Your slip is showing: Γλωσσικές και μεταφραστικές γκάφες (και μικρολαθάκια)
cougr
¥
Θα συνιστούσα την επόμενη φορά να χρησιμοποιήσουν την κάτωθι εικόνα.
That would increase sales!
Ενδιαφέρουσα η είδηση, αλλά θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν έναν πιο εντυπωσιακό τίτλο, όπως «Ανακαλύφθηκαν υποδομές των Ατλαντίων στην Ιβηρική χερσόνησο, αποδεικνύοντας το προηγμένο τεχνολογικό τους επίπεδο»:
Σπήλαιο, σφραγισμένο με άμμο για περίπου 40.000 χρόνια, ανακαλύφθηκε στο Vanguard Cave στο Γιβραλτάρ και αποτελεί εύρημα το οποίο θα μπορούσε να αποκαλύψει περισσότερα για τους Νεάντερταλ που ζούσαν στην περιοχή, εκείνη την εποχή.
Δεδομένου ότι η άμμος που σφράγιζε τον θάλαμο ήταν 40.000 ετών και ότι ο θάλαμος ήταν ακόμη παλαιότερος, πρέπει να ανήκε σε Νεάντερταλ, που ζούσαν στην Ευρασία πριν από περίπου 200.000 με 40.000 χρόνια.
[...]
Κατά μήκος της επιφάνειάς του, οι ερευνητές βρήκαν κατάλοιπα λύγκα, ύαινας και γρύπα, καθώς και έναν μεγάλο σιδηρόδρομο.
Είπα ότι θα αποδόθηκε λάθος κάποιο πτηνό της οικογένειας των ραλλίδων (αγγλιστί rail), αλλά δεν μοιάζει να ισχύει κάτι τέτοιο. Το ίδιο ακριβώς άρθρο, με το ίδιο λάθος και χωρίς πηγές, το βρίσκω σε τουλάχιστον δύο ακόμα ιστοτόπους, καθώς και στα αγγλικά εδώ, που δίνει ως πηγή στην πρώτη σειρά τον εντελώς άσχετο ιστότοπο sky.gr και στην τελευταία σειρά το Live Science. Πιθανότερη πηγή το αδελφάκι της Καθημερινής, ο Σκάι (skai.gr), όπου υπάρχει όντως άρθρο που παραθέτει ως πηγή το Live Science (με σύνδεσμο αυτή τη φορά) αλλά δεν γράφει τίποτα για σιδηρόδρομο:
Κατά μήκος της επιφάνειάς του, οι ερευνητές βρήκαν κατάλοιπα λύγκα, ύαινας και γρύπα, καθώς και ένα είδος θαλάσσιου σαλιγκαριού που πιθανότατα μεταφέρθηκε στον θάλαμο από έναν Νεάντερταλ, ανέφεραν οι αρχαιολόγοι σε ανακοίνωσή τους.
Αντίστοιχα, το πρωτότυπο αγγλόγλωσσο άρθρο κάνει λόγο για «large whelk».
Αρχίζω ν' αναρωτιέμαι —μεταξύ σοβαρού κι αστείου— αν ο πρώτος μεταφραστής άφησε για το τέλος μια σχοινοτενή φράση σημειώνοντάς την ως «σιδηρόδρομο», την ξέχασε και τελικά τη διόρθωσε μετά την αρχική δημοσίευση, δίνοντας χρόνο στην αβλεψία ν' αναπαραχθεί από ανθρώπους που προφανώς δεν διάβασαν καν το άρθρο.
Σπήλαιο, σφραγισμένο με άμμο για περίπου 40.000 χρόνια, ανακαλύφθηκε στο Vanguard Cave στο Γιβραλτάρ και αποτελεί εύρημα το οποίο θα μπορούσε να αποκαλύψει περισσότερα για τους Νεάντερταλ που ζούσαν στην περιοχή, εκείνη την εποχή.
Δεδομένου ότι η άμμος που σφράγιζε τον θάλαμο ήταν 40.000 ετών και ότι ο θάλαμος ήταν ακόμη παλαιότερος, πρέπει να ανήκε σε Νεάντερταλ, που ζούσαν στην Ευρασία πριν από περίπου 200.000 με 40.000 χρόνια.
