Στο site της εφημερίδας ένας αναγνώστης μού απαντάει: Τι νόημα έχει ο πληθυντικός; Δεν κλέψαμε όλοι, δεν λαφυραγωγήσαμε όλοι το κράτος, δεν είμαστε εμείς οι υπεύθυνοι για τη χρεοκοπία. Έχει δίκιο, πράγματι μιλάω πάντα στον πληθυντικό, προσέχω να βάζω και τον εαυτό μου μέσα, λέω έτσι που τα ’κανε η γενιά μου. Επίτηδες το κάνω. Γιατί αυτοί που δεν θέλουν ν’ αλλάξει τίποτα, βρίσκουν πάντα έναν τρίτο φταίχτη. Αυτή είναι η λειτουργία του λαϊκισμού, αντί να αναζητάει τις αιτίες και τις λύσεις των προβλημάτων, βρίσκει έναν ένοχο. Τη Μέρκελ, τους κερδοσκόπους, τους Γερμανούς, τα «κοράκια των Βρυξελλών», την παγκοσμιοποίηση. Ενισχύει τη θυματοποίηση, κολακεύει, μεταθέτει τις ευθύνες, πετάει με άλλα λόγια την μπάλα έξω απ’ το γήπεδο. Ώστε τα πράγματα να μένουν πάντα ίδια, να μην αλλάζει τίποτα. Ο δήθεν ριζοσπαστισμός κρύβει την υποστήριξη της ακινησίας. Δεν φταίμε εμείς, φταίει κάποιος άλλος, έξω από μας. Δηλαδή κανένας. Έχουμε εφεύρει σ’ αυτή τη χώρα τον άγνωστο οικοπεδοφάγο, τον άγνωστο κερδοσκόπο, τον άγνωστο μεσάζοντα, τον άγνωστο κουκουλοφόρο. Θα τους στήσουμε μνημείο δίπλα στον άγνωστο στρατιώτη.
Έχει δίκιο επίσης. Δεν φταίμε όλοι. Δεν έχουμε όλοι το ίδιο μερίδιο ευθυνών. Αθώοι, όμως, είμαστε; Δηλαδή τι είναι αυτή η χώρα, καμιά μπανανία της Αφρικής που ο δικτάτορας Αμίν Νταντά έβαλε τα 300 δις του χρέους σε ράβδους χρυσού μέσα σε μια βαλίτσα και τα πήγε στην Ελβετία;
Σ’ αυτή τη χώρα είμαστε όλοι οικολόγοι. Τον τελευταίο καιρό, Μέσα Ενημέρωσης, κόμματα, κανάλια, οργανώσεις, όλο για το περιβάλλον μιλάνε, τόσο πράσινο κοντεύει να μου βγει από τη μύτη. Όταν όμως, καμιά σπάνια φορά, πάει κανένα συνεργείο να κατεδαφίσει ένα αυθαίρετο, όλοι μαζί, τα ίδια μέσα ενημέρωσης και κοινή γνώμη, λέμε, από το εξοχικό του μεροκαματιάρη θα ξεκινήσετε; Έτσι η Ελλάδα μετράει 2 εκατομμύρια αυθαίρετα. Μεροκαματιάρηδων. Εμείς δεν είμαστε αυτοί;
Όλοι λέμε, μέχρι και οι ίδιοι πια το λένε, ότι τα κόμματα διορίζουν την εκλογική τους πελατεία στο Δημόσιο, παραβιάζουν τους διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ με βουλευτικά σημειώματα, με συνέπεια το ξεχείλωμα και τη χρεοκοπία του δημοσίου. Όταν όμως πριν λίγους μήνες η κυβέρνηση είπε ότι όσοι κάνουν stage στο δημόσιο δεν θα μονιμοποιηθούν όταν τελειώσει το stage τους, τότε φωνάξαμε «συντρίβονται τα όνειρα των νέων ανθρώπων», τι φταίνε αυτοί που τους υποσχέθηκαν. Φταίνε; Μια δουλίτσα ψάχνανε κι αυτοί οι έρημοι, αλλά δεν πρέπει να τελειώσει κάποτε αυτό το αυτοκτονικό σύστημα που χρεοκοπεί το κράτος και καταστρέφει την οικονομία; Που έχει κάνει μια χώρα στο 2010 να ζει με τα σλόγκαν των ελληνικών ταινιών του 1950, «να βρω μια τρούπα να τρουπώσω»; Όποτε και να πούμε φτάνει, πάντα κάποιοι θα αδικηθούν, σε κάποια «παιδιά θα έχουν υποσχεθεί». Τι πρέπει να πούμε, ότι θ’ αρχίσουμε το σωστό από το 2050, που θα έχουμε μετακομίσει όλοι σε καλύτερους τόπους για να μην υπάρχουν αδικημένοι; Εμείς δεν είμαστε αυτά τα «παιδιά»;
