Από το μέλι-γάλα ως την χρεοκοπημένη χώρα υπάρχει ένας ωκεανός γκρίζου. Άρα μπορείς να αγνοήσεις την θεμελιώδη παραδοχή που δεν υπάρχει ή που τέλος πάντων είναι ένας ωραιότατος αχυράνθρωπος.
Έργα και ημέρες του Κώστα Καραμανλή Β', του ελάσσονος
- Thread starter daeman
- Start date
pidyo
New member
Θα αγνοήσω τον πειρασμό να πω ότι ο αχυράνθρωπος είναι το μέλι-γάλα, γιατί η συνεπαγωγή «αν ο Γιωργάκης είχε κάνει δομικές αλλαγές δεν θα είχε χρειαστεί δεύτερο μνημόνιο» έχει σάρκα και οστά. Να μείνω στην ουσία λοιπόν.
Επιμένω ότι είναι κατώτερη των περιστάσεων η σύγκριση των δύο κυβερνήσεων και επιμένω επειδή όπως και να ζυγίσει κανείς τις δυο κυβερνήσεις ελλιποβαρείς θα βγουν (pun για τον Κωστάκη intended). Αντί λοιπόν να παίζουμε με τις στατιστικές, ας επικεντρωθούμε στο μείζον: υπάρχει εδώ και δεκαετίες μια προφανής αδυναμία των πολιτικών να παραγάγουν πολιτική (ασχέτως κατεύθυνσης), πάει να πει συγκεκριμένα σχέδια, με ευρύτητα σκέψης, μακροπρόθεσμους ορίζοντες και άλλα τέτοια δύσκολα κόλπα. Ξέρουν να διαχειρίζονται την εικόνα τους και μόνο αυτό. Με αυτό ως δεδομένο, αρνούμαι να μπω σε οποιαδήποτε συζήτηση του τύπου «ε, δεν έκανε και τόσο κακό ο Κωστάκης, απλώς δεν μπόρεσε να διαχειριστεί καλά την αρχούμενη κρίση», γιατί τη θεωρώ παραπλανητική. Δεν με νοιάζει αν παίρνει μείον ένα ή μείον δύο στη νοητή βαθμολογία. Με νοιάζει ότι δεν περνάει το μηδέν.
Επιμένω ότι είναι κατώτερη των περιστάσεων η σύγκριση των δύο κυβερνήσεων και επιμένω επειδή όπως και να ζυγίσει κανείς τις δυο κυβερνήσεις ελλιποβαρείς θα βγουν (pun για τον Κωστάκη intended). Αντί λοιπόν να παίζουμε με τις στατιστικές, ας επικεντρωθούμε στο μείζον: υπάρχει εδώ και δεκαετίες μια προφανής αδυναμία των πολιτικών να παραγάγουν πολιτική (ασχέτως κατεύθυνσης), πάει να πει συγκεκριμένα σχέδια, με ευρύτητα σκέψης, μακροπρόθεσμους ορίζοντες και άλλα τέτοια δύσκολα κόλπα. Ξέρουν να διαχειρίζονται την εικόνα τους και μόνο αυτό. Με αυτό ως δεδομένο, αρνούμαι να μπω σε οποιαδήποτε συζήτηση του τύπου «ε, δεν έκανε και τόσο κακό ο Κωστάκης, απλώς δεν μπόρεσε να διαχειριστεί καλά την αρχούμενη κρίση», γιατί τη θεωρώ παραπλανητική. Δεν με νοιάζει αν παίρνει μείον ένα ή μείον δύο στη νοητή βαθμολογία. Με νοιάζει ότι δεν περνάει το μηδέν.
Με άλλα λόγια: Έστω ότι η χώρα κέρδιζε στο τζόκερ 200, 300, 400 δισεκατομμύρια ευρώ. Τι θα τα έκανε για να μην ξαναβρεθούμε μετά από 5, 10, 20 χρόνια μπροστά στα ίδια προβλήματα;
Όλα θα ήταν μέλι-γάλα αν δεν υπογράφαμε και δεύτερο μνημόνιο; Οκέι. Η ουσία ποια είναι; Ότι η κυβέρνηση Καραμανλή ήταν για τα μπάζα; Αν ναι, συμφωνώ. Αλλά το θέμα ξεκίνησε από την θεώρηση ότι η κυβέρνησή του ήταν η χειρότερη της μεταπολίτευσης και αυτός είναι υπεύθυνος για το σημερινό χάλι.
Εγώ είπα ότι ήταν η χειρότερη, αλλά εγώ τουλάχιστον δεν είπα ότι οι άλλες ήταν καλές. Εξήγησα το λόγο που γίνεται τόση πλάκα σε βάρος του Κωστάκη. Κατά κάποιον τρόπο, η απαράδεκτη πενταετία του Κωστάκη απαλύνει την κρυφή στεναχώρια των σοβαρών φίλων του ΠΑΣΟΚ ότι και οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ άφησαν πολλά προβλήματα πίσω τους. Από την άλλη ξέρουν, πιστεύουν, ότι άφησαν και έργο. Ο Κωστάκης άφησε μόνο χρέη και διορισμούς. Εν μέρει συμφωνώ με την τοποθέτηση του πιδύου («Δεν με νοιάζει αν παίρνει μείον ένα ή μείον δύο στη νοητή βαθμολογία. Με νοιάζει ότι δεν περνάει το μηδέν»), αλλά αυτό όταν είμαι στις κακές μου. Όταν είμαι στις καλές μου, προτιμώ να λέω ότι το ΠΑΣΟΚ ήταν το μη χείρον. Και όταν δεν χαρίζω κάστανα, λέω να έρθει ο Σύριζα, για να δούμε όλοι τι είναι το μείον τρία.