[...]
Κατά μήκος της επιφάνειάς του, οι ερευνητές βρήκαν κατάλοιπα λύγκα, ύαινας και γρύπα, καθώς και έναν μεγάλο σιδηρόδρομο.
Είπα ότι θα αποδόθηκε λάθος κάποιο πτηνό της οικογένειας των ραλλίδων (αγγλιστί rail), αλλά δεν μοιάζει να ισχύει κάτι τέτοιο. Το ίδιο ακριβώς άρθρο, με το ίδιο λάθος και χωρίς πηγές, το βρίσκω σε τουλάχιστον δύο ακόμα ιστοτόπους, καθώς και στα αγγλικά εδώ, που δίνει ως πηγή στην πρώτη σειρά τον εντελώς άσχετο ιστότοπο sky.gr και στην τελευταία σειρά το Live Science. Πιθανότερη πηγή το αδελφάκι της Καθημερινής, ο Σκάι (skai.gr), όπου υπάρχει όντως άρθρο που παραθέτει ως πηγή το Live Science (με σύνδεσμο αυτή τη φορά) αλλά δεν γράφει τίποτα για σιδηρόδρομο:
Κατά μήκος της επιφάνειάς του, οι ερευνητές βρήκαν κατάλοιπα λύγκα, ύαινας και γρύπα, καθώς και ένα είδος θαλάσσιου σαλιγκαριού που πιθανότατα μεταφέρθηκε στον θάλαμο από έναν Νεάντερταλ, ανέφεραν οι αρχαιολόγοι σε ανακοίνωσή τους.
Αντίστοιχα, το πρωτότυπο αγγλόγλωσσο άρθρο κάνει λόγο για «large whelk».
Αρχίζω ν' αναρωτιέμαι —μεταξύ σοβαρού κι αστείου— αν ο πρώτος μεταφραστής άφησε για το τέλος μια σχοινοτενή φράση σημειώνοντάς την ως «σιδηρόδρομο», την ξέχασε και τελικά τη διόρθωσε μετά την αρχική δημοσίευση, δίνοντας χρόνο στην αβλεψία ν' αναπαραχθεί από ανθρώπους που προφανώς δεν διάβασαν καν το άρθρο.
Δείτε τι μου έδωσε το Google Translate (σε εικόνα γιατί αυτά τα πράγματα αλλάζουν). Αν κόψεις την πρόταση σε διαφορετικά μεγέθη, το whelk παίρνει διαφορετικές αποδόσεις: εκτός από σιδηρόδρομος, γίνεται καροτσάκι και ρόδα. Πρόκειται για την αστείρευτη γοητεία της μηχανικής μετάφρασης...
Το προσπέρασα αυτό, τυφλωμένος από τη λάμψη του άλλου μαργαριταριού. Αλλά ναι, ο Gyps fulvus βλέπω να αποδίδεται ως «όρνιο» (Γυψ ο πυρρόχρους). Θα περίμενα το γύπας να είναι πιο ειδική ονομασία από το όρνιο, που στην καθομιλουμένη θυμάμαι ότι αναφέρεται σε διάφορα πτωματοφάγα, αλλά φαίνεται πως ισχύει το αντίθετο.
"If everything you’ve shown us is true…”
“True? Of course it’s true.”
“…then we don’t stand a whelk’s chance in a supernova.”
“A what?” said Arthur sharply again. He had been following the conversation doggedly up to this point, and was keen not to lose the thread now.
“A whelk’s chance in a supernova,” repeated Ford without losing momentum. “The…”
“What’s a whelk got to do with a supernova?” said Arthur.
“It doesn’t,” said Ford levelly, “stand a chance in one.”
“True? Of course it’s true.”
“…then we don’t stand a whelk’s chance in a supernova.”
“A what?” said Arthur sharply again. He had been following the conversation doggedly up to this point, and was keen not to lose the thread now.
