γενόσημο φάρμακο, γενόσημο φαρμακευτικό προϊόν = generic drug, generic medicinal product

[nickel]

Να προστεθεί στους νεολογισμούς, εκείνους που είναι καλό να προσθέσουν τα γενικά λεξικά στο λημματολόγιό τους. Σύμφωνα με την Οδηγία 2001/83/EC, ως γενόσημο φάρμακο ορίζεται «ένα φάρμακο με την ίδια ποιοτική και ποσοτική σύνθεση σε δραστικές ουσίες και την ίδια φαρμακευτική μορφή με το φάρμακο αναφοράς (και του οποίου η βιοϊσοδυναμία με το φάρμακο αναφοράς έχει αποδειχθεί βάσει των καταλλήλων μελετών βιοδιαθεσιμότητας)».

“Generic medicinal product” shall mean a medicinal product which has the same qualitative and quantitative composition in active substances and the same pharmaceutical form as the reference medicinal product, and whose bioequivalence with the reference medicinal product has been demonstrated by appropriate bioavailability studies.

Στην Ελλάδα βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τον μύθο ότι τα γενόσημα φάρμακα έχουν μειωμένη θεραπευτική αξία από τα αντίστοιχα πρωτότυπά τους, τα ονομάζουν υποτιμητικά «φασόν». Με αποτέλεσμα ενώ είμαστε χώρα παραγωγής γενόσημων φαρμάκων να ανέρχονται μόλις στο 12% της συνολικής κατανάλωσης και τα προϊόντα των πολυεθνικών εταιρειών πάνω από το 80%.
http://nosfar.blogspot.com/2010/01/blog-post_21.html​

 

[sarant]

Με τη φασαρία που γίνεται τον τελευταίο καιρό για τα γενόσημα φάρμακα ο όρος πήρε τέτοια δημοσιότητα που μπορούμε να πούμε ότι καταξιώθηκε οριστικά. Δεν ήταν έτσι παλιότερα, μέχρι πρόσφατα θυμάμαι καλές δακτυλογράφους να γράφουν *γενώσιμα.

Αναρωτιέμαι αν ο νεολογισμός πιστώνεται στην ΕΛΕΤΟ ή στους μεταφραστές της ΕΕ.

Αλήθεια, πλάστηκε από το γένος και το σήμα; Ή....;

 

[nickel]

Η ΕΛΕΤΟ, απ' όσο ξέρω, μένει πιστή στην αντιστοιχία generic <> γένιος. Δεν ξέρω αν ασχολείται καν με φάρμακα.

 

[sarant]

Έχεις δίκιο, δεν είναι τομέας τους -άλλοι έχουν τα γένια και τα χτένια :)

 

[dharvatis]

Πριν καθιερωθεί το "γενόσημα" τα λέγαμε και "αντίγραφα φάρμακα", και ακόμα χρησιμοποιείται αυτός ο όρος ως επεξήγηση του "γενόσημα". Ωστόσο, στο blog του Σαραντ (σχόλιο 16) αναφέρθηκε ότι το "γενόσημα" έχει χρησιμοποιηθεί ήδη το 1984, σε υπουργική απόφαση. Η Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας προτιμά να τα λέει "ουσιωδώς όμοια φάρμακα", αν και δεν ξέρω πόσο παλιά είναι η σελίδα αυτή, ενώ ο ΕΟΦ τα λέει απαρέγκλιτα "γενόσημα".

 

[Themis†]

Αλήθεια, πλάστηκε από το γένος και το σήμα; Ή....;

Μπορούμε βέβαια να υποθέσουμε ότι βοηθήθηκε από την ύπαρξη λέξεων όπως κακόσημος κτλ. και βασίστηκε σε ανασημασιοδότηση (σήμα=brand). Δεν γνωρίζω τίποτα για το θέμα, αλλά, αν ήταν να ποντάρω, θα έλεγα ότι μάλλον πλάστηκε από το ... proprietary. Είναι η μόνη λογική διαδικασία που μπορώ να υποθέσω:

1) Για να αποδώσουμε το generic σκεφτόμαστε τι το διακρίνει από το proprietary. Απάντηση: το brand, το εμπορικό σήμα.
2) Οι δυσκολίες στην απόδοση της έννοιας του generic σήματος, μας οδηγούν στο αντίθετό του. Τι είδους σήμα έχει το proprietary προϊόν; Απάντηση (μεταξύ άλλων ίσως): ιδιόκτητο (μια ιδέα την οποία συνεχώς υποβάλλει η λέξη proprietary).
3) Τα ζεύγη τύπου ιδιόκτητο/κοινόκτητο ή ιδιόχρηστο/κοινόχρηστο μας βάζουν σε σκέψεις. Και η αναζήτηση σε λεξικό (πιθανώς στο Λίντελ-Σκοτ) αποκαλύπτει ότι υπάρχει λέξη ιδιόσημος (κι ας σήμαινε "ο έχων ιδίαν σημασίαν").
4) Μήπως κοινόσημο λοιπόν; Όχι, δεν πρόκειται για "κοινό" σήμα. Άσε που καλό είναι να θυμίζει το generic. Αν κυριολεκτήσουμε, πρόκειται για σήμα "γένους" (βλ. Ρογήρο, ποστ #23 στο μπλογκ του Σαραντάκου). Άρα, γιατί όχι γενόσημο;

Όλα αυτά μου φαίνονται λογικά, αλλά ποτέ δεν έχω δει να γίνεται λόγος για ιδιόσημο φάρμακο... Και πολύ θα ήθελα να μάθω πώς προέκυψε στην πραγματικότητα το γενόσημο.

Υ.Γ. Όταν άνοιξα το μπλογκ του Σαραντάκου είχε ήδη απάνω από 200 ποστ, κάτι που ξεπερνούσε εμφανώς τον διαθέσιμο χρόνο μου. Ίσως να υπάρχουν εκεί κι άλλα στοιχεία ή ιδέες.

 

[nickel]

Τι μας έχει ο Πετρουλάκης στη σημερινή Καθημερινή;

 

[UsualSuspect]

Στα "Νέα" σήμερα ο καθηγητής Μπαμπινιώτης αναφέρθηκε στα γενόσημα. Δεν βρήκα άλλη αναφορά του στο Διαδίκτυο για το θέμα αυτό κι ούτε μπόρεσα να βρω το αρθράκι του στην εφημερίδα. Κατακεραυνώνει τον όρο γενόσημο με κύριο επιχείρημα ότι δεν έχει το χαρακτηριστικό της δηλωτικότητας. Προτιμά άλλους όρους όπως ομοιοδραστικό (πρώτο) ή αντιτυπικό αν δεν κάνω λάθος και κάποιον άλλο που δεν θυμάμαι (δεν έχω την εφημερίδα, είμαι λαθραναγνώστης!). Εν γένει συμφωνώ με τον καθηγητή και μ' αρέσει πολύ το ομοιοδραστικό. Αλλά είναι λίγο αργά πια αφού τα ΜΜΕ μάλλον νομιμοποίησαν το γενόσημο. Εδώ τίθεται το ερώτημα που είναι τελευταίως της μοδός : το νόμιμο είναι και ηθικό σωστό;

 

[nickel]

Το καθιερωμένο είναι σωστό, και δεν πά' να γέρνει, να είναι ανορθόγραφο, ανιστόρητο ή αδιαφανές — εκτός αν ο αντίπαλος έχει τους ορθοπαιδικούς με το μέρος του. :)

Πρέπει πάντως να το βρούμε το σημείωμα των Νέων.

 

[dharvatis]