(Μικροκομματικές κόντρες...) Το συν ένα το βλέπω άπιαστο όνειρο. :-(
panadeli
¥
Παρεμβαίνω στη συζήτηση για να επισημάνω μόνο κάτι που δεν βλέπω να αναφέρθηκε: ότι η πολιτική που έκανε ο Καραμανλής τη διετία 2008-09 (αύξηση των κρατικών δαπανών εν μέσω ύφεσης) και οδήγησε στην κλιμάκωση της κρίσης αποτελεί ουσιαστικά αυτό ακριβώς που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ εδώ και δύο χρόνια για την έξοδο από την κρίση. Πρόκειται για την εν Ελλάδι ερμηνεία του κεϊνσιανισμού: ξοδεύω για να τονώσω την οικονομία, αλλά το κάνω με χρήματα που δεν έχω. Το ίδιο ακριβώς είχε κάνει ο Ανδρέας Παπανδρέου στην πρώτη τετραετία του, φέρνοντας τότε τη χώρα στα πρόθυρα μιας μίνι χρεοκοπίας, και το επανέλαβε ο Καραμανλής το 2008-09, στέλνοντας τον Παπαθανασίου να δανείζεται σαν να μην υπήρχε αύριο. Το ίδιο εξακολουθεί σήμερα να προτείνει η αξιωματική αντιπολίτευση: την αύξηση των κρατικών δαπανών για την "επανεκκίνηση της οικονομίας". Για να μην αδικούμε πάντως τον Κέινς, μπορεί πράγματι να υποστήριξε ότι σε περίοδο κρίσης πρέπει να αυξάνονται οι κρατικές δαπάνες για να τονωθεί η ζήτηση, αλλά δεν υποστήριξε ποτέ ότι είναι βιώσιμο να ξοδεύει κανείς χρήματα που δεν έχει. Για να έχεις χρήματα να ρίξεις στην αγορά σε περίοδο ύφεσης θα πρέπει να τα έχεις εξοικονομήσει στις περιόδους ανάπτυξης. Σύμφωνα με την ελληνική πατέντα του κεϊνσιανισμού, στις περιόδους ανάπτυξης οφείλεις να ξοδεύεις πιο πολλά απ' όσα έχεις, και στις περιόδους ύφεσης ακόμη περισσότερα. Ό,τι δηλαδή έκανε ο Καραμανλής.
Τώρα, το να τσακωνόμαστε για το αν ήταν χειρότερη η κυβέρνηση Καραμανλή τζούνιορ ή η κυβέρνηση Παπανδρέου τζούνιορ το βρίσκω λίγο αστείο. Άθλιες ήταν και οι δύο. Αν υπάρχει μια σημαντική ποιοτική διαφορά, αυτή είναι ότι η πρώτη βαρύνεται με τη δημιουργία της κρίσης δανεισμού και η δεύτερη με την ανικανότητά της να την διαχειριστεί. Ο Καραμανλής ίσως έχει ένα ελαφρυντικό που ο Παπανδρέου δεν έχει, ότι όσο κυβερνούσε η χώρα βρισκόταν ακόμη μέσα στη φούσκα: υπήρχαν λεφτά να μοιράσει και το έκανε αφειδώς (όπως θα έκανε και ο Παπανδρέου στη θέση του, χωρίς αμφιβολία). Μπορεί ο Καραμανλής να έλπιζε αφελώς ότι η κρίση ήταν ένα κακό όνειρο που θα περνούσε μόνο του. Αντίθετα, ο Παπανδρέου ανέλαβε αφού η φούσκα είχε σκάσει και συνέχισε επί έξι μήνες να συμπεριφέρεται σαν να υπήρχαν λεφτά που, όπως πολύ καλά ήξερε, δεν υπήρχαν. Κατά τη γνώμη μου, πάντως, η αφέλεια δεν αποτελεί ελαφρυντικό για έναν πολιτικό. Είτε εξαπατάς τον κόσμο συνειδητά είτε απλά κάνεις κοντόθωρη πολιτική ελπίζοντας σε κάποιο μελλοντικό θαύμα, το αποτέλεσμα είναι ίδιο, και εκείνο που μετράει είναι το αποτέλεσμα.
Τώρα, το να τσακωνόμαστε για το αν ήταν χειρότερη η κυβέρνηση Καραμανλή τζούνιορ ή η κυβέρνηση Παπανδρέου τζούνιορ το βρίσκω λίγο αστείο. Άθλιες ήταν και οι δύο. Αν υπάρχει μια σημαντική ποιοτική διαφορά, αυτή είναι ότι η πρώτη βαρύνεται με τη δημιουργία της κρίσης δανεισμού και η δεύτερη με την ανικανότητά της να την διαχειριστεί. Ο Καραμανλής ίσως έχει ένα ελαφρυντικό που ο Παπανδρέου δεν έχει, ότι όσο κυβερνούσε η χώρα βρισκόταν ακόμη μέσα στη φούσκα: υπήρχαν λεφτά να μοιράσει και το έκανε αφειδώς (όπως θα έκανε και ο Παπανδρέου στη θέση του, χωρίς αμφιβολία). Μπορεί ο Καραμανλής να έλπιζε αφελώς ότι η κρίση ήταν ένα κακό όνειρο που θα περνούσε μόνο του. Αντίθετα, ο Παπανδρέου ανέλαβε αφού η φούσκα είχε σκάσει και συνέχισε επί έξι μήνες να συμπεριφέρεται σαν να υπήρχαν λεφτά που, όπως πολύ καλά ήξερε, δεν υπήρχαν. Κατά τη γνώμη μου, πάντως, η αφέλεια δεν αποτελεί ελαφρυντικό για έναν πολιτικό. Είτε εξαπατάς τον κόσμο συνειδητά είτε απλά κάνεις κοντόθωρη πολιτική ελπίζοντας σε κάποιο μελλοντικό θαύμα, το αποτέλεσμα είναι ίδιο, και εκείνο που μετράει είναι το αποτέλεσμα.
pidyo
New member
Ο κεϊνσιανισμός είναι σαν την παραγωγή κρασιού: οι διαφορές από το καλό κρασί ως το ξίδι οφείλονται σε πολλές παραμέτρους που πρέπει να ληφθούν όλες υπόψη. Θα συμφωνήσω ότι η λύση του ΣΥΡΙΖΑ (ή μάλλον η λύση που ευαγγελίζονται όσοι στον ΣΥΡΙΖΑ ασχολούνται σοβαρά με τα οικονομικά, που δεν είναι το ίδιο πράγμα) έχει καραμανλικές αναφορές, αλλά σε άλλον Καραμανλή (όποιος είχε δει τους ύμνους του Σταθάκη σε ένα ντοκιμαντέρ του Παπαχελά για τον Καραμανλή τον Παλαιό καταλαβαίνει τι λέω). Πρόκειται για τη λογική τονώνω την οικονομία ξοδεύοντας σε παραγωγικούς τομείς και ρίχνοντας χρήμα στις αμοιβές ώστε το χρήμα να κινείται, ώστε να έχω ανάπτυξη. Καλή, κακή η λογική αυτή δεν είναι δουλειά μου να το πω, αλλά όσο να πεις διαφέρει κατά τι, ως στόχευση τουλάχιστον, από τη λογική «ας καβαλήσουμε το κύμα της διαφθοράς και της αντιπαραγωγικής σπατάλης σε καιρό καλπάζουσας χρηματοπιστωτικής ύφεσης να δούμε πού θα μας βγάλει» του Καραμανλή τζούνιορ.
