Τα της κρίσης (ό,τι περνάει από την κρησάρα μας)
- Thread starter Alexandra
- Start date
Costas
¥
Ένα άρθρο του Paul Krugman, που λέει πράγματα που τα είχε ξαναπεί πριν από λίγους μήνες, ειδικά τα της πρώτης παραγράφου που παραθέτω. Από τη ΝΥΤ. Βασικά, μιλά για κατάρρευση της ιδέας του ευρώ (όχι, δεν είναι στην ΚΟΕ! :) ):
To understand the euro-mess — and its lessons for the rest of us — you need to see past the headlines. Right now everyone is focused on public debt, which can make it seem as if this is a simple story of governments that couldn’t control their spending. But that’s only part of the story for Greece, much less for Portugal, and not at all the story for Spain.
(...)
Greece’s fiscal woes would be serious but probably manageable if the Greek economy’s prospects for the next few years looked even moderately favorable. But they don’t. Earlier this week, when it downgraded Greek debt, Standard & Poor’s suggested that the euro value of Greek G.D.P. may not return to its 2008 level until 2017, meaning that Greece has no hope of growing out of its troubles. [Τα περί 3ετίας, ξεχάστε τα! Το 'πε και η Παπαρήγα: "αισχρά ψέματα".]
(...)
Until recently, most analysts, myself included, considered a euro breakup basically impossible, since any government that even hinted that it was considering leaving the euro would be inviting a catastrophic run on its banks. But if the crisis countries are forced into default, they’ll probably face severe bank runs anyway, forcing them into emergency measures like temporary restrictions on bank withdrawals. This would open the door to euro exit.
(...)
Άσε που άλλοι προβλέπουν αποχώρηση της Γερμανίας από το ευρώ...
To understand the euro-mess — and its lessons for the rest of us — you need to see past the headlines. Right now everyone is focused on public debt, which can make it seem as if this is a simple story of governments that couldn’t control their spending. But that’s only part of the story for Greece, much less for Portugal, and not at all the story for Spain.
(...)
Greece’s fiscal woes would be serious but probably manageable if the Greek economy’s prospects for the next few years looked even moderately favorable. But they don’t. Earlier this week, when it downgraded Greek debt, Standard & Poor’s suggested that the euro value of Greek G.D.P. may not return to its 2008 level until 2017, meaning that Greece has no hope of growing out of its troubles. [Τα περί 3ετίας, ξεχάστε τα! Το 'πε και η Παπαρήγα: "αισχρά ψέματα".]
(...)
Until recently, most analysts, myself included, considered a euro breakup basically impossible, since any government that even hinted that it was considering leaving the euro would be inviting a catastrophic run on its banks. But if the crisis countries are forced into default, they’ll probably face severe bank runs anyway, forcing them into emergency measures like temporary restrictions on bank withdrawals. This would open the door to euro exit.
(...)
Άσε που άλλοι προβλέπουν αποχώρηση της Γερμανίας από το ευρώ...
Costas
¥
Who knew bankruptcy paid so well?
Δεν σχετίζεται (προς το παρόν) με την ελληνική κρίση, αλλά το βάζω εδώ γιατί είναι απολαυστικό όντως (από τη NYT). Αφορά τα ουρανομήκη έξοδα που χρεώνουν οι εταιρείες δικηγόρων και συμβούλων για τη χρεοκοπία της Lehman Brothers και άλλων τέτοιων γιγάντων της αμερικανικής οικονομίας.
MORE than $263,000 for photocopies in four months. Over $2,100 in limousine rides by one partner in one month. And $48 just to leave a message.
(...)
At one deposition he attended last year, each law firm sent two or three lawyers when one would have sufficed. “They were just sitting there on their BlackBerrys and talking to other people.
(...)
The Huron Consulting Group, a management consultancy involved in Lehman, charged $2.54 for “gum in airport.”
(...)
these bounteous fees reduce the money left for creditors in the bankruptcy cases. In the Lehman case, some unsecured creditors, including bondholders, banks and vendors, are likely to get just 14.7 cents on the dollar for their claims, according to Lehman’s proposed reorganization plan.
(...)
Milbank, according to court filings, charged $148,426 just to compile its bills and time records — a move akin to a doctor charging a patient to prepare a bill after expensive, complex surgery.
Και η κατακλείδα:
“If you had cancer and you were going into an operation, while you were lying on the table, would you look at the surgeon and say, ‘I’d like a 10 percent discount,’ ” he [ο μεγαλοδικηγόρος] explains. “This is not a public, charitable event.”
Αυτές οι παρομοιώσεις με τους χειρούργους μη μου πείτε ότι δε σας θυμίζουν κάτι...
Δεν σχετίζεται (προς το παρόν) με την ελληνική κρίση, αλλά το βάζω εδώ γιατί είναι απολαυστικό όντως (από τη NYT). Αφορά τα ουρανομήκη έξοδα που χρεώνουν οι εταιρείες δικηγόρων και συμβούλων για τη χρεοκοπία της Lehman Brothers και άλλων τέτοιων γιγάντων της αμερικανικής οικονομίας.
MORE than $263,000 for photocopies in four months. Over $2,100 in limousine rides by one partner in one month. And $48 just to leave a message.
(...)
At one deposition he attended last year, each law firm sent two or three lawyers when one would have sufficed. “They were just sitting there on their BlackBerrys and talking to other people.
(...)
The Huron Consulting Group, a management consultancy involved in Lehman, charged $2.54 for “gum in airport.”
(...)
these bounteous fees reduce the money left for creditors in the bankruptcy cases. In the Lehman case, some unsecured creditors, including bondholders, banks and vendors, are likely to get just 14.7 cents on the dollar for their claims, according to Lehman’s proposed reorganization plan.
(...)
Milbank, according to court filings, charged $148,426 just to compile its bills and time records — a move akin to a doctor charging a patient to prepare a bill after expensive, complex surgery.
Και η κατακλείδα:
“If you had cancer and you were going into an operation, while you were lying on the table, would you look at the surgeon and say, ‘I’d like a 10 percent discount,’ ” he [ο μεγαλοδικηγόρος] explains. “This is not a public, charitable event.”
Αυτές οι παρομοιώσεις με τους χειρούργους μη μου πείτε ότι δε σας θυμίζουν κάτι...
Costas
¥
Γιατί; Αυτό δεν είναι το ερώτημα στα χείλη όλων (των θιγόμενων);
Τέλος πάντων, κάποιος που καταλαβαίνει το ερώτημα «Από τα μέτρα (που ανακοινώθηκαν), ποιο είναι [...] το μερίδιο της κλασικής ταξικής πάλης που στέλνει το λογαριασμό της κρίσης στους φτωχότερους», ας μου εξηγήσει τι είδους ποσοτικοποίηση καλείται κανείς να κάνει εδώ.
Τα νέα δημοσιονομικά μέτρα, με αναλυτικούς πίνακες: http://assets.tovima.gr/files/memo-2.pdf.
Ενδιαφέρον άρθρο: Σώθηκε η Ελλάδα ή οι πιστωτές της; Παίξτε πάντως χρηματιστήριο αυτές τις μέρες — αναμένεται άνοδος.
Ενδιαφέρον άρθρο: Σώθηκε η Ελλάδα ή οι πιστωτές της; Παίξτε πάντως χρηματιστήριο αυτές τις μέρες — αναμένεται άνοδος.