Πώς εκφράζει άποψη ο Μπαμπινιώτης για τόσο εξειδικευμένη ορολογία; Αφού -όπως φαίνεται από τις προτάσεις του- δεν ξέρει τι είναι τα γενόσημα, πώς αποφασίζει να βγει και να καταδικάσει τον όρο; Διαλέγει δύο όρους στην τύχη και τους προτείνει ως καλύτερους, χωρίς να έχει ιδέα για το τι θα σήμαιναν αυτοί για έναν ειδικό του κλάδου στον οποίο αναφέρεται; Πώς προτείνει το ομοιοδραστικό, όταν φάρμακα με όμοια δράση μπορεί να είναι φάρμακα με άλλη σύσταση, άλλη δραστική ουσία, κατοχυρωμένα ή μη; Πώς προτείνει το αντιτυπικό όταν λέξεις όπως "τυπικό" και "άτυπο" στη φαρμακολογία έχουν πολύ συγκεκριμένη έννοια - δεν καταλαβαίνει τι σύγχυση θα προκαλούσε αυτός ο όρος; Το ότι είναι αυθεντία στην ελληνική γλώσσα δεν σημαίνει ότι μπορεί να έχει άποψη και για εξειδικευμένους όρους - ας φρόντιζε να μάθει σε τι αναφέρεται ο όρος πριν βγει να μιλήσει!

 

[jmanveda†]

http://www.thefreedictionary.com/generic

Δείτε προέλευση και παραδείγματα. Ελληνική μετάφραση στο τέλος βέβαια άσχετη με φάρμακα.

 

[Hellegennes]

Πώς εκφράζει άποψη ο Μπαμπινιώτης για τόσο εξειδικευμένη ορολογία; Αφού -όπως φαίνεται από τις προτάσεις του- δεν ξέρει τι είναι τα γενόσημα, πώς αποφασίζει να βγει και να καταδικάσει τον όρο; Διαλέγει δύο όρους στην τύχη και τους προτείνει ως καλύτερους, χωρίς να έχει ιδέα για το τι θα σήμαιναν αυτοί για έναν ειδικό του κλάδου στον οποίο αναφέρεται; Πώς προτείνει το ομοιοδραστικό, όταν φάρμακα με όμοια δράση μπορεί να είναι φάρμακα με άλλη σύσταση, άλλη δραστική ουσία, κατοχυρωμένα ή μη; Πώς προτείνει το αντιτυπικό όταν λέξεις όπως "τυπικό" και "άτυπο" στη φαρμακολογία έχουν πολύ συγκεκριμένη έννοια - δεν καταλαβαίνει τι σύγχυση θα προκαλούσε αυτός ο όρος; Το ότι είναι αυθεντία στην ελληνική γλώσσα δεν σημαίνει ότι μπορεί να έχει άποψη και για εξειδικευμένους όρους - ας φρόντιζε να μάθει σε τι αναφέρεται ο όρος πριν βγει να μιλήσει!

Το 'χει αυτό ο Μπαμπινιώτης. Παρότι πανεπιστημιακός καθηγητής, δεν έχει ιδιαίτερη σχέση με την επιστημονική μεθοδολογία και τις συμβάσεις της.

 

[UsualSuspect]

Τα "Νέα" ανεβάσανε το άρθρο του καθηγητή Μπαμπινιώτη:
http://www.tanea.gr/gnomes/?aid=4699178

 

[sarant]

Πείτε με προκατειλημμένο, αλλά το άρθρο του Μπαμπινιώτη μού έκανε κάκιστη εντύπωση. Πρώτον, έναν καθιερωμένο όρο δεν τον πολεμάς αν δεν υπάρχει σοβαρός λόγος -που εδώ δεν βρίσκω να υπάρχει. Δεύτερον, για κορυφαίος λεξικογράφος μας, ο Μπ. δείχνει πολύ άσκημα ρεφλέξ, αφού δημιουργεί την εντύπωση ότι τον όρο τον πληροφορήθηκε σχετικά πρόσφατα. Και δείχνει επίσης να αγνοεί ότι μνημονεύεται στη νομοθεσία μας εδώ και δεκαετίες. Τρίτον, όταν θες να πολεμήσεις έναν "υπό καθιέρωση" όρο, δεν αντιπροτείνεις δύο-τρεις, αντιπροτείνεις έναν. Τέταρτον, ο Μπ. αντιδιαστέλλει τα branded με τα generic drugs, ενώ υπάρχουν και branded generics. Και τέλος, για άλλη μια φορά σε πρόσφατο γραπτό του Μπαμπινιώτη, βλέπω σημάδια προχειρότητας στο κείμενο. Και καλά τα λάθη όπως το "ο,τιδήποτε", ας τα χρεώσουμε στον δαίμονα του τυπογραφείου (μαζί και το πρωτοτυτυπικά!). Αλλά ο τίτλος του άρθρου "Ένας ακατάληπτος γλωσσικός όρος" σας αρέσει; Μπορεί ένας όρος στο συγκεκριμένο συγκείμενο να μην είναι γλωσσικός;