Ασμένως να δεχτώ ότι ο καραμανλισμός του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί πανεύκολα να εκπέσει σε νεοκαραμανλισμό. Το ζήτημα όμως είναι άλλο. Αν ξεφύγουμε λίγο από τα κηρύγματα του success story, όταν ακόμη και οι μέντορες της δημοσιονομικής πειθαρχίας παγκοσμίως ξεκαθαρίζουν σε όλους τους τόνους ότι η κατάσταση στην Ελλάδα δεν είναι βιώσιμη και ότι συνέχιση της ύφεσης μόνο περισσότερα δεινά θα φέρει, άρα η υφεσιακή πορεία πρέπει να ανακοπεί το συντομότερο δυνατό, ποια είναι η εναλλακτική;
Ναι, καταλαβαίνω τη σουρεαλιστική ειρωνεία της χρήσης του μνημονιακού επιχειρήματος TINA, αλλά μ' όσα περνάμε χρειάζεται και λίγος σουρεαλισμός.
Έτσι μπράβο. Να βλέπουμε καίρια ερωτήματα.
panadeli
¥
Πραγματικά καίριο το ερώτημα.
Στον βαθμό που έχω καταλάβει, οι βασικές απαντήσεις που δίνουν οι οικονομίες της Δύσης είναι δύο, η μονεταριστική και η κεϊνσιανή:
α. Καταπίνουμε το πικρό χάπι της δημοσιονομικής πειθαρχίας και της ύφεσης μέχρι να ισορροπήσει η οικονομία στα πραγματικά της μεγέθη (όπως προτείνει η Γερμανία), ή
β. Τυπώνουμε χρήμα για να τονώσουμε την αγορά, κι ας αυξήσουμε προσωρινά τα ελλείμματά μας (όπως κάνουν οι ΗΠΑ).
Στην Ελλάδα, το β δεν μπορούμε να το κάνουμε παραμένοντας στο ευρώ, οπότε θα πρέπει είτε να βγούμε από την ευρωζώνη είτε να κάνουμε το α (που όντως κάνουμε). Εναλλακτικά, όπως λέει ο Βαρουφάκης (και έκανε σημαία του ο ΣΥΡΙΖΑ), θα πρέπει να πείσουμε ή ακόμη και να εξαναγκάσουμε την Ευρώπη να κάνει το β. Good luck with that.
Η τρίτη εναλλακτική είναι βέβαια να εγκαταλείψουμε εξολοκλήρου την καπιταλιστική οδό και να κοινωνικοποιήσουμε τα μέσα παραγωγής, όπως προτείνουν το ΚΚΕ, ο ΑΝΤΑΡΣΥΑ και το ρεύμα του Λαφαζάνη (και ως ένα βαθμό και η Χρυσή Αυγή, η οποία βέβαια δεν χρησιμοποιεί τον όρο κοινωνικοποίηση αλλά εθνικοποίηση).
Στον βαθμό που έχω καταλάβει, οι βασικές απαντήσεις που δίνουν οι οικονομίες της Δύσης είναι δύο, η μονεταριστική και η κεϊνσιανή:
α. Καταπίνουμε το πικρό χάπι της δημοσιονομικής πειθαρχίας και της ύφεσης μέχρι να ισορροπήσει η οικονομία στα πραγματικά της μεγέθη (όπως προτείνει η Γερμανία), ή
β. Τυπώνουμε χρήμα για να τονώσουμε την αγορά, κι ας αυξήσουμε προσωρινά τα ελλείμματά μας (όπως κάνουν οι ΗΠΑ).
Στην Ελλάδα, το β δεν μπορούμε να το κάνουμε παραμένοντας στο ευρώ, οπότε θα πρέπει είτε να βγούμε από την ευρωζώνη είτε να κάνουμε το α (που όντως κάνουμε). Εναλλακτικά, όπως λέει ο Βαρουφάκης (και έκανε σημαία του ο ΣΥΡΙΖΑ), θα πρέπει να πείσουμε ή ακόμη και να εξαναγκάσουμε την Ευρώπη να κάνει το β. Good luck with that.
Η τρίτη εναλλακτική είναι βέβαια να εγκαταλείψουμε εξολοκλήρου την καπιταλιστική οδό και να κοινωνικοποιήσουμε τα μέσα παραγωγής, όπως προτείνουν το ΚΚΕ, ο ΑΝΤΑΡΣΥΑ και το ρεύμα του Λαφαζάνη (και ως ένα βαθμό και η Χρυσή Αυγή, η οποία βέβαια δεν χρησιμοποιεί τον όρο κοινωνικοποίηση αλλά εθνικοποίηση).
Καθώς βρίσκομαι αντιμέτωπος με τα ερώτημα του πιδύο, δεν θέλω να καταθέσω τη δική μου πρόταση επειδή δεν έχω όρεξη για τις αντιδράσεις. Έστω λοιπόν ότι κλέβω μια ξένη πρόταση, μια πρόταση αντίθετη στο υφεσιακό σενάριο, και καταθέτω αυτήν σαν δική μου: Άμεση κατάργηση του Μνημονίου, επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων και της μετενέργειας, επαναφορά του κατώτατου μισθού στα προ του Μνημονίου επίπεδα, επαναφορά των νόμων που ελέγχουν τις απολύσεις, σύσταση περιουσιολογίου και προώθηση ενός δίκαιου και σταθερού φορολογικού συστήματος.
