metafrasi banner

Five: A number by any other name (Το νήμα του πέντε)

Να προσθέσω πέντε πραματάκια που δεν βλέπω να έχουν αναφερθεί.

* Την έκφραση "απόμεινε στους πέντε δρόμους"
* Σαν παράδειγμα μη δάσυνσης, πέρα από την πενταήμερη, το οικουμενικά αποδεκτό "πεντέξι" (παρά την Πενθέκτη).
* Την φράση "πέντε μέτρα κι ένα κόβε"
* Του πήγε πέντε-πέντε ή του πήγε πέντε κι ένα, παραλλαγές του γνωστότερου "του πήγε τρεις και μία"
* Τη μυτιληνιά φράση "τον πήγε μπες μπουτζούκ" [καταλέξη "πέντε και μισό"], αντίστοιχη του ελληνικού "τρεις και μία"
* Την παλιά παιγνιώδη φράση "τέσσερις και πέντε εννιά, άδειασέ μας τη γωνιά"
* Βγάζει πέντε και τρώει δέκα, φράση για σπάταλους
* τον έκανε πέντε παραδιών (από πέντε παράδες): τον εξευτέλισε.
* η χήρα με τα πέντε ορφανά δεν θυμάμαι αν έχει αναφερθεί
* την επίταση της κατάρας "να σε πάνε τέσσεροι κι ο παπάς πέντε"
* την παλιά μανιάτικη φράση "βρομάει τα πέντε όρνια" (πολύ)
* έκανε τα έξι πέντε = απέτυχε
* το ποδοσφαιρικό τοπωνύμιο Τρία-Πέντε Πηγάδια
 

Zazula

Administrator
Staff member
Μιας πεντάρας νιάτα:

Μιας πεντάρας προλεταριάτα:
пятёрка
Μιας πεντάρας γκάζια:
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member

daeman

Administrator
Staff member
Μιας πεντάρας νιάτα:

Μιας πεντάρας προλεταριάτα:
[...]
Μπράβο, Ζαζ! Aυτή την πάσα την περίμενα πώς και πώς, για να βάλω την Όπερα της Πεντάρας:

Musik: Kurt Weill, Text: Berthold Brecht

Moritatensänger - WOLFGANG NEUSS / Macheath - ERICH SCHELLOW / Jenny - LOTTE LENYA / Herr Peachum - WILLY TRENK-TREBITSCH / Frau Peachum - TRUDE HESTERBURG / Polly Peachum - JOHANNA VON KÓCZIÁN / Tiger Brown - WOLFGANG GRUNERT / Lucy - INGE WOLFBERG / Gangster 1 - KURT HELLWIG / Gangster 2 - PAUL OTTO KUSTER / Gangster 3 - JOSEPH HAUSMANN / Gangster 4 - MARTIN HOEPPER. Afifo Studio, Tempelhof Berlin, November 11, 1958.


Ναι, Die Dreigroschenoper, The Threepenny Opera, αλλά της Πεντάρας δεν την ξέρουμε;
 

daeman

Administrator
Staff member
[...]* Την φράση "πέντε μέτρα κι ένα κόβε"
...
* Την παλιά παιγνιώδη φράση "τέσσερις και πέντε εννιά, άδειασέ μας τη γωνιά"

And twice Και πέντε και δέκα (και δεκαπέντε πια, μη σου πω) μέτρα (κι άλλα μέτρα) κι ένα κόβε (και μία κόβε, κόβε, κόβε). Ευέλικτη, πληθωριστική. :s
...
Και ο μήνας έχει εννιάααα. ΜΖΤΕ. Ωχ, αυτό είναι γι' άλλη γωνιά. Πάω.
 

daeman

Administrator
Staff member
...
η κουίντα

ΕΛΝΕΓ: < ιταλ. quinta, ουσιαστικοποιημένο θηλυκό του επιθέτου quinto «πέμπτος» (επειδή εικάζεται ότι το τμήμα αυτό αποτελεί ένα από τα πέντε μέρη του θεάτρου) < λατ. quintus.
κουίντα: έκαστον των επαλλήλων πλαγίων πλαισίων της σκηνής θεάτρου (Επίτ. Δημητράκος)



(Φωτό από εδώ).
 

Earion

Moderator
Staff member
Ανοίγω τους χάρτες:

Πέντε Σπίτια, παλιά ονομασία του χωριού Κουμαραδαίοι Σάμου.

Πέντε Εκκλησίες, χωριό της Παραμυθιάς.

Πέντε Βρύσες, χωριό της επαρχίας Λαγκαδά.

Πέντε Πηγάδια, διάβαση στην Ήπειρο και χωριό με γκρεμισμένο οχυρό, τόπος μαχών (1897, 1912).

Πέντε Πέτρες, συστάδα βράχων στο Λιβυκό Πέλαγος, στη νότια ακτή της ανατολικής Κρήτης.

Πέντε Αδέλφια, βουνοκορφή στα Λαγκάδια Γορτυνίας.

Πέντε Αδέλφια, προμαχώνας της οχύρωσης της κάτω πόλης του Ναυπλίου, ο μόνος που σώζεται.

Πέντε Κάβοι, στη νοτιοανατολική ακτή της Εύβοιας, επειδή εκεί σχηματίζονται πέντε ακρωτήρια από τις απολήξεις της Όχης.

Πέντε Βιλαέτια, δοξασμένα από το κλέφτικο τραγούδι: οι πέντε επαρχίες της Ακαρνανίας στην Τουρκοκρατία: Ζυγός, Βόνιτσα, Βραχώρι (Αγρίνιο), Ξηρόμερο, και Βάλτος.

Πεντάβρυσο, το, χωριό στο Νομό Καστοριάς.

Πεντάβρυσος, η, χωριό στο Νομό Κοζάνης.

Πεντόλακκος, χωριό της Δωδώνης.

Πενταμόδι, χωρίο του Μαλεβιζίου στην Κρήτη.

Πενταπλάτανος, χωριό των Γιαννιτσών.

Πεντάπολη, χωριό των Σερρών.

Πεντάκορφο (τέως Αράχοβα), χωριό του Μεσολογγίου.

Πεντάλοφο, χωριά (ων ουκ έστι αριθμός) σε όλη την Ελλάδα.

Πενταγιοί, χωριό της Δωρίδας, του Νομού Φωκίδας, από το Πέντε Άγιοι.

Πεντεσκούφι, ύψωμα και χωριό νότια της Κορίνθου, κατά παρετυμολογία, από το πρωτότυπο παλαιογαλλικό Mont Esquiou (εξού και Montesquieu). Στο Χρονικόν του Μορέως απαντά ως Μουντ Εσκουβέ, Βουνό της Επισκοπής.
 

nickel

Administrator
Staff member
Πεντόβολα, αστράγαλοι, κότσια. Πεντόβωλα στα μπαμπινιωτικά. Jacks στα αγγλικά:
http://lexilogia.gr/forum/showthread.php?4912-jacks-πεντόβολα-αστράγαλοι

Παραδοσιακό παιχνίδι δεξιοτεχνίας που παίζεται από δύο ή περισσότερους παίχτες. Το παιχνίδι αυτό παίζεται με πέντε βόλους ή πέτρες (πεντόβολα). Κάθε παιδί που συμμετέχει τοποθετεί στο έδαφος πέντε βόλους. Παίρνει έναν βόλο ή πέτρα, τον πετά στον αέρα και, ενώ αυτός βρίσκεται στον αέρα, πρέπει να πάρει έναν βόλο από κάτω. Ταυτόχρονα όμως, πρέπει να προλάβει να πιάσει και το βόλο που είχε πετάξει, πριν αυτός πέσει κάτω. Αν τα καταφέρει, μπορεί να συνεχίσει την ίδια διαδικασία, μέχρι να μαζέψει και τους τέσσερις βόλους.
Στη συνέχεια ακολουθεί κι άλλος γύρος. Πετά και πάλι ψηλά ένα βόλο και προσπαθεί να πιάσει από κάτω δύο μαζί και συγχρόνως αυτόν που κατεβαίνει. Μετά συνεχίζει επιχειρώντας να πιάσει τρεις βόλους μεμιάς, ύστερα και τους τέσσερις μαζί.

http://12dim-volou.mag.sch.gr/pentovola.htm

Εκτενέστατη η περιγραφή στη Wikipedia:
http://en.wikipedia.org/wiki/Knucklebones

Αν έχετε τα κότσια, δείτε και την ανάλυση του πίνακα του Μπρίγκελ με τα παιδικά παιχνίδια.
http://en.wikipedia.org/wiki/Children's_Games_(Bruegel)
 

daeman

Administrator
Staff member
Πενταγιοί, χωριό της Δωρίδας, του Νομού Φωκίδας, από το Πέντε Άγιοι.
Στα Ζάλωνα σφάζουν αρνιά, αχ Μαρία, και στο Δρυμό κριάρια, μικρή δασκαλοπούλα
μα στη ζαζούλεια ποδιά, αχ Σβετλάνα, χορεύουν τα μανάρια, μικρή χορευτριούλα

...
:D

Στα Σάλωνα σφάζουν αρνιά

 

daeman

Administrator
Staff member
...
Πέντε μήνες, έξι αδράχτια
Πέντε μήνες, έξι αδράχτια
Πότε τα 'γνεσε η Μαρουσάνα μ'
Πότε τα 'γνεσε

Μαρουσάνα - Ρίτα Αμπατζή (κλαρίνο: Νίκος Καρακώστας)


Μία εκδοχή των παραδοσιακών στίχων από εκεί:

Πέντε μήνους, έξ' αδράχτια
μωρέ, πέντε μήνους, έξ' αδράχτια
πότε τα 'γνεσες, Μαρουσάνα μ'
άιντε, πότε τα, μωρέ, τα 'γνεσες

Κι άλλους τόσους γκιζιρούσα
στα ψηλά βουνά, Μαρουσάνα μ'
στα ψηλά, ψηλά βουνά

Την αγάπη μου γυρεύω
πού να τηνε βρω, Μαρουσάνα μ'
πού να την, να τηνε βρώ

Πού 'σαν, ξένε μ', το χειμώνα
το χινόπωρο, Μαρουσάνα μ'
το χινό-, χινόπωρο

Ήμουνα μακριά στα ξένα
ξενοδούλευα, Μαρουσάνα μ'
ξενοδού-, βρε, δούλευα

Κι όσα έβγαζα ο καημένος
'σένα τα 'στελνα, Μαρουσάνα μ',
'σένα τα, βρε, τα 'στελνα

Σου 'στελνα γυαλί και χτένα
να γυαλίζεσαι, Μαρουσάνα μ'
να γυαλί-, γυαλίζεσαι
 

cougr

¥
«Το άνοιγμα της Πέμπτης Σφραγίδας της Αποκάλυψης» | the-opening-of-the-fifth-seal-the-vision-of-st-john-1608-14-large.jpg
|
«Η Πεντηκοστή» | Pentecost by El Greco.jpg

του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (γνωστός κυρίως ως Ελ Γκρέκο)
 

Attachments

  • Pentecostés-El-Greco.jpg
    Pentecostés-El-Greco.jpg
    67.7 KB · Views: 155

Alfie

New member
Ο πέμπτος τροχός της άμαξας ίσως;

Ποδόσφαιρο πέντε επί πέντε;
 
Top