Μια και ανέφερα πιο πάνω την κυρία δημόσιο υπάλληλο που "ξεχνούσε" την αίτηση του ασφαλισμένου πολίτη όταν δεν της άρεσε η συμπεριφορά του, ένα καινούργιο παράδειγμα, σημερινό:
Πήγα στον ΟΑΕΕ Αγ. Παρασκευής να πάρω βεβαίωση εισφορών. Ο υπάλληλος δήλωσε ότι από την περασμένη Παρασκευή έχει πρόβλημα το σύστημα, και για να εξυπηρετηθούμε μπορούμε να πάμε στο τμήμα Χαλανδρίου, που ευτυχώς βρίσκεται δυο τετράγωνα πιο πέρα. Μας διαβεβαίωσε πως όλες οι βεβαιώσεις μπορούν να δοθούν από ΟΠΟΙΟΔΗΠΟΤΕ τμήμα του ΟΑΕΕ, οπουδήποτε στην Ελλάδα. Ένας δυστυχής κύριος δίπλα μου τον ρώτησε, "Τότε, γιατί από το Νέο Ηράκλειο μ' έστειλαν στην Αγ. Παρασκευή, επειδή ανήκω σ' αυτό το υποκατάστημα;" Η απάντηση ήταν φυσικά, "Πού να ξέρω;" (Έλα ντε, πού να ξέρει;) Στη συνέχεια, όταν πήγαμε στο τμήμα Χαλανδρίου, έπρεπε πρώτα να πούμε στον υπάλληλο ότι ο λόγος που τον ενοχλούμε, ενώ δεν ανήκουμε σ' αυτό το τμήμα, είναι ότι δεν δουλεύουν τα κομπιούτερ της Αγ. Παρασκευής.
Γι' αυτό χρειάζεται να πέσει ατομική βόμβα στις δημόσιες υπηρεσίες — επειδή η έκφραση "κατάχρηση εξουσίας" θα μπορούσε να έχει στα λεξικά μια φωτογραφία Έλληνα δημοσίου υπαλλήλου.
Πήγα στον ΟΑΕΕ Αγ. Παρασκευής να πάρω βεβαίωση εισφορών. Ο υπάλληλος δήλωσε ότι από την περασμένη Παρασκευή έχει πρόβλημα το σύστημα, και για να εξυπηρετηθούμε μπορούμε να πάμε στο τμήμα Χαλανδρίου, που ευτυχώς βρίσκεται δυο τετράγωνα πιο πέρα. Μας διαβεβαίωσε πως όλες οι βεβαιώσεις μπορούν να δοθούν από ΟΠΟΙΟΔΗΠΟΤΕ τμήμα του ΟΑΕΕ, οπουδήποτε στην Ελλάδα. Ένας δυστυχής κύριος δίπλα μου τον ρώτησε, "Τότε, γιατί από το Νέο Ηράκλειο μ' έστειλαν στην Αγ. Παρασκευή, επειδή ανήκω σ' αυτό το υποκατάστημα;" Η απάντηση ήταν φυσικά, "Πού να ξέρω;" (Έλα ντε, πού να ξέρει;) Στη συνέχεια, όταν πήγαμε στο τμήμα Χαλανδρίου, έπρεπε πρώτα να πούμε στον υπάλληλο ότι ο λόγος που τον ενοχλούμε, ενώ δεν ανήκουμε σ' αυτό το τμήμα, είναι ότι δεν δουλεύουν τα κομπιούτερ της Αγ. Παρασκευής.
Γι' αυτό χρειάζεται να πέσει ατομική βόμβα στις δημόσιες υπηρεσίες — επειδή η έκφραση "κατάχρηση εξουσίας" θα μπορούσε να έχει στα λεξικά μια φωτογραφία Έλληνα δημοσίου υπαλλήλου.
Costas
¥
Ίσως άμα εκλάβεις τη λέξη 'μερίδιο' (part) όχι μόνο ως ποσοστό (π.χ. το 40% ή το 60% των μέτρων, μολονότι και εκεί θα μπορούσε να υποστηριχτεί ότι, αντί για μείωση π.χ. 30 τοις εκατό των αποδοχών, θα μπορούσε να γίνει μείωση π.χ. 15 τοις εκατό, κοκ.) αλλά και με την έννοια τού ποια μέτρα εξυπηρετούν την ανόρθωση των δημόσιων οικονομικών και ποια απλώς την αφαίρεση από τους εργαζομένους κατακτήσεών τους ώστε να ωφεληθούν οι κατέχουσες τάξεις, ελληνικές και ξένες (βλ. το λινκ Σώθηκε η Ελλάδα ή οι πιστωτές της; του Ζαζ), ίσως τότε να γίνει πιο σαφές το ερώτημα.
Σε μένα το ερώτημα του φίλου σου δημιουργεί κάποια επιπλέον ερωτήματα. Π.χ. όταν μιλάει για «καταστροφική διαχείριση» τι είδους πολιτικές, μέτρα ή ό,τι άλλο εντάσσει στη «διαχείριση»; Αν, ας πούμε, δεις το πρώτο λινκ που δίνει ο Zazula πιο πάνω (#267), στη σελ. 3, στον τίτλο «Μέτρα προσαρμογής και εξυγίανσης της δημοσιονομικής διαχείρισης», θα διαπιστώσεις νομίζω ότι ταξική μπορεί να είναι και η διαχείριση. Π.χ. η αύξηση του ΦΠΑ δεν πλήττει τους έχοντες και κατέχοντες, τους φτωχότερους πλήττει. Κι ενώ στην περίπτωση του ΦΠΑ έχουμε συγκεκριμένα νούμερα, στη φορολόγηση των πολύ κερδοφόρων επιχειρήσεων έχουμε διατύπωση ευχής και πάντως όχι νούμερα ούτε τρόπους είσπραξης αυτών των φόρων. Αυτό όμως θέμα πολιτικής επιλογής δεν είναι; Είναι θέμα διαχειριστικής ικανότητας;
Costas
¥
Η αύξηση του ΦΠΑ πλήττει και τις επιχειρήσεις, αφού ακριβαίνει το προϊόν και άρα μειώνει τις πωλήσεις, αν αυτές δεν είναι απολύτως ανελαστικές.
Η κατασπατάληση πόρων του δημοσίου, δηλ. πόρων καταβεβλημένων από εμάς, για βόλεμα ημετέρων δεν είναι ακριβώς ταξική. Είναι πελατειακή. Και πελάτες είναι και τα μυρμήγκια, όχι μόνο οι καρχαρίες. Άρα, μια "ιδανική" περικοπή των αντιπαραγωγικών δαπανών του κράτους θα αποτελούσε καλύτερη διαχείριση και όχι ταξική διαχείριση, ακόμη και αν έπληττε (που θα έπληττε) εργαζομένους, αφού οι εργαζόμενοι αυτοί ως τότε πληρώνονταν από τους υπόλοιπους χωρίς να κάνουν τίποτα το παραγωγικό (ακόμη κι αν δούλευαν τις ώρες τους, πόσο μάλλον αν δεν δούλευαν αλλά...τα έξυναν). Αλλιώς, θα καταλήγαμε ότι όλα στο ελληνικό δημόσιο έβαιναν ως τώρα καλώς ως προς το πελατειακό κομμάτι: οι δήθεν αναπηρικές, οι συντάξεις στη 15ετία, οι πρόωρες της εθελουσίας, και πάει λέγοντας.