Αν δεν ήσασταν ψυλλιασμένοι, αν δεν είχατε ξανακούσει αλλού αυτό το σενάριο, θα θεωρούσατε καλή την πρότασή μου; Ρεαλιστική; Επεξεργασμένη; Θα σας έπειθε;
Αν δεν σας έπειθε, προφανώς ανήκετε στο (ας πούμε) 80% των Ελλήνων που δεν έχουν πειστεί ότι το σενάριο είναι ρεαλιστικό. Που μπορεί να αντιλαμβάνονται το ατελέσφορο του υφεσιακού σεναρίου, να δεινοπαθούν, να βρίσκονται σε αδιέξοδο, και όμως να μην μπορούν να πειστούν από το τόσο θελκτικό σενάριο.
Εγώ βλέπω κάτι θετικό στο παραμύθι που κλώθει ο Σύριζα: το ότι προσελκύει και απορροφά τη δυσαρέσκεια του κόσμου, για να μην καταλήξει αλλού. Όμως, τη στιγμή που πρέπει να αναζητήσουμε ένα νέο αποτελεσματικό παραγωγικό μοντέλο, το παραμύθι δεν βοηθάει να προβληματιστούμε ρεαλιστικά, στον πραγματικό κόσμο. Και αν ο Σύριζα έρθει στην εξουσία και δεν του βγει το παραμύθι, πού θα καταλήξουν οι παραμυθιασμένοι; Αμέσως αμέσως, αυτό που περιέγραψα σαν θετική πτυχή του παραμυθιού στην αρχή της παραγράφου, γίνεται αρνητικό, ίσως και εφιαλτικό.
Έχω λοιπόν απορρίψει το υφεσιακό σενάριο, αλλά ακόμα περιμένω να ακούσω ένα άλλο, αναπτυξιακό, που θα με πείσει.
Αν δεν ήσασταν ψυλλιασμένοι, αν δεν είχατε ξανακούσει αλλού αυτό το σενάριο, θα θεωρούσατε καλή την πρότασή μου; Ρεαλιστική; Επεξεργασμένη; Θα σας έπειθε;
Αν δεν σας έπειθε, προφανώς ανήκετε στο (ας πούμε) 80% των Ελλήνων που δεν έχουν πειστεί ότι το σενάριο είναι ρεαλιστικό. Που μπορεί να αντιλαμβάνονται το ατελέσφορο του υφεσιακού σεναρίου, να δεινοπαθούν, να βρίσκονται σε αδιέξοδο, και όμως να μην μπορούν να πειστούν από το τόσο θελκτικό σενάριο.
Εγώ βλέπω κάτι θετικό στο παραμύθι που κλώθει ο Σύριζα: το ότι προσελκύει και απορροφά τη δυσαρέσκεια του κόσμου, για να μην καταλήξει αλλού. Όμως, τη στιγμή που πρέπει να αναζητήσουμε ένα νέο αποτελεσματικό παραγωγικό μοντέλο, το παραμύθι δεν βοηθάει να προβληματιστούμε ρεαλιστικά, στον πραγματικό κόσμο. Και αν ο Σύριζα έρθει στην εξουσία και δεν του βγει το παραμύθι, πού θα καταλήξουν οι παραμυθιασμένοι; Αμέσως αμέσως, αυτό που περιέγραψα σαν θετική πτυχή του παραμυθιού στην αρχή της παραγράφου, γίνεται αρνητικό, ίσως και εφιαλτικό.
Έχω λοιπόν απορρίψει το υφεσιακό σενάριο, αλλά ακόμα περιμένω να ακούσω ένα άλλο, αναπτυξιακό, που θα με πείσει.
Η εναλλακτική λύση τόνωσης της αγοράς είναι να μειώσεις την φορολογία και παράλληλα να κάνεις εκ νέου μια σοβαρή συμφωνία για την περισσότερο μακροπρόθεσμη αποπληρωμή των χρεών σου είτε με μείωση του επιτοκίου είτε με επέκταση του χρόνου αποπληρωμής (ήτοι νέο κούρεμα). Βέβαια αυτό συνεπάγεται και απαιτεί αρκετά ακόμη πράγματα αλλά αυτή είναι η βασική ιδέα. Αυτό με δεδομένο ότι δεν έχουμε τον έλεγχο του νομίσματος οι ίδιοι και δεν πρόκειται στον αιώνα τον άπαντα να πείσουμε την Ευρώπη να κόψει χρήμα, κτλ.
Το ερώτημα είναι, γιατί δεν πείθει; Η (προσωρινή) άποψή μου είναι ότι δεν είναι επεξεργασμένη επειδή δεν μπορεί να είναι επεξεργασμένη. Και δεν μπορεί να είναι επεξεργασμένη επειδή το σύστημά μας δεν είναι πρωτοκοσμικό (βασισμένο σε αίτια και αιτιατά, με τις δύο βασικές πολιτικές που αντιμάχονται και κινούνται από δω ή από κει) αλλά αμιγώς φεουδαρχικό, πελατειακό και ρουσφετολογικό. Συνεπώς, προεκλογικά δεν μπορεί να υπάρξουν επεξεργασμένες πολιτικές επειδή, απλά, δεν θα συγκεντρώνουν επαρκή πελατεία ώστε να δώσουν κρίσιμη εκλογική μάζα.
Ας δούμε τι γίνεται αυτές τις ημέρες με τον φόρο ακινήτων και τους πλειστηριασμούς. Το τι απίθανα πράγματα ακούγονται, το πόσα αντιμαχόμενα συμφέροντα συγκρούονται, δήθεν κοπτόμενα υπέρ του λαού και των αδυνάτων (πάντα!) πολλές φορές πια χωρίς καν φύλλο συκής, αλλά και εξίσου πολλές φορές, με εμφανή αδυναμία κατανόησης βασικών στοιχείων οικονομίας.
