά, είσαι και Κρητικός- θα με ανησυχούσε αυτό το σχόλιο για τα χωράφια (μη φάμε καμιά μπαλωθιά). :scared:
Ωστόσο, για να μιλήσω σοβαρά, είναι χρόνια που κατεβαίνω στο νησί για διακοπές, τα παράπονα είναι ελάχιστα, οι καλές στιγμές πάρα πολλές, οι φιλίες δυνατές.
Όσον αφορά την ευνοϊκή κρίση, ευχαριστώ και, ναι, όσο κι αν υπάρχει αυτοπεποίθηση, χρειάζεται και κανένα θετικό σχόλιο πού και πού. Εγώ έχω κάνει αρκετή τεχνική μετάφραση και έχω και κάποια εμπειρία στις κοινωνικές επιστήμες, οπότε, αν συνδυάσεις αυτά τα δυο, εξηγείται και η διατύπωση γνώμης στο #6 (my smartass wisecrack).