Η κατασπατάληση πόρων του δημοσίου, δηλ. πόρων καταβεβλημένων από εμάς, για βόλεμα ημετέρων δεν είναι ακριβώς ταξική. Είναι πελατειακή. Και πελάτες είναι και τα μυρμήγκια, όχι μόνο οι καρχαρίες. Άρα, μια "ιδανική" περικοπή των αντιπαραγωγικών δαπανών του κράτους θα αποτελούσε καλύτερη διαχείριση και όχι ταξική διαχείριση, ακόμη και αν έπληττε (που θα έπληττε) εργαζομένους, αφού οι εργαζόμενοι αυτοί ως τότε πληρώνονταν από τους υπόλοιπους χωρίς να κάνουν τίποτα το παραγωγικό (ακόμη κι αν δούλευαν τις ώρες τους, πόσο μάλλον αν δεν δούλευαν αλλά...τα έξυναν). Αλλιώς, θα καταλήγαμε ότι όλα στο ελληνικό δημόσιο έβαιναν ως τώρα καλώς ως προς το πελατειακό κομμάτι: οι δήθεν αναπηρικές, οι συντάξεις στη 15ετία, οι πρόωρες της εθελουσίας, και πάει λέγοντας.
Μα και οι επιχειρήσεις είναι μικρές μεσαίες και μεγάλες (και πολύ μεγάλες). Οι μεγάλες έχουν δυνατότητες κι άλλης πίεσης των μισθών των εργαζόμενών τους, πίεσης των αμοιβών των παραγωγών, απολύσεων, συγχωνεύσεων, μετεγκατάστασης σε άλλες χώρες κλπ. για να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητά τους και τα κέρδη τους, οι μικρές τι δυνατότητες έχουν;
Όσον αφορά το πελατειακό κράτος φυσικά και συμφωνώ ότι πρέπει να εξαλειφθεί, είδες όμως κανένα μέτρο που να θέλει να γιατρέψει το δημόσιο; Εγώ βλέπω μέτρα που θέλουν να το κόψουν ή να το μειώσουν. Λιγότερο κράτος είναι το κυρίαρχο σύνθημα. Το καλύτερο κράτος είναι ακόμα σε επίπεδο ευχής. Όμως, ακόμα κι εδώ, το πρόβλημα διαφθοράς δεν αφορά μόνο τις πελατειακές σχέσεις με τους πολίτες (που κι αυτές δεν μπορώ να τις δω σαν διαχειριστικό «λάθος» αλλά πρωτίστως σαν πολιτική επιλογή), αφορά και τις κάθε είδους διευκολύνσεις σε μεγάλες εταιρίες. Τι γίνεται με τις προμήθειες, τις μίζες, τις συμβάσεις για τα δημόσια έργα, τις επιχορηγήσεις εταιριών που μετά φεύγουν και ανοίγουν στη Βουλγαρία; Στην ίδια ζυγαριά ο συμβασιούχος των 500 ευρώ που έβαλε μέσο και οι μεγαλοκαρχαρίες; Τελικά το ίδιο το ερώτημα του φίλου σου διαμορφώνει εντέλει σε ένα βαθμό και την απάντηση, αφού προϋποθέτει την ύπαρξη αταξικού κράτους ή καθαρής διαχείρισης.
Καλημέρα. «...οι ευρωπαϊκές, κυρίως, τράπεζες, που δάνειζαν την Ελλάδα αφειδώς τα προηγούμενα χρόνια δεν θα υποστούν το κόστος της απερισκεψίας τους...». Η μνημειώδης αυτή διατύπωση από το άρθρο «Σώθηκε η Ελλάδα ή…οι πιστωτές της;» συνοψίζει τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε κάποια πράγματα. Δεν φταίμε εμείς που φερόμαστε σαν κακομαθημένα παιδιά, φταίνε οι άλλοι που μας κακομαθαίνουν. Και έτσι, σαν παιδιά με παιδικές ασθένειες και παιδική αφέλεια, θα συνεχίσουμε να βλέπουμε τα πράγματα.
Ο Πρετεντέρης, ο ιεροφάντης του ορθού λόγου και της κοινής λογικής, λέει σήμερα διάφορα περίεργα. Δεν αντιλαμβάνεται ότι κάθε οικονομικό μέτρο ανάγκης είναι δίκοπο μαχαίρι, π.χ. ένα μέτρο που είναι εισπρακτικό στην ουσία του (καλό πράγμα να γεμίζουν τα άδεια ταμεία), είναι αρνητικό σε μια άλλη διάστασή του. Λέει: Οι έμμεσοι φόροι είναι πληθωριστικοί, η μείωση των συντάξεων δεν έχει σχέση με την ανταγωνιστικότητα, πόσο υγιής θα είναι η αγορά εργασίας σε µια χώρα µε ένα εκατομμύριο ανέργους. Διαπιστώσεις και ερωτήματα που δεν κάνεις αν έχεις παρακολουθήσει το μάθημα των οικονομικών στη σχολή δημοσιογραφίας.
Ψάχνουν εδώ και πολλά χρόνια οι κυβερνήσεις και τα ΔΝΤ και δεν έχουν βρει λύσεις που δεν πονάνε. Το μίγμα θα δούμε αν είναι καλό — όχι έτσι που το ρωτά ο φίλος του Κώστα, αλλά σαν μια συνεδρία βελονοθεραπείας, μήπως δεν έχωσαν καλά τις βελόνες σε κάποιο σημείο ή τις παραέχωσαν σε άλλο. Κατά τ' άλλα, εκεί που ρωτάμε για το ποσοστό της ταξικής πάλης, η απάντηση είναι 100% (ή 0%). Αν θεωρεί κανείς ότι τα μέτρα αποφασίζονται με γνώμονα διαμορφωμένο από την ταξική πάλη: 100%. Αλλιώς η ταξική πάλη δεν μπαίνει στην εξίσωση. Ο υπάλληλος του ΔΝΤ ζητά να δειαίμα λεφτά εκεί απ' όπου είναι σίγουρος ότι θα τα πάρει. Δεν μπορεί να στηριχτεί στις προβλέψεις του υπουργού ότι θα ανακαλύψει 1.000 πισίνες και 10.000 φοροδιαφεύγοντες γιατρούς και άρα θα μπουν τόσα λεφτά στο ταμείο. Τα παιχνίδια με τη φορολογία επιχειρήσεων και τραπεζών, οι έλεγχοι και οι απελευθερώσεις της αγοράς, θέλουν προσοχή, εξειδίκευση, ψιλοδουλειά, αφού τα κεφάλαια έχουν αποκτήσει κινητικότητα που δεν έχει ο συνταξιούχος.
Αυτά τα μέτρα εξασφάλισης των πιστωτών αποφασίζονται με τα στυγνά και ανάλγητα μαθηματικά των μονεταριστών. Η Μέρκελ ήθελε να μπει μέσα το ΔΝΤ για να μη γεμίσει η αυλή της από κακομαθημένα παιδιά. Η Ελλάδα μέσα στο διεθνές σύστημα και οι αδικημένοι μέσα στη χώρα μας δεν έχουν πια το περιθώριο να φέρονται σαν κακομαθημένα παιδιά. Με τρόπο ώριμο και υπεύθυνο, με συγκεκριμένες προτάσεις, πρέπει πια να απαιτηθεί από την κυβέρνηση και τους συμπολίτες μας (π.χ. τον πλούσιο που φοροκλέβει και τον εφοριακό που τον καλύπτει) να γίνουν δίκαια τα μέτρα. Ο φοροκλέφτης δεν πρέπει να έχει σαν δικαιολογία το ανίκανο και αδηφάγο κράτος («σιγά μη δώσω τα λεφτά μου σ' αυτούς τους χαραμοφάηδες»). Οι διαδηλώσεις του είδους «τα μέτρα δεν θα περάσουν» είναι για να μπορούν κάποιες κομματικές και συνδικαλιστικές ηγεσίες να δικαιολογούν το μισθό τους. Δεν πρόκειται να αλλάξουν ούτε το ελληνικό ούτε το διεθνές σύστημα με τη γενικόλογη άρνηση του πεισματάρικου παιδιού που έχει κάτσει σε μια γωνιά του δωματίου και μυξοκλαίει φωνάζοντας κάθε τόσο και ένα «Όσι» — ενώ όλοι ξέρουν ότι κάποια στιγμή θα πεινάσει και θα πάει να φάει το φαΐ.
