Αριστερισμός: Childhood Illness ή Disorder; Μεταφραστικό ή θεωρητικό ζήτημα;

[DespinaP]

Γεια σας. Εύχομαι Καλή Χρονιά με υγεία και κάθε καλό!

Κάνω την μετάφραση (ελληνικά-αγγλικά) μιας σειράς video-podcasts πολιτικού και φιλοσοφικού περιεχομένου. Ο άνθρωπος που τα φτιάχνει είναι φίλος και μου ζήτησε να κάνω την μετάφραση για να τα υποτιτλίσει στα αγγλικά.

Έχει προκύψει διαφωνία σ' ένα σημείο στην μετάφραση, το οποίο προσωπικά μου φαίνεται προφανές, η αντίδραση όμως που έχω είναι έντονη κι επίμονη, γι΄ αυτό απευθύνομαι στην ομάδα, χρειάζομαι τα συλλογικά σας φώτα.

Το επίμαχο σημείο είναι:
"[...] οι τάσεις αυτές δεν παρουσιάζονται με ιδανική μορφή, έχουνε τις αρρώστιες τους, παιδικές όπως θα έλεγε ο Λένιν, γεροντικές όπως είναι σήμερα".

Το οποίο μετάφρασα: "[...] these tendencies are not manifested in an ideal form, they have their disorders, infantile as Lenin would call them, senile as they are today".

Ο φίλος/podcaster θέλει να μεταφραστούν οι "παιδικές αρρώστιες" ως "childhood illnesses", γιατί (1) σε θεωρητικό επίπεδο, θεωρεί ότι στην ανάλυσή του ο Λένιν περιγράφει τον αριστερισμό ως κάτι που περνάει, όπως οι παιδικές αρρώστιες, (2) με αυτή την έννοια χρησιμοποιεί την αναφορά στον Λένιν και (3) θεωρεί λανθασμένη την αγγλική μετάφραση "disorder". Να σημειώσω εδώ ότι δεν γνώριζε ότι στα αγγλικα ο τίτλος του συγκεκριμένου βιβλίου του Λένιν έχει μεταφραστεί και καθιερωθεί ως "Left-Wing Communism: An Infantile Disorder".

Η δική μου η θέση είναι ότι αφού κάνει αναφορά στον Λένιν, στην μετάφραση πρέπει να χρησιμοποιηθούν οι δόκιμοι όροι με τους οποίους είναι γνωστό αυτό το βιβλίο του Λένιν. Εάν το επίμαχο σημείο μεταφραστεί "childhood illnesses" είναι λάθος - αν το έβλεπα αυτό σε υπότιτλους θα χαρακτήριζα κακή την μετάφραση και τον μεταφραστή άσχετο κι ερασιτέχνη. Θεωρώ ότι το ζήτημα δεν είναι θεωρητικό αλλά γλωσσικό και μεταφραστικό. Πώς είναι δυνατόν να αλλάξω τον δόκιμο όρο με τον οποίο είναι γνωστό ένα βιβλίο, επειδή αυτός που τον χρησιμοποίησε δεν γνώριζε ότι αυτός είναι ο δόκιμος όρος στα αγγλικά και διαφωνεί θεωρητικά με την ορθότητά του;

Εσείς τί νομίζετε;

Σας ευχαριστώ!

Δέσποινα

 

[Earion]

στα αγγλικα ο τίτλος του συγκεκριμένου βιβλίου του Λένιν έχει μεταφραστεί και καθιερωθεί ως "Left-Wing Communism: An Infantile Disorder".

Κάθε συζήτηση περιττή.

Καλώς ήλθες.

 

[dharvatis]

Έχετε σκεφτεί το ενδεχόμενο μιας συμβιβαστικής λύσης - π.χ. «...they have their illnesses, childhood or "infantile disorders" as Lenin called them, now senile diseases» ή κάτι τέτοιο;

 

[anepipsogos]

επειδή αυτός που τον χρησιμοποίησε δεν γνώριζε ότι αυτός είναι ο δόκιμος όρος στα αγγλικά

Επιμένει και μετά την εκ μέρους σου ενημέρωση περί παλαιόθεν συγκεκριμένης αγγλικής απόδοσης των λεγομένων του Λένιν κλπ;
Περίεργο. Για μένα είναι φορσέ τα πράγματα όπως τα σκέπτεσαι, με δεδομένη την πανηγυρική μνεία του Λένιν στο κείμενο προς μετάφραση.

 

[nickel]

Συμφωνώ με όλους τους προλαλήσαντες, Και θα προτείνω κι εγώ τη συμβιβαστική λύση:

"[...] these tendencies are not manifested in an ideal form, they have their diseases — infantile disorders as Lenin would call them, senile by this time".

 

[DespinaP]

Καλημέρα σας κι ευχαριστώ τόσο για τα καλωσορίσματα όσο και για τις απαντήσεις σας.

