Επειδή ο Elgood παραπέμπει στον Τάκη Λάππα, είπα να ρίξω μια ματιά και σ’ αυτόν για να έχω ολοκληρωμένη εικόνα, και νά τι γράφει:
Την ιδέα περί Carlo e figlio την πρωτοέριξε ο αρχειοδίφης Κωνσταντίνος Σάθας στα μέσα του 19ου αιώνα (
Η κατά τον ΙΖ΄αιώνα επανάστασις της Ελληνικής φυλής, 1684-1715, Αθήνησιν, 1865, σελ. 11, σημ. 2). Του απάντησαν διάφοροι (π.χ. Βαλαωρίτης), ο καθένας είπε το δικό του, η συζήτηση ήταν ζωηρή, αλλά δεν έβγαλε αποτέλεσμα. [Σημείωση δική μου: έχω μάθει από τους παλιότερους να αποτίω σεβασμό στη μορφή του Σάθα για το εθνικών διαστάσεων έργο που έκανε, αλλά ως προς την επιστημοσύνη του και τα συμπεράσματά του να κρατώ επιφυλάξεις].
Το καλοκαίρι του 1960 από τις στήλες της εφημερίδας
Καθημερινή το θέμα επανήλθε κι ένας διάλογος πήγε να αναζωπυρωθεί, αλλά σχεδόν αμέσως τον σταμάτησε με κοφτό ύφος ο πολύ ικανότερος από τον Σάθα Κωνσταντίνος Μέρτζιος. Ο Λάππας παραθέτει τη γνώμη του Μέρτζιου («Το καρυοφύλλι και ο καπετάνιος»,
Καθημερινή 7 Αυγούστου 1960), και καταλήγει με δικά του λόγια:
«Δεν υπήρξεν ποτέ ούτε εν Βενετία ούτε εις όλην την Ιταλίαν οπλοποιείον υπό την επωνυμίαν CARLO ή CARIO E FIGLI. Κατά συνέπειαν η ονομασία του τουφεκιού καρυοφίλλι ανατρέπεται ... Το οπλοστάσιον της βενετικής αριστοκρατίας ήτο η πόλις Μπρέσσια, όπου από τριών αιώνων ακμάζει, ακόμη και σήμερα, η πολεμική βιομηχανία. Από την έρευναν διεπιστώσαμεν ότι οι κατασκευασταί των τουφεκιών συνήθιζαν να αποτυπώνουν επί εκάστου εις μίαν κυκλοτερή σχεδόν παράστασιν σχήματα από το έν εις το άλλο μέρος τα αρχικά του επωνύμου των, ενώ εις το μέσον εχαράσσετο ένα μικροσκοπικό σήμα. Ένας οπλοποιός π.χ. είχε χαραγμένον ένα πουλί, άλλος ένα χέρι, τρίτος τον ανατέλλοντα ήλιον, έτερος ένα όρθιον μικροσκοπικόν λέοντα ή αετόν και ούτω καθ’ εξής. Δεν είναι λοιπόν παράδοξον το είδος αυτού του όπλου του επωνομασθέντος «καριοφύλλι» να είχε κάποιαν παράστασιν όχι ευδιάκριτον, διότι το χάραγμα ήτο κακότεχνον, οι δε αρματωλοί και οι αγωνισταί το εξέλαβον ως καρυοφύλλι, ήτοι το φυτόν».
Αυτά γράφει ο Μέρτζιος, που κατά τη γνώμη μου ζυγώνει την αλήθεια. Από έρευνες που έκαμα σε αρκετά καριοφύλια, σε κανένα δεν βρήκα το CARLO E FIGLIO ή CARLO FIGLIO, ούτε να έχουν πίσω τους χαραγμένο στόλισμα λουλουδιού.
Από όσα έψαξα στο [Εθνικό] Ιστορικό Μουσείο, στου Κολοκοτρώνη το ντουφέκι βρήκα γραμμένη τη λέξη TOWER (πύργος). Πλάι στο στέμμα κι από κάτω G.R. (εγγλέζικο). Την ίδια εγγλέζικη κορόνα με τα αρχικά G.R. και με τα γράμματα DUBLIN CASTLE στου Ν. Πάλλη. Στου Τζαβέλλα BARTELONA (ισπανικό).
Αν ήταν ένας που γνώριζε σε βάθος τα βενετικά πράγματα, αυτός ήταν ο Μέρτζιος.
Tower βέβαια σημαίνει τον κατεξοχήν πύργο, τον Πύργο του Λονδίνου. Τα Tower Muskets ήταν ξακουστά ήδη από τα τέλη του 18ου αιώνα. Και τα αρχικά G.R., σημαίνουν Georgius Rex.