Από την κυβέρνηση, από την αριστερά, από τα συνδικάτα θέλουμε πια να δούμε πόσο ώριμα και υπεύθυνα μπορούν να δράσουν μέσα στο κωλοσύστημα όπου καλούμαστε να ζήσουμε. Γιατί, προτού αλλάξουμε το κωλοσύστημα, πρέπει να δείξουμε ότι είμαστε αρκετά σοβαροί για να φτιάξουμε κάτι καλύτερο.
Ο Πρετεντέρης, ο ιεροφάντης του ορθού λόγου και της κοινής λογικής, λέει σήμερα διάφορα περίεργα. Δεν αντιλαμβάνεται ότι κάθε οικονομικό μέτρο ανάγκης είναι δίκοπο μαχαίρι, π.χ. ένα μέτρο που είναι εισπρακτικό στην ουσία του (καλό πράγμα να γεμίζουν τα άδεια ταμεία), είναι αρνητικό σε μια άλλη διάστασή του. Λέει: Οι έμμεσοι φόροι είναι πληθωριστικοί, η μείωση των συντάξεων δεν έχει σχέση με την ανταγωνιστικότητα, πόσο υγιής θα είναι η αγορά εργασίας σε µια χώρα µε ένα εκατομμύριο ανέργους. Διαπιστώσεις και ερωτήματα που δεν κάνεις αν έχεις παρακολουθήσει το μάθημα των οικονομικών στη σχολή δημοσιογραφίας.
Ψάχνουν εδώ και πολλά χρόνια οι κυβερνήσεις και τα ΔΝΤ και δεν έχουν βρει λύσεις που δεν πονάνε. Το μίγμα θα δούμε αν είναι καλό — όχι έτσι που το ρωτά ο φίλος του Κώστα, αλλά σαν μια συνεδρία βελονοθεραπείας, μήπως δεν έχωσαν καλά τις βελόνες σε κάποιο σημείο ή τις παραέχωσαν σε άλλο. Κατά τ' άλλα, εκεί που ρωτάμε για το ποσοστό της ταξικής πάλης, η απάντηση είναι 100% (ή 0%). Αν θεωρεί κανείς ότι τα μέτρα αποφασίζονται με γνώμονα διαμορφωμένο από την ταξική πάλη: 100%. Αλλιώς η ταξική πάλη δεν μπαίνει στην εξίσωση. Ο υπάλληλος του ΔΝΤ ζητά να δει
Αυτά τα μέτρα εξασφάλισης των πιστωτών αποφασίζονται με τα στυγνά και ανάλγητα μαθηματικά των μονεταριστών. Η Μέρκελ ήθελε να μπει μέσα το ΔΝΤ για να μη γεμίσει η αυλή της από κακομαθημένα παιδιά. Η Ελλάδα μέσα στο διεθνές σύστημα και οι αδικημένοι μέσα στη χώρα μας δεν έχουν πια το περιθώριο να φέρονται σαν κακομαθημένα παιδιά. Με τρόπο ώριμο και υπεύθυνο, με συγκεκριμένες προτάσεις, πρέπει πια να απαιτηθεί από την κυβέρνηση και τους συμπολίτες μας (π.χ. τον πλούσιο που φοροκλέβει και τον εφοριακό που τον καλύπτει) να γίνουν δίκαια τα μέτρα. Ο φοροκλέφτης δεν πρέπει να έχει σαν δικαιολογία το ανίκανο και αδηφάγο κράτος («σιγά μη δώσω τα λεφτά μου σ' αυτούς τους χαραμοφάηδες»). Οι διαδηλώσεις του είδους «τα μέτρα δεν θα περάσουν» είναι για να μπορούν κάποιες κομματικές και συνδικαλιστικές ηγεσίες να δικαιολογούν το μισθό τους. Δεν πρόκειται να αλλάξουν ούτε το ελληνικό ούτε το διεθνές σύστημα με τη γενικόλογη άρνηση του πεισματάρικου παιδιού που έχει κάτσει σε μια γωνιά του δωματίου και μυξοκλαίει φωνάζοντας κάθε τόσο και ένα «Όσι» — ενώ όλοι ξέρουν ότι κάποια στιγμή θα πεινάσει και θα πάει να φάει το φαΐ.
Από την κυβέρνηση, από την αριστερά, από τα συνδικάτα θέλουμε πια να δούμε πόσο ώριμα και υπεύθυνα μπορούν να δράσουν μέσα στο κωλοσύστημα όπου καλούμαστε να ζήσουμε. Γιατί, προτού αλλάξουμε το κωλοσύστημα, πρέπει να δείξουμε ότι είμαστε αρκετά σοβαροί για να φτιάξουμε κάτι καλύτερο.
Ambrose
¥
Το είχα πει παλιά και το ξαναλέω: πού είναι το σχέδιο; Ακόμα και τώρα με τον προαναγγελθέντα θάνατο, ο Υπουργός Οικονομικών παραδέχεται ότι σε 3 χρόνια το χρέος θα ανέρχεται σε ποσοστό 140% του ΑΕΠ. Παραπάνω δηλ. απ' ό,τι είναι τώρα, οπότε τότε οι αγορές θα μας εμπιστευτούν και θα μας δανείζουν. Δηλαδή, μού έρχεται να τραβήξω τα μαλλιά μου μπροστά σε αυτό που στα δικά μου μάτια φαντάζει ως απίστευτη ανικανότητα και απάθεια εκ μέρους των πολιτικών μας, οι οποίοι φαίνονται να τους νοιάζει μόνο η στιγμή και πώς θα βγάλουνε το μήνα. Καιροσκοπικά.
Επιτέλους, το λιγότερο κράτος θα το υλοποιήσει κανείς για να ανασάνουμε λίγο από τη φρίκη και τη διαφθορά; Γιατί το να προσπαθήσει κανείς να το κάνει καλύτερο χωρίς να το μειώσει, θα είναι σαν να βαράει ψόφιο γάιδαρο. Σχέδιο ανάπτυξης πέρα από τις αυξήσεις στο ΦΠΑ και τις επιθέσεις στους μισθούς του κόσμου, υπάρχει;
Επιτέλους, το λιγότερο κράτος θα το υλοποιήσει κανείς για να ανασάνουμε λίγο από τη φρίκη και τη διαφθορά; Γιατί το να προσπαθήσει κανείς να το κάνει καλύτερο χωρίς να το μειώσει, θα είναι σαν να βαράει ψόφιο γάιδαρο. Σχέδιο ανάπτυξης πέρα από τις αυξήσεις στο ΦΠΑ και τις επιθέσεις στους μισθούς του κόσμου, υπάρχει;
Για να σου φύγει η απορία σε σχέση με αυτό: άλλο να χρωστάς 100, αλλά να βρίσκεσαι σε μια πορεία όπου σου περισσεύουν 10 κάθε χρόνο και άλλο να χρωστάς 100 και να προσθέτεις και άλλα 10 κάθε χρόνο.
