manipulative = χειριστικός, χειραγωγικός

[Alexandra]

Χαρακτηρίζοντας μια ταινία, π.χ. εδώ.
I'm sure I'll be crucified for this, but I'm completely baffled at all the love Into the Wild has accumulated. Though the ending and the Hal Holbrook sequence left a decent enough taste in my mouth, I couldn't wait to leave that seat. All performances aside (cast was excellent), it seemed unfocused, broad, and manipulative.

Στο δικό μου context, μιλάει πάλι για ταινία:
"It felt broad and manipulative. I didn't buy it."

 

[curry]

Μήπως θα μπορούσες να πεις "απεραντολογούσε και χειραγωγούσε";

 

[La usurpadora]

Σιδηρόδρομος, αλλά:
Θυμάμαι που σε κάποιες περιπτώσεις λέμε και "εκβίαζε το συναίσθημα", αν μιλάμε για μελό, κυρίως.

 

[Alexandra]

To "εκβιάζει το συναίσθημα" μού πάει αρκετά ως έκφραση. Θα δω αν χωράει και στον υπότιτλο.

 

[nickel]

Τα unfocused και broad είναι συνώνυμα περίπου. Δεν ξέρω αν θα λέγαμε «γενικόλογη» για ταινία.

Και το manipulative συχνά το μεταφράζουν με το φλύαρο «χειραγωγούσε συναισθηματικά το θεατή». Αλλά η πρόταση της maria_ είναι πιο σύντομη.

 

[Count Baltar]

Τραβηγμένο, το ξέρω, αλλά μήπως

Άνιση και Λαϊκίστικη;

 

[Alexandra]

Ανασταίνω αυτό το νήμα γιατί ποτέ δεν κατάφερα να συμβιβαστώ με τη λέξη manipulative. Έχει μπει στο λεξιλόγιό μας μέσω της αγγλικής γλώσσας, πολλές φορές βλέπουμε σε υποτίτλους τη λέξη «χειραγωγώ» ως απόδοση του manipulate, αλλά πιο πριν τι λέγαμε;
Το "εκβιάζει το συναίσθημα" μια χαρά ταίριαξε όταν αφορούσε κριτική ταινίας, αλλά πώς μπορώ να το αποδώσω όταν μιλάει ένα ζευγάρι; Η σύζυγος είναι αλκοολική και εξαιτίας αυτού παραλίγο να πνιγεί το παιδί τους στη λίμνη. Τώρα ο σύζυγός της την κατηγορεί ότι ξανάρχισε να πίνει κι αυτή το αρνείται. Η στιχομυθία:

-I look at the pond, I think about what would have happened had you not been there, and it makes me wanna kill myself. I would never do anything to let something like that ever happen again.
-That is so manipulative!

Το ύφος του είναι περιφρονητικό και θυμωμένο. Δεν μπορώ να το αποδώσω «Προσπαθείς να με συγκινήσεις», το ύφος του ταιριάζει περισσότερο με το να έλεγε, «Είσαι απαράδεκτη!» Μόνο που το «απαράδεκτη» είναι εντελώς αόριστο, δεν εντοπίζεται στην έννοια manipulative.

Καμιά ιδέα;

 

[drsiebenmal]

Σε πραγματική συζήτηση, φαντάζομαι ότι θα της έλεγε κάτι σαν «Αυτά είναι φούμαρα», αλλά αυτό δεν λύνει το πρόβλημα του manipulative. Η εντύπωσή μου είναι πάντως ότι (όπως δείχνει και το παράδειγμά σου) αν υπήρχε σε αντίστοιχο αμερικάνικο φόρουμ ένα νήμα words to impress the listeners, το manipulative θα είχε περίοπτη θέση.

Να δώσω και μερικές ακόμη έννοιες που έχω την εντύπωση ότι οριακά έστω αξιοποιούνται ως χρήσεις του manipulation, manipulative: (πατερναλιστική) (καθ)οδήγηση, στρεψοδικία, «στρίψιμο του χεριού πίσω από την πλάτη», (οριακά: ) υποβολιμαία δράση —τίποτε ιδιαίτερα χρήσιμο για μονολεκτική απόδοση.

 

[tuna]

Για τη συγκεκριμένη περίπτωση, συμφωνώ με τον drsiebenmal: "Αυτά είναι φούμαρα", ή "Κούφια λόγια!' ή κάτι τέτοιο.

 

[Alexandra]

Έχεις απόλυτο δίκιο, δόκτωρ. Είναι μια από τις λέξεις που χρησιμοποιούνται κατά κόρον στις ταινίες και φέρνουν σε αμηχανία τον υποτιτλιστή που θέλει να το αποδώσει με κάποια λέξη που υπάρχει στο καθημερινό λεξιλόγιο όλων, όχι μόνο στα λεξικά. Πώς λέμε στην καθομιλουμένη το άτομο που πετυχαίνει με πλάγιους τρόπους να παίρνει από τους άλλους αυτό που θέλει;

 

[Lina]

Πέρα από τη γενική απόδοση χειριστικός, στη συγκεκριμένη περίπτωση μήπως θα ταίριαζε το:

Αλλού αυτά τα κόλπα.

Ή

Δεν πιάνουν τα κόλπα σου.

Ή

Ωραία παράσταση, αλλά δεν πιάνει.

