Ελληνάρας ή Ελληναράς;

[nickel]

Είδα αλλού μια συζήτηση για τη μετάφραση του όρου (να το δούμε κι εδώ όταν θα κλείσει εκεί το θέμα), αλλά εγώ θα ήθελα να πιάσω μια παλιά δική μου απορία: υπάρχει διαφορά λόγω του τονισμού;

Ο τύπος Ελληνάρας (πληθυντικός Ελληνάρες) έχει τη μικρότερη παρέα. Η παραγωγική κατάληξη -άρας ξεκίνησε από το θηλυκό (π.χ. η μουλάρα, άρα και η Ελληνάρα) και χρησιμοποιείται κυρίως με κύρια ονόματα (π.χ. ο Μητσάρας — το «Νταλάρας» εξαιρείται, ήταν «Νταράλας»). Αλλιώς, ελάχιστα άλλα: ο παπάρας, ο τρελάρας, ο σαχλαμάρας.

Ο τύπος Ελληναράς (πληθυντικός Ελληναράδες) [ελάχιστα τα θηλυκά «Ελληναρού»] έχει τη μεγαλύτερη παρέα (π.χ. αληταράς, Γερμαναράς, κοιλαράς, κωλοπαιδαράς, τσογλαναράς κ.ά.) αλλά όχι, σώνει και καλά, με αρνητική σημασία (π.χ. παιδαράς, χορευταράς).

Στις στατιστικές με Altavista που κάνει διάκριση στους τόνους δεν βλέπω τεράστιες διαφορές στα ευρήματα. Τα λεξικά δεν έχουν πάρει θέση, αλλά μάλλον θα πρέπει να συμπεριλάβουν και τους δύο τύπους.

 

[Zazula]

Νομίζω Ελληνάρας είναι χαρακτηρισμός μειωτικός για τη συμπεριφορά του Νεοέλληνα (που π.χ. οδηγεί χωρίς σεβασμό στους άλλους, πετά σκουπίδια και δεν καταλαβαίνει Χριστό), ενώ Ελληναράς είναι χαρακτηρισμός κατά κύριο λόγο (αλλά όχι αποκλειστικά) μειωτικός (πρβλ. τοποθέτησή μου για το εθνικόφρων) για αυτόν που είναι αρχαιοελληνομανής και ελληνοκεντρομανής.

 

[nickel]

Αυτό ακριβώς προσπαθώ να καταλάβω (αλλά δεν είχα χρόνο να το ψάξω): κατά πόσο γίνεται αυτός ο διαχωρισμός με βάση τον τονισμό.

 

[Alexandra]

Συμφωνώ απόλυτα με τον Ζάζουλα για τον διαχωρισμό.

 

[sarant]

Παλιότερα, πάντως, τον εγωιστικό γραψαρχίδη κτλ. λέτσο τον λέγανε όχι μόνο ελληναρα αλλά ελληναρία, που είναι μάλλον σαφέστερα μειωτικό.
Εγώ τη διάκριση ανάμεσα στον μεν και τον δε τύπο δεν την βλέπω και τόσο καθαρή και νομίζω πως κι οι τονισμοί παίζουν. Άλλωστε στον πληθυντικό ταυτίζονται, όχι;

 

[tsioutsiou†]

Ο τύπος Ελληναράς (πληθυντικός Ελληναράδες) [ελάχιστα τα θηλυκά «Ελληναρού»] έχει τη μεγαλύτερη παρέα (π.χ. αληταράς, Γερμαναράς, κοιλαράς, κωλοπαιδαράς, τσογλαναράς κ.ά.) αλλά όχι, σώνει και καλά, με αρνητική σημασία (π.χ. παιδαράς, χορευταράς).

και ...Constant D'Aras

 

[Elsa]

...και νταγλαράς.
Εγώ συμφωνώ με την διάκριση, ανάλογα με τον τονισμό.
Όσο για τον πληθυντικό, είναι Ελληναράς-Ελληναράδες αλλά Ελληνάρας-Ελληνάρες, όχι;

 

[danae]

Άλλωστε στον πληθυντικό ταυτίζονται, όχι;

Εγώ ξέρω: ο Ελληνάρας--οι Ελληνάρες
ο Ελληναράς--οι Ελληναράδες

Πιο οικείο (με την έννοια που περιγράφει ο sarant) μου είναι το πρώτο.

 

[nickel]

Άλλωστε στον πληθυντικό ταυτίζονται, όχι;

Τους έδωσα τους πληθυντικούς στο αρχικό σημείωμα. Νομίζω ότι ο sarant αναφέρεται σε σημασιολογική ταύτιση. Εγώ δεν βάζω το χέρι μου στη φωτιά για σαφή διαχωρισμό. Καλά καλά δεν ξέρω αν τον κάνω εγώ και, για να πω για τους υπόλοιπους, θα πρέπει να μελετήσουμε ευρήματα. Θα ήταν, βέβαια, ωραίο να γίνεται διάκριση: Ελληνάρες το μειωτικό και το Ελληναράδες δίσημο, σαν τους εθνικόφρονες, που λέει ο Ζαζ. Καμάρι για τον ένα, ρετσινιά για τον άλλο.