Όσο για το σχέδιο ανάπτυξης, αυτό είναι το ζητούμενο. Αλίμονο αν δεν υπάρξει, αλίμονο. Αλλά χάσαμε όλους αυτούς τους μήνες για να καταλάβουμε κι εμείς και οι άλλοι τι μας έχει συμβεί. Και ξαφνικά, αφού ξοδεύαμε όλα αυτά τα χρόνια λες και είχαμε κάποιον μπαμπά να μας τα χαρίζει, θέλαμε και άλλους έξι μήνες να καταλάβουμε ότι τέλειωσε η φιέστα.
Ambrose
¥
Οπότε τι; Σε 10 χρόνια ξεπληρώσαμε; LOL. Δυστυχώς, δεν λειτουργούν έτσι τα πράγματα. Άσε που αυτά που λέει ο Υπουργός μας (μόνο εγώ θέλω να παραιτηθεί αυτός και το καμάρι ο πρωθυπουργός μας εδώ και τώρα; ) θα γίνουν υπό την προϋπόθεση ότι τίποτα δεν θα πάει στραβά μέχρι τότε και όλα θα πάνε όπως τα προβλέπουν. Αμ δε! Πιο εύκολο είναι να αναστήσεις τον γάιδαρο που λέγαμε.
Οπότε, θα μού επιτρέψεις να σου πω ότι η απορία παραμένει και παραμένει και, αν συνεχιστεί η αδιαφορία και η ανικανότητα, θα εξακολουθεί να παραμένει. Θλίβομαι βαθιά καθώς βλέπω να εξελίσσεται αργά μπροστά απ' τα μάτια μου το χρονικό ενός προαναγγελθέντος ξεπουλήματος με κανένα φως να διαφαίνεται στον ορίζοντα.
Ουσιαστικά, αυτό που μας είπαν χτες είναι:
Έχετε δύο επιλογές:
Να βγείτε από το ευρώ, να γυρίσετε στις δραχμές, στους φοίνικες ή στα γρόσια, να κηρύξετε στάση πληρωμών (προς το εξωτερικό και προς το εσωτερικό), να τινάξετε στον αέρα τις τράπεζες και τα ασφαλιστικά σας ταμεία (που κατέχουν καμιά 50αριά δις κουρελόχαρτα του ελληνικού δημοσίου) και να μας αναγκάσετε όλους τους υπόλοιπους της ευροζώνης να τρέχουμε να στηρίζουμε τις δικές μας τράπεζες που έχουν καμιά 150αριά δις από αυτά τα κουρελόχαρτα και όλον τον υπόλοιπο κόσμο που έχει άλλα 100 δις δικά σας κουρελόχαρτα και, για να μην γίνετε οικονομικοί παρίες του διεθνούς συστήματος για άγνωστο πόσο χρόνο (ποιος θα σας ξαναδανείσει ποτέ και με ποιες συνθήκες) να ξεπουλήσετε ό,τι έχετε και δεν έχετε, ή
Να σας δώσουμε (με το αζημίωτο, βέβαια!) αυτόν τον χρόνο που ζητάτε για να κάνετε όσα λέτε ότι θα κάνετε: θα συμμαζέψετε τα φορολογικά σας, τα διοικητικά σας, τα αναπτυξιακά σας, τα ασφαλιστικά σας, τα ψυχολογικά σας, τα πολιτικά σας και πάει λέγοντας.
Εμείς δεν πιστεύουμε ότι θα τα καταφέρετε επειδή (προσθέστε κατά βούληση: είμαστε κακοί καπιταλιστές, είμαστε ξεπουλημένοι σοσιαλιστές, σας έχουμε άχτι, μυρίζουν τα χνώτα σας, μας τάχετε ξαναπεί κλπ) και γι' αυτό απαιτούμε σαν εγγύηση για τον χρόνο που σας δίνουμε να μαζέψετε από εκεί που υπάρχουν και ξέρουμε ότι υπάρχουν, θα σας έχουμε από κοντά, και αν τα καταφέρετε να κάνετε και ανάπτυξη με όλα αυτά τα υπόλοιπα τα ωραία που λέτε (τον εκσυγχρονισμό σας την κοινή λογική και τη βασική αριθμητική) με γεια σας και χαρά σας και καλωσορίσατε στον κόσμο των ενηλίκων.
Εμείς πάντως ετοιμαζόμαστε από τώρα για το σενάριο να την κάνετε από μόνοι σας επειδή για οποιονδήποτε λόγο (προσθέστε κατά βούληση) δεν θα τα καταφέρετε. Άλλωστε δεν θα είναι η πρώτη φορά στην ιστορία σας που θα έχετε βγάλει μόνοι σας τα μάτια σας με τα χεράκια σας.
Έχετε δύο επιλογές:
Να βγείτε από το ευρώ, να γυρίσετε στις δραχμές, στους φοίνικες ή στα γρόσια, να κηρύξετε στάση πληρωμών (προς το εξωτερικό και προς το εσωτερικό), να τινάξετε στον αέρα τις τράπεζες και τα ασφαλιστικά σας ταμεία (που κατέχουν καμιά 50αριά δις κουρελόχαρτα του ελληνικού δημοσίου) και να μας αναγκάσετε όλους τους υπόλοιπους της ευροζώνης να τρέχουμε να στηρίζουμε τις δικές μας τράπεζες που έχουν καμιά 150αριά δις από αυτά τα κουρελόχαρτα και όλον τον υπόλοιπο κόσμο που έχει άλλα 100 δις δικά σας κουρελόχαρτα και, για να μην γίνετε οικονομικοί παρίες του διεθνούς συστήματος για άγνωστο πόσο χρόνο (ποιος θα σας ξαναδανείσει ποτέ και με ποιες συνθήκες) να ξεπουλήσετε ό,τι έχετε και δεν έχετε, ή
Να σας δώσουμε (με το αζημίωτο, βέβαια!) αυτόν τον χρόνο που ζητάτε για να κάνετε όσα λέτε ότι θα κάνετε: θα συμμαζέψετε τα φορολογικά σας, τα διοικητικά σας, τα αναπτυξιακά σας, τα ασφαλιστικά σας, τα ψυχολογικά σας, τα πολιτικά σας και πάει λέγοντας.
Εμείς δεν πιστεύουμε ότι θα τα καταφέρετε επειδή (προσθέστε κατά βούληση: είμαστε κακοί καπιταλιστές, είμαστε ξεπουλημένοι σοσιαλιστές, σας έχουμε άχτι, μυρίζουν τα χνώτα σας, μας τάχετε ξαναπεί κλπ) και γι' αυτό απαιτούμε σαν εγγύηση για τον χρόνο που σας δίνουμε να μαζέψετε από εκεί που υπάρχουν και ξέρουμε ότι υπάρχουν, θα σας έχουμε από κοντά, και αν τα καταφέρετε να κάνετε και ανάπτυξη με όλα αυτά τα υπόλοιπα τα ωραία που λέτε (
Εμείς πάντως ετοιμαζόμαστε από τώρα για το σενάριο να την κάνετε από μόνοι σας επειδή για οποιονδήποτε λόγο (προσθέστε κατά βούληση) δεν θα τα καταφέρετε. Άλλωστε δεν θα είναι η πρώτη φορά στην ιστορία σας που θα έχετε βγάλει μόνοι σας τα μάτια σας με τα χεράκια σας.
