Τώρα τα μπλόκα επεκτείνονται όχι μόνο στους κεντρικούς άξονες, στις εθνικές οδούς, αλλά και στις παρακαμπτήριες. Αποκλείονται οι περιοχές μεταξύ τους. Τρακτέρ στις σιδηροδρομικές γραμμές, μπλόκα στα σύνορα. Δεν ξέρω τι άλλο μένει, να απαγορεύσουν την κυκλοφορία γενικώς. Σκέφτομαι, συναισθηματικά, η ψυχή μας είναι μαζί τους, όσο ρομαντισμός κι αν είναι πια, οι αγρότες για όλους είναι ο τόπος μας, τα μέρη μας, η πατρίδα. Τότε, τι είναι αυτό που τους κάνει τόσο αντιπαθείς;
Νομίζω τρία πράγματα. Εκπομπή «Ανατροπή», ο Π. Κουναλάκης λέει, δεν είναι δυνατόν, στην Ηγουμενίτσα δεν αφήνατε ούτε τους ταξιδιώτες να κατέβουν απ’ το πλοίο. Σου ’χει βάλει ποτέ ο τοκογλύφος το περίστροφο στον κρόταφο; απαντάει ο εκπρόσωπος των αγροτών. Αν στο ’χε βάλει, το ίδιο θα έκανες.
Κι εδώ πια, σ’ αυτή τη χώρα που η παράνοια, ο τραμπουκισμός και η κοινωνική σκληρότητα έχουν βαφτιστεί πολιτική δράση και διεκδικητικός αγώνας, η απάντηση είναι μόνο μια: Όχι, δεν θα το ’κανα. Θα φώναζα βοήθεια, θα ’παιρνα το περίστροφο αν ήμουν τελείως απελπισμένος και θα τίναζα τα δικά μου μυαλά στον αέρα, αλλά δεν θα το ’βαζα στον κρόταφο του διπλανού μου για να γλιτώσω εγώ. Η κοινωνική ομηρία για να επιτύχω τους στόχους μου, είναι αντιδημοκρατική στάση, διαλύει την κοινωνία, την κάνει ζούγκλα.
Το δεύτερο είναι η παντελής απουσία οποιασδήποτε αυτοκριτικής. Δηλαδή εντάξει, λες, να πάρετε τα λεφτά. Αλλά και πέρυσι τα πήρατε, και θα τα διπλοπληρώσουμε κιόλας με πρόστιμο από την Κοινότητα, και φέτος πάλι εδώ είσαστε. Και 16 χρόνια κάθε χειμώνα που βγαίνουν τα τρακτέρ και τα παίρνετε, τίποτα δεν έγινε. Και 30 χρόνια που παίρνετε τις επιδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, πάλι τίποτα δεν έγινε. Εσείς δεν φταίτε καθόλου γι’ αυτό; Εσείς δεν πρέπει μια φορά να πείτε τι δεν κάνατε καλά και τι πρέπει να κάνετε τώρα; Γιατί 30 χρόνια και με τόση επιδότηση από την Κοινότητα που καμιά άλλη επαγγελματική τάξη δεν έχει ονειρευτεί, δεν καταφέραμε να κάνουμε ούτε μια πατάτα φτηνότερη από τις άλλες πατάτες του κόσμου, ούτε μια πατάτα καλύτερη από τις άλλες πατάτες του κόσμου; Γιατί οι άλλες επιδοτούμενες χώρες της Ευρώπης κατάφεραν και αύξησαν την αξία της αγροτικής τους παραγωγής ενώ εμείς όχι; Θέλω να πω, μπορώ να έρχομαι εδώ κάθε Πέμπτη και να διεκτραγωδώ την κατάσταση των Μέσων ενημέρωσης. Το ξέρετε ότι είναι οικτρή. Όλα τα ΜΜΕ είναι χρεοκοπημένα, υποθηκευμένα, διατηρούνται εν ζωή με τεχνητή αναπνοή, ελεγχόμενα από το κράτος και τις τράπεζες.