Πώς να υπάρξει «δίκαιο» και «μόνιμο» φορολογικό σύστημα όταν δεν μπορούμε να αποφασίσουμε πώς να δώσουμε περιεχόμενο σε αυτά τα καλολογικά στοιχεία; Τι θα συμπεριλάβει ένα περιουσιολόγιο και πώς θα ενταχθούν εκεί μέσα οι ξένες συμμετοχές και τα λεφτά που είναι κρυμμένα σε οφσόρ όπου γης; Ποιος θα εξασφαλίσει στις ιδιωτικές επιχειρήσεις τα έσοδα ώστε να μπορούν να πληρώνουν τον καθορισμένο κατώτατο μισθό; Μήπως πρέπει να σταματήσουμε την κοινωνική πολιτική σε στιλ carpet bombing και να την ασκούμε στοχευμένα; Μήπως πρέπει, επιτέλους, να αξιολογούμε τα πάντα --και κυρίως, την απόδοση των φόρων μας, των εργασιών μας, των πάντων; Μήπως πρέπει να θωρακίσουμε τους θεσμούς μας ώστε να εμποδίζονται οι ρεμούλες, οι κομπίνες, τα ρουσφέτια;
Στο σκάκι, υπάρχει η φράση ότι «κάθε σκακιστής πιστεύει πως είναι μια κλάση ανώτερος από τους ισοδύναμους με αυτόν». Το ισοδύναμος αποδεικνύεται, με βάση συστήματα αγωνιστικών αξιολογήσεων κλπ. Όμως, ο καθένας έχει να διηγηθεί μια περίπτωση «ατυχίας», μια χαμένη ευκαιρία μεγαλείου, κάτι ανάλογο.
Χώρα σκακιστών σίγουρα δεν είμαστε. Δεν μας αρέσει να μελετάμε τις κινήσεις μας σε βάθος, πριν καν ξεκινήσουν να ξετυλίγονται οι συνέπειες των πράξεών μας. Αναμφίβολα είμαστε όμως χώρα φιλοσόφων --και σοφιστών· και είμαι βέβαιος, ότι κάθε φιλόσοφος θα θεωρεί τον εαυτό του τρεις κατηγορίες καλύτερον από τους ισάξιους με αυτόν. Άλλωστε, πώς μετράς την αξία ενός φιλοσόφου; Δεν ζυγίζονται αυτά τα πράγματα...
Βρίσκομαι κι εγώ σ' αυτό το 80% που δεν έχει πειστεί από αυτό το παραμύθι Νίκο. Και στην ερώτηση που έθεσες Δόκτορα, "γιατί δεν πείθουν", η προσωπική μου απάντηση είναι, γιατί αυτή η πρόταση παραβιάζει τους φυσικούς νόμους της οικονομίας. Δεν αναφέρομαι σε θεωρίες και ισμούς. Αναφέρομαι σε βασικούς, θεμελιώδεις νόμους της οικονομίας που ορισμένοι οικονομολόγοι "ξεχνούν" να λάβουν υπ όψιν τους στα παχιά και πυκνογραμμένα βιβλία τους.
Όπως για παράδειγμα τον ορισμό της οικονομίας:
Οικονομία είναι η διαχείριση του εισοδήματος, των προϊόντων και των πόρων μιας χώρας, νομού, πόλης, οργανισμού, επιχείρησης, οικογένειας κ.λπ., με τρόπο τέτοιο ώστε να μην υπάρχει σπατάλη και να ενισχύεται η αποτελεσματική και αποδοτική χρήση και η εξασφάλιση των μελλοντικών αναγκών.
Αυτό δεν είναι μια θεωρία αλλά ένας νόμος. Όποιος δοκίμασε να τα βάλει με τον νόμο της βαρύτητας πηδώντας από το μπαλκόνι ελπίζοντας ότι θα αιωρηθεί στον αέρα, τουλάχιστον σ' αυτόν τον πλανήτη απέτυχε.
Το ίδιο και τα "προγράμματα" και οι προτεινόμενες ή εφαρμοζόμενες "οικονομικές αναδιαρθρώσεις" που παραβιάζουν τον ορισμό της οικονομίας. Τη στιγμή που κάποιος αρχίζει να ελπίζει ότι ο νόμος αυτός έχει εξαιρέσεις, έχει ανέβει στα κάγκελα του μπαλκονιού κι είναι έτοιμος να αποδείξει την ισχύ του νόμου (ελπίζοντας ότι θα πετάξει).
Αν κάποιος καθίσει και αναλύσει ποιες από τις ενέργειες που γίνονται και από αυτές που προτείνονται δεν παραβιάζουν αυτόν τον ορισμό θα ρίξει πολύ γέλιο... ή κλάμα.
Ένας άλλος θεμελιώδης νόμος της οικονομίας που παραβλέπεται συστηματικά είναι ότι "δεν ξοδεύεις περισσότερα από όσα βγάζεις". Ή Τα έσοδα πρέπει να είναι μεγαλύτερα από τα έξοδα και τα έξοδα μικρότερα από τα έσοδα.
Υπάρχουν εκατομμύρια "λόγοι" με τους οποίους δικαιολογούν την παραβίαση αυτού του νόμου αλλά η σκληρή αλήθεια είναι ότι, ΠΑΝΤΑ, όσο συνεχίζεις να παραβιάζεις τον νόμο, σε τόσο χειρότερη κατάσταση οδηγείσαι. Ξέρω ότι ίσως βρεθεί κάποιος που θα μου πει ότι όλα αυτά είναι ωραία στην θεωρία αλλά στην πρακτική (και ειδικά στην Ελλάδα) δε γίνονται γιατί... Δεν μπαίνω στο πώς θα μπορέσει να εφαρμοστεί αυτή τη στιγμή, αλλά αναφέρω απλά τους νόμους που όσο παραβιάζονται θα συνεχίζουμε προς την καταστροφή της Ελλάδας.
Κι ένας ακόμα θεμελιώδης νόμος που παραβιάζεται είναι ότι,
Χρήμα είναι μόνον κάτι το οποίο μπορεί να ανταλλαχτεί, με σιγουριά, για αγαθά και υπηρεσίες. Πρόκειται για ένα σύμβολο το οποίο αντιπροσωπεύει αξία αγαθών ή υπηρεσιών. Τα χρήματα αντιπροσωπεύουν κάτι. Αποτελούν ένα υποκατάστατο για αγαθά ή υπηρεσίες. Απλά τα χρησιμοποιούμε ως μέσο ανταλλαγής.