Παράδειγμα έδωσα. Έτσι υποτίθεται ότι πρέπει να λειτουργήσει το πράγμα. Και χίλια δυο μύρια λάθη θα γίνουν. Αλλά άλλο είναι να θες να πας στη Δύση και να πηγαίνεις λίγο ζιγκ ζαγκ και άλλο να θες να πας στη Δύση και να έχεις βάλει ρότα για την Ανατολή.
Επίσης, μπορεί να μην έχουν καταθέσει συνταγές για την ανάπτυξη ή τη φορολογία οι κύριοι του ΔΝΤ, αλλά ας μη νομίζουμε ότι δεν θα αναρωτιούνται οι τοποτηρητές τους τι κάνουμε σε αυτούς τους τομείς.
Κάπου, πάντως πρέπει να πάψουμε να είμαστε μεμψίμοιροι και καθολικά αρνητικοί. Κάποιος θα μας ρωτήσει τελικά: «Εσείς τι κάνατε για τη χώρα;» Αντί να κλαιγόμαστε γενικώς και αορίστως, ας καταθέσουμε καμιά έξυπνη πρόταση, ας επαινέσουμε κάποια έξυπνη κίνηση, ας καταγγείλουμε κάποιον ξεδιάντροπο ψεύτη ή κλέφτη.
Ambrose
¥
Στάση πληρωμών τώρα
ΣΠ. ΜΑΡΚΕΤΟΣ | Κυριακή 21 Φεβρουαρίου 2010
Ο ι πρόσφατες δραματικές εξελίξεις δημιουργούν νέο πολιτικό σκηνικό και δίνουν μια πρόγευση των καταστάσεων που θα ζήσουμε τα ερχόμενα χρόνια. Ολοι αναρωτιόμαστε πώς θα αντιμετωπιστεί άμεσα η δημοσιονομική κρίση και πώς θα βγούμε μεσοπρόθεσμα από την πολύ ευρύτερη οικονομική κρίση που ήδη κλονίζει την Ευρωπαϊκή Ενωση. Θεωρώ αδύνατο να γίνουν αυτά στο πλαίσιο μιας νεοφιλελεύθερης πολιτικής. Πριν από καιρό είχα υποστηρίξει ότι πρέπει να κηρυχθεί στάση πληρωμών του δημόσιου χρέους (ξεπέρασαν τα 41 δισ. ευρώ το 2009) και να γίνει αναδιαπραγμάτευσή του. Ειδάλλως θα χρειαζόταν «να περικοπούν όλες οι κοινωνικές δαπάνες και να μπει φιτίλι στη δημοκρατία και την κοινωνική συνοχή για να πληρωθούν κατά προτεραιότητα οι δανειστές».
Θυσίες χωρίς ορίζοντα
Οι εξελίξεις που μεσολάβησαν, δυστυχώς, επικυρώνουν αυτή την εκτίμηση. Απλώς το δημόσιο χρέος βάρυνε στο μεταξύ με άλλα 40 δισ. ευρώ, τα οποία φυσικά δεν έγιναν μισθοί και συντάξεις. Γλίστρησαν και πάλι προς τους ισχυρούς. Ο πλούτος κλείνεται στα θησαυροφυλάκια τραπεζών και μεγάλων επιχειρήσεων, ενώ τα νοικοκυριά ρίχνονται στη φτώχεια. Κάθε νεογέννητο βρίσκεται φορτωμένο με 30.000 ευρώ δημόσιο χρέος, που δεν δαπανήθηκε για χάρη του, και καλείται να δουλεύει ισόβια για να το ξεπληρώσει.
Τα επόμενα χρόνια οι οικονομικές θυσίες θα είναι αναπόφευκτες. Το ζήτημα είναι αν θα μοιραστούν και δίκαια. Θα μας κάνουν δουλοπάροικους των τραπεζιτών ή θα συνοδευτούν από θεσμικές αλλαγές ικανές να αντιστρέψουν την κοινωνική πόλωση; Μάχη αβέβαιης έκβασης, που δεν αφορά μόνο την Ελλάδα.
Βασική πολιτική πραγματικότητα είναι ότι ο ελληνικός λαός είδε το κράτος να δίνει δεκάδες δισ. για να σώσει τις τράπεζες, ψήφισε την κυβέρνηση επειδή πληροφορήθηκε ότι «λεφτά υπάρχουν», και όμως καλείται τώρα σε θυσίες χωρίς ημερομηνία λήξης. Σε αυτές τις συνθήκες αποτελεί πράξη ύψιστης πολιτικής ανευθυνότητας να δοκιμαστούν ακόμη περισσότερο οι αντοχές του. Η αναδιανομή του εθνικού προϊόντος υπέρ των πλουσίων, που ζητούν οι θεσμικά ισχυροί γκουρού του νεοφιλελευθερισμού, θα εξαερώσει τη νομιμοποίηση της κυβέρνησης, ενώ υπονομεύει, παράλληλα, την πραγματική οικονομία και την ίδια τη δημοκρατία. Λύση επομένως ηθικά, πολιτικά και οικονομικά απαράδεκτη.
Καν΄ το όπως ο Βενιζέλος
Η ιστορία μάς δίνει ένα διδακτικό παράδειγμα. Το 1932, με τον ελληνικό λαό πολύ πιο αμόρφωτο και ανοργάνωτο- και λιγότερο απαιτητικό από σήμερα- ο χαρισματικός πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος, που είχε πρόσφατα επανεκλεγεί σαρώνοντας τους αντιπάλους του, εξανέμισε τη δημοτικότητά του αφαιμάσσοντας την οικονομία στη λεγόμενη Μάχη της Δραχμής. Οταν τελικά κήρυξε στάση πληρωμών, έπειτα από μερικούς μήνες αντίστασης δηλαδή, ήταν πια αργά. Το κόμμα του είχε διαλυθεί, η δημοκρατία εκτροχιαστεί, με τελικούς ωφελημένους τους Γλύξμπουργκ και τον Μεταξά. Η ειρωνεία είναι ότι, στη συνέχεια, σταθεροποιήθηκαν οι ακροδεξιές κυβερνήσεις ακριβώς επειδή η ελληνική οικονομία, διαψεύδοντας τους τότε γκουρού των αγορών, σημείωσε πρωτοφανείς ρυθμούς ανόδου. Η πτώχευση ξαναζωντάνεψε την αγορά, μεταφέροντας πόρους από τα θησαυροφυλάκια των τρα πεζών στην πραγματική οικονομία, από το εξωτερικό στο εσωτερικό. Μια ιστορία που την περιγράφει ωραία ο Μαρκ Μαζάουερ.
Είναι σήμερα εφικτό αυτό που έκανε τότε ο Βενιζέλος; Ναι, είναι. Παραπάνω από 40 «πτωχεύσεις» σημειώθηκαν παγκόσμια μετά το 1970, και γενικά ωφέλησαν τις χειμαζόμενες οικονομίες. Η Ρωσία και η Αργεντινή σε τέτοιες «χρεοκοπίες» στήριξαν την υγιή οικονομική τους μεγέθυνση, με εξαιρετικούς ρυθμούς, τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με τη σχετική βιβλιογραφία οι κίνδυνοι είναι, στη δική μας περίπτωση, μάλλον θεωρητικοί. Κυρίως ο πρόσκαιρος αποκλεισμός από τις διεθνείς χρηματαγορές, οι οποίες ωστόσο έτσι κι αλλιώς δεν μας δανείζουν, πλέον, με λογικούς όρους.