 

[danae]

Εμένα, πάλι, κανένα δεν μου ακούγεται για καλό. Όπως έλεγε καθηγήτρια φίλης στο πανεπιστήμιο, ο νεοέλληνας είναι πολύ κακή ράτσα.

 

[sarant]

Εγώ ξέρω: ο Ελληνάρας--οι Ελληνάρες
ο Ελληναράς--οι Ελληναράδες

Πιο οικείο (με την έννοια που περιγράφει ο sarant) μου είναι το πρώτο.

Επιμένω, στον πληθυντικό ταυτίζονται -τουλάχιστο στη γενική.
Κανείς δεν θα πει "των ελληνάρων", υποθέτω.

 

[danae]

Κανείς δεν θα πει "των ελληνάρων", υποθέτω.

Από τους ελληνάρες όλα να τα περιμένεις... ;)

 

[nickel]

Για «μετάφραση», πάντως, αν είναι να τηρηθεί η διάκριση (αν υπάρχει), θα πρότεινα Ellinaras για τον πρώτο και Hellenaras για τον δεύτερο!

 

[Elsa]

Προβληματική γενική πληθυντικού έχει και ο σαχλαμάρας αλλά αυτό δεν τους εμποδίζει να πληθύνονται...

 

[Zazula]

Η διάκριση, εξ όσων γνωρίζω, γίνεται. Το ότι εννοιολογικά προκύπτει και μία κοινή ζώνη εγώ το αποδίδω στο ότι αναντίρρητα παρατηρείται ένα κοινό υποσύνολο ελληναραίικης και ελληναράδικης συμπεριφοράς σε ορισμένους εκπροσώπους αυτών των δύο ιδιοσυγκρασιών.

Ο Ελληνάρας μπορεί να έχει και πληθυντικό Ελληναραίοι ώστε να σχηματίζεται απροβλημάτιστη γενική Ελληναραίων.

Το ενδεχόμενο να είναι και οι δύο χαρακτηρισμοί κακόσημοι για εμάς προσωπικά, δεν συνεπάγεται ότι θα πρέπει να ευθυγραμμιστούν με τις απόψεις μας και τα λεξικά — παρά μόνον όταν πλέον οι απόψεις μας αυτές θα είναι οι μοναδικές που θα υπάρχουν.

 

[Zazula]

Α, και μία ενδοΛεξιλογική αναφορά μιας απ' τις λέξεις που συζητάμε δωπέρα, από διακεκριμένο μέλος που δεν έχει (ακόμη) καταθέσει την άποψή του σε τούτω 'δώ το νήμα:

Κι ένα ενσταντανέ, πριν από χρόνια στο ΚΤΕΛ:
Μπροστά μου νεαρό αντρόγυνο, με μωρό. Λέει η γυναίκα στον άντρα:
"Κώστα, κράτα λίγο το παιδί."
Και ο Ελληνάρας απαντά:
"Και τι είμαι εγώ, Αλβανέζα;"

 

[sarant]

Η διάκριση, εξ όσων γνωρίζω, γίνεται. Το ότι εννοιολογικά προκύπτει και μία κοινή ζώνη εγώ το αποδίδω στο ότι αναντίρρητα παρατηρείται ένα κοινό υποσύνολο ελληναραίικης και ελληναράδικης συμπεριφοράς σε ορισμένους εκπροσώπους αυτών των δύο ιδιοσυγκρασιών.

Ο Ελληνάρας μπορεί να έχει και πληθυντικό Ελληναραίοι ώστε να σχηματίζεται απροβλημάτιστη γενική Ελληναραίων.

Το ενδεχόμενο να είναι και οι δύο χαρακτηρισμοί κακόσημοι για εμάς προσωπικά, δεν συνεπάγεται ότι θα πρέπει να ευθυγραμμιστούν με τις απόψεις μας και τα λεξικά — παρά μόνον όταν πλέον οι απόψεις μας αυτές θα είναι οι μοναδικές που θα υπάρχουν.

Πάντως εγώ, ενώ ξέρω κάποιους που λένε με καμάρι ότι είναι εθνικόφρονες ή εθνικιστές, και ενώ ιστορικά η λ. εθνικόφρων έχει γνωρίσει μεγάλες δόξες, δεν έχω ακούσει κανέναν να λέει/γράφει ότι είναι ελληναράς et fier de l'être. Ούτε και ελληνάρας, άλλωστε.