Το τρίτο στεφάνι, εκδ. 1974

[antongoun]

Καλημέρα σε όλους,
Μήπως τυχαίνει να έχει κάποιος στη βιβλιοθήκη του το Τρίτο στεφάνι του Ταχτσή, αλλά συγκεκριμένα την έκδοση του Ερμή του 1974; Εκεί περιλαμβάνεται η κριτική της Καίης Τσιτσέλη, την οποία εγώ έχω μεταφρασμένη στα αγγλικά. Ψάχνω το ελληνικό πρωτότυπο για το κομμάτι της κριτικής που ξεκινάει "The tone of the book is that of spoken language very successfully transcribed to print" και τελειώνει "It is impossible for me to imagine how it was written; it is not the product of a formula but of alchemy".
Ευχαριστώ εκ των προτέρων.

 

[Earion]

Έχω την έκδοση του Ερμή του 1974 αλλά δεν υπάρχει κριτική της Τσιτσέλη. (Ούτε και στην έκδοση του 1970, ούτε και στις κατοπινές, από Εξάντα και Γαβριηλίδη).

 

[anepipsogos]

κριτική της Καίης Τσιτσέλη, την οποία εγώ έχω μεταφρασμένη στα αγγλικά. Ψάχνω το ελληνικό πρωτότυπο για το κομμάτι της κριτικής που ξεκινάει "The tone of the book is that of spoken language very successfully transcribed to print" και τελειώνει "It is impossible for me to imagine how it was written; it is not the product of a formula but of alchemy".

Ο Α. Αργυρίου (Η μεταπολεμική πεζογραφία, τ. Α΄, Σοκόλης, σελ. 226-229) αναδημοσιεύει μία κριτική της Κ. Τσιτσέλη για το Τρίτο στεφάνι από το περιοδικό Ταχυδρόμος (Απρίλης 1963). Εκεί συναντώ την καταληκτήρια φράση του κομματιού που σε ενδιαφέρει («Μου είναι αδύνατο να φαντασθώ πώς γράφτηκεˑ εδώ δεν υπάρχει συνταγή υπάρχει μόνο αλχημεία»).

Ωστόσο, την εναρκτήρια φράση που παραθέτεις δυσκολεύομαι να την εντοπίσω…Μήπως να έβαζες όλο το κομμάτι που σε ενδιαφέρει για να διευκολυνθούμε;

 

[antongoun]

Ευχαριστώ πολύ, ανεπίψογε. Ναι, αυτή είναι η κριτική, αρχικά είχε δημοσιευθεί στον Ταχυδρόμο. Όλο το κομμάτι:

The tone of the book is that of spoken language very
successfully transcribed to print. … You can hear the book
as you read it. Nina, the heroine of the book, is a person one
feels one has always known. … She is not really the heroine;
she is the narrator. Perhaps the real heroine is Mrs Ekavi,
who is like a catalyst that penetrates the world of Nina until
their two lives become one. … When Nina speaks, her words
reflect (in her monologue too) not only the voice of Ekavi,
not only the sound of the people that populate her world, but
also the voices of all those people that pass by in the street.
… In this net of the ordinary the most meaningful subjects
are captured. The diary of a middle class woman succeeds in
becoming for me also the Book of the War, the Book of the
German Occupation, the Book of the Civil War, even the
Book of the Greek Situation. … Although the book is full
of events, adventures, misfortunes and climaxes we do not
have any one artificial climax as in so-called well-constructed
books. How much more difficult is the fluidity achieved
in this book! It is this that makes it a unique technical
achievement. It is impossible for me to imagine how it was
written; it is not the product of a formula but of alchemy!

 

[antongoun]

Έχω την έκδοση του Ερμή του 1974 αλλά δεν υπάρχει κριτική της Τσιτσέλη. (Ούτε και στην έκδοση του 1970, ούτε και στις κατοπινές, από Εξάντα και Γαβριηλίδη).

Earion, έχεις δίκιο, μπερδεύτηκα. Μια κριτική της Τσιτσέλη είχε συμπεριληφθεί στην έκδοση της συλλογής Τα ρέστα του 1974, όχι στο Τρίτο στεφάνι. Ευχαριστώ.