 

[Ambrose]

Εγώ αυτό το λέω πατρονάρισμα.

Από το ΛΚΝ:

πατρονάρω [patronáro] -ομαι Ρ6 : με (άμεσες ή έμμεσες) ενέργειες κατευ θύνω, προωθώ ή καθοδηγώ και προστατεύω πρόσωπα, ενέργειες ή δραστηριότητες, συχνά με αδιαφανή τρόπο και με ιδιοτελείς σκοπούς: Επιχει ρώ / προσπαθώ να ~ κπ. ή κτ. Δεν ανέχομαι να με πατρονάρουν. Εκδηλώσεις πατροναρισμένες από διαφημιστικές εταιρείες. Έκανε πετυ χημένη καριέρα χωρίς να πατρονάρεται από κανέναν.

 

[daeman]

Η δεύτερη γουλιά του πρώτου καφέ αποφαίνεται:
Ανερυθρίαστη σφαγή του manipulative! Γιατί, αυτός που το έγραψε, κοκκίνισε; Αν και εδώ αντιλαμβάνομαι ότι θα ήθελε να πει, μην πας να με τουμπάρεις...
Και απόδοση με ό,τι σου ταιριάζει πιο φυσικά ως απάντηση, π.χ.:

Άσ' τα αυτά, κυρά μου!

Αυτά να τα πεις αλλού!

Άσε τα σάπια!

Μην πας να με ρίξεις (τουμπάρεις) τώρα.

Αυτά που λες εγώ τ' ακούω βερεσέ,
τα παραμύθια σου τ' ανθίστηκα πια τώρα!


Cut the crap, μωρή!

 

[Alexandra]

Εκπληκτικό brainstorming! Σας ευχαριστώ όλους.

 

[Rogerios]

Αλήθεια, ο "ψυχαναγκασμός" και ο "ψυχαναγκαστικός" δεν θα μπορούσαν να φανούν χρήσιμες λύσεις στην περίπτωσή μας και σε άλλες ανάλογες;

 

[drsiebenmal]

Αφού δεν τσιμπάει κανένας άλλος...

Πώς λέμε στην καθομιλουμένη το άτομο που πετυχαίνει με πλάγιους τρόπους να παίρνει από τους άλλους αυτό που θέλει;

Πονηρό θηλυκό, κατεργάρα γυναίκα; (βίντεο με Αλίκη...)
Πονηρό πολιτευτή; (με Σαββόπουλο...)
Καταφερτζή; (με Γεωργία Βασιλειάδου...)
Πολυμήχανο Οδυσσέα; (οτιδήποτε, αλλά όχι με τον Αρμάν Ασάντε όμως...)

 

[Lina]

Πώς λέμε στην καθομιλουμένη το άτομο που πετυχαίνει με πλάγιους τρόπους να παίρνει από τους άλλους αυτό που θέλει;

Manipulative; :)

Πραγματικά, είναι ν' απορείς πώς δεν υπάρχει μια κοινή λέξη για μια τόσο συνηθισμένη συμπεριφορά, ιδίως από στρατιές γυναικών, παραδοσιακών κυρίως, που αφήνουν τον άντρα να πιστεύει ότι είναι ο αφέντης του σπιτιού και με τον τρόπο τους κάνουν πάντα, ή όποτε μπορούν, το δικό τους. Θεωρούνται δε "έξυπνες" γυναίκες - αλίμονο δηλαδή σε όσες δεν τα καταδέχονται αυτά τα τερτίπια. Για να μην παρεξηγηθώ, ασφαλώς και έχω δει αυτή τη συμπεριφορά και σε άντρες, μπορεί μάλιστα να είναι εξίσου διαδεδομένη στους άντρες όταν βρίσκονται σε ανάλογη θέση, όταν δηλ. δεν έχουν αναγνωρισμένη εξουσία. Πάντως, το manipulation δίνει και παίρνει, έχει γίνει επιστήμη. E, είναι να μην ακούς το αγγλικό και να λες "ν' αγιάσει το στόμα σου";

Τελικά, τείνω να πιστέψω ότι η συμπεριφορά αυτή θεωρείται απολύτως φυσική και αποδεκτή και στην τελική βολική για όλους και κανείς δεν διανοήθηκε να την κριτικάρει, γι' αυτό και δεν βρίσκουμε λέξη για το manipulative.

 

[Ambrose]

Αν ψάχνουμε για επίθετο, υπάρχει και το μαλαγάνα (καθώς και το πονηρή, ύπουλη, αλεπού). Αλλά συνήθως η λαϊκή σοφία τις κατατάσσει αυτές με συνοπτικές διαδικασίες στις πουτάνες.

 

[Lina]

μαλαγάνα

Μαλαγάνα και μαλαγανιά, αυτό είναι.

Άσε τις μαλαγανιές, μπορεί να πει ο σύζυγος.

 

[Alexandra]

Το θέμα είναι ότι όλοι αυτοί οι χαρακτηρισμοί είναι σωστοί, αλλά και πάλι το manipulative στον εγκέφαλό μου είναι γραμμένο λίγο παραδίπλα, όχι ακριβώς εκεί. Είναι σίγουρα πιο βαρύ από τη "μαλαγάνα" και την "καπάτσα" και την "πονηρή".