Λέμε τώρα ότι τα ασφαλιστικά ταμεία δεν έχουν να πληρώσουν συντάξεις, ότι ενώ σ’ όλη την Ευρώπη τα όρια εξόδου από την εργασία ανεβαίνουν, στην Ελλάδα αυτή την καταστροφική πενταετία έπεσαν, βγαίνουμε νωρίτερα στη σύνταξη απ’ ό,τι το 2004. Αιτία είναι οι εθελούσιες έξοδοι, αδειάζουν το δημόσιο για να το ξαναγεμίσουν με καινούργιους, βγάζουν νέους ανθρώπους στη σύνταξη, χρεοκοπώντας έτσι και τα ταμεία. Χιλιάδες κάθε χρόνο, δεκάδες χιλιάδες πρόωρες συνταξιοδοτήσεις στην Ολυμπιακή, τον ΟΛΠ, τον ΟΤΕ, τη ΔΕΗ, τον ΟΣΕ, τις τράπεζες, τη Βιομηχανία Ζάχαρης, τη Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων, την Εθνική Ασφαλιστική. Όλοι αυτοί οι μικρότεροι των 50 ετών εισοδηματίες του Δημοσίου, εμείς δεν είμαστε;
Λέμε τώρα ότι πεδίο απίστευτης σπατάλης, εστίες διαφθοράς που τώρα υποτίθεται θα καταργηθούν, είναι εκατοντάδες δημόσιες επιχειρήσεις χωρίς αντικείμενο, 6 χιλιάδες δημοτικές επιχειρήσεις παθητικές και χρεοκοπημένες, 5 χιλιάδες Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και άλλα τόσα της εκκλησίας, 10 χιλιάδες ιδρύματα που δεν υποβάλλουν ισολογισμούς, δεν τα ελέγχει κανείς. Εντάξει, μερικές χιλιάδες κύριοι κύριοι πρόεδροι με τα κρατικά αυτοκίνητα και τους σοφέρ είναι τα υψηλά κομματικά στελέχη. Κάμποσες χιλιάδες ακόμα αντιπρόεδροι, διευθυντές, μέλη διοικητικών συμβουλίων, μέλη επιτροπών και πολλές δεκάδες χιλιάδες υπάλληλοι σ’ αυτά όλα, εμείς δεν είμαστε;
Εμείς δεν είμαστε οι ταξιτζήδες που δεν θέλουν ταμειακές στα ταξί, οι βενζινάδες που δεν θέλουν να κόβουν απόδειξη, οι ελεύθεροι επαγγελματίες που φορολογούνται «αυτοτελώς», το 40% των βαρέων και ανθυγιεινών του ΙΚΑ;
Έχει κανένα νόημα να ψάχνουμε ενόχους, να βρούμε το φταίχτη και ποιος φταίει περισσότερο, να κάνουμε 6-7 εξεταστικές επιτροπές για να καταλογίσουμε ευθύνες, λες και δεν ξέρουμε τι μας συνέβη αυτά τα 5 χρόνια; Αυτή η συζήτηση είναι αντιπαραγωγική και αποπροσανατολιστική. Μεταθέτει το ζήτημα από κει που πραγματικά πρέπει να πάει. Στην πολιτική. Η κοινωνία μας, με μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία, με τα κόμματα που την αντιπροσώπευαν, έζησε μερικές δεκαετίες μ’ ένα μοντέλο που συνεχώς απέκλινε από την υπόλοιπη Ευρώπη και μοιραία χρεοκόπησε. Η ίδια κοινωνία πρέπει τώρα να αποφασίσει να κάνει άλλες πολιτικές επιλογές, ν’ αλλάξει πορεία για να σωθεί. Η ίδια η κοινωνία, κανείς άλλος. Το παιχνίδι παίζεται εδώ, όχι στις διεθνείς χρηματαγορές.
Όλα τα άλλα είναι σκέτη υποκρισία. Μέχρι τώρα, μοιάζουμε μ’ εκείνους τους κόκκινους αγροτοσυνδικαλιστές, που έκλειναν με τα μπλόκα την εθνική οδό. Που έλεγαν ότι διαφωνούν κάθετα με τις μεταρρυθμίσεις που ήθελε να επιβάλλει η ΕΟΚ. Ότι διαφωνούν με την ίδια την ευρωπαϊκή κοινότητα, ήθελαν να καταργηθεί, να φύγει η Ελλάδα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Έδιναν όμως ηρωικούς αγώνες με τα τρακτέρ, διεκδικώντας τις επιδοτήσεις τις οποίες δίνει η ευρωπαϊκή κοινότητα για να προχωρήσουν σε μεταρρυθμίσεις, τις οποίες μεταρρυθμίσεις αρνούνται να εφαρμόσουν.
Μπορούμε πια να επιτρέπουμε στους εαυτούς μας να ζουν μέσα σ’ αυτή την κοροϊδία; Μπορούμε πια να αρνούμαστε, ακόμα και στο χείλος της χρεοκοπίας, να κοιτάξουμε τον εαυτό μας στον καθρέφτη, να μιλήσουμε στον πληθυντικό;
Θέλω επίσης να καταγράψω το σχόλιο της εκπαιδευτικού φίλης μου, που έχει χτίσει ολόκληρο σπίτι με τα ιδιαίτερα, για την άποψη που ακούγεται τελευταία περί πατρίδας που κινδυνεύει: "Δεν θα πληρώσω εγώ για την πατρίδα του Γιωργάκη!"