 

[anepipsogos]

(Ως προς το παράθεμα «The tone of the book is that of spoken language very successfully transcribed to print. … You can hear the book as you read it.», δεν μπόρεσα να το εντοπίσω όπως διατυπώνεται. Βάζω κάποιο κομμάτι που μου φάνηκε σχετικό μήπως συναγάγεις κάτι να σου ταιριάζει. )

Το πρώτο πράγμα που μου έκανε εντύπωση […] και με συνεπήρε εντελώς ήταν ο τόνος του. Το αυτί μου αμέσως ενέκρινε και καλωσόρισε την αναπάντεχη σωστότητα του τόνου […] Όμως δεν είναι μόνο η σωστότητα του τόνου που με κέρδισε. Στα λίγα ελληνικά βιβλία που διάβασα […] σπάνια βρήκα τις λέξεις στο χαρτί να μετουσιώνονται σε «ομιλία», σε άμεσο ζωντανό λόγο. […] Στο Τρίτο Στεφάνι, το φράγμα του ήχου έσπασε. Το βιβλίο έγινε «μιλητό», το άκουγα συνέχεια από το χαρτί […] ανακατεμένο με τους χίλιους ήχους που μας περιτριγυρίζουν στην καθημερινή ζωή.



(Ως προς το υπόλοιπο κείμενο, νομίζω πως τα παρακάτω ανταποκρίνονται μια χαρά)

Τη Νίνα, την ηρωίδα […] θα την έχω συναντήσει πολλές φορές […] Και ξαφνικά ανακαλύπτω πως πάντα την ήξερα, αυτή τη Νίνα. Είπα πως η κυρία Νίνα είναι η ηρωίδα του βιβλίουˑ ίσως να μην είναι η σωστή λέξη: η Νίνα είναι η αφηγήτρια, και πιθανώς η πραγματική ηρωίδα να είναι η κυρία Εκάβη, το καταλυτικό εκείνο στοιχείο που εισχωρεί βαθμιαία στον κόσμο της κυρίας Νίνας, ώσπου οι δύο παράλληλοι βίοι σμίγουν και γίνονται ένα. […] η Νίνα μιλάει, και στο μονόλογό της καθρεφτίζονται όχι μόνο οι μεγάλες κραυγές της Εκάβης, όχι μόνο οι φωνές των ανθρώπων που απαρτίζουν τον κόσμο της, και διαμορφώνουν τη ζωή της –αλλά και των ανθρώπων που την περνάνε ξυστά στο δρόμο. […] μέσα σ’ αυτό το κοινό δίχτυ συλλαμβάνονται όλα τα πιο ουσιώδη θέματα. Αυτό το «ημερολόγιο μιας μικροαστής» καταφέρνει να είναι, για μένα, συνάμα και το Βιβλίο του πολέμου, το Βιβλίο της Κατοχής, το Βιβλίο του Κινήματος, ακόμα και το Βιβλίο της «Ελληνικής Πραγματικότητας». […] Παρ’ όλο που το βιβλίο βρίθει από επεισόδια, περιπέτειες, συμφορές, συγκρούσεις, και πάλι εδώ δεν υπάρχει η τεχνητή, η ψεύτικη κλιμάκωση του δήθεν «καλά αρχιτεκτονημένου» βιβλίου. Πόσο πιο δύσκολη είναι η ρευστότητα που επιτυγχάνει ο Κώστας Ταχτσής! Γι’ αυτό πιστεύω πως αυτό το βιβλίο, το απατηλά απλό και πεζό, είναι τολμηρότατο, και απόλυτα επιτυχές ως τεχνικό επίτευγμα. Μου είναι αδύνατο να φαντασθώ πώς γράφτηκεˑ εδώ δεν υπάρχει συνταγή, υπάρχει μόνο αλχημεία.

 

[nickel]

Earion, έχεις δίκιο, μπερδεύτηκα. Μια κριτική της Τσιτσέλη είχε συμπεριληφθεί στην έκδοση της συλλογής Τα ρέστα του 1974, όχι στο Τρίτο στεφάνι. Ευχαριστώ.

Ε μα, με τρέλανες και μένα, δεν έβγαζα άκρη.

 

[antongoun]

(Ως προς το παράθεμα «The tone of the book is that of spoken language very successfully transcribed to print. … You can hear the book as you read it.», δεν μπόρεσα να το εντοπίσω όπως διατυπώνεται. Βάζω κάποιο κομμάτι που μου φάνηκε σχετικό μήπως συναγάγεις κάτι να σου ταιριάζει. )

Το πρώτο πράγμα που μου έκανε εντύπωση […] και με συνεπήρε εντελώς ήταν ο τόνος του. Το αυτί μου αμέσως ενέκρινε και καλωσόρισε την αναπάντεχη σωστότητα του τόνου […] Όμως δεν είναι μόνο η σωστότητα του τόνου που με κέρδισε. Στα λίγα ελληνικά βιβλία που διάβασα […] σπάνια βρήκα τις λέξεις στο χαρτί να μετουσιώνονται σε «ομιλία», σε άμεσο ζωντανό λόγο. […] Στο Τρίτο Στεφάνι, το φράγμα του ήχου έσπασε. Το βιβλίο έγινε «μιλητό», το άκουγα συνέχεια από το χαρτί […] ανακατεμένο με τους χίλιους ήχους που μας περιτριγυρίζουν στην καθημερινή ζωή.



(Ως προς το υπόλοιπο κείμενο, νομίζω πως τα παρακάτω ανταποκρίνονται μια χαρά)

Τη Νίνα, την ηρωίδα […] θα την έχω συναντήσει πολλές φορές […] Και ξαφνικά ανακαλύπτω πως πάντα την ήξερα, αυτή τη Νίνα. Είπα πως η κυρία Νίνα είναι η ηρωίδα του βιβλίουˑ ίσως να μην είναι η σωστή λέξη: η Νίνα είναι η αφηγήτρια, και πιθανώς η πραγματική ηρωίδα να είναι η κυρία Εκάβη, το καταλυτικό εκείνο στοιχείο που εισχωρεί βαθμιαία στον κόσμο της κυρίας Νίνας, ώσπου οι δύο παράλληλοι βίοι σμίγουν και γίνονται ένα. […] η Νίνα μιλάει, και στο μονόλογό της καθρεφτίζονται όχι μόνο οι μεγάλες κραυγές της Εκάβης, όχι μόνο οι φωνές των ανθρώπων που απαρτίζουν τον κόσμο της, και διαμορφώνουν τη ζωή της –αλλά και των ανθρώπων που την περνάνε ξυστά στο δρόμο. […] μέσα σ’ αυτό το κοινό δίχτυ συλλαμβάνονται όλα τα πιο ουσιώδη θέματα. Αυτό το «ημερολόγιο μιας μικροαστής» καταφέρνει να είναι, για μένα, συνάμα και το Βιβλίο του πολέμου, το Βιβλίο της Κατοχής, το Βιβλίο του Κινήματος, ακόμα και το Βιβλίο της «Ελληνικής Πραγματικότητας». […] Παρ’ όλο που το βιβλίο βρίθει από επεισόδια, περιπέτειες, συμφορές, συγκρούσεις, και πάλι εδώ δεν υπάρχει η τεχνητή, η ψεύτικη κλιμάκωση του δήθεν «καλά αρχιτεκτονημένου» βιβλίου. Πόσο πιο δύσκολη είναι η ρευστότητα που επιτυγχάνει ο Κώστας Ταχτσής! Γι’ αυτό πιστεύω πως αυτό το βιβλίο, το απατηλά απλό και πεζό, είναι τολμηρότατο, και απόλυτα επιτυχές ως τεχνικό επίτευγμα. Μου είναι αδύνατο να φαντασθώ πώς γράφτηκεˑ εδώ δεν υπάρχει συνταγή, υπάρχει μόνο αλχημεία.

Ευχαριστώ πάρα πολύ, ανεπίψογε!