Έξω τα Αρχαία από το Γυμνάσιο

[nickel]

Με έστειλαν να διαβάσω το κείμενο του γλωσσολόγου Φοίβου Παναγιωτίδη (αναπληρωτή καθηγητή Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου) για τη διδασκαλία των Αρχαίων στο Γυμνάσιο. Αντιγράφω:

Σχετικά με τον θόρυβο περί τα Αρχαία στο Γυμνάσιο
Φοίβος Παναγιωτίδης • Wednesday, June 1, 2016

Τέσσερις επισημάνσεις χωρίς ρητορικές και ανυπόστατους ισχυρισμούς:

1. Λεξιλόγιο. Δεν είναι απαραίτητο να διδάσκεις Αρχαία Ελληνικά για να διδάξεις λόγιο λεξιλόγιο. Η διδασκαλία του λεξιλογικού πλούτου της Ελληνικής αλλά και των μηχανισμών δημιουργίας νέων λέξεων είναι δουλειά του μαθήματος των Νέων Ελληνικών.

2. Γραμματική. Η διδασκαλία της γραμματικής της αρχαίας ούτε τροφοδοτεί, ούτε εμπλουτίζει, ούτε καν υποστηρίζει την ενδιάθετη γνώση της γραμματική της νέας. Όποιος έχει υπόψη του έρευνα που θα έδινε ενδείξεις για κάτι τέτοιο, ας την παραθέσει: η επιστήμη της Γλωσσολογίας διανύει τον δεύτερο αιώνα ζωής της και δεν γίνεται να δογματίζουμε περί γλώσσας αυθαίρετα. Πιο συγκεκριμένα, η διδασκαλία μετοχών και τριγενών-δικατάληκτων επιθέτων (ή όποιας άλλης αρχαΐζουσας δομής ή αρχαΐζοντος τύπου) είναι υπόθεση του μαθήματος των Νέων Ελληνικών.

3. Κείμενα και Γραμματεία. Το μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών σε οποιαδήποτε μορφή από ιδρύσεως του ελληνικού κράτους έχει αποτύχει συστηματικά και παταγωδώς να παράσχει στους Έλληνες πρόσβαση στα κείμενα της παλαιότερης γραμματείας μας. Προφανώς πρέπει να αναζητηθούν άλλες λύσεις για να γνωριστεί ο σύγχρονος Έλληνας με την παλαιότερη γραμματεία μας: μεταφράσεις και παράλληλα κείμενα. Ειδικά στις μεταφράσεις πρέπει να επενδυθεί μόχθος και χρήμα.

4. Να διδάσκονται τα Αρχαία; Βεβαίως, στο Λύκειο, αφού ακούσουμε τους ειδικούς στα Παιδαγωγικά και τους έμπειρους φιλολόγους μας σχετικά με τις κατάλληλες μεθόδους διδασκαλίας. Πολιτισμικά είναι παραπάνω από επιθυμητή η εξοικείωση των μαθητών του ελληνικού σχολείου με τη δομή της αρχαίας γλώσσας.

https://www.facebook.com/notes/φοίβ...περί-τα-αρχαία-στο-γυμνάσιο/10154259348473436​

 

[kacperekwoj]

Lene pws ta arxia einai nekrh glwssa kai den 8a eprepe na thn didaskomaste... Eimai polu anti8eth me authn thn apopsh. Xarh sta arxaia ellhnika uprarxei h shmerinh mas glwssa kai sunthrhtai tosa xronia o ellhnikos politismos kai h plousia istoria. Ka8e ellhnas 8a prepei na exei toulaxiston ts baseis twn arxaiwn ellhnikwn. Ta arxaia prepei na parameinoun sto gumnasio.

 

[Alexandra]

Μια ερώτηση, kacperekwoj: Αφού τόσο πολύ αγαπάς τα Αρχαία και θέλεις να παραμείνουν στο Γυμνάσιο, γιατί γράφεις γκρίκλις;

 

[Palavra]

Οι κανόνες του φόρουμ απαγορεύουν τη χρήση γκρίκλις. Κατά τα λοιπά, συμμερίζομαι την απορία της Αλεξάνδρας.