Η «πτώχευση» και το ευρώ
Είναι συμβατή η «πτώχευση» όμως με την παραμονή στο ευρώ; Ναι, είναι. Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης περιορίζει τα επιτρεπόμενα ελλείμματα, αλλά αφήνει τις εθνικές κυβερνήσεις να βρουν μόνες τους το πώς θα ισοσκελίσουν τον προϋπολογισμό. Η Αθήνα αποφασίζει αν θα ρίξει το έλλειμμα κλείνοντας νοσοκομεία και σχολεία (προϋπολογισμός 2010 για την Παιδεία:
7,6 δισ. ευρώ· Υγεία και Πρόνοια: 6 δισ. ευρώ) ή αναστέλλοντας τις πληρωμές στους τραπεζίτες (προϋπολογισμός 2010 για τοκοχρεολύσια: 45 δισ. ευρώ). Δεν είναι γραμμένο πουθενά στο Σύνταγμα ότι οι υποχρεώσεις του κράτους προς τους πιστωτές υπερτερούν έναντι των ευθυνών του προς τους πολίτες. Το ποιος παίρνει τι, ψηφίζεται κάθε χρόνο εξαρχής από την εθνική αντιπροσωπεία. Είναι θέμα πολιτικής απόφασης, της Αθήνας και όχι της Φραγκφούρτης ή των Βρυξελλών, αν ο προϋπολογισμός θα σώσει το κοινωνικό κράτος ή τις τράπεζες.
Συμφέρει άραγε τους ισχυρούς της ΕΕ να μας διώξουν από το ευρώ; Κάτι τέτοιο δεν μπορούν να το κάνουν αν ισοσκελίσουμε τον προϋπολογισμό, έστω και μη πληρώνοντας τους τραπεζίτες και φορολογώντας τους πλούσιους. Ούτε θα τις συνέφερε. Θα υπονόμευαν έτσι την ισχύ και τη βιωσιμότητα του ευρώ, δίχως να αντιμετωπίσουν τις κερδοσκοπικές επιθέσεις των τραπεζών, οι οποίες αμέσως μετά θα στόχευαν την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ιταλία, το Βέλγιο και ακόμη και τη Γαλλία- χώρες όλες τους με συνολικές δανειακές ανάγκες επαχθέστερες των δικών μας.
Θαπατέρο και Παπανδρέου
Κηρύσσοντας, τώρα, στάση πληρωμών διατηρούμε εμείς τον έλεγχο της οικονομίας, προφυλάσσουμε το στοιχειώδες κοινωνικό κράτος και σώζουμε την, ατελή έστω, δημοκρατία. Σκεφτείτε μόνο τις συνέπειες αν εκχωρήσουμε στη Φραγκφούρτη τα ηνία μιας βυθισμένης σε κρίση οικονομίας, αποσταθεροποιώντας στο μεταξύ και το πολιτικό μας σύστημα, μόνο και μόνο για να ακούσουμε του χρόνου ότι η ΕΕ δεν έχει άλλα περιθώρια στήριξής μας.
Ορθά ο Θαπατέρο ανέθεσε στην αντικατασκοπία να βρει ποιοι κερδοσκοπούν ενάντια στη χώρα του. Το λιγότερο λοιπόν που πρέπει να δηλώσει ο δικός μας πρωθυπουργός, σε όσους μάς εκβιάζουν, είναι το πολιτικά έντιμο και δημοκρατικά απαραίτητο. Δηλαδή ότι εκλέχτηκε με πρόγραμμα αντίθετο, επομένως αν συνεχιστούν οι πιέσεις θα προκηρύξει νέες εκλογές, ώστε ο ελληνικός λαός να αποφασίσει με μάτια ανοιχτά. Σε αυτή την περίπτωση, υποπτεύομαι, οι λεονταρισμοί θα μειωθούν εντυπωσιακά. Γιατί η συνέχισή τους τότε, επαπειλεί αναγκαστική στάση πληρωμών μέσα σε εβδομάδες, και σύντομα ξήλωμα του ευρώ. Πράγμα που λίγες αγορές, κερδοσκόποι, τραπεζίτες θα ριψοκινδύνευαν.
Ο κ. Σπύρος Μαρκέτος είναι επίκουρος καθηγητής Ιστορίας στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
ΣΠ. ΜΑΡΚΕΤΟΣ | Κυριακή 21 Φεβρουαρίου 2010
Ο ι πρόσφατες δραματικές εξελίξεις δημιουργούν νέο πολιτικό σκηνικό και δίνουν μια πρόγευση των καταστάσεων που θα ζήσουμε τα ερχόμενα χρόνια. Ολοι αναρωτιόμαστε πώς θα αντιμετωπιστεί άμεσα η δημοσιονομική κρίση και πώς θα βγούμε μεσοπρόθεσμα από την πολύ ευρύτερη οικονομική κρίση που ήδη κλονίζει την Ευρωπαϊκή Ενωση. Θεωρώ αδύνατο να γίνουν αυτά στο πλαίσιο μιας νεοφιλελεύθερης πολιτικής. Πριν από καιρό είχα υποστηρίξει ότι πρέπει να κηρυχθεί στάση πληρωμών του δημόσιου χρέους (ξεπέρασαν τα 41 δισ. ευρώ το 2009) και να γίνει αναδιαπραγμάτευσή του. Ειδάλλως θα χρειαζόταν «να περικοπούν όλες οι κοινωνικές δαπάνες και να μπει φιτίλι στη δημοκρατία και την κοινωνική συνοχή για να πληρωθούν κατά προτεραιότητα οι δανειστές».
Θυσίες χωρίς ορίζοντα
Οι εξελίξεις που μεσολάβησαν, δυστυχώς, επικυρώνουν αυτή την εκτίμηση. Απλώς το δημόσιο χρέος βάρυνε στο μεταξύ με άλλα 40 δισ. ευρώ, τα οποία φυσικά δεν έγιναν μισθοί και συντάξεις. Γλίστρησαν και πάλι προς τους ισχυρούς. Ο πλούτος κλείνεται στα θησαυροφυλάκια τραπεζών και μεγάλων επιχειρήσεων, ενώ τα νοικοκυριά ρίχνονται στη φτώχεια. Κάθε νεογέννητο βρίσκεται φορτωμένο με 30.000 ευρώ δημόσιο χρέος, που δεν δαπανήθηκε για χάρη του, και καλείται να δουλεύει ισόβια για να το ξεπληρώσει.
Τα επόμενα χρόνια οι οικονομικές θυσίες θα είναι αναπόφευκτες. Το ζήτημα είναι αν θα μοιραστούν και δίκαια. Θα μας κάνουν δουλοπάροικους των τραπεζιτών ή θα συνοδευτούν από θεσμικές αλλαγές ικανές να αντιστρέψουν την κοινωνική πόλωση; Μάχη αβέβαιης έκβασης, που δεν αφορά μόνο την Ελλάδα.