Χαίρομαι που συμφωνείτε ότι ένας μεταφραστής στη θέση μου είναι αναγκασμένος να χρησιμοποιήσει τον δόκιμο όρο με τον οποίο είναι γνωστό το βιβλίο στα αγγλικά (και σε οποιαδήποτε γλώσσα), κι ότι εδώ το ζήτημα είναι καθαρά μεταφραστικό.

Για την συμβιβαστική λύση, σκεφτόμουν να γίνει η μετάφραση όπως την θέλει ο συγγραφέας/podcaster προκειμένου να μην υπάρχει θεωρητική στρέβλωση των λεγομένων του, αλλά να μπει μια υποσημείωση που να εξηγεί την μεταφραστική παρέκκλιση. Αν ήταν γραπτό, αυτό θα ήταν εύκολο αλλά νομίζω ότι γίνεται και σε βίντεο YouTube.

Σας ευχαριστώ πολύ!

Δέσποινα

 

[cougr]

...senile as they are today

Επίσης,
...or senile* in the present day/ present times.

*ή age-related

 

[Earion]

Αφού μακρηγορήσαμε τόσο, να πούμε και μια ιστορική λεπτομέρεια: ο καθιερωμένος τίτλος στα αγγλικά είναι βέβαια όπως το λέει η DespinaP: Left-Wing" Communism: An Infantile Disorder, αλλά στη Βικιπαίδεια βλέπω ότι η πρώτη αγγλική έκδοση, του 1920, είχε τον τίτλο: The Infantile Sickness of "Leftism" in Communism.

 

[DespinaP]

Αφού μακρηγορήσαμε τόσο, να πούμε και μια ιστορική λεπτομέρεια: ο καθιερωμένος τίτλος στα αγγλικά είναι βέβαια όπως το λέει η DespinaP: Left-Wing" Communism: An Infantile Disorder, αλλά στη Βικιπαίδεια βλέπω ότι η πρώτη αγγλική έκδοση, του 1920, είχε τον τίτλο: The Infantile Sickness of "Leftism" in Communism.

Ενδιαφέρον, ευχαριστώ.

 

[pontios]

Αν ο Λένιν ήταν αγγλόφωνος, αναρωτιέμαι αν θα είχε επιλέξει εδώ το "teething" και το "geriatric";

... these tendencies are not manifested in an ideal form, they have their problems, "teething" as Lenin would call them, "geriatric" from our perspective, today?

or maybe .... (just a wild guess/hunch)
these tendencies are not manifested in an ideal form, they have their problems, "teething" as Lenin would call them, "lifelong/longterm/ongoing" from our perspective, today?

"lifelong," "longterm" or "ongoing" (instead of "geriatric") - suggesting the problems with Left-Wing Communism did not prove to be temporary and "early stage," only (as Lenin had first assumed) - from where we stand today.

I'm not suggesting any of the above, of course - just putting it up for consideration.

 

[pontios]

And I should add ... (to my post #10, above).

teething problems
noun [ plural ]

UK, US
(also teething troubles)

problems connected with a new product, or problems at the beginning of a process or activity:
Teething problems with a new operations system adversely affected the retailer's performance.
early/initial teething troubles

 

[DespinaP]

Αν ο Λένιν ήταν αγγλόφωνος, αναρωτιέμαι αν θα είχε επιλέξει εδώ το "teething" και το "geriatric";

... these tendencies are not manifested in an ideal form, they have their problems, "teething" as Lenin would call them, "geriatric" from our perspective, today?

or maybe .... (just a wild guess/hunch)
these tendencies are not manifested in an ideal form, they have their problems, "teething" as Lenin would call them, "lifelong/longterm/ongoing" from our perspective, today?

"lifelong," "longterm" or "ongoing" (instead of "geriatric") - suggesting the problems with Left-Wing Communism did not prove to be temporary and "early stage," only (as Lenin had first assumed) - from where we stand today.

I'm not suggesting any of the above, of course - just putting it up for consideration.

Το teething μου αρέσει γιατί έχει την έννοια ενός δυσάρεστου ναι μεν, αλλά φυσιολογικού και αναγκαστικού σταδίου ανάπτυξης. Βέβαια οι παιδικές αρρώστιες μπορεί να έχουν όλα αυτά τα χαρακτηριστικά, δεν παύουν όμως να είναι ασθένειες, το οποίο είναι διαφορετικό από την ανάπτυξη των δοντιών.

 

[pontios]

Το teething μου αρέσει γιατί έχει την έννοια ενός δυσάρεστου ναι μεν, αλλά φυσιολογικού και αναγκαστικού σταδίου ανάπτυξης. Βέβαια οι παιδικές αρρώστιες μπορεί να έχουν όλα αυτά τα χαρακτηριστικά, δεν παύουν όμως να είναι ασθένειες, το οποίο είναι διαφορετικό από την ανάπτυξη των δοντιών.

Ναι, οι παιδικές ασθένειες δεν παύουν να είναι "αρρώστιες."