 

[dharvatis]

Τώρα που διάβασα και την αιτιολόγηση των προτάσεών του, διαφωνώ ακόμα πιο έντονα: θεωρεί ότι το γενόσημα είναι αδιαφανές, αλλά θέλει το αντιτυπικά σε αντιδιαστολή με το πρωτοτυπικά που ουσιαστικά δεν υπάρχει, αφού παντού λέγονται πρωτότυπα! Πριν γράψει το άρθρο του, έπρεπε να ρωτήσει δέκα ανθρώπους να του πουν τι καταλαβαίνουν με τον όρο "αντιτυπικός", και ας κρίνει μετά τη διαφάνεια κάθε λέξης.
Η τρίτη δε πρόταση, το παράγωγα, αναδεικνύει ακόμα περισσότερο την άγνοιά του: αφενός ο όρος παράγωγο (derivative) υπάρχει ήδη στη χημεία και κατ' επέκταση στη φαρμακολογία, και αφετέρου τα γενόσημα δεν είναι σε καμία περίπτωση παράγωγα των πρωτότυπων, είναι το ίδιο φάρμακο!

 

[exiled]

Αυτή είναι η πρώτη μου ανάρτηση σ'αυτό το φόρουμ, που το πέτυχα ακριβώς γιατί έψαχνα, στο πλαίσιο συζητήσεως σε άλλο φόρουμ, να βρω άκρη πως μας έχει προκύψει το "γενόσημα," αν και χωρίς να είμαι ειδικός (οικονομικές είναι οι σπουδές μου) το αντιλαμβάνομαι σαν σύντμηση του "με γενικό (εμπορικό) σήμα," ή κάτι τέτοιο, αφού για να έχουμε ένα τέτοιο φάρμακο, πρέπει να έχει λήξει η πατέντα της δραστικής ουσίας.

Ψάχνοντάς το, ίσως να πρέπει κάποιος να δει και λίγη φαρμακευτική τεχνολογία, να καταλάβει για τι πράγμα μιλάμε και μετά να καταλήξουμε στην κατάλληλη λέξη. Για το πως παρασκευάζονται, τι περιέχουν κλπ τα φάρμακα, κατατοπιστικότατο βρήκα αυτό εδώ το pdf ειδικά για τα χάπια

Αύριο θα δω κι εγώ τη συζήτηση στο φόρουμ του Σαραντάκου... μ'ενδιαφέρει πολύ το θέμα :)

 

[drsiebenmal]

Καλώς όρισες, Εξόριστε.

Μια μικρή επισήμανση: το γενόσημο, όχι γενόσημα (αυτός είναι ο τύπος του πληθυντικού).

 

[Alexandra]

Καλώς όρισες κι από μένα, Exiled.

Δόκτορα, μάλλον εννοεί "πώς μας έχει προκύψει [ο όρος] γενόσημα [φάρμακα]", δεν το εννοούσε έτσι στον ενικό.

 

[drsiebenmal]

Ενδεχομένως, αλλά επειδή αμέσως μετά ο Exiled το συνδέει άμεσα με το «σήμα»... (Φυσικά, η κατάληξη -σημο προέρχεται από το σήμα.) Μικρολεπτομέρεια, αλλά ας είναι πάντως ξεκάθαρο, έτσι κι αλλιώς.

 

[Zazula]

Ψάχνοντάς το, ίσως να πρέπει κάποιος να δει και λίγη φαρμακευτική τεχνολογία, να καταλάβει για τι πράγμα μιλάμε και μετά να καταλήξουμε στην κατάλληλη λέξη. Για το πως παρασκευάζονται, τι περιέχουν κλπ τα φάρμακα, κατατοπιστικότατο βρήκα αυτό εδώ το pdf ειδικά για τα χάπια.

Ευχαριστούμε, Exiled! To ανεβάζω πάντως κι εδώ, επειδή εμένα ο σύνδεσμος δεν μου δούλεψε.