 

[Duke_of_Waltham]

Τώρα ανακάλυψα αυτό το νήμα, και οι απόψεις που εκφράζονται εδώ ως επί το πλείστον ταιριάζουν με αυτά που (από κεκτημένη ταχύτητα, ίσως) ξεκίνησα να γράφω σε άσχετο νήμα χτες. Βγαίνουμε διπλά χαμένοι από το υπάρχον σύστημα: αρχαία δεν μαθαίνονται (εδώ από το δημοτικό διδάσκεται η αγγλική στα σχολεία και πάλι σε φροντιστήρια καταλήγουν να πηγαίνουν οι περισσότεροι μαθητές), και οι πολύτιμες διδακτικές ώρες που σπαταλώνται στην άκαρπη διδασκαλία τους δεν αξιοποιούνται για την καλύτερη εκμάθηση των νέων ελληνικών, στην κατανόηση των οποίων υπάρχουν σοβαρά ελλείμματα. Ποιος ακούει, όμως...

 

[nickel]

Lene pws ta arxia einai nekrh glwssa kai den 8a eprepe na thn didaskomaste... Eimai polu anti8eth me authn thn apopsh. Xarh sta arxaia ellhnika uprarxei h shmerinh mas glwssa kai sunthrhtai tosa xronia o ellhnikos politismos kai h plousia istoria. Ka8e ellhnas 8a prepei na exei toulaxiston ts baseis twn arxaiwn ellhnikwn. Ta arxaia prepei na parameinoun sto gumnasio.

Οι κανόνες του φόρουμ δεν επιτρέπουν να γράφουμε γκρίκλις. Θα ήθελα να σε παρακαλέσω να πας σε κάποιο νήμα σαν αυτό:
http://lexilogia.gr/forum/showthread.php?11823-Greeklish-issues
και να εξηγήσεις για ποιο λόγο χρησιμοποιείς γκρίκλις και αν ενδιαφέρεσαι να μάθεις να γράφεις στο κανονικό ελληνικό πληκτρολόγιο. Θα σε βοηθήσουμε.

 

[skam]

Έτυχε να δω το "κείμενο των θέσεων για τα Αρχαία Ελληνικά από τον Τομέα Κλασικής Φιλολογίας του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ". Και επειδή μου φαίνονται κάπως περίεργες ορισμένες απόψεις που αναφέρονται εκεί, είπα να ρωτήσω αν το διάβασε κανείς και έχει να σχολιάσει κάτι.

Πρώτη ανάρτησή του βρίσκω να είναι στην Αυγή όπου και παραπέμπω. Πάντως επειδή δεν το βρίσκω σε κάποια σελίδα του συγκεκριμένου τμήματος, αναρωτιέμαι μήπως και δεν είναι επίσημη ανακοίνωση, αλλά η άποψη μερικών μελών.

http://www.avgi.gr/article/6576838/...n-panepistimiakon-peri-katargisis-ton-arxaion

 

[nickel]

Ενδιαφέρον. Σε μεταφέρω σ' αυτό το νήμα και θα επανέλθω μετά την ανάγνωση.

 

[nickel]

Έτυχε να δω το "κείμενο των θέσεων για τα Αρχαία Ελληνικά από τον Τομέα Κλασικής Φιλολογίας του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ". Και επειδή μου φαίνονται κάπως περίεργες ορισμένες απόψεις που αναφέρονται εκεί, είπα να ρωτήσω αν το διάβασε κανείς και έχει να σχολιάσει κάτι.
http://www.avgi.gr/article/6576838/...n-panepistimiakon-peri-katargisis-ton-arxaion

Το διάβασα. Διάβασα και ένα πολύ καλό και συγκεντρωτικό που έγραψε χτες ο Ν. Σαραντάκος:
https://sarantakos.wordpress.com/2016/06/03/arxaia-2/

Δεν χρειάζεται να προσθέσω τίποτα. Όλα τα επιχειρήματά τους έχουν αντικρουστεί ξανά και ξανά. Αρκεί το σύντομο κείμενο του Φοίβου Παναγιωτίδη που πρόσθεσα παραπάνω. Τα γλωσσικά στοιχεία της αρχαίας που ανήκουν στη Νεοελληνική πρέπει να διδάσκονται στο μάθημα των Νέων Ελληνικών. Ο πλούτος της σοφίας των αρχαίων Ελλήνων αλλά και άλλων λαών πρέπει να διδάσκεται στη σημερινή γλώσσα. Όταν προσπαθείς να κάνεις δύο πράγματα ταυτόχρονα, καταντά να μην κάνεις κανένα από τα δύο.