Αλλά, χρησιμοποιείται μεταφορικά εδώ, και ως τούτο, η ιδια μεταφορική εννοια εκφράζεται, νομίζω -- αρχικά προβλήματα, αρχικές δυσχέρειες.

"teething problems" is probably what an english-speaking Lenin would have called them/it, I think - so it's a hypothetical.

 

[cougr]

Αν ο Λένιν ήταν αγγλόφωνος, αναρωτιέμαι αν θα είχε επιλέξει εδώ το "teething"....

I don't think Lenin was making a point about "teething" or "teething problems". Rather, he was accusing the leftists of infantilism ie. of behaving and acting like children and whose philosophies were nothing but childhood nonsense.

 

[pontios]

That's what I initially thought too, cougr - but, I began to see it the other way. Despina might be able to shed some light (either way).

I should stop at the obvious.

Maybe I should have searched it further ... (and not relied on just the opening post)?
I just spotted this ....

“Left-Wing” Childishness

 

[nickel]

Ομολογώ ότι ποτέ δεν κατάλαβα τι σημαίνει εδώ «παιδική ασθένεια» ούτε είχα αρκετή περιέργεια για να ψάξω τα κείμενα και να βρω. Στο μυαλό μου πάντα νόμιζα ότι πρόκειται για δείγμα ανωριμότητας των πρώιμων σταδίων της συγκεκριμένης πολιτικής φιλοσοφίας και πράξης, της οποίας τα πιο ώριμα στάδια δεν θα έπρεπε να περιέχουν φαινόμενα σαν τον αριστερισμό. Ίσως να έκανα λάθος.

Ωστόσο, αυτό που είναι το θέμα του νήματος λέει: Όταν έχουμε σε μετάφραση άμεση ή έμμεση αναφορά σε κάποιο έργο γνωστό με συγκεκριμένο όνομα, διατηρούμε αυτό το όνομα στη μορφή που είναι γνωστό και δεν αποφασίζουμε να κάνουμε, σε αυτό το άσχετο μετερίζι, διόρθωση στον τίτλο.

Για παράδειγμα, δεν θα πούμε ξαφνικά «σαν μια άλλη Άλις σε μια θαυματοχώρα» ούτε θα ήταν σωστό, αν ζούσαμε ακόμα στα χρόνια που όλες οι μεταφράσεις είχαν τον τίτλο «Τα ταξίδια του Γκιούλιβερ», να γράφαμε «σαν ένας άλλος Γκάλιβερ».

 

[pontios]

Μας δυσκολεύει εδώ και η σύνταξη (δεν είναι μόνο η μετάφραση και η "παιδική ασθένεια").
... αν μπορούσαμε να ξεφύγουμε τη «παιδική ασθένεια»/infantile disease ...
and I'm not saying this is accurate - just that, syntactically, something like this would have made more sense:

these tendencies are not manifested in an ideal form, they have been disordered/compromised, childishly (so) as Lenin would say (back then??), geriatrically, from our perspective, today"??

or ...
these tendencies are not manifested in an ideal form, they have been "childishly" compromised/disordered as Lenin would say (back then??), geriatrically (so), from our perspective, today"

 

[nickel]

Κάποια στιγμή πρέπει να αντιλαμβάνεσαι ότι η λεμονόκουπα δεν έχει άλλο λεμόνι.

 

[pontios]

I hate to leave threads dangling in the air.
The discussion finishes when I deem it to be finished. I may end up soliloquising, but that's fine..
You have to ride all the bumps (my motto) - and I'm always up for the ride.

Edit:
I think I've identified the issues in #17 ... even if I haven't provided the answer.

Anyway, I value my input and efforts, even if no-one else does.

 

[nickel]

Στο Facebook, στις γλωσσικές ομάδες που διαβάζω όταν προλαβαίνω, βλέπω συχνά να κλείνουν οι διαχειριστές τα νήματα όταν θεωρούν ότι έχει ολοκληρωθεί μια συζήτηση — σύμφωνα με τη δική τους κρίση, επειδή οι διαχειριστές έχουν αυτή την εξουσία. Εγώ ως διαχειριστής σπάνια έχω ασκήσει αυτή την εξουσία και ποτέ σε γλωσσικά νήματα. Πρέπει ωστόσο τα μέλη να αντιλαμβάνονται ότι τα νήματα έχουν μια χρηστική διάσταση, δηλαδή μπορεί να χρησιμεύσουν σε έναν περαστικό στο μέλλον να λύσει ένα προσωπικό του πρόβλημα χωρίς να χρειαστεί να μπουρδουκλωθεί στους πολύ προσωπικούς προβληματισμούς των άλλων.

Ευγενικά υπέδειξα στο #16 ποιο ήταν το νόημα του νήματος και ποια ανάγκη κάλυψε. Τι προσπαθείς να δώσεις διαφορετικές αποδόσεις όταν το βιβλίο του Λένιν κυκλοφορεί με τον τίτλο “Left-Wing” Communism: an Infantile Disorder;