anadan babadan

Palavra

Mod Almighty
Staff member
This is a question mostly for Altan, but everyone else is welcome to chip in, if you have any ideas :)

On a FB language group we recently discussed the Greek phrase αναντάμ παπαντάμ, which is a corruption of the Turkish phrase anadan babadan (from mother and from father). In Greek, it means πάππου προς πάππου, i.e "for many generations". Some examples:

  • Αυτοί είναι αναντάμ παπαντάμ Αθηναίοι
  • Το χωράφι αυτό το έχουμε αναντάμ παπαντάμ

Until now, I was under the impression that this phrase was not used as such in Turkish, since all the Turkish speakers I had put this question to had never heard it. However, following some more thorough research after the relevant discussion in that group, I came upon the phrase babadan kalma (=left by Father), which means "hereditary, heirloom" and is used as an adjective in Turkish. This phrase has another version, i.e. dededen babadan kalma (=left by Grandfather and Father).

My question therefore is this: how common is this phrase, and does a version of it with the word for "mother" exist in Turkish? (And, most importantly, have I been wrong all these years??? :D)

Thank you all!
 

Zazula

Administrator
Staff member
Τι θα πει «παπαντάμ»; Εμείς «μπαμπαντάμ» λέγουμε!
 
I see that in that forum, a member says they have not even heard of the Greek phrase. I believe the phrase in Greek is dated and may actually not be much in use, especially among the younger generations. Isn't is possible that the phrase was in use in Turkish a long time ago (how long I couldn't say), passed into Greek, then was dropped from Turkish and eventually from Greek? It could be an age thing or a regional thing, or both. Just a theory, of course, off the top of my head.
 

Palavra

Mod Almighty
Staff member
According to their profile info, that member is an Australian from Melbourne.
 

Palavra

Mod Almighty
Staff member
Όχι βέβαια, λέμε μπριΤΖόλα :twit:

Πέρα από την πλάκα, όλες αυτές οι εκφράσεις έχουν διάφορες παραλλαγές ανάλογα με τον τόπο, οπότε θα τα βάλω όλα μαζί πάνω πάνω.
 
Κι εμείς στη Μυτιλήνη λέγαμε μπαμπαντ... και μάλιστα, πιο τουρκοπρεπώς, αναντάν μπαμπαντάν.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Πάντως, αν υπήρχε σε τέτοια χρήση το babadan στα τούρκικα, δεν είναι καθόλου δύσκολο να του δόθηκε όταν ήρθε στα ελληνικά κι ένα αναντά(μ) παρέα.
 
Καλού-κακού τσέκαρα μερικά οθωμανικά λεξικά, των Kieffer και Bianchi (1835), του Redhouse (1891), του Χλωρού (1899), πουθενά δεν βρήκα κάτι, ούτε στο ana ούτε στο baba.
 

altan

Member
Palavra, Turkish idiom about this matter is "Atadan (απο πρόγονος) babadan görmek." and is used just for "manners, ways, etc." (http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&view=bts&kategori1=veritbn&kelimesec=24970)

So, for "Αυτοί είναι αναντάμ παπαντάμ Αθηναίοι" we use "Onlar doğma büyüme Atinalıdırlar." (http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&view=bts&kategori1=veritbn&kelimesec=97909)

And for "Το χωράφι αυτό το έχουμε αναντάμ παπαντάμ.", "Dededen kalma." (http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&view=bts&kategori1=veritbn&kelimesec=85701)

I hope it was useful.
 

Palavra

Mod Almighty
Staff member
So, there are two expressions from which this phrase could have come from, not only one. However, "anadan babadan" is not used as such in Turkish, is this correct?
So, for "Αυτοί είναι αναντάμ παπαντάμ Αθηναίοι" we use "Onlar doğma büyüme Atinalıdırlar." (http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&view=bts&kategori1=veritbn&kelimesec=97909)
Αυτοί είναι αναντάμ παπαντάμ Αθηναίοι means that they have been born and raised in Athens, but also that all their ancestors have been born and raised in Athens, too.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Palavra, Turkish idiom about this matter is "Atadan (απο πρόγονος) babadan görmek."

Εμένα, η μεταβολή atadan > anadan από παρανόηση ή σε σχηματισμό από αναλογία (παρεμπ., το ata είναι το πρώτο συνθετικό στον Ατατούρκ, σωστά;} μεταξύ μη φυσικών ομιλητών δεν μου φαίνεται καθόλου περίεργη ή δύσκολη, για να είμαι ειλικρινής.
 

Zazula

Administrator
Staff member
Πάντως για να 'μαστε σίγουροι για την πορεία που ακολούθησε η έκφραση, χρειαζόμαστε στοιχεία χρήσης με βέβαιη χρονολόγηση και με τοπική αποτύπωση.
 
Να βάλω ένα λιθαράκι. Σε επιστολή του Κοραή, όπου γίνεται λόγος για συκοφάντες, υπάρχει η φράση: Ο Αριστοφάνης φέρει εις την σκηνήν (Όρνιθες 1451) έν' απ' αυτούς καυχώμενον ότι εκληρονόμησεν το έργον Αναντάν Μπαμπαντάν.

Αναφέρεται στον στίχο Παππώος ο βίος συκοφαντείν εστί μοι.

Να σημειωθεί ότι βάζει περισπωμένη στις δυο λέξεις.

https://books.google.gr/books?id=Xw...CAEQAQ#v=onepage&q=αναντάν μπαμπαντάν&f=false

Προσέχω επίσης ότι και ο νεότερος Αλέξης Πανσέληνος αλλά και ο Κοσμάς Πολίτης όπως και ο Μυριβήλης, όλοι με καταγωγή από την Αιολίδα, χρησιμοποιούν τον τύπο που ξέρω κι εγώ, με Ν. αναντάν μπαμπαντάν.
 
Τα οθωμανικά λεξικά μου (βλ. παραπάνω #12) σιωπούν και για τη μορφή atadan babadan, πάντως.
 

Zazula

Administrator
Staff member
Τα οθωμανικά λεξικά μου (βλ. παραπάνω #12) σιωπούν και για τη μορφή atadan babadan, πάντως.
Υπάρχει λοιπόν περίπτωση να είναι η αντίστροφη εξέλιξη, δλδ προσαρμογή στην τουρκική του anadan babadan εφόσον είχε ήδη αρχίσει να ακούγεται και να κυκλοφορεί μεταξύ των "ελληνικής καταγωγής" ομιλητών;
 
Top