Ωραίο, αλλά θα μπορούσε να αναφέρεται στο γραφειοκρατικό και κυβερνητικό σύστημα των περισσοτέρων δυτικών χωρών. Έχουμε δημιουργήσει ένα χοντρομύθο ότι στον υπόλοιπο δυτικό κόσμο η γραφειοκρατία λειτουργεί θαυματουργά και το κυβερνητικό έργο ρέει απρόσκοπτο και γεμάτο νόημα. Η αλήθεια είναι ότι στην Ελλάδα απλά είναι χειρότερα, όχι ότι π.χ. η Κεντρική Ευρώπη η οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι γραφειοκρατικοί παράδεισοι. Τα πράγματα λειτουργούν μεν καλύτερα, αλλά δώστε αυτό το κείμενο σε έναν άλλον Ευρωπαίο και θα γελάσει, συμφωνώντας ότι απευθύνεται στην δική του χώρα (εκτός αν πρόκειται για το Βέλγιο ή το Λουξεμβούργο). Είναι σαν το άλλο ανέκδοτο με το πώς διαχειρίζεται η Ολλανδική κυβέρνηση τις επενδύσεις στην χώρα της, που ανέβασες τις προάλλες, που αν ήταν έτσι όπως το κείμενο άφηνε να εννοηθεί, η Ολλανδική κυβέρνηση θα έπρεπε να απασχολεί μερικές χιλιάδες υπαλλήλους, που να εργάζονται νυχθημερόν γι' αυτόν τον σκοπό.
Βεβαίως, όλοι εύκολα υποθέτουν ότι κάνουν αυτοκριτική, κριτικάροντας το σύστημα, την κυβέρνηση και το πώς λειτουργούμε σαν χώρα. Περιέργως, τα λεξικά δίνουν άλλον ορισμό για την αυτοκριτική, που περιέχουν... τον εαυτούλη μας. Ούτε που θυμάμαι πότε για τελευταία φορά διάβασα τέτοιο κείμενο, όπου ο γράφων να αναγνωρίζει τις δικές του ευθύνες. Πάντα φταίνε όλοι οι άλλοι, πάντα οι άλλοι. Οπότε οι δυο κατηγορίες κριτικής, σήμερα, στην Ελλάδα, είναι: α) "φταίνε οι άλλοι, οι Ευρωπαίοι/Αμερικάνοι" και β) "φταίνε οι άλλοι, οι υπόλοιποι Έλληνες". Όσοι ανήκουν στην δεύτερη κατηγορία θεωρούν ότι κάνουν αυτοκριτική. Όποιος θεωρεί ότι υπάρχουν κακώς κείμενα στην χώρα του, θα πρέπει να αναρωτιέται αν έχει μερίδιο ευθύνης, ποιο είναι αυτό, τι μπορεί να κάνει για να το διορθώσει και τι μπορεί να κάνει για να διορθώσει τα πράγματα για τα οποία δεν φταίει ο ίδιος. Αλλιώς κάνει άγονη κριτική, όχι αυτοκριτική.