“A whelk’s chance in a supernova,” repeated Ford without losing momentum. “The…”
“What’s a whelk got to do with a supernova?” said Arthur.
“It doesn’t,” said Ford levelly, “stand a chance in one.”
Για τη διάκριση γύπας vs όρνεο βλ. κ.: https://www.lexilogia.gr/threads/yo...γκάφες-και-μικρολαθάκια.29/page-56#post-32807
Οι περισσότεροι σχολιάζουν τη μετάφραση του balayage: το μεταφραστήρι δεν γνώριζε την τεχνική βαφής των μαλλιών (όπως δεν τη γνωρίζουν οι περισσότεροι άνδρες, μεταφραστές και μη), οπότε στράφηκε προς το γαλλικό λεξικό και την έκανε «σκούπισμα». Κανένας δεν είδα να σχολιάζει το πολύ πιο βασικό πρόβλημα: το προχειρογραμμένο κείμενο ξεχνά να βάλει ενωτικό στο επίθετο sun-kissed, με αποτέλεσμα το κείμενο να γίνεται εντελώς σουρεαλιστικό.
Ήλιε φίλα το σκούπισμα
που ’καμα στα μαλλιά μου
πάτα μου κι ένα μπαλαγιάζ
να βρω τη γιατρειά μου
που ’καμα στα μαλλιά μου
πάτα μου κι ένα μπαλαγιάζ
να βρω τη γιατρειά μου
https://tinyurl.com/ucesnrhw
Αειθαλή τα πλατάνια; Ναι, γι' αυτό τα φύλλα τους δεν πνίγουν τον τόπο κάθε φθινόπωρο.
Για την αστική πανίδα δεν ξέρω· χλωρίδα τη λέγαμε στο σχολείο.
Χαιρέτα μας τον πλάτανο
σα να μην τρέχει κάστανο
κι αν δεις και τη χλωρίδα
πες πως τη λεν πανίδα
Δεν ξέρω πού έγινε η πατάτα, στην πηγή ή στους καταγραφείς, αν και από το πλήθος των αναφορών, ίσως στην αρχική πηγή ή από κάποια πηγή με κοπιπάστα.
Πάντως η πατάτα είναι από τα μεγαλύτερα ζώα που φυτρώνουν στη θάλασσα.
Last edited:
Ναι, ο Platanus kerii, τροπικό δέντρο στη Νοτιοανατολική Ασία, και ο Platanus orientalis var. Cretica, ενδημικός στην Κρήτη με περίπου 50 φυτά σε όλο το νησί (χαρακτηριστικό άτομο του υποείδους, ο πλάτανος της Γόρτυνας).
Αλλά και τα δύο είδη θεωρούνται κάπως σαν ανωμαλίες στο γένος Platanus, ακριβώς επειδή είναι αειθαλή ενώ όλα τα άλλα φυλλοβόλα.
Και πολύ αμφιβάλλω αν στην Αθήνα γίνεται να φυτέψουν τέτοια.
Μια από τις πιο απεχθείς γνώσεις, ήδη από τα σχολικά χρόνια, ήταν ποια δέντρα ήταν αειθαλή και ποια φυλλοβόλα. Θα έπρεπε να υπάρχει κάποια γλωσσική κωδικοποίηση — ας πούμε, τα δέντρα αρσενικού γένους να είναι αειθαλή και τα θηλυκού γένους φυλλοβόλα.
Δεν πέρασε ποτέ από το μυαλό μου να γίνω βοτανολόγος, γεωπόνος ή κηπουρός... Σε αντίθεση με έναν κολλητό μου φίλο, που έγινε επιτυχημένος γεωπόνος.
Ευτυχώς, γνωρίζω καλά τη διαφορά της χλωρίδας από την πανίδα.
Δεν πέρασε ποτέ από το μυαλό μου να γίνω βοτανολόγος, γεωπόνος ή κηπουρός... Σε αντίθεση με έναν κολλητό μου φίλο, που έγινε επιτυχημένος γεωπόνος.
Ευτυχώς, γνωρίζω καλά τη διαφορά της χλωρίδας από την πανίδα.