metafrasi banner

nemesis = προαιώνιος εχθρός, αιώνιος αντίπαλος, κακός δαίμονας

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Ψάχνω μια απόδοση που να αντιστοιχεί στην εξής έννοια της λέξης:
An opponent that cannot be beaten or overcome.
Ολόκληρη η φράση: "Dr. Χ is once again your nemesis."

Δηλαδή, δεν μιλάμε για τιμωρό, μιλάμε για αιώνιο αντίπαλο. Υπάρχει καμιά πρόταση για μονολεκτική απόδοση, έστω και μεταφορική; Λόγω γνωστών περιορισμών στους υποτίτλους, δεν θα ήθελα δυο λέξεις.
 
Ωραίο θα ήταν ο κακός δαίμονας αλλά, αφού χρειάζεται μονολεκτική απόδοση, δεν μου έρχεται μέχρι στιγμής τίποτα καλύτερο από τη μάστιγα.
 

Palavra

Mod Almighty
Staff member
Αν το αλλάξεις, και πεις «πάλι στον Τάδε σκοντάφτεις»;

(μεταφράστρια-πρόεδρος του συνδέσμου υποστήριξης σφαξίματος στο γόνατο με συνοπτικές διαδικασίες ενοχλητικών και δυσμετάφραστων όρων/φράσεων :D)
 

nickel

Administrator
Staff member
Από τα διάφορα που μάζεψα αποδώ κι αποκεί:
ο αιώνιος εχθρός μου
ο μεγαλύτερος εχθρός μου
ο υπ' αριθμόν ένα εχθρός μου

(για το archenemy αυτά),
το καλύτερο είναι ο κακός μου δαίμονας που λέει ο Θέμης.

Κάποιοι έχουν φτιάξει, καταλαβαίνουμε πώς, αρχιεχθρός, αλλά πόσο δόκιμο (ή εύηχο) είναι; Οι ίδιοι δεν θα είχαν πρόβλημα να πουν «η Νέμεσή μου». Δώσ' του μερικά χρόνια ακόμα.
 

Palavra

Mod Almighty
Staff member
Πάντως θα ήθελα να πω ότι όλα τα παραπάνω, καθώς και το αιώνιος αντίπαλος, δεν αφήνουν να φανεί η έννοια του αντιπάλου που δε νικιέται, όπως μας αφήνει δηλαδή να καταλάβουμε ο ορισμός του πρωτοτύπου.
 

nickel

Administrator
Staff member
Το αήττητο είναι βασικό γνώρισμα του αιώνιου αντιπάλου. Αλλιώς, δεν θα ξαναγεννιόταν από την τέφρα του τρία επεισόδια / δέκα τεύχη αργότερα, για να ξαναβρεθεί εμπόδιο στην ήρεμη πορεία του ήρωα. Αυτό είναι το σπουδαιότερο γνώρισμα του αρχιεχθρού: ότι θα ηττηθεί στο τέλος του κάθε γύρου, γιατί πώς αλλιώς θα κάνει ο ήρωας το γύρο του θριάμβου, και ότι θα ξανακάνει κάπως την εμφάνισή του αργότερα γιατί, πέρα από τα άλλα μυθοπλαστικά ατού, απαλλάσσει τον συγγραφέα από το να πλάθει νέο χαρακτήρα από το μηδέν. Ο αρχιεχθρός δίνει την ευκαιρία να αρχίσεις να εμβαθύνεις στον χαρακτήρα (βλέπε π.χ. Λεξ Λούθορ).

Με την ευκαιρία, να μην ξεχάσω να αντιγράψω τη λίστα των αιώνιων αντιπάλων από το archenemy της Wikipedia.

In comic books
  • Abomination, Thunderbolt Ross, and Leader are the archenemies of The Hulk.
  • Black Manta is the archenemy of Aquaman.
  • Deacon Frost is the archenemy of Blade.
  • Deathstroke is the archenemy of the Teen Titans.
  • Doctor Sivana and Black Adam are the archenemies of Captain Marvel.
  • Judge Death is the archenemy of Judge Dredd.
  • The Joker is the archenemy of Batman.
  • Kingpin and Bullseye are the archenemies of Daredevil.
  • Lex Luthor is the archenemy of Superman.
  • Loki is the archenemy of Thor.
  • The Mandarin is archenemy of Iron Man.
  • Magneto and the Brotherhood of Mutants are the archenemies of Professor X and his X-Men.
  • Sabretooth is the archenemy of Wolverine.
  • Ming the Merciless is the archenemy of Flash Gordon.
  • Red Skull is the archenemy of Captain America.
  • Sinestro is the archenemy of the Green Lantern Corps.
  • The Shredder is the archenemy of the Teenage Mutant Ninja Turtles.
  • Violator is the archenemy of Spawn.
In film
  • Darth Vader is the archenemy of Luke Skywalker in the original Star Wars trilogy.
  • Emperor Zurg is the archenemy of Buzz Lightyear in the Toy Story franchise and the Buzz Lightyear of Star Command spin-off series.
  • Scar is the archenemy of Simba in The Lion King animated film.
In literature
  • Captain Hook is the archenemy of Peter Pan.
  • Karla is the archenemy of George Smiley in John le Carré's Karla Trilogy.
  • Lord Voldemort is the archenemy of Harry Potter.
  • Gray Man is the archenemy of Spenser in Robert B. Parker's Spenser series.
  • Poseidon is the archenemy of Odysseus in Homer's Odyssey.
In television
  • Buzz Buzzard is the archenemy of Woody Woodpecker.
  • Sister Mary Bernard is the archnemesis of Gabrielle Solis on the TV series Desperate Housewives.
  • Callisto is the archenemy of Xena in the Xena: Warrior Princess television series.
  • Amber Gates is the archenemy of Tanya Turner on the television series Footballer's Wives.
  • Nevel Papperman is the archenemy of Carly Shay on the TV series iCarly.
  • Chuck Chambers is the archenemy of Spencer Shay on iCarly.
  • The Hooded Claw is the archenemy of Penelope Pitstop.
  • Mumm-Ra the Ever-Living is the archenemy of ThunderCats in ThunderCats series.
  • Sideshow Bob is the archenemy of Simpson family in The Simpsons series
  • Plankton is the archenemy of Mr. Krabs in SpongeBob SquarePants.
  • Squilliam Fancyson is the archenemy of Squidward Tentacles in SpongeBob SquarePants.
In video games
  • Doctor Eggman (a.k.a. Doctor Robotnik) is the archenemy of Sonic the Hedgehog in the Sonic the Hedgehog series.
In anime and manga
  • Koichi Zenigata is the archnemesis of Arsène Lupin III in Lupin III manga series.
  • Creed Diskenth is the mortal enemy of Train Heartnet (a.k.a. "Black Cat") in Black Cat manga series.
  • Team Rocket are the archenemies of Ash Ketchum and his friends in the Pokémon anime and manga.
  • L, Near, and Mello are the archnemeses of Light Yagami in the Death Note franchise.
In toys
  • Megatron of the Decepticons is the archenemy of Optimus Prime of the Autobots in the Transformers toy line.
  • Cobra Commander is the archenemy of G.I. Joe in the line of G.I. Joe action figures.
  • Storm Shadow is the archenemy of Snake Eyes in the line of G.I. Joe action figures.
 
Από τη λίστα λείπουν ο Προφέσορ Μοριάρτι του Σέρλοκ Χολμς (μα είναι δυνατόν; ), ο Τζόκερ του Μπάτμαν και ο Δρ. Claw (δεν θυμάμαι πώς τον λένε στα Ελληνικά) από τον αστυνόμο Σαΐνη.
 

nickel

Administrator
Staff member
Τους έχουν παραπάνω στο κύριο κείμενο, βλακωδώς δεν τους έβαλαν στη λίστα και βλακωδώς δεν το πρόσεξα. Οπότε, τσόντα:

There are many reasons one particular antagonist would stand out from the rest of the hero's rogues gallery as the archenemy. Some of them include:
  • Posing the greatest threat, such as seeking global domination or terrorism rather than simple larceny (e.g. Doctor Doom and the Fantastic Four/Professor Moriarty and Sherlock Holmes).
  • Competitive combative contests, where both vie for similar goals, such as the love or approval of an individual or group (e.g. Rene Belloq and Indiana Jones).
  • Most often recurring enemy (e.g. Bowser and Mario).
  • Caused, or at least connected to, traumatic events and tragedies in the hero's life (e.g. the Joker and Batman).
  • Serves as an "evil twin" to the hero (e.g. Flexo and Bender).
  • Once had a good relationship, such as an amicable or romantic relationship, with the hero (e.g. the Master and the Doctor).
An accepted diagnostic criteria distinguishing an enemy from an archenemy is the Archenemy Triad in which three of the above criteria are met.

In certain cases, it is possible for a hero to possess more than one archenemy, as in the case of Spider-Man with Green Goblin, Doctor Octopus, and Venom where all three villains have established themselves, at various times, as the most recurring and the most iconic of Spider-Man's rogues gallery.​
 

daeman

Administrator
Staff member
[...]Με την ευκαιρία, να μην ξεχάσω να αντιγράψω τη λίστα των αιώνιων αντιπάλων από το archenemy της Wikipedia.

In comic books

  • [...]
  • The Joker is the archenemy of Batman.
  • [...]

Εεε, χμ, ο Τζόκερ είναι και στη λίστα.
Λείπουν άπειροι, αλλά λείπει και ο χρόνος να τη συμπληρώσουμε...

Για τον Dr Claw του Αστυνόμου Σαΐνη
ακούω Ντόκτορ Κλάου στο 5':46", χωρίς να είμαι βέβαιος.
 
Έχεις δίκιο, στραβομάρα. (Τρεις ήξερα κι εγώ, να μην τους πω;)
 

daeman

Administrator
Staff member
Μην ανησυχείς, όλοι την έχουμε αυτή τη στραβομάρα ώρες-ώρες, απλώς εγώ είμαι τώρα στο χάι της πρώτης γουλιάς του δεύτερου καφέ. ;-)
Είμαι σίγουρος πως δεν ξέρεις μόνο τρεις, όπως όλοι μας. Αν πιάσουμε έστω και έναν τομέα (σινεμά π.χ.),
θα βρούμε δεκάδες, αν όχι εκατοντάδες. Αν πάμε στη λογοτεχνία δε, χιλιάδες, για να μην πω μιλιούνια.
 
Nemesis είναι και ο αιώνιος αντίπαλος, αλλά με την έννοια της κατάρας, του κακού που έρχεται ξανά και ξανά (edit: που τον στοιχειώνει). Μπορεί να έλεγα ότι ο Χ είναι η κατάρα του Υ.
 
Μια και η κουβέντα μας πήγε στον καλό μας φίλο τον Σαΐνη... Ρίχνω μια ματιά στην ελληνική έκδοση του σχετικού λήμματος στη Βίκι και διαβάζω, σε μετάφραση βεβαίως από το αγγλικό, "Η πρωταρχική νέμεσις του Σαΐνη είναι ο Δρ. Claw..." (http://el.wikipedia.org/wiki/Επιθεωρητής_Σαΐνης). Θα είμαι πολύ σπαστικός :) άμα πω ότι αυτά δεν είναι ελληνικά; Και (διαφωνώντας εν μέρει με τον Αμβρόσιο) θα πω ότι στα ελληνικά δεν χρησιμοποιούμε τη λέξη νέμεση με την έννοια του αιώνιου αντιπάλου ή του κακού δαίμονα. Για μένα είναι καραμπινάτος αγγλισμός. Έτσι νομίζω τουλάχιστον (τί να πω ίσως έχω χάσει επεισόδια).
 

nickel

Administrator
Staff member
Κάποιοι έχουν φτιάξει, καταλαβαίνουμε πώς, αρχιεχθρός, αλλά πόσο δόκιμο (ή εύηχο) είναι; Οι ίδιοι δεν θα είχαν πρόβλημα να πουν «η Νέμεσή μου». Δώσ' του μερικά χρόνια ακόμα.

Εγώ είχα γράψει στην αρχή το παραπάνω για τη νέμεση. Ο Αμβρόσιος έγραψε για κατάρα — και θα συμφωνήσω ότι δεν λέγεται. Πάντως, για τη νέμεση δεν θα έβαζα το χέρι μου στη φωτιά ότι από αγγλισμός σήμερα δεν θα είναι μια απολύτως αποδεκτή απόδοση του αγγλικού με αυτή τη σημασία σε δεκαέξι χρόνια (give or take a decade).
 
Α, ούτε κι εγώ έχω τέτοιες βεβαιότητες (να μη σου πω ότι και σε πέντε χρόνια μπορεί να είναι αποδεκτή μια τέτοια σημασιολογική χρήση). Ωστόσο, μια και είμαστε Έλληνες, ίσως θα πρέπει να είμαστε και πιο προσεκτικοί (κι εδώ που τα λέμε ούτε αγγλόφωνο λ.χ. ιστορικό έχω ακόμη πετύχει να χρησιμοποιεί τη "νέμεση" με αυτήν την παραφθαρμένη σημασία που συζητάμε εδώ πέρα). Όπως και να το κάνουμε η "νέμεσις" με βάση την αρχαιοελληνική της σημασία δεν έχει καμία σχέση με τον αιώνιο αντίπαλο ή τον κακό δαίμονα. Έτσι κι έρθει, πάει, πάπαλα... Ο ήρωας μένει τσακισμένος Οιδίποδας να συλλογιέται τη δύναμη του πεπρωμένου. Η νέμεσις είναι η άνωθεν δύναμη που αποκαθιστά άπαξ και διά παντός την ισορροπία που τάραξε η ύβρις του ήρωα. Ενώ στα κόμικς, νέμεσις μεν, αλλά οι δύο αντίπαλοι θα ξαναβρεθούν αντιμέτωποι χίλιες φορές.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Από το πρωί ψάχνω κάτι που να μην έχετε σκεφτεί (ναι, καλά...) για να το παντρέψω με το τανταλιστικό ;) παράδειγμα της Αλεξάνδρας (άκου [--σκέτος--] "Dr. Χ is once again your nemesis.").
Προσπαθώ να σκεφτώ κάτι από την αρχαία ελληνική μυθολογία ή τη λογοτεχνία με το θέμα του επανερχόμενου εχθρού, και δεν βρίσκω. Το πιο κοντινό που σκέφτηκα είναι ο αετός που τρώει το σηκώτι του Προμηθέα. Κάνω λάθος ή πραγματικά δεν υπάρχει τέτοια έννοια στην ελληνική παράδοση; Είναι βιβλική ή γενικότερα ανατολική (Αριμάν κλπ) η προέλευση της αέναης μάχης χωρίς οριστικό νικητή; Ή μήπως απλώς άρχισαν να σφίγγουν οι ζέστες;

Και φυσικά, δεν έκανα τον κόπο να διαβάσω του Ρογήρου πριν ανεβάσω το δικό μου... :(
 
O Αμβρόσιος δεν είπε ότι στα Ελληνικά χρησιμοποιούμε τη λέξη νέμεση μ' αυτή τη σημασία. Μίλησα για τη λέξη nemesis στα Αγγλικά, η οποία χρησιμοποιείται με τις παρακάτω σημασίες:

1. A source of harm or ruin: Uncritical trust is my nemesis.
2. Retributive justice in its execution or outcome: To follow the proposed course of action is to invite nemesis.
3. An opponent that cannot be beaten or overcome.
4. One that inflicts retribution or vengeance.
5. Nemesis Greek Mythology The goddess of retributive justice or vengeance.

Δηλαδή, είναι προφανές ότι ξεκινώντας από την σημασία της τιμωρίας (νέμεσις=η αρχαιοελληνική θεότητα που τιμωρούσε κάποιον όταν είχε παραβεί θείο νόμο), σιγά-σιγά έφτασε να σημαίνει τα κακά της μοίρας μας και τη σκιά μας (τον εχθρό, δηλαδή). Όπως λέει και η Wikipedia: "Nemesis" is now often used as a term to describe one's worst enemy, normally someone or something that is the exact opposite of oneself but is also somehow similar. For example, Professor Moriarty is frequently described as the nemesis of Sherlock Holmes.

Με αυτή την έννοια μίλησα για κατάρα. Γιατί αυτό είναι η κατάρα. Από το ΛΚΝ: κατάρα=μεγάλη δυστυχία που στέλνει ο Θεός ως τιμωρία.

Θα μπορούσαμε επίσης να μιλήσουμε και για προαιώνιο εχθρό (σε μερικές περιπτώσεις).
 
Top