Από το κείμενο που μας παραπέμπει ο Νίκελ, του περιοδικού
Νέα Πανδώρα του Ιουλίου 1853 (! λίγους μήνες πριν αρχίσει ο Κριμαϊκός Πόλεμος!) μαθαίνουμε ότι η Μπαλακλάβα με το λιμανάκι της ήταν χωριό εντελώς ελληνικό. Το κατοικούσαν Έλληνες που είχαν καταφύγει στη Ρωσία έπειτα από την αποτυχία της επανάστασης των Ορλοφικών.
Το 1783 ο Ποτεμκίνος, κατανοών την άφευκτον ανάγκην του να προφυλαχθώσι τα όρια της παραλίας, ενεπιστεύθη ταύτην την εντολήν εις αυτούς [= τους Έλληνες που είχαν καταφύγει στην Κριμαία μετά τα Ορλοφικά]
. Εσταθμεύθησαν διά τούτο εις την Μπαλακλάβαν (…) και η πόλις αύτη, ομού με τας κώμας Καδίκιοϊ, Καμάραν και Καράνιον, επαραχωρήθη εις αυτούς. [Επακολούθησε διανομή γαιών]
Εις την αύξησιν της πόλεως συνετέλεσε τα μέγιστα η εξής περίστασις, ότι εν τω 1807 ο λιμήν της, ο πριν φόβω του λαθρεμπορίου απηγορευμένος ων, απεκατέστη εν ενεργεία πάλιν διά την ακτοπλοΐαν· διότι ο ασφαλέστατος ούτος κόλπος (…) παρέχει εις τους εισπλέοντας περιζήτητον καταφύγιον εν καιρώ των θυελλών, αίτινες κατά το σύνηθες διεγείρονται περί το νοτιοδυτικόν του Κριμαίου ακρωτήριου, το υπό των Γενουιτών και μέχρι σήμερον Κάπο Βιολέντε καλούμενον.
Επί των ημερών μας [οι Έλληνες]
καρπούνται 7 πλησίον της πόλεως κείμενα χωρία, των οποίων μόνον τα δάση (…) εκτείνονται εις 6000 Ρωσσικά στρέμματα, οι αμπελώνες εις 205, οι λειμώνες εις 1050, οι αγροί εις 2800 και ούτως καθ’ εξής. Εις την χώραν αυτών είνε ωκοδομημένον και το μοναστήριον του αγίου Γεωργίου. (…) Κατά το παρόν ο πληθυσμός της πόλεως, συνιστάμενος όλως εξ Ελλήνων, ανεβαίνει μόλις εις 600· αλλά τω θέρει συνέρχονται εις τον τόπον τούτον πολλοί ξένοι, οίτινες, περιηγούμενοι την αξιοθέατον Ταυρικήν παραλίαν, είτε άρχονται αυτόθεν της οδοιπορίας είτε αποτελειούσιν αυτήν εκεί.
Η υπερτάτη τοπική διαχείρισις των δημοσίων τής τε πόλεως και των αυτή ανηκουσών κωμών, συμπεριλαμβανουσών (…) περίπου 2000 κατοίκους Έλληνας, ών τους πλείστους Αιγαιοπελαγίτας μετανάστας, [βρίσκεται στα χέρια των Ελλήνων]
.
Νέα Πανδώρα, τόμ. 4, φύλλο 77, 1 Ιουλίου 1853, σσ. 103-105.
Νά κι ένας χάρτης με τη Μπαλακλάβα, το Καντίκιοϊ, την Καμάρα, και τ' άλλα χωριουδάκια: