"σέ πήε πέντε κι ένα"

altan

Member
Οι θαλασσινοί σκουντρούσαν τώρα τα ποτήρια τους, έμπηχναν τα γέλια. Ένας χτύπησε χαδευτικά την πλάτη του καπετάν Λεμονή.
Ε, σε πήε πέντε κι ένα, καπετάν Λεμονή, πες την αλήθεια! Ο Θεός ξέρει τι λαμπάδες έταξες στον Άι-Νικόλα! (Καζαντζάκης Νίκος – Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά)

Does Kazantzakis make a kind of an enallage for "πήγε τρεις και μία".
 

daeman

Administrator
Staff member
...
Και από το νήμα του πέντε Five: A number by any other name (Το νήμα του πέντε):

Να προσθέσω πέντε πραματάκια που δεν βλέπω να έχουν αναφερθεί.
...
* Του πήγε πέντε-πέντε ή του πήγε πέντε κι ένα, παραλλαγές του γνωστότερου "του πήγε τρεις και μία"
* Τη μυτιληνιά φράση "τον πήγε μπες μπουτζούκ" [καταλέξη "πέντε και μισό"], αντίστοιχη του ελληνικού "τρεις και μία"
...
 
Προφανώς, Άλταν, οι λέξεις μπες μπουτζούκ είναι από τη τουρκική bes buçuk, πέντε και μισό, όπως έγραψε ο Σαραντάκος.:)
 

Palavra

Mod Almighty
Staff member
Ελπίζω να το δει και ο Αλτάν και να μας πει, απ' όσο ξέρω όμως το beş buçuk δεν λέγεται στα τουρκικά για να πει κανείς ότι φοβήθηκε.
Αν δεν κάνω λάθος λοιπόν, ίσως ανήκει στην κατηγορία αναντάμ παπαντάμ, δηλαδή μια τουρκική φράση που λέγεται στα ελληνικά αλλά στα τουρκικά δεν υπάρχει με την ίδια έννοια.
 
Και το σουλτάν μερεμέτ ανήκει στην κατηγορία αυτή.

Μήπως όμως το μπες μπουτζούκ δεν λέγεται στα σημερινά τουρκικά;
 

Palavra

Mod Almighty
Staff member
Μπορεί, δεν ξέρω. Το έψαξα και στα συγκεντρωμένα λεξικά που έχει ονλάιν το ίδρυμα τουρκικής γλώσσας και δεν βρίσκω κάτι. Ίσως αν περάσει ο Αλτάν να μπορεί να μας διαφωτίσει.
 
Με την ευκαιρία έχει ένα χρήσιμο άρθρο περί του σουλτάν μέρεμετ εδώ:-
http://el.slang.wikia.com/wiki/Σουλτάν_μερεμέτ. Το ξέρετε μήπως; Σημαινει sultan merhamet δηλ. the sultan's compassion ή 'a good thrashing';.....
Όπως λέει το άρθρο αυτό είναι ψευδο-τουρκισμός.:)
 

altan

Member
Ελπίζω να το δει και ο Αλτάν και να μας πει, απ' όσο ξέρω όμως το beş buçuk δεν λέγεται στα τουρκικά για να πει κανείς ότι φοβήθηκε.
Αν δεν κάνω λάθος λοιπόν, ίσως ανήκει στην κατηγορία αναντάμ παπαντάμ, δηλαδή μια τουρκική φράση που λέγεται στα ελληνικά αλλά στα τουρκικά δεν υπάρχει με την ίδια έννοια.

Turkish slang idiom "üç buçuk atmak" is same in slang Greek and means be terrified (çok korkmak); and an idiom like "beş buçuk atmak" there is not in Turkish.

http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&view=bts&kategori1=veritbn&kelimesec=326676
 

altan

Member
Μπορεί, δεν ξέρω. Το έψαξα και στα συγκεντρωμένα λεξικά που έχει ονλάιν το ίδρυμα τουρκικής γλώσσας και δεν βρίσκω κάτι. Ίσως αν περάσει ο Αλτάν να μπορεί να μας διαφωτίσει.

"Sultan merhameti" is absent.
 

Palavra

Mod Almighty
Staff member
This is not merhamet, in Greek, it's meremet, i.e. a small repair (eğreti bir onarım). It would be "Sultan meremeti" in Turkish.
Thanks for the clarification about the other one! We do have "σε πήγε τρεις και μία" ή "σε πήγε τρεις και πέντε" in Greek, but a variation with other numbers does exist.
 

altan

Member
This is not merhamet, in Greek, it's meremet, i.e. a small repair (eğreti bir onarım). It would be "Sultan meremeti" in Turkish.
Thanks for the clarification about the other one! We do have "σε πήγε τρεις και μία" ή "σε πήγε τρεις και πέντε" in Greek, but a variation with other numbers does exist.

Thanks Palavra, it's the first time I see this word.

http://www.lugatim.com/s/meremet
 

Palavra

Mod Almighty
Staff member
From what I understand, it's an Ottoman Turkish word, of Arabic etymology, and it has survived in Greek but not in Modern Turkish. It's funny that Greek has similar quirks in respect to Turkish.
We also have Turkish words or phrases that do not even exist in Turkish. In my opinion, they have been coined by Greek-speaking populations of Turkey, who then passed them on to Greek.
 
Top