Και ο τρόπος που αποκτάς χρήματα επομένως, είναι μέσω ανταλλαγής. Όλο το μυστικό βρίσκεται στο να παράγεις κάποιο αγαθό ή υπηρεσία που ικανοποιεί μια ανάγκη και να το ανταλλάσσεις και μ' αυτόν τον τρόπο παίρνεις ως αντάλλαγμα περισσότερα χρήματα.
Δεν υπάρχει άλλος τρόπος που να εγγυάται διατηρήσιμη ανάπτυξη. Όταν το χρήμα γίνεται ο σκοπός παραλείποντας τον παράγοντα ανταλλαγή, τότε έχεις αυτό που βλέπουμε σήμερα στην διεθνή οικονομία. Υπάρχουν επαγγέλματα που το έχουν αναγάγει σε επιστήμη να "βγάζουν" χρήματα από την κοινωνία χωρίς να προσφέρουν ανταλλαγή στην κοινωνία. Και οι περισσότερες κυβερνήσεις φυσικά το έχουν κάνει επάγγελμα.
Όσο προσπαθούμε να χειριστούμε το έλλειμμα με επιπρόσθετες φορολογίες, ειδικά τώρα που η ελληνική πολιτεία δεν ανταλλάσσει με τον Έλληνα φορολογούμενο (όλο παίρνει χωρίς να δίνει), τόσο παραβιάζεται ο νόμος αυτός και τόσο περισσότερη δυσαρέσκεια και αναβρασμός θα υπάρχει και δυστυχώς αυτό δεν θα δουλέψει όπως και έχει αποδειχτεί όχι μόνο στην Ελλάδα. Όσο συνεχίζεται, τόσο θα επιδεινώνεται η δομή της Ελληνικής οικονομίας.
Και μιας και μιλώ για κοινωνική αδικία, υπάρχει κι ένας άλλος νόμος που σχετίζεται με την οικονομία και που η παραβίασή του κυριολεκτικά σκοτώνει τους πιο παραγωγικούς και δημιουργικούς ανθρώπους σε μια χώρα και ενθαρρύνει τους λιγότερο παραγωγικούς και δημιουργικούς να συνεχίσουν να μην προσπαθούν να βελτιωθούν. Αυτό ισχύει για όλους: πολιτικούς, επιχειρηματίες, μάνατζερ, ιδιωτικούς και δημόσιους υπαλλήλους...
Όλη η παρακμή των δυτικών κυβερνήσεων εξηγείται σ' αυτόν τον νόμο που φαίνεται να είναι ευνόητος:
Όταν επιβραβεύεις χαμηλές στατιστικές και τιμωρείς υψηλές στατιστικές καταλήγεις με χαμηλές στατιστικές.
Αν επιβραβεύεις μη-παραγωγικότητα καταλήγεις να έχεις μη-παραγωγικότητα.
Όταν τιμωρείς παραγωγικότητα πάλι καταλήγεις να έχεις μη-παραγωγικότητα.
Αυτή είναι η αρχή της βελτίωσης της κατάστασης κατά την ταπεινή μου γνώμη.
Να γίνει μια εκστρατεία (κι ακόμα κι αν δεν ξεκινήσει από τους πολιτικούς, να ξεκινήσει από τους λίγους πολίτες ως δράση σε επίπεδο συμμετοχής πολιτών), για ευρεία ενημέρωση και κατανόηση από όσο περισσότερους γίνεται, ότι υπάρχουν απλοί νόμοι που παραβιάζονται και ότι μόνο προγράμματα και ενέργειες που λαμβάνουν αυτούς τους νόμους υπ' όψιν, θα μας βγάλουν από το οικονομικό τέλμα σαν χώρα.
Όπως για παράδειγμα τον ορισμό της οικονομίας:
Οικονομία είναι η διαχείριση του εισοδήματος, των προϊόντων και των πόρων μιας χώρας, νομού, πόλης, οργανισμού, επιχείρησης, οικογένειας κ.λπ., με τρόπο τέτοιο ώστε να μην υπάρχει σπατάλη και να ενισχύεται η αποτελεσματική και αποδοτική χρήση και η εξασφάλιση των μελλοντικών αναγκών.
Αυτό δεν είναι μια θεωρία αλλά ένας νόμος. Όποιος δοκίμασε να τα βάλει με τον νόμο της βαρύτητας πηδώντας από το μπαλκόνι ελπίζοντας ότι θα αιωρηθεί στον αέρα, τουλάχιστον σ' αυτόν τον πλανήτη απέτυχε.
Το ίδιο και τα "προγράμματα" και οι προτεινόμενες ή εφαρμοζόμενες "οικονομικές αναδιαρθρώσεις" που παραβιάζουν τον ορισμό της οικονομίας. Τη στιγμή που κάποιος αρχίζει να ελπίζει ότι ο νόμος αυτός έχει εξαιρέσεις, έχει ανέβει στα κάγκελα του μπαλκονιού κι είναι έτοιμος να αποδείξει την ισχύ του νόμου (ελπίζοντας ότι θα πετάξει).
Αν κάποιος καθίσει και αναλύσει ποιες από τις ενέργειες που γίνονται και από αυτές που προτείνονται δεν παραβιάζουν αυτόν τον ορισμό θα ρίξει πολύ γέλιο... ή κλάμα.
Ένας άλλος θεμελιώδης νόμος της οικονομίας που παραβλέπεται συστηματικά είναι ότι "δεν ξοδεύεις περισσότερα από όσα βγάζεις". Ή Τα έσοδα πρέπει να είναι μεγαλύτερα από τα έξοδα και τα έξοδα μικρότερα από τα έσοδα.
Υπάρχουν εκατομμύρια "λόγοι" με τους οποίους δικαιολογούν την παραβίαση αυτού του νόμου αλλά η σκληρή αλήθεια είναι ότι, ΠΑΝΤΑ, όσο συνεχίζεις να παραβιάζεις τον νόμο, σε τόσο χειρότερη κατάσταση οδηγείσαι. Ξέρω ότι ίσως βρεθεί κάποιος που θα μου πει ότι όλα αυτά είναι ωραία στην θεωρία αλλά στην πρακτική (και ειδικά στην Ελλάδα) δε γίνονται γιατί... Δεν μπαίνω στο πώς θα μπορέσει να εφαρμοστεί αυτή τη στιγμή, αλλά αναφέρω απλά τους νόμους που όσο παραβιάζονται θα συνεχίζουμε προς την καταστροφή της Ελλάδας.
Κι ένας ακόμα θεμελιώδης νόμος που παραβιάζεται είναι ότι,
Χρήμα είναι μόνον κάτι το οποίο μπορεί να ανταλλαχτεί, με σιγουριά, για αγαθά και υπηρεσίες. Πρόκειται για ένα σύμβολο το οποίο αντιπροσωπεύει αξία αγαθών ή υπηρεσιών. Τα χρήματα αντιπροσωπεύουν κάτι. Αποτελούν ένα υποκατάστατο για αγαθά ή υπηρεσίες. Απλά τα χρησιμοποιούμε ως μέσο ανταλλαγής.
Και ο τρόπος που αποκτάς χρήματα επομένως, είναι μέσω ανταλλαγής. Όλο το μυστικό βρίσκεται στο να παράγεις κάποιο αγαθό ή υπηρεσία που ικανοποιεί μια ανάγκη και να το ανταλλάσσεις και μ' αυτόν τον τρόπο παίρνεις ως αντάλλαγμα περισσότερα χρήματα.
Δεν υπάρχει άλλος τρόπος που να εγγυάται διατηρήσιμη ανάπτυξη. Όταν το χρήμα γίνεται ο σκοπός παραλείποντας τον παράγοντα ανταλλαγή, τότε έχεις αυτό που βλέπουμε σήμερα στην διεθνή οικονομία. Υπάρχουν επαγγέλματα που το έχουν αναγάγει σε επιστήμη να "βγάζουν" χρήματα από την κοινωνία χωρίς να προσφέρουν ανταλλαγή στην κοινωνία. Και οι περισσότερες κυβερνήσεις φυσικά το έχουν κάνει επάγγελμα.
Όσο προσπαθούμε να χειριστούμε το έλλειμμα με επιπρόσθετες φορολογίες, ειδικά τώρα που η ελληνική πολιτεία δεν ανταλλάσσει με τον Έλληνα φορολογούμενο (όλο παίρνει χωρίς να δίνει), τόσο παραβιάζεται ο νόμος αυτός και τόσο περισσότερη δυσαρέσκεια και αναβρασμός θα υπάρχει και δυστυχώς αυτό δεν θα δουλέψει όπως και έχει αποδειχτεί όχι μόνο στην Ελλάδα. Όσο συνεχίζεται, τόσο θα επιδεινώνεται η δομή της Ελληνικής οικονομίας.
Και μιας και μιλώ για κοινωνική αδικία, υπάρχει κι ένας άλλος νόμος που σχετίζεται με την οικονομία και που η παραβίασή του κυριολεκτικά σκοτώνει τους πιο παραγωγικούς και δημιουργικούς ανθρώπους σε μια χώρα και ενθαρρύνει τους λιγότερο παραγωγικούς και δημιουργικούς να συνεχίσουν να μην προσπαθούν να βελτιωθούν. Αυτό ισχύει για όλους: πολιτικούς, επιχειρηματίες, μάνατζερ, ιδιωτικούς και δημόσιους υπαλλήλους...
Όλη η παρακμή των δυτικών κυβερνήσεων εξηγείται σ' αυτόν τον νόμο που φαίνεται να είναι ευνόητος:
Όταν επιβραβεύεις χαμηλές στατιστικές και τιμωρείς υψηλές στατιστικές καταλήγεις με χαμηλές στατιστικές.
Αν επιβραβεύεις μη-παραγωγικότητα καταλήγεις να έχεις μη-παραγωγικότητα.
Όταν τιμωρείς παραγωγικότητα πάλι καταλήγεις να έχεις μη-παραγωγικότητα.
Αυτή είναι η αρχή της βελτίωσης της κατάστασης κατά την ταπεινή μου γνώμη.
Να γίνει μια εκστρατεία (κι ακόμα κι αν δεν ξεκινήσει από τους πολιτικούς, να ξεκινήσει από τους λίγους πολίτες ως δράση σε επίπεδο συμμετοχής πολιτών), για ευρεία ενημέρωση και κατανόηση από όσο περισσότερους γίνεται, ότι υπάρχουν απλοί νόμοι που παραβιάζονται και ότι μόνο προγράμματα και ενέργειες που λαμβάνουν αυτούς τους νόμους υπ' όψιν, θα μας βγάλουν από το οικονομικό τέλμα σαν χώρα.
Στην οικονομία κρατών τα πράγματα είναι πολύ πιο πολύπλοκα όμως. Και μπορεί να μην μπορείς να νικήσεις την βαρύτητα πηδώντας απ' το μπαλκόνι, μπορείς όμως να την νικήσεις με οχήματα. Δεν την καταργείς, απλά την παρακάμπτεις. Στο σημερινό τοπίο, το χρήμα δεν έχει προκύψει μόνο από καθαρές ανταλλαγές, μεγάλο μέρος του δε, υπάρχει μόνο λογιστικά. Στην ουσία το μεγαλύτερο μέρος του χρήματος δεν τυπώθηκε ποτέ, αφού δημιουργήθηκε κυριολεκτικά απ' το τίποτα. Εξάλλου εκ των πραγμάτων υπάρχουν επαγγέλματα που δεν βγάζουν απολύτως τίποτα και δεν παράγουν τίποτα αλλά δεν γίνεται να τα καταργήσεις. Όπως τα σώματα ασφαλείας. Δεν είναι παραγωγικά επαγγέλματα, ωστόσο είναι απολύτως απαραίτητη η ύπαρξή τους. Άρα είναι δεδομένο ότι αυτά τα επαγγέλματα θα πληρώνονται από την αξία των παραγόμενων προϊόντων των άλλων ή τις συναλλαγές σε χρήμα από υπηρεσίες που παράγουν (π.χ. τουρισμό).
panadeli
¥
Έλλη, πιστεύω ότι κάνεις λάθος. Τα σώματα ασφαλείας είναι παραγωγικά. Παράγουν ασφάλεια, την οποία οι πολίτες επιθυμούν, οπότε είναι διατεθειμένοι να φορολογηθούν για να την έχουν.
Γενικά μου φαίνεται ότι τα είπε όλα ο Γιώργος παραπάνω. Συμφωνώ μέχρι κεραίας. Η μόνη μου επιφύλαξη αφορά την επιτυχία που θα μπορούσε να έχει μια εκστρατεία σαν αυτή που περιγράφει στην τελευταία παράγραφο. Η επιτυχία της θα βασιζόταν στην ισχύ των λογικών επιχειρημάτων, και πολύ φοβάμαι ότι στην Ελλάδα ο ορθολογισμός δεν έχει πολλή πέραση.
Γενικά μου φαίνεται ότι τα είπε όλα ο Γιώργος παραπάνω. Συμφωνώ μέχρι κεραίας. Η μόνη μου επιφύλαξη αφορά την επιτυχία που θα μπορούσε να έχει μια εκστρατεία σαν αυτή που περιγράφει στην τελευταία παράγραφο. Η επιτυχία της θα βασιζόταν στην ισχύ των λογικών επιχειρημάτων, και πολύ φοβάμαι ότι στην Ελλάδα ο ορθολογισμός δεν έχει πολλή πέραση.
Υποτίθεται ότι πρόκειται για μια αυστηρά οικονομική έννοια, που δεν ξέρω σε ποιο επίπεδο μιας συζήτησης μπορεί να έχει αξία. Σχετική συζήτηση είχε γίνει όταν ο Πάγκαλος είχε χρησιμοποιήσει το χαρακτηρισμό για τις ένοπλες δυνάμεις.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/news/columns_1Kath/edition?fdate=10/11/2010
panadeli
¥
Προσωπικά θεωρώ λάθος να χαρακτηρίζονται μη παραγωγικές υπηρεσίες όπως η ασφάλεια, η άμυνα, η υγεία, η παιδεία κλπ. Είναι παραγωγικές, απλά η παραγωγικότητά τους δεν μπορεί μετρηθεί άμεσα. Η παραγωγικότητα ενός αγρότη που παράγει πατάτες, για παράδειγμα, μπορεί να μετρηθεί εύκολα και άμεσα σε τόνους ανά στρέμμα. Όμως στην παραγωγικότητά του συμμετέχουν έμμεσα ο δάσκαλος που του έμαθε να διαβάζει, ο γιατρός που τον θεραπεύει όταν αρρωσταίνει, η αστυνομία που του παρέχει ασφάλεια, ο στρατός που εξασφαλίζει την ειρήνη κλπ. Αν δεν υπήρχαν όλοι αυτοί, η παραγωγικότητα του αγρότη πιθανότατα θα ήταν πολύ χαμηλότερη. Άρα όλοι αυτοί συνεισφέρουν, έμμεσα, στους τόνους πατάτας που παράγει το χωράφι του.
Άλλο δεν παράγουν κι άλλο είναι άχρηστοι. Η ασφάλεια δεν είναι παραγωγή με την οικονομική έννοια. Πρακτικά δεν δημιουργούν πλούτο, χρήμα ή όπως αλλιώς θα το πούμε.
Συμφωνώ απόλυτα. Γι' αυτό και θα πρέπει σταδιακά να συνειδητοποιήσουν όλο και περισσότεροι και τελικά ακόμα και οι λήπτες αποφάσεων, ότι τα λογιστικά παιχνίδια και όλων των ειδών τα παιχνίδια που δεν περιλαμβάνουν πραγματική ανταλλαγή προϊόντων και υπηρεσιών με την κοινωνία, αργά ή γρήγορα, οδηγούν την οικονομία σε αδιέξοδο και ταλαιπωρούν πολύ κόσμο. Δε γίνεται απ' τη μια μέρα στην άλλη. Αλλά γίνεται.
Τώρα ως προς τις κοινωνικές υπηρεσίες που ανέφερες, (ασφάλεια, υγεία, παιδεία κ.λπ.), δεν ανήκουν στην παραπάνω κατηγορία. Στην παραπάνω κατηγορία ανήκει το σύστημα φορολογίας, το τραπεζικό σύστημα, μερικές από τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες,η αισχροκέρδεια στα ακίνητα με κόλπα για ν' ανεβοκατεβάζεις τις τιμές, η εμπορία πορνό και ναρκωτικών, κ.λπ.
Η ασφάλεια, η υγεία και η παιδεία πάνω απ' όλα, όχι μόνο παράγουν πολύτιμο και ανταλλάξιμο προϊόν αλλά παράγουν το πιο πολύτιμο απ' όλα. Ειδικά η παιδεία. Στ' αλήθεια προσωπικά, πιστεύω ότι αν αυτοί οι τρεις τομείς έκαναν σωστά τη δουλειά τους και παρήγαγαν (αντάλλασσαν με την κοινωνία) το αναμενόμενο πολύτιμο τελικό προϊόν τους δεν θα ήμασταν σήμερα εκεί που είμαστε. Παράγουν (ή μάλλον θα έπρεπε να παράγουν) ένα πολύ πολύτιμο τελικό προϊόν και πολύ μετρήσιμο.
Hellegennes αν το εξετάσεις θα δεις ότι όχι μόνο δημιουργούν πλούτο και χρήμα για μια χώρα, αλλά αποτελούν το θεμέλιο λίθο για να υπάρξει οικονομία.
Σίγουρα, εκεί που έχουν φτάσει τα πράγματα, οι περισσότερες πιθανότητες είναι να αποτύχει μια τέτοια προσπάθεια. Οι πιθανότητες επιτυχίας είναι τόσο λιγοστές που οι πιο πολλοί ούτε καν προσπαθούν πλέον και προσπαθούν να με πείσουν και μένα ότι χαμένος κόπος είναι. Και συμφωνώ απόλυτα ότι ο ορθολογισμός δεν έχει πέραση. Γι' αυτό και μια τέτοια εκστρατεία έχει ελπίδες μόνο αν γίνει με καλοσχεδιασμένο μάρκετινγκ κι αν γίνει από μερικούς τρελάρες που συνεχίζουν να πιστεύουν ότι μπορεί να γίνει κάτι παρά τα όσα ακούνε καθημερινά για το πόσο αδύνατον είναι. (Γι' αυτό και την προετοιμάζω).
Σε τελική ανάλυση, τι έχουμε να χάσουμε. Αλλά, αν τα καταφέρουμε, θα μπορούμε ν' κοιτάξουμε τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας στα μάτια... :)