Βασική πολιτική πραγματικότητα είναι ότι ο ελληνικός λαός είδε το κράτος να δίνει δεκάδες δισ. για να σώσει τις τράπεζες, ψήφισε την κυβέρνηση επειδή πληροφορήθηκε ότι «λεφτά υπάρχουν», και όμως καλείται τώρα σε θυσίες χωρίς ημερομηνία λήξης. Σε αυτές τις συνθήκες αποτελεί πράξη ύψιστης πολιτικής ανευθυνότητας να δοκιμαστούν ακόμη περισσότερο οι αντοχές του. Η αναδιανομή του εθνικού προϊόντος υπέρ των πλουσίων, που ζητούν οι θεσμικά ισχυροί γκουρού του νεοφιλελευθερισμού, θα εξαερώσει τη νομιμοποίηση της κυβέρνησης, ενώ υπονομεύει, παράλληλα, την πραγματική οικονομία και την ίδια τη δημοκρατία. Λύση επομένως ηθικά, πολιτικά και οικονομικά απαράδεκτη.
Καν΄ το όπως ο Βενιζέλος
Η ιστορία μάς δίνει ένα διδακτικό παράδειγμα. Το 1932, με τον ελληνικό λαό πολύ πιο αμόρφωτο και ανοργάνωτο- και λιγότερο απαιτητικό από σήμερα- ο χαρισματικός πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος, που είχε πρόσφατα επανεκλεγεί σαρώνοντας τους αντιπάλους του, εξανέμισε τη δημοτικότητά του αφαιμάσσοντας την οικονομία στη λεγόμενη Μάχη της Δραχμής. Οταν τελικά κήρυξε στάση πληρωμών, έπειτα από μερικούς μήνες αντίστασης δηλαδή, ήταν πια αργά. Το κόμμα του είχε διαλυθεί, η δημοκρατία εκτροχιαστεί, με τελικούς ωφελημένους τους Γλύξμπουργκ και τον Μεταξά. Η ειρωνεία είναι ότι, στη συνέχεια, σταθεροποιήθηκαν οι ακροδεξιές κυβερνήσεις ακριβώς επειδή η ελληνική οικονομία, διαψεύδοντας τους τότε γκουρού των αγορών, σημείωσε πρωτοφανείς ρυθμούς ανόδου. Η πτώχευση ξαναζωντάνεψε την αγορά, μεταφέροντας πόρους από τα θησαυροφυλάκια των τρα πεζών στην πραγματική οικονομία, από το εξωτερικό στο εσωτερικό. Μια ιστορία που την περιγράφει ωραία ο Μαρκ Μαζάουερ.
Είναι σήμερα εφικτό αυτό που έκανε τότε ο Βενιζέλος; Ναι, είναι. Παραπάνω από 40 «πτωχεύσεις» σημειώθηκαν παγκόσμια μετά το 1970, και γενικά ωφέλησαν τις χειμαζόμενες οικονομίες. Η Ρωσία και η Αργεντινή σε τέτοιες «χρεοκοπίες» στήριξαν την υγιή οικονομική τους μεγέθυνση, με εξαιρετικούς ρυθμούς, τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με τη σχετική βιβλιογραφία οι κίνδυνοι είναι, στη δική μας περίπτωση, μάλλον θεωρητικοί. Κυρίως ο πρόσκαιρος αποκλεισμός από τις διεθνείς χρηματαγορές, οι οποίες ωστόσο έτσι κι αλλιώς δεν μας δανείζουν, πλέον, με λογικούς όρους.
Η «πτώχευση» και το ευρώ
Είναι συμβατή η «πτώχευση» όμως με την παραμονή στο ευρώ; Ναι, είναι. Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης περιορίζει τα επιτρεπόμενα ελλείμματα, αλλά αφήνει τις εθνικές κυβερνήσεις να βρουν μόνες τους το πώς θα ισοσκελίσουν τον προϋπολογισμό. Η Αθήνα αποφασίζει αν θα ρίξει το έλλειμμα κλείνοντας νοσοκομεία και σχολεία (προϋπολογισμός 2010 για την Παιδεία:
7,6 δισ. ευρώ· Υγεία και Πρόνοια: 6 δισ. ευρώ) ή αναστέλλοντας τις πληρωμές στους τραπεζίτες (προϋπολογισμός 2010 για τοκοχρεολύσια: 45 δισ. ευρώ). Δεν είναι γραμμένο πουθενά στο Σύνταγμα ότι οι υποχρεώσεις του κράτους προς τους πιστωτές υπερτερούν έναντι των ευθυνών του προς τους πολίτες. Το ποιος παίρνει τι, ψηφίζεται κάθε χρόνο εξαρχής από την εθνική αντιπροσωπεία. Είναι θέμα πολιτικής απόφασης, της Αθήνας και όχι της Φραγκφούρτης ή των Βρυξελλών, αν ο προϋπολογισμός θα σώσει το κοινωνικό κράτος ή τις τράπεζες.
Συμφέρει άραγε τους ισχυρούς της ΕΕ να μας διώξουν από το ευρώ; Κάτι τέτοιο δεν μπορούν να το κάνουν αν ισοσκελίσουμε τον προϋπολογισμό, έστω και μη πληρώνοντας τους τραπεζίτες και φορολογώντας τους πλούσιους. Ούτε θα τις συνέφερε. Θα υπονόμευαν έτσι την ισχύ και τη βιωσιμότητα του ευρώ, δίχως να αντιμετωπίσουν τις κερδοσκοπικές επιθέσεις των τραπεζών, οι οποίες αμέσως μετά θα στόχευαν την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ιταλία, το Βέλγιο και ακόμη και τη Γαλλία- χώρες όλες τους με συνολικές δανειακές ανάγκες επαχθέστερες των δικών μας.
Θαπατέρο και Παπανδρέου
Κηρύσσοντας, τώρα, στάση πληρωμών διατηρούμε εμείς τον έλεγχο της οικονομίας, προφυλάσσουμε το στοιχειώδες κοινωνικό κράτος και σώζουμε την, ατελή έστω, δημοκρατία. Σκεφτείτε μόνο τις συνέπειες αν εκχωρήσουμε στη Φραγκφούρτη τα ηνία μιας βυθισμένης σε κρίση οικονομίας, αποσταθεροποιώντας στο μεταξύ και το πολιτικό μας σύστημα, μόνο και μόνο για να ακούσουμε του χρόνου ότι η ΕΕ δεν έχει άλλα περιθώρια στήριξής μας.
Ορθά ο Θαπατέρο ανέθεσε στην αντικατασκοπία να βρει ποιοι κερδοσκοπούν ενάντια στη χώρα του. Το λιγότερο λοιπόν που πρέπει να δηλώσει ο δικός μας πρωθυπουργός, σε όσους μάς εκβιάζουν, είναι το πολιτικά έντιμο και δημοκρατικά απαραίτητο. Δηλαδή ότι εκλέχτηκε με πρόγραμμα αντίθετο, επομένως αν συνεχιστούν οι πιέσεις θα προκηρύξει νέες εκλογές, ώστε ο ελληνικός λαός να αποφασίσει με μάτια ανοιχτά. Σε αυτή την περίπτωση, υποπτεύομαι, οι λεονταρισμοί θα μειωθούν εντυπωσιακά. Γιατί η συνέχισή τους τότε, επαπειλεί αναγκαστική στάση πληρωμών μέσα σε εβδομάδες, και σύντομα ξήλωμα του ευρώ. Πράγμα που λίγες αγορές, κερδοσκόποι, τραπεζίτες θα ριψοκινδύνευαν.
Ο κ. Σπύρος Μαρκέτος είναι επίκουρος καθηγητής Ιστορίας στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Δηλαδή είναι αργά να αρχίσω καν να ανησυχώ με την σοσιαλνεοφιλελεύθερη πορεία μου; :)