 

[Hellegennes]

Έτυχε να δω το "κείμενο των θέσεων για τα Αρχαία Ελληνικά από τον Τομέα Κλασικής Φιλολογίας του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ". Και επειδή μου φαίνονται κάπως περίεργες ορισμένες απόψεις που αναφέρονται εκεί, είπα να ρωτήσω αν το διάβασε κανείς και έχει να σχολιάσει κάτι.

Δεν είναι περίεργες, είναι οβίδες τεραστίων διαστάσεων. Το επόμενο βήμα είναι Hellenic Quest. Και δεν είναι μεγάλο βήμα.

 

[nickel]

Διάβαζα κάτι άλλο σήμερα και θυμήθηκα αυτό το απόσπασμα από το κείμενο των μελών του Τομέα Κλασικής Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών:

Τέλος, με την ευκαιρία αυτή θα θέλαμε να αναφερθούμε σε έναν γενικότερο ισχυρισμό που θεωρεί την αρχαία ελληνική «νεκρή» γλώσσα και χρησιμοποιείται συχνά από τους υποστηρικτές της κατάργησης της διδασκαλίας της. Η αρχαία ελληνική δεν θεωρείται «νεκρή» γλώσσα με βάση επιστημονικά κριτήρια. Μία γλώσσα θεωρείται νεκρή όταν συντρέχουν δύο απαραιτήτως προϋποθέσεις: (α) δεν έχει φυσικούς ομιλητές και (β) δεν έχει αφήσει πίσω της (μέσω της εξέλιξής της) γλωσσικούς απογόνους.
http://www.avgi.gr/article/6576838/...n-panepistimiakon-peri-katargisis-ton-arxaion

Γράφει λοιπόν σήμερα ο Τάκης Θεοδωρόπουλος στην Καθημερινή:

Είναι «νεκρή γλώσσα» τα αρχαία ελληνικά; Μια γλώσσα που συνεχίζει να παράγει αναγνωστική εμπειρία μέσα από το αποθεματικό κεφάλαιο των κειμένων δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί νεκρή. Κι ας μην τη μιλάει κανείς στον κόσμο τούτο κι ας μην τη γράφει πια κανείς.
http://www.kathimerini.gr/862522/opinion/epikairothta/politikh/giati-xreiazontai-ta-arxaia-ellhnika

Ίσως λοιπόν για να συνεννοούμαστε θα πρέπει να λέμε ότι η αρχαία ελληνική είναι γλώσσα χωρίς φυσικούς ομιλητές. Καμιά μάνα δεν μιλάει στο παιδί της στα αρχαία ελληνικά (εκτός αν έχει άγρια παλαβομάρα). Κανένας ζωντανός δεν μαθαίνει αρχαία ελληνικά για να επικοινωνεί με άλλους ζωντανούς.

Αν ισχύουν τα κριτήρια που αναφέρθηκαν παραπάνω (γλωσσικοί απόγονοι, αποθεματικό κεφάλαιο των κειμένων), η αρχαία ελληνική δεν κινδυνεύει να πεθάνει ποτέ. Θα θεωρείται εις τον αιώνα τον άπαντα ζωντανή, όσο ζωντανή είναι και η μούμια του Τουταγχαμόν ή ο παπαγάλος των Μόντι Πάιθον.

 

[Hellegennes]

Υπάρχουν οι ορισμοί extinct και dead language. Δεν έχει πολλή σημασία τι απ' τα δυο είναι η αρχαία ελληνική, η διάκριση μεταξύ των δυο όρων είναι λεπτομέρεια. Σημασία έχει ότι σε απλά ελληνικά η αρχαία ελληνική είναι νεκρή γιατί είναι νεκροί οι φυσικοί της ομιλητές. Κανείς δεν διδάσκεται τα αρχαία ελληνικά σαν μητρική γλώσσα, χρειάζεται πολύχρονη μελέτη για να μπορείς να τα διαβάσεις και να τα καταλάβεις, άσχετα ποια είναι η μητρική σου γλώσσα. Οι Έλληνες δεν έχουν κάποιο τεράστιο αβαντάζ στην εκμάθηση ελληνικών. Μάλλον πολλά προβλήματα έχουν από το γεγονός ότι η γλώσσα άλλαξε εννοιολογικά και συντακτικά σε μεγάλο βαθμό, με συνέπεια να πέφτει εύκολα ο αναγνώστης σε παγίδες τύπου "αυτό το ξέρω". Τίποτα δεν ξέρεις, φίλε αναγνώστη, οι λέξεις άλλαξαν σημασία και χρησιμοποιούνται διαφορετικά στις προτάσεις.

 

[AoratiMelani]

Ίσως λοιπόν για να συνεννοούμαστε θα πρέπει να λέμε ότι η αρχαία ελληνική είναι γλώσσα χωρίς φυσικούς ομιλητές.

Υπάρχουν οι ορισμοί extinct και dead language.

Αυτό ακριβώς σκεφτόμουν. Δεν υπάρχουν ορισμοί αυτών των όρων; Κι αν υπάρχουν, γιατί δεν ανατρέχουμε στους ορισμούς, αντί να κάνουμε τους όρους λάστιχο;

 

[Duke_of_Waltham]

Ας κάνουμε μιαν αρχή τότε, από την προσφιλέστατη Βικιπαίδεια:

An extinct language is a language that no longer has any speakers, or that is no longer in current use. Extinct languages are sometimes contrasted with dead languages, which are still known and used in special contexts in written form, but not as ordinary spoken languages for everyday communication. However, language extinction and language death are often equated.

[...]

In contrast to an extinct language, which no longer has any speakers, or any written use, a dead language may remain in use for scientific, legal, or ecclesiastical functions. Old Church Slavonic, Classical Armenian, Avestan, Coptic, Biblical Hebrew, New Testament Greek, Ge'ez, Ardhamagadhi, Pali, Sanskrit and Latin are among the many dead languages used as sacred languages. Courses and active teaching still exist for these, as well as Egyptian Hieroglyphs and Maya script.

Για να μας φτιάξει τη διάθεση, το άρθρο παραθέτει πιο κάτω τον κατάλογο γλωσσών (σχεδόν είκοσι) που εξέλιπαν κατά την τελευταία δεκαπενταετία.

Η διαφορά, λοιπόν, μοιάζει να είναι μεταξύ μιας τηλεόρασης του 1975, που ναι μεν δουλεύει αλλά δεν αξίζει τα έξοδα του ψηφιακού δέκτη γιατί έχει μικρή οθόνη και καθόλου τηλεκοντρόλ, και του ραδιοφώνου-ξυπνητηριού τού 1975, που θα το χρησιμοποιήσεις μόνο για να παίξει μια ώρα ενώ σε παίρνει ο ύπνος και μετά θα σβήσει μόνο του, αλλά για άλλες χρήσεις θα προτιμήσεις το στερεοφωνικό στο σαλόνι.

Με τον παραπάνω ορισμό τα αρχαία ελληνικά (πλην της κοινής) μάλλον περί εξαφανισθείσας γλώσσας πρόκειται, καθώς δεν έχουν κάποια επίσημη ή θρησκευτική χρήση (εκτός κι αν μας τα χαλάσουν οι δωδεκαθεϊστές).

 

[AoratiMelani]

Το αντιλαβού σώον ελέησον και το αντιδραστήριο στάγδην δεν είναι εκκλησιαστική και επιστημονική χρήση;

Και τράβα πες στους αρχαιολάγνους συμπολίτες μας ότι τα Αρχαία Ελληνικά είναι εξαφανισθείσα γλώσσα, να δεις πώς θα το πάρουν. :inno: Το πρόβλημα είναι ότι έχουμε βασίσει όλη μας την εθνική υπερηφάνεια στην "αρχαία κληρονομιά" και τώρα καθετί που λέγεται για την αρχαία ελληνική γλώσσα αντιμετωπίζεται από τους περισσότερους με το θυμικό και όχι με το μυαλό. Τους λες ότι είναι νεκρή και πάνε για μνημόσυνο, τους λες ότι εξαφανίστηκε και πάνε για σίλβερ αλέρτ. Δεν μπορεί να γίνει σοβαρή συζήτηση έτσι.

 

[SBE]

Μπα, εγώ θα έλεγα ότι έχουμε και το άλλο πρόβλημα (που δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό, αλλά υπό ΚΣ οι μορφωμένοι άνθρωποι ΔΕΝ το έχουν): το ότι μπερδεύουμε τους επιστημονικούς ορισμούς με την καθημερινή χρήση των ίδιων λέξεων. Οπότε ακούει ο άλλος νεκρή γλώσσα, δεν μπαίνει στον κόπο να δει τι σημαίνει ο όρος, και εξανίσταται γιατί δίνει τη δική του ερμηνεία στον όρο.
Έχουμε την τύχη να έχουμε κείμενα από όλες σχεδόν τις περιόδους εξέλιξης της ελληνικής γλώσσας, και μάλιστα σημαντικά κείμενα. Επομένως η γλώσσα στις διάφορες μορφές της είναι γνωστή και είναι αντικείμενο μελέτης. Μέχρι εδώ καλά. Γιατί χρειάζεται να αποδείξουμε το Χ ή το Υ; Προφανώς γιατί έχουμε λύσει κάθε άλλο μας πρόβλημα και γιατί έχουμε κάνει το ζήτημα πολιτικό, όπως όλα τα άλλα στην Ελλάδα.
Προσωπικά πλέον θα ήθελα να έχουμε ένα μάθημα αρχαίου πολιτισμού στο οποίο θα διδάσκονται κείμενα από μετάφραση και θα συνδέονται με το μάθημα της ιστορίας, της φιλοσοφίας, πολιτιστικές δραστηριότητες, τοπικές πληροφορίες κλπ. Δυο-τρεις ώρες τη βδομάδα (αλλά ώρες περιεκτικές) φτάνουν για κάτι τέτοιο. Και σιγά σιγά να εισάγει αυτό το μάθημα και λίγο πρωτότυπο για να παίρνουν μια ιδέα οι μαθητές. Κι όποιος ενδιαφέρεται περισσότερο, ας κάνει περισσότερα. Ο στόχος του μαθήματος άλλωστε θα πρέπει να είναι η γνωριμία με τους ΑΗΠ και η κατανόηση της σημασίας της γραπτής παραγωγής τους (με όλα τα ηθικοπλαστικά κλπ νοήματα) από όλους τους μαθητές- όχι από τους δυο- τρεις κάθε τάξης που τα πιάνουν τα αρχαία. Για να βγουν μορφωμένοι και καλύτεροι άνθρωποι. Η κλίση των ανώμαλων ρημάτων οποιασδήποτε γλώσσας δεν έκανε κανέναν καλύτερο άνθρωπο.
Α, ναι, θα ήθελα επίσης να σταματήσει το 75% των φιλόλογων να είναι χαζοβιόλες κότες αλλά αυτό είναι όνειρο θερινής νυκτός.

ΥΓ Μου θυμίζει το γνωστό περί θεωρίας της εξέλιξης "it's just a theory". Που το λένε όσοι δεν ξέρουν τί είναι θεωρία, θεώρημα, αξίωμα κλπ.
ΥΓ2 Σε ένα μάθημα που διδάσκω που έχει και λίγη οικολογία μέσα χρειάστηκε να εξηγήσω στους φοιτητές ότι από δω και πέρα θα ακούτε όρους που τα ΜΜΕ και η κοινή χρήση τους έχουν κάνει λάστιχο. Εμείς εδώ χρησιμοποιούμε αυτούς τους ορισμούς (να μια λίστα με ορισμούς) και όποιος τα μπερδεύει θα χάνει βαθμούς.

 

[daeman]

... Το πρόβλημα είναι ότι έχουμε βασίσει όλη μας την εθνική υπερηφάνεια στην "αρχαία κληρονομιά" και τώρα καθετί που λέγεται για την αρχαία ελληνική γλώσσα αντιμετωπίζεται από τους περισσότερους με το θυμικό και όχι με το μυαλό. ...

«Οι παλαιοί οίνοι, ωριμάζοντες πολύ, σπάζουν ενίοτε την μποτίλλιαν. Αι παλαιαί ιδέαι, παραμένουσαι επί πολύ εντός αυτού και ανακινούμεναι ανεκτέλεστοι, σπάζουν ενίοτε το κεφάλι.»

~ Μιχαήλ Μητσάκης

 

[drsiebenmal]

Όταν βρεθώ αναγκασμένος να μπλεχτώ σε μια συζήτηση περί «αρχαίων» (που δεν μου συμβαίνει πια συχνά, επειδή κι εγώ το αποφεύγω, αλλά και όσοι με ξέρουν), η πρώτη μου κουβέντα είναι: «Για να ξέρω για ποιο πράγμα θα συζητήσουμε, πείτε μου για ποια "αρχαία ελληνικά" θα συζητήσουμε. Των πινακίδων στη Γραμμική Β; Θα πούμε για δίγαμμα και δυϊκούς και χαμένες πτώσεις; Θα τα πούμε στη γλώσσα του Ομήρου; Του Ησίοδου; Στα αιολικά των προσωκρατικών; Στα δωρικά των Σπαρτιατών και των Συρακουσίων; Θα τα πούμε με μακρά και βραχέα και δίχρονα φωνήεντα και με σύμφωνα που ηχούν αλλιώτικα από τα σημερινά; Θα τα πούμε στα ιωνικά της εποχής του Σόλωνα ή στα αττικά του Θουκυδίδη, των μεγάλων τραγικών και του Δημοσθένη; Θα μιλήσουμε για τα κείμενα του Ιπποκράτη ή του Γαληνού; Του Ευκλείδη ή του Πτολεμαίου; Των ελληνιστών με τα πνεύματα και τους τόνους; Των εξελληνισμένων Ρωμαίων; Των πατέρων της εκκλησίας και των πρώτων χριστιανών συγγραφέων;»

Συνήθως δεν χρειάζεται να φτάσω την απαρίθμηση ως το τέλος, τους έχει κοπεί η όρεξη πολύ νωρίτερα...

 

[skam]

Μία γλώσσα θεωρείται νεκρή όταν συντρέχουν δύο απαραιτήτως προϋποθέσεις: (α) δεν έχει φυσικούς ομιλητές και (β) δεν έχει αφήσει πίσω της (μέσω της εξέλιξής της) γλωσσικούς απογόνους.

Χάρηκα πολύ που η πρωτο-ινδοευρωπαϊκή είναι μια ζωντανή γλώσσα. Αλλά ακόμα περισσότερο που η γλώσσα που μιλούσαν οι h.s.s. πριν καμιά διακοσαριά χιλιάδες χρόνια ζει μέσω των γλωσσικών της απογόνων.

Το ευχάριστο πάντως είναι ότι η εκμάθηση της Αρχαίας Ελληνικής δεν απαιτεί και πολύ χρόνο για να διαβάζουμε από το πρωτότυπο μια και:
"Το όφελος από τη μικρή αυτή επένδυση χρόνου και κόπου είναι τεράστιο: αυτοδύναμη δυνατότητα αδιαμεσολάβητης προσέγγισης μεγάλου τμήματος των σπουδαιότερων γραπτών μνημείων της ανθρωπότητας."
Μικρή επένδυση χρόνου....
Το σχολείο μου πάντως ήταν γεμάτο από στούρνους, γιατί κανείς (από όσο θυμάμαι) δεν μπορούσε να κάνει κάτι τέτοιο, ούτε από το κλασικό τμήμα, ούτε από το πρακτικό. Και όλοι περάσαμε αρκετές ώρες προσπαθώντας να περάσουμε το μάθημα των αρχαίων.

Όμως το πιο ενδιαφέρον που αλίευσα είναι ότι:
"Η δυνατότητα κατανόησης στοιχείων της Αρχαίας Ελληνικής από το πρωτότυπο είναι ταυτόχρονα απαραίτητη για το σύνολο σχεδόν των σύγχρονων επιστημών. Πώς θα μπορούσε να κινηθεί κανείς σε χώρους όπως αυτούς της Φιλοσοφίας, της Ψυχολογίας, της Ιστορίας, της Αρχαιολογίας, της Θεολογίας, της Νομικής, της Ιατρικής, των Μαθηματικών, της Φυσικής, της Χημείας, της Βιολογίας και τόσων άλλων επιστημονικών κλάδων χωρίς τη δυνατότητα προσέγγισης της αρχαίας ελληνικής γλώσσας;....."
Μην σας διαφεύγει το "απαραίτητη"....
Σίγουρα δεν υπάρχουν μαθηματικοί στην πλάση που να μην γνωρίζουν αρχαία Ελληνικά. Την επόμενη φορά που θα πάω στον οδοντίατρο θα τον βάλω να μου μεταφράσει Ιλιάδα, γιατί δεν τον κόβω για αρχαιομαθή.

 

[nickel]

Την επόμενη φορά που θα πάω στον οδοντίατρο θα τον βάλω να μου μεταφράσει Ιλιάδα, γιατί δεν τον κόβω για αρχαιομαθή.

Μπα. Φτάνει να τον ρωτήσεις τη δοτική πληθυντικού του οδόντος.