Το δημοσιογραφικό επάγγελμα έχει υποβαθμιστεί πλήρως. Το 1990 αν πούλαγα ένα άρθρο θα έπαιρνα 150 χιλιάδες δραχμές, τώρα δεν θα πάρω ούτε 150 ευρώ. Οι μισθοί είναι στο επίπεδο της δεκαετίας του ’80. Κάθε Πέμπτη εγώ θα λέω φταίει το κράτος, να αναπληρώσει την τιμή των προϊόντων μας. Σοβαρό προϊόν είναι και η ενημέρωση, χωρίς πληροφορίες δεν μπορείς να δημιουργήσεις κανένα άλλο προϊόν. Φταίει το κράτος; Φυσικά φταίει, αυτό φτιάχνει το ρυθμιστικό πλαίσιο που μετέτρεψε το χώρο της ενημέρωσης σε καζίνο για να συναλλάσσονται μόνο με τη διαπλοκή. Αλλά θα το γράψω μια, θα το γράψω δυο, την τρίτη Πέμπτη θα μου πείτε, καλά ρε φίλε, εσείς που τόσα χρόνια παράγετε σκουπίδια και πουλάτε σκουπίδια και μας έχετε κάνει να μην εμπιστευόμαστε κανέναν, δεν φταίτε; Εσείς που για να επιβιώσετε γίνατε κρατικοί και κομματικοί υπάλληλοι, φερέφωνα του κάθε λόμπι εξουσίας, δεν φταίτε σε τίποτα; Θα το πείτε ή δεν θα το πείτε;
Το τρίτο θέμα είναι τα λεφτά. Κάθε χρόνο, με το πρώτο κρύο, η συζήτηση είναι μία, ίδια, πάντα κυνική. Καλά κυρία Μπατζελή μου, άσε τώρα τις διαρθρωτικές αλλαγές και τις μεταρρυθμίσεις, το χρήμα, πέσε το παραδάκι, show me the money, αλλιώς δεν φεύγουμε. Κι αυτή η συζήτηση είναι η λάθος συζήτηση. Γιατί 30 χρόνια έδειξαν ότι το χρήμα δεν έλυσε τα προβλήματα. Αντίθετα, τα κουκούλωσε για να φανούν τώρα ακόμα πιο οξυμμένα. Οδήγησε στην υπερπαραγωγή για μεγαλύτερες επιδοτήσεις, σε χαμηλή ποιότητα αφού έτσι κι αλλιώς το κράτος πλήρωνε, στην καταστροφή του περιβάλλοντος, σε αγρότες δημόσιους υπάλληλους. Αυτή μάλιστα τη χρονιά, τη χρονιά της χρεοκοπίας, η συζήτηση αυτή είναι όχι μόνο λάθος αλλά και αυτοκτονική. Για να γυρίσω στο παράδειγμα των ΜΜΕ, αν ρώταγαν εμένα να πω 10 πράγματα για τη βελτίωση του τοπίου στην ενημέρωση, ούτε εκατοστό δεν θα σκεφτόμουν να πω τα λεφτά. Θα ζήταγα αυτούς τους κανόνες και τις προϋποθέσεις που θα μας επέτρεπαν να παράγουμε και να ζούμε από το προϊόν της εργασίας μας.
Αυτά όμως τα τρία πράγματα είναι η κυρίαρχη νοοτροπία στη χώρα μας. Είναι το παρελθόν που πρέπει ν’ αλλάξει. Ο ατομικισμός, εγώ ό,τι κερδίσω και δε πα’ να ’ναι εις βάρος των άλλων κοινωνικών ομάδων, του διπλανού μου. Η ιδεολογικοποίηση της ανευθυνότητας, εγώ δεν φταίω, οι άλλοι πάντα φταίνε, το κράτος οφείλει να με ζει ό,τι κι αν κάνω εγώ. Η επιχορηγούμενη ζωή, η ζωή με επιδόματα, χωρίς παραγωγή, μέσω της διανομής του δημόσιου πλούτου, οι πιο σκληροί και καπάτσοι κερδίζουν.
Όλα αυτά δηλαδή που μας έφεραν πιο κοντά στη χρεοκοπία. Που έκαναν τις παραγωγικές δυνάμεις της χώρας να καταρρεύσουν και διέλυσαν τον κοινωνικό ιστό. Βαφτισμένα κιόλας «φιλολαϊκή πολιτική», «τα συμφέροντα του λαού», «αντίσταση στα μονοπώλια της ΕΟΚ». Είναι η παλιά Ελλάδα που δεν μπορεί να βρει τους νέους στόχους, τους νέους δρόμους, τη νέα γλώσσα και, αυτοκτονική, επαναλαμβάνει τον εαυτό της παγωμένη στα τρακτέρ